El ángel del Señor en Boquín
1 El ángel del Señor fue de Gilgal a Boquín, y les dijo a los israelitas: «Yo los saqué a ustedes de Egipto, y los he traído a esta tierra que les prometí a sus antepasados cuando les dije: “Nunca romperé mi alianza con ustedes, 2 con tal de que ustedes no hagan ningún pacto con los habitantes de esa tierra, sino que destruyan sus altares.” Pero ustedes no me obedecieron, ¡y miren lo que han hecho! 3 Por eso ahora les digo: No voy a echar a esos pueblos de la tierra que les di, y ellos y sus dioses serán una trampa para ustedes.»
4 Cuando el ángel del Señor terminó de hablar, todos los israelitas se echaron a llorar a voz en cuello. 5 Por eso a aquel lugar lo llamaron Boquín, y allí ofrecieron sacrificios al Señor.
Muerte de Josué
(Jos 24.29-31)6 Cuando Josué se despidió de los israelitas, cada uno se fue a tomar posesión de la tierra que le había tocado. 7 Josué y los consejeros habían sido testigos de todos los grandes hechos del Señor en favor de Israel; y mientras ellos vivieron, el pueblo sirvió fielmente al Señor. 8 Josué murió a la edad de ciento diez años, 9 y lo enterraron en su propio terreno de Timnat Seraj, que está al norte del monte de Gaas, en los montes de Efraín. 10 Murieron también todos los israelitas de la época de Josué. Y así, los que nacieron después no sabían nada del Señor ni de lo que había hecho en favor de Israel.
Los israelitas abandonan al Señor
11 La conducta de los israelitas fue desagradable para el Señor, pues empezaron a adorar a las diferentes representaciones de Baal. 12 Le dieron la espalda al Dios de sus antepasados, que los había liberado de Egipto. Decidieron, en cambio, servir a los dioses de la gente que vivía alrededor, con lo que provocaron el enojo del Señor. 13 Abandonaron al Señor por adorar a Baal y a las diferentes representaciones de Astarté; 14 por eso el Señor se enojó contra Israel e hizo que los ladrones los despojaran de lo que tenían, y que sus enemigos de los alrededores los derrotaran, sin que ellos pudieran protegerse. 15 Cada vez que ellos entraban en batalla, el Señor se ponía en su contra y les iba mal, tal como se lo había anunciado.
Sin embargo, aunque el Señor puso a los israelitas en aprietos, 16 también hizo surgir caudillos que los libraran de quienes los despojaban. 17 Pero los israelitas no hicieron caso a estos caudillos, sino que fueron infieles al Señor y adoraron a otros dioses. Sus antepasados habían obedecido los mandamientos del Señor, pero ellos no siguieron su ejemplo. 18 Cada vez que el Señor hacía surgir un caudillo, también lo ayudaba, y durante la vida del caudillo libraba a los israelitas del poder de sus enemigos, pues sentía compasión de ellos al oírlos gemir por causa de la opresión que sufrían. 19 Pero cuando el caudillo moría, ellos volvían a corromperse, y llegaban a ser peores que sus padres, sirviendo y adorando a otros dioses. No abandonaban sus malas prácticas, ni su terca conducta. 20 Por eso el Señor se enfureció contra Israel, y dijo: «Esta gente no cumple con la alianza que yo hice con sus antepasados, ni quiere obedecerme. 21 Por lo tanto, no volveré a expulsar a ninguno de los pueblos que Josué no desalojó antes de morir.» 22 Con esto el Señor quería ver si los israelitas seguirían o no el camino que les había marcado, como antes lo habían seguido sus antepasados. 23 Por esa razón, el Señor no expulsó en seguida a las naciones que no había entregado en manos de Josué, sino que les permitió quedarse.
Ángel Dios apcasinancama
1 Apyinyovquic nic nat tingma Gilgal ángel Dios apcasinancama apmiyaclho tingma Boquím. Aptomjac nic nat ángel apquilanya israelitas: —Coo alhta sicyinyovquiscama quellhip yoclhilhma Egipto. Coo alhta sicnalayquinta quellhip as yoclhilhma, aplhanma siclho Dios mepqui apyeycajascaoc, yoyam ellhovamcoc apquilyeyjamcaa quellhip. Aptomjac alhta Dios: —Moyeycajacsejec sat mataa siclhanma pacto ningmiyovmalhca napatavo quellhip. 2 Colapvanquejec quellhip elpamejitsacpojo actomja apquilaoclha, actemaclha pacto apquilmiyovmacpilha. Elnatovas quellhip altares apancaoc actomja apquilaoclha, apquilayo quilaycmasquiscama — alhta aptomjac. Am alhta jelilyajaclhoc quellhip. ¿So actomja yi? 3 Actomjac coo siyanya quellhip: —Molantipsejec sat mocjam enlhitaoc actomja apquilaoclha napatavo quellhip. Elmacpoc sat quellhip malha trampa acmam, ayinyema as enlhitaoc actomja apquilaoclha najan ayinyema quilaycmasquiscama apancaoc acyitsomalhca dios — nic nat aptomjac ángel.
