Animales puros e impuros
(Dt 14.3-21)
1 El Señor se dirigió a Moisés y a Aarón, y les dijo:
2 «Digan a los israelitas que, de todos los animales que viven en tierra, pueden comer 3 los que sean rumiantes y tengan pezuñas partidas; 4 pero no deben comer los siguientes animales, aunque sean rumiantes o tengan pezuñas partidas:
»El camello, porque es rumiante pero no tiene pezuñas partidas. Deben considerarlo un animal impuro.
5 »El tejón, porque es rumiante pero no tiene pezuñas partidas. Deben considerarlo un animal impuro.
6 »La liebre, porque es rumiante pero no tiene pezuñas partidas. Deben considerarlo un animal impuro.
7 »El cerdo, porque, aunque tiene las pezuñas partidas en dos, no es rumiante. Deben considerarlo un animal impuro.
8 »No deben comer la carne de estos animales, y ni siquiera tocar su cadáver. Deben considerarlos animales impuros.
9 »De los animales que viven en el agua, ya sean de mar o de río, pueden comer solamente de los que tienen aletas y escamas. 10 Pero a los que no tienen aletas ni escamas deben considerarlos animales despreciables, aunque sean de mar o de río, lo mismo grandes que pequeños. 11 No deben comer su carne; deben considerarlos animales despreciables, y despreciarán también su cadáver. 12 Todo animal de agua que no tenga aletas y escamas, lo deben considerar despreciable.
13 »De las aves no deben comer las siguientes; al contrario, las deben considerar animales despreciables: el águila, el quebrantahuesos, el águila marina, 14 el milano, y toda clase de halcones, 15 toda clase de cuervos, 16 el avestruz, la lechuza, la gaviota, toda clase de gavilanes, 17 el búho, el cormorán, el ibis, 18 el cisne, el pelícano, el buitre, 19 la cigüeña, toda clase de garzas, la abubilla y el murciélago.
20 »Deben considerar despreciable a todo insecto que vuele y camine; 21 pero pueden comer de los que, aunque vuelen y caminen, tengan también piernas unidas a sus patas para saltar sobre el suelo. 22 De ellos pueden comer los siguientes: toda clase de langostas, langostones, grillos y saltamontes. 23 Pero a todo otro insecto que vuele y que camine, deben considerarlo despreciable.
24 »En los siguientes casos ustedes quedarán impuros:
»Toda persona que toque el cadáver de uno de esos animales quedará impura hasta el anochecer.
25 »Toda persona que levante el cadáver de uno de esos animales deberá lavar su ropa y quedará impura hasta el anochecer.
26 »Deben considerar impuro a todo animal que, teniendo pezuñas, no las tenga partidas ni sea rumiante; y cualquiera que lo toque quedará impuro también.
27 »A cualquier animal de cuatro patas y que para andar se apoye en sus plantas, deben considerarlo animal impuro; toda persona que toque el cadáver de uno de ellos quedará impura hasta el anochecer. 28 Así mismo, el que levante el cadáver de uno de ellos deberá lavar su ropa y quedará impuro hasta el anochecer, pues ustedes deben considerar impuros a esos animales.
29 »De los animales que se arrastran sobre la tierra, deben considerar impuros a los siguientes: comadrejas, ratones y toda clase de reptiles, 30 como salamanquesas, cocodrilos, lagartos, lagartijas y camaleones.
31 »Entre los muchos animales que existen, a estos deberán considerarlos impuros. Todo el que toque el cadáver de uno de estos animales quedará impuro hasta el anochecer.
32 »También quedará impura cualquier cosa sobre la que caiga el cadáver de uno de esos animales. Ya sea un objeto de madera, un vestido, algún objeto de piel, un costal, o cualquier instrumento de trabajo, se deberá meter en agua y quedará impuro hasta el anochecer; después de eso quedará puro.
33 »Si el cadáver de cualquiera de esos animales cae en una olla de barro, todo lo que haya dentro de ella quedará impuro y la olla tendrá que romperse. 34 Todo alimento sobre el que caiga agua de esa olla quedará impuro; y toda bebida que haya en ella quedará impura. 35 Todo aquello sobre lo que caiga el cadáver de uno de esos animales quedará impuro; aunque sea un horno o una doble hornilla: deberá ser destruido. Es un objeto impuro, y así deberán ustedes considerarlo.
36 »Sin embargo, el manantial o pozo de donde se toma agua seguirá siendo puro; pero quien toque los cadáveres de esos animales quedará impuro.
37 »Si el cadáver de uno de esos animales cae sobre una semilla que se va a sembrar, la semilla seguirá siendo pura; 38 pero si la semilla ha sido mojada y el cadáver de uno de esos animales cae sobre ella, se la deberá considerar impura.
39 »En caso de que muera alguno de los animales que ustedes tenían para comer, el que toque el cadáver quedará impuro hasta el anochecer; 40 el que coma carne del animal muerto deberá lavar su ropa y quedará impuro hasta el anochecer; y el que saque el cadáver del animal también deberá lavar su ropa, y quedará impuro hasta el anochecer.
