Nacimiento de Sansón
1 Pero los israelitas volvieron a hacer lo malo a los ojos del Señor, y durante cuarenta años el Señor los entregó al poder de los filisteos.
2 En Sorá había un hombre de la tribu de Dan que se llamaba Manoa. Su mujer era estéril y nunca había tenido hijos. 3 Un día, el ángel del Señor se le apareció a ella y le dijo: «Tú nunca has podido tener hijos, pero ahora vas a quedar embarazada y tendrás un niño. 4 Sin embargo, tienes que cuidarte de no tomar vino ni ninguna otra bebida fermentada, ni comer nada impuro. 5 Tu hijo vivirá consagrado a Dios como nazareo desde antes de nacer. No se le deberá cortar el cabello. Y será él quien liberará a los israelitas del poder de los filisteos.»
6 La mujer fue a contárselo a su marido, y le dijo: «Un hombre de Dios vino a donde yo estaba, y me impresionó mucho, pues parecía el ángel mismo del Señor. Ni yo le pregunté quién era, ni tampoco él me lo dijo. 7 Lo que sí me dijo fue que voy a tener un hijo, y que desde ahora no debo tomar vino ni ninguna otra bebida fuerte, ni comer nada impuro, porque el niño va a estar consagrado a Dios como nazareo desde antes de nacer y hasta su muerte.»
8 Entonces Manoa dijo al Señor en oración: «Yo te ruego, Señor, que envíes otra vez a ese hombre a nosotros, para que nos diga lo que debemos hacer con el niño que va a nacer.»
9 Dios respondió a la petición de Manoa, y su ángel se le apareció otra vez a la mujer, cuando ella estaba en el campo. Como Manoa no estaba allí, 10 ella fue corriendo a decirle:
—¡Oye, el hombre que vi el otro día se me ha vuelto a aparecer!
11 Manoa se levantó y fue con ella a donde estaba el hombre, al cual le dijo:
—¿Es usted el que habló con mi mujer el otro día?
Y aquel hombre contestó:
—Sí, yo soy.
12 Entonces Manoa dijo:
—Cuando se cumpla lo que usted nos ha dicho, ¿cómo debemos criar al niño? ¿Qué tendremos que hacer con él?
13 El ángel del Señor respondió:
—Que tu mujer haga todo lo que le he dicho: 14 que no tome vino ni ningún otro producto de la uva, ni ninguna otra bebida fuerte, ni coma nada impuro. Simplemente, que haga lo que le he ordenado.
15-16 Manoa, sin saber que aquel hombre era el ángel del Señor, le dijo:
—Por favor, quédese usted con nosotros a comer un cabrito que vamos a prepararle.
Pero el ángel le contestó:
—Aun si me quedara, no podría yo compartir contigo tu comida. Pero puedes ofrecer el cabrito al Señor con un sacrificio que consuma toda la ofrenda.
17 Entonces Manoa le dijo al ángel:
—Díganos al menos cómo se llama usted, para que le estemos agradecidos cuando se cumpla lo que nos ha dicho.
18 Pero el ángel respondió:
—¿Para qué quieres saber mi nombre? Es un secreto maravilloso.
19 Manoa tomó el cabrito y los cereales, los puso sobre una roca y los ofreció al Señor como ofrenda quemada por completo. Entonces el Señor hizo algo asombroso ante los ojos de Manoa y de su mujer: 20 cuando el fuego subió del altar, Manoa y su mujer vieron al ángel del Señor subir al cielo en medio de las llamas. Entonces se inclinaron hasta tocar el suelo con la frente. 21 Y Manoa se dio cuenta de que aquel hombre era el ángel del Señor porque no se les volvió a aparecer ni a él ni a su mujer; 22 así que le dijo a su mujer:
—Con toda seguridad vamos a morir, porque hemos visto a Dios.
23 Pero ella le contestó:
—Si el Señor hubiera querido matarnos, no habría aceptado nuestro sacrificio ni nuestra ofrenda, ni nos habría dejado ver estas cosas. Tampoco nos habría anunciado todo esto.
24 A su tiempo, la mujer tuvo un hijo, y le puso por nombre Sansón. El niño crecía, y el Señor lo bendecía. 25 Y un día en que Sansón estaba en el campamento de Dan, entre Sorá y Estaol, el espíritu del Señor comenzó a manifestarse en él.
Aptiyaycamlha Sansón
1 Apquilsilhnanacpec nic nat apanco enlhitaoc Israel napato Dios. Yiplovcoc nic nat apquilmomap nipyesicsa filisteos, acvaycmo cuarenta años.
2 Apnec nic nat lhama enlhit apvisay Manoa, tingma Zora. Apmolhama ilhnic nat apnaymacoc tribu Dan. Cotay ayitca ilhnic nat aptava. 3 Pilapcasquic nic nat apvitacpo ángel Dios apcasinancama. Aptomjac nic nat apcanya quilvana: —Lhiya, cotay ayitca nac lhiya. 4 Nocoyin nasa moc ningyam singyeyescama olhma. Nocotov nasa asoc singascama ontoc. 5 Etnejic sat quilhva aptiyam apponquinomap napato Dios, moc apvisay nazareo. Copvanquejec mataa etingyasquisic apyisem apquitcoc. Etnejic sat apyimtalhnamo, elvomsic tap enlhitaoc Israel nipyesicsa filisteos — nic nat aptomjac ángel.