4 Appenasquic nic nat appayvam ángel Dios apcasinancama. Yiplovcoc nic nat apquilyapcalhem acvanyam nipyesicsa israelitas. 5 Apquiltimec nic nat acvisay acyapcalhamaclha. Apquiltingyac nic nat maa asoc macmescama Dios.
Apquitsepma Josué
(Jos 24.29-31)6 Appayvasquic nic nat Josué apnaymacoc israelitas. Apquiltajaclhec nic nat apyovoclhojo payjoc yoclhilhma apquillhoyaclha. 7 Yitnec nic nat mataa nimpayvam apquilayo Dios naysicsa aptiyascam Josué. Apquilyajaclhoc nic nat mataa apquilvanyam apquilpayvam niptamin Josué. Apquiltomja ilhnic nat apquilvanyam apquilvitaycamco aptamjaycam simpilapquiscama Dios nipyesicsa enlhitaoc Israel. 8 Apquitsepmec nic nat Josué, acvocmo aptiyascam ciento diez años. 9 Apcatoynacpec nic nat tingma pac Timnat-sera, nicja inquilhe Gaas, pajoc nilhqueyja, inquilhe alvinatem Efraín. 10 Nalhit acnim nic nat apquilitsepa apnaymacoc apquilictingaycamco lhama Josué. Am nic nat elyasamcoc aptovana niptamin aptemaclha aptamjaycam Dios nipyesicsa enlhitaoc Israel.
Apquilyamasma Dios enlhitaoc
11 Acmasom nic nat apquiltemaclha apancaoc israelitas napato Dios Apyimtalhnamo. Apquiltomjac nic nat apquilayo quilaycmasquiscama acyitsomalhca dios acvisay Baal. 12 Apquilyinyovquic nic nat Dios Apyimtalhnamo apquilyeyjamcaa, aptomja ilhnic nat apyinyovquiscama yoclhilhma Egipto. Apquiltomjac nic nat apquilayo quilaycmasquiscama apancaoc actomja apquilaoclha. Aplovquic nic Dios Apyimtalhnamo apvita inlhojo apquiltemaclha apancaoc. 13 Apquilyinyovquic nic nat Dios Apyimtalhnamo. Apquiltomjac nic nat apquilayo quilaycmasquiscama Baal, najan moclhama quilaycmasquiscama Astarté. 14 Aplovquic nic nat Dios, apvita inlhojo apquiltemaclha apancaoc israelitas. Apquillingamcoc nic nat acyimtalhnama apquilminyilhma cotnaja ingmoc apquilnatam israelitas. Am nic nat elyimnac israelitas, apquilimpocja inlhojo cotnaja ingmoc. 15 Apquilyipconquic nic nat mataa israelitas elimpocjac cotnaja ingmoc. Am nic nat epasmac Dios Apyimtalhnamo, acno ilhnic nat aplhanma siclho Dios ellingamcojoc sat acmasom.
Naso, apquillingamcoc nic nat acyimtalhnama ayinyema Dios. 16 Aptingyac nic nat mataa Dios enlhit mayayo, elvomsic tap nipyesicsa apquilminyilhma. 17 Am nic nat elilyajaclhoc mataa apcanamaclha enlhit mayayo. Apquilvatsamquic nic nat apquilayo Dios Apyimtalhnamo, apquiltomja apquilayo quilaycmasquiscama acyitsomalhca dios. Apquilyiplovcasquic nic nat apquilyeyjamcaa singanamaclha Dios, am nic nat elyiplovcasac as enlhitaoc apquilvisay aptovana niptamin. 18 Dios nic nat apquilyacyescama enlhit mayayo, appasmec nic nat mataa, yoyam elvomsic tap apnaymacoc israelitas nipyesicsa cotnaja ingmoc. Apquimjapasquic nic nat apvalhoc Dios apvita inlhojo apquillingaycamco acyimtalhnama. 19 Apquilvatsamquic nic nat mataa niptamin enlhit mayayo. Inyangvocmec nic nat apquiltemaclha acmasom, am nic nat colhno apquiltemaclha apquilyeyjamcaa. Apquiltomjac nic nat apquilayo quilaycmasquiscama. Am nic nat elvatsamcoc apquiltemaclha apancaoc acmasom. 20 Aplovquic nic nat Dios, aptomja apquilanya: Am jelilyajaclhoc mataa as enlhitaoc. Apquiltovasquic mataa pacto ningmiyovmalhca, ningiltomja ilhnic nat ningilpamejitsomalhca apquilyeyjamcaa. 21 Molantipsejec sat mataa enlhitaoc actomja apquilaoclha napatavo israelitas. Am nic nat esovjac siclho Josué apquilantipquiscama actomja apquilaoclha. 22 Apquiltamjoc nic nat Dios eyipconic enlhitaoc, nasoc sat elyiplovcasojoc apcanamaclha, paj lhaja. Apquilyiplovcasquic nic nat apquilyeyjamcaa. 23 Am nic nat elantipsacpoc enlhitaoc actomja apquilaoclha, apquiltomja ilhnic nat apquilpalhcomap israelitas.