41 »No deben comer ningún reptil que se arrastre sobre la tierra; es animal despreciable.
42 »De todos los animales que se arrastran sobre la tierra, no deben comer ninguno, ya sea que se arrastre sobre el vientre o que ande en cuatro o más patas, pues son animales despreciables. 43 No se hagan despreciables e impuros ustedes mismos con ningún animal que se arrastra, 44 porque yo soy el Señor su Dios. Ustedes deben purificarse completamente y ser santos, porque yo soy santo. No se hagan impuros con ningún animal que se arrastre por la tierra. 45 Yo soy el Señor, el que los hizo salir de Egipto para ser su Dios. Por lo tanto, ustedes deben ser santos porque yo soy santo.»
46 Estas son las instrucciones en cuanto a los animales, aves y todo lo que vive y se mueve en el agua, y todos los animales que se arrastran sobre la tierra, 47 para que se pueda distinguir entre lo puro y lo impuro, y entre los animales que se pueden comer y los que no se pueden comer.
Nintom actanovmalhca napato Dios
(Dt 14.3-21)
1 Aptomjac nic nat Dios apcanya Moisés najan Aarón: 2 Eliltimnas sat nipyesicsa israelitas, yavamlha eltimjic eltovamcoc asoc navjac najan apnatoscama 3 Alvisay rumiantes acnasipayclha actom najan acma anit apjeoc. 4 Colapvanquejec mataa eltovamcoc apnatoscama najan asoc navjac cotnaja rumiantes acnasipayclha actom najan mepqui anit apjeoc:
Acvisay camello voncayispoc, actomja rumiante acnasipayclha actom, eyca mepqui anit apjeoc. Cotnejic acvisay actanovmalhca napato Dios, mongmovan ontoc.
5 Acvisay tejón, actomja rumiante acnasipayclha actom, mepqui anit apjeoc. Cotnejic sat acvisay actanovmalhca napato Dios, mongmovan ontoc.
6 Apvisay tomajang, aptomja rumiante apnasipayclha aptom, mepqui anit apopjeoc. Etnejic sat apvisay aptanovmap napato Dios, mongmovan ontoc.
7 Apvisay yatepomap, acma anit apopjeoc, eyca metnaja apnasipayclha aptom. Etnejic sat apvisay aptanovmap napato Dios, mongmovan ontoc.
8 Colapvanquejec quellhip eltovamcoc apitic as asoc navjac najan apnatoscama. Noelmongvomjo nasa acvitalhco inlhojo ayitsepma. Coltimjic sat altanovmalhca napato Dios.
9 Asoc aleyvam congne yingmin acvanyam najan maa vatsam. Eltovaoc sat asoc aleyvam congne yingmin, acma inlhojo inquipetaoc aletas najan ayimpeoc. 10 Am sat ancoc coyitnac inquipetaoc aletas najan ayimpeoc asoc aleyvam congne yingmin najan vatsam, najan alyivey, najan ayitcavoc. Coltimjic sat altanovmalhca napato Dios. 11 Colapvanquejec eltovamcoc quellhip. Altomja altanovmalhca napato Dios, najan asoc alitsepma. 12 Moclhama asoc mepqui inquipetaoc aletas najan mepqui ayimpeoc altomja altanovmalhca napato Dios.
13 Colapvanquejec mataa eltovamcoc quellhip nata altanovmalhca napato Dios: águila mama apyivey, najan quebrantahuesos, najan águila marina, 14 najan milano najan actemaclha halcones, 15 najan aptemaclha mama apquitcoc, 16 najan lhapin, najan sovaya, najan gaviota, najan actemaclha gavilanes, 17 najan búho, najan cormorán, najan ibis, 18 najan cisne, najan pelícano, najan buitre, 19 najan siyana, najan actemaclha garzas, najan abubilla, najan mepop.
20 Eltanov sat quellhip ascoc insecto, acma alhimpancoc, acma ameoc najan amancoc. 21 Apvancaac eltovamcoc acma alhimpancoc, acma amancoc, altomja alnilhtingayclha nalhpop. 22 Eltovaoc sat alvisay: sová, najan sova apquilyivey, najan grillos, najan saltamontes. 23 Eltanov sat quellhip moc insecto ascoc acma alhimpancoc najan amancoc.
24 Eltanovacpoc sat quellhip napato Dios: aptomja apmongvoyam asoc ayitsepma actanovmalhca napato Dios. Etanovacpoc sat acvaycmo actalhnama acnim.
25 Apyinyovasquic sat ancoc enlhit asoc ápac, incaymalhquic eyimyecsic apava apquilantalhnama. Etanovacpoc sat acvaycmo actalhnama acnim.
26 Moclhama asoc ayitsepma actomja actanovmalhca, mepqui anit apjeoc najan mepqui acnasipayclha actom. Etanovacpoc sat enlhit napato Dios, apmongvocmo inlhojo asoc ayitsepma.
27 Actanovmalhca napato Dios acvisay aclhingam anit ameoc najan anit amancoc, najan acma ajamtic apjeoc. Enlhit apmongvoyam as asoc ayitsepma, etanovacpoc sat acvaycmo actalhnama acnim. 28 Apyinyovasquic sat ancoc enlhit asoc ápac, incaymalhquic eyimyecsic apava apquilantalhnama. Etanovacpoc sat enlhit napato Dios acvaycmo actalhnama acnim.
29 Asoc alpilhyevaycam nalhpop altanovmalhca napato Dios alvisay: comadrejas, ratones toma alhtaa, najan acyovoclhojo asoc alpilhyevaycam nalhpop alvisay: 30 salamanquesas, cocodrillos, lagartos, lagartijas, najan camaleones.
31 Acyovoclhojo as asoc altomja altanovmalhca napato Dios. Enlhit apmongvoyam asoc ayitsepma, etanovacpoc sat napato Dios acvaycmo actalhnama acnim.
32 Coltimjic sat altanovmalhca napato Dios aclhamoclhojo asoc, actiyacmo inlhojo netin asoc ayitsepma: najan yamit, najan apava nintalhnama, najan aso'yimpejic, najan costal, najan moc asoc acvisay apquilmaycam enlhit. Incaymalhquic elovsic congne yingmin. Cotanovalhcac sat as asoc acvaycmo actalhnama acnim, natamin cotamiliclhac sat mocjam.
33 Intiyacmec sat ancoc congne valhva lhama ascoc najan asoc actanovmalhca napato Dios, cotniclhac sat acmasom acyovoclhojo apvalhoc valhva, colhic sat acpalhcata valhva apmapsom. 34 Yingmin ayinyema as valhva actomja ayasomquiscama nintom ningjanma, cotnejic actanovmalhca napato Dios. 35 Intiyacmec sat ancoc asoc ápac netin ningjanmaclha nintom, najan apquilanomacpilha pan, incaymalhquic colhic actovasa ningjanmaclha nintom najan pan, ayinyema actomjayclho actanovmalhca napato Dios.
36 Casomquejec sat yingmin yamilquit (actiyapmaclha yingmin) najan yamyamilquit, actiyacmo inlhojo congne asoc ayitsepma. Enlhit apmongvoyam asoc ayitsepma, aptipquisa (apliclama) yamilquit, etniclhac sat aptanovmap napato Dios.
37 Intiyacmec sat ancoc asoc ápac netin actic ayenomalhca amyip, casomquejec sat maa actic. 38 Intiyacmec sat ancoc asoc ápac netin actic cotnaja mocjam ayenomalhca, cotniclhac sat acmasom napato Dios.
39 Inquitsepquic sat ancoc aptoscama mepqui actanovmalhca napato Dios. Etanovacpoc sat enlhit, apmongvocmo inlhojo aptoscama ayitsepma, etanovacpoc sat acvaycmo actalhnama acnim. 40 Aptovquic sat ancoc enlhit apitic aptoscama ayitsepma, incaymalhquic eyimyecsic apava aptalhnama, etanovacpoc sat napato Dios acvaycmo actalhnama acnim. Apyinyovasquic sat ancoc enlhit aptoscama ayitsepma, incaymalhquic eyimyecsic apava aptalhnama, etanovacpoc sat acvaycmo actalhnama acnim.
41 Colapvanquejec quellhip eltovamcoc asoc alpilhyevaycam nalhpop, actomja actanovmalhca napato Dios.
42 Colapvanquejec quellhip eltovamcoc asoc alpilhyevaycam nalhpop, paj najan alpilhyevaycam nayi, paj najan allhingam ameoc najan amancoc, altomja altanovmalhca napato Dios. 43 Aptovquic sat ancoc enlhit, etanovacpoc sat napato Dios. Elavojo sat quellhip. 44 Coo sicvisay Dios Visqui apancaoc quellhip. Elalhnasiclhojo apanco quellhip eltimjic sat mepqui apquiltanovmap najato. Eltimjic sat quellhip santo mayayo, sicno coo lha santo mayayo. Noeltanovmap nasa quellhip napato Dios, ayinyema aptoycaoc asoc alpilhyevaycam nalhpop. 45 Coo sicvisay Visqui apancaoc quellhip, sicyinyovquiscama nat yoclhilhma Egipto, otnejic sat nipyesicsa quellhip Dios Visqui apancaoc. Eltime sat quellhip santo mayayo, sicno coo lha santo mayayo — nic nat aptomjac.
46 Eycaso singillhicmoscama actemaclha ninatoscama, najan asoc navjac, najan nata aleyvam nalhpop najan congne yingmin, najan asoc alpilhyevaycam nalhpop. 47 Cotnatsalhquejec sat mataa asoc altanovmalhca napato Dios najan asoc mepqui altanovmalhca napato Dios, najan maa asoc acticyovam ningmovan ontovamcoc, najan acticyovam asoc mongmovan ontovamcoc.