6 Inquiltimnasquic nic nat atava quilvana, actomja ayanya: Pilapcasquic lhac sicvita ángel Dios apcasinancama. Apvaac sicnaclha coo. Paj oyasamcoc apquinyemayaclha. Am lhac jeltimnasac apvisay. 7 Aptomjac lhac seyanya: Lhiya, cotimsic sat ayitca apquinavo lhiya. Nocoyin nasa anmin lhiya. Nocoyin nasa moc ningyam singyeyescama olhma. Nocotov nasa asoc singascama ontoc. Etnejic sat apponquinomap napato Dios, moc apvisay nazareo. Ayenmo siclho metyaycamlha mocjam acvaycmo apquitsepma — lhac aptomjac — nic nat intomjac quilvana.
8 Aptomjac nic nat apquilmalhnancama Manoa napato Dios: Altamjoc lhip Dios jingyapajasquisic mocjam lhama ángel. Jingiltimnacsic sat ángel yavamlha ontimjic, ningvita inlhojo sicaa quilhva aptiyam — nic nat aptomjac Manoa.
9 Apjalhnoc nic nat apquilmalhnancama Dios. Apvitacpec nic nat mocjam ángel acnaclha quilvana amyip. Am nic nat elhnac atava Manoa.
10 Impecjam nic nat coltimnasquiclha atava: —¡Lhip ingyeylhojo! Acvitac lhac mocjam enlhit netin, sicvitay alhta siclho — nic nat intomjac quilvana.
11 Apquinmaclhec nic nat netin Manoa, etnejic aplhalhma. Apvocmec nic nat apquinmamcaclha enlhit netin. Aptomjac nic nat apcanya: —¿Lhip ya alhta appamejitquiscama etava? — nic nat aptomjac.
Apcatingmavoc nic nat enlhit netin: —Eje coo — nic nat aptomjac.
12 Aptomjac nic nat Manoa apcanya: —Nasoc sat ancoc etyamoc sicaa, aplhanma alhta lhip. ¿Jalhco actema, yoyam ongilvanimsic? — nic nat aptomjac.
13 Apcatingmavoc nic nat ángel Dios apcasinancama: —Incaymalhquic aptava coyiplovcasojo ayanyomalhca cotnejic. 14 Covanquejec coynic anmin, najan moc ningyam singyeyescama olhma. Covanquejec cotoc asoc singascama ontoc. Incaymalhquic colana asoc ayanyomalhca cotnejic — nic nat aptomjac ángel. 15-16 Am nic nat eyasamcoc siclho Manoa, apvisay ángel Dios apcasinancama.
Aptomjac nic nat apcanya: —Ilhnata siclho, etasomoc sat nintom yataay apquitcoc. Quilhvoc ompenacsojo — nic nat aptomjac.
Apcatingmavoc nic nat ángel: —Evanqui inyicje olhic mocjam. Movanqueje eyca otasomoc lhip aptom. Itne sat lhip yataay apquitcoc apmatnam macmescama Dios acyanmongam melyascalhma — nic nat aptomjac.
17 Aptomjac nic nat Manoa apcanya: —Jingiltimnas siclho lhip apvisay. Ontimjic sat ningayo lhip, ningvita inlhojo aptiyam sicaa — nic nat aptomjac.
18 Apcatingmavoc nic nat ángel: —¿Coo ya sicvisay? Movanquejec olhenic actomja acyilhamalhca — nic nat aptomjac ángel.
19 Aptingyac nic nat Manoa yataay apquitcoc najan nintom actic. Appiquinquic nic nat netin mataymong. Aptomjac nic nat macmescama Dios acyanmongam melyascalhma. Pilapcasquic nic nat acvitalhco asoc ayinyema Dios napato Manoa najan aptava. 20 Apvitacpec nic nat ángel tacjalhit talha apvatnamaclha Manoa najan aptava. Apmiyaclhec nic nat netin. Apjalhec nic nat Manoa najan aptava. Inticlhiquic nic nat nalhpop payjaclha napaat. 21 Apyasingvocmec nic nat Manoa, apvisay ángel Dios apcasinanacama. Am nic nat etac mataa Manoa. Am nic nat cotac mataa aptava apvoyctamlha ángel.
22 Aptomjac nic nat Manoa apcanya aptava: —Naso, ongitsapoc sat quilhvo. Ayinyema ningvitay lhac Dios — nic nat aptomjac.
23 Incatingmavoc nic nat quilvana: —Apquiltamjoc sat ancoc jingajic Dios, mejingillhicmocsejec asoc ningvitay lhac. Colquejec apvalhoc Dios asoc ningmescama lhac. Mejingiltimnacsejec nincoo as amyaa — nic nat intomjac.
24 Nalhit acnim nic nat intomjac. Aptiyacmec nic nat ayitca. Inquiltimec nic nat apvisay Sansón. Apvanamyic nic nat aplhoy asoc altamila ayinyema Dios. 25 Apnec nic nat carpa tingma Sansón, apquilmolhama tribu Dan. Payjoc nic nat tingma Zora najan tingma Estaol. Espíritu apanco Dios aptomja apyascasingvoyam Sansón.