Samaria y Jerusalén, dos hermanas pecadoras
1 El Señor se dirigió a mí, y me dijo: 2 «Había una vez dos mujeres, hijas de la misma madre. 3 Desde jóvenes, estas dos mujeres se entregaron a la prostitución; en Egipto dejaron que les manosearan los pechos, y perdieron su virginidad. 4 La mayor se llamaba Aholá (que representa a Samaria), y su hermana Aholibá (que representa a Jerusalén). Yo las tomé por esposas, y me dieron hijos e hijas. 5 Aholá me fue infiel y se apasionó por sus amantes, los guerreros asirios, 6 todos ellos jefes y gobernadores, jóvenes apuestos, jinetes montados en sus caballos, con elegantes uniformes de púrpura, 7 ¡lo más selecto de los asirios! Aholá se entregó a la prostitución con ellos, y hasta se apasionó por todos sus ídolos y se rebajó adorándolos. 8 Desde que estuvo en Egipto se volvió una prostituta, y jamás dejó de serlo. Desde que era joven, muchos se acostaron con ella, le quitaron su virginidad, y la convirtieron en una prostituta. 9 Por eso la entregué en manos de sus amantes, los asirios, por quienes ella se había apasionado, 10 y ellos la deshonraron; luego le quitaron a sus hijos e hijas, y a ella la mataron a filo de espada, ejecutando así la sentencia contra ella. Y su caso se hizo famoso entre las mujeres.
11 »Su hermana Aholibá vio esto, y sin embargo se entregó, más aún que su hermana, a la pasión y la prostitución. 12 También ella se apasionó por los asirios, todos ellos jefes y gobernadores, guerreros espléndidamente vestidos, jinetes montados a caballo, jóvenes apuestos. 13 Me di cuenta de que también ella se había manchado, y que había seguido el ejemplo de su hermana. 14-15 Pero ella fue aún más lejos en sus prostituciones: vio en las paredes imágenes de babilonios, grabadas y pintadas de rojo; a juzgar por sus cinturones y turbantes, todos ellos tenían aspecto de oficiales. 16 Al ver a estos babilonios, se apasionó por ellos y envió mensajeros a Babilonia; 17 y los babilonios vinieron y se acostaron con ella; le hicieron el amor, y la mancharon con sus prostituciones. Tanto la mancharon que acabó por sentir asco de ellos. 18 Entonces se entregó públicamente a la prostitución, mostrando su cuerpo desnudo, hasta que yo sentí asco de ella como antes lo había sentido de su hermana. 19 Pero se entregó más y más a la prostitución, recordando el tiempo de su juventud, cuando se prostituyó en Egipto 20 y se apasionó por sus amantes egipcios, que en sus impulsos sexuales se parecen a los asnos y los caballos.
21 »Tú, Aholibá, sentías nostalgia del libertinaje de tu juventud, cuando los egipcios te manoseaban los pechos. 22 Por eso yo, el Señor, digo: Voy a hacer que esos amantes tuyos, de los que ahora sientes asco, se vuelvan tus enemigos. De todas partes voy a lanzar contra ti 23 a los babilonios y a los caldeos, a los de Pecod, Soa y Coa, y a todos los asirios; todos ellos jóvenes apuestos, jefes y gobernadores, oficiales y guerreros; todos ellos gente de a caballo. 24 Vendrán contra ti, con gran número de carros y de ejércitos; te rodearán por todas partes, armados y con cascos y escudos, y yo les daré el derecho de juzgarte, y ellos te juzgarán según sus leyes. 25 Yo descargaré sobre ti el furor de mi ira, y ellos te tratarán con crueldad; te cortarán la nariz y las orejas, y a los que aún queden vivos los matarán a filo de espada. Te arrebatarán a tus hijos y a tus hijas, y al fin caerás devorada por el fuego. 26 Te quitarán tus vestidos y se apoderarán de tus joyas. 27 Así pondré fin a tu libertinaje y a la prostitución a que te entregaste en Egipto, y no volverás a ver a los egipcios ni a acordarte de ellos.
28 »Esto digo yo, el Señor: Voy a dejar que caigas en poder de las naciones que odias, y por las que sientes asco. 29 Ellas te tratarán con odio, se adueñarán de lo que has ganado con tu trabajo y te dejarán completamente desnuda; al descubierto quedará tu cuerpo, el cual entregaste a la prostitución. Tu libertinaje y tu prostitución 30 son la causa de lo que hoy te pasa, pues te entregaste a la prostitución con esas naciones y te rebajaste adorando sus ídolos. 31 Seguiste los pasos de tu hermana; por eso te daré a beber la misma copa que a ella le di.
32 »Esto digo yo, el Señor:
Beberás de la misma copa que tu hermana,
una copa grande, ancha y profunda,
llena de burla y desprecio,
33 llena de ruina y destrucción.
Es la copa de tu hermana Samaria,
con la cual quedarás borracha y dolorida.
34 La beberás hasta el fondo,
y luego la harás pedazos,
y te desgarrarás los pechos.
Yo, el Señor, he hablado;
yo he dado mi palabra.
35 »Por eso yo, el Señor, digo: Puesto que te has olvidado de mí y me has vuelto la espalda, tendrás que sufrir el castigo de tu libertinaje y de tus prostituciones.»
36 El Señor me dijo: «Y tú, hombre, ¿quieres pronunciar la sentencia contra Aholá y Aholibá? Entonces échales en cara sus acciones detestables. 37 Ellas me han sido infieles y tienen las manos manchadas de sangre. Me han sido infieles adorando a sus ídolos, y en honor de ellos han sacrificado en el fuego a sus propios hijos, los hijos que yo tuve con ellas. 38 Además, han hecho esto contra mí: en un mismo día profanaron mi santo templo y deshonraron mis sábados. 39 Y el mismo día que sacrificaron a sus hijos para honrar a sus ídolos, vinieron a mi santo templo y lo profanaron. ¡Esto es lo que han hecho, en mi propia casa!
40 »Enviaron mensajeros para que de lejos vinieran hombres, y ellos vinieron. Las dos se bañaron, se pintaron los ojos y se pusieron joyas para recibirlos; 41 se reclinaron en una cama lujosa, con la mesa ya servida, y en ella pusieron el incienso y el aceite consagrados a mi servicio. 42 Podían escucharse los gritos de una multitud haciendo fiesta; eran hombres que habían venido del desierto, que adornaban a las mujeres con brazaletes en los brazos y hermosas coronas en la cabeza. 43 Yo me decía: “Ahora van a servirse de estas prostitutas gastadas por los adulterios. ¡Nada menos que con ellas! 44 Vienen a Aholá y a Aholibá, mujeres libertinas, como quien va a las prostitutas.” 45 Pero los hombres justos dictarán contra ellas la sentencia que merecen las adúlteras y las asesinas. Porque adúlteras son, y tienen las manos manchadas de sangre.»
46 Esto dice el Señor: «Que se reúna el pueblo contra ellas, que les haga sentir pánico y les robe; 47 que el pueblo entero las mate a pedradas y las atraviese con sus espadas; que mate a sus hijos e hijas y queme sus casas. 48 Yo haré que esta conducta infame desaparezca del país. Así todas las mujeres aprenderán la lección y no seguirán su ejemplo inmoral. 49 En cuanto a esas dos, recibirán el castigo por su conducta inmoral y por sus pecados de idolatría. Entonces ustedes reconocerán que yo soy el Señor.»
Lhama quilvana ayitquic co Jerusalén najan co Samaria
1 Aptomjac alhta Visqui ingac seyanya coo: 2 Anit nic nat quilvana ayitcoc, lhama ilhnic nat inquin. (Apquilyitsomacpo israelitas as anit quilvana ayitcoc.) 3 Innam nic nat yoclhilhma Egipto as anit quilvana ayitcoc, altomjayclho alanatama. Inquilpatjetamquic nic nat metnaja anatamcaa. 4 Actiyam amamyi ilhnic nat acvisay Ahola (atovana natamin co Samaria). Inyalhing nic nat acvisay Aholiba (atovana natamin co Jerusalén). Coo alhta sictimem enatamcaa alvitay ayitquic. 5 Eyinyovquic alhta Ahola, actomjayclho alanatama nipyesicsa singilpilhtetemo asirios. 6 Inquilanoc alhta apava apquiltamila singilpilhtetemo, najan apquilviscaa, najan apquilyimnanic, najan nolhing apcapaoc. 7 ¡Apquiltamila apanco co Asiria! Inyispaquic alhta colpatjetamcoc quilvana seyamasma Ahola. Intomjac alhta ayayo quilaycmasquiscama acyitsomalhca dios. 8 Yoclhilhma Egipto alhta actomjayclho alanatama, am colvatasac mataa. Actemaclha ayitcoc alhta alanatama. 9 Avanjec alhta ayitsepma anenyic asirios, am alhta omyavac comalhcac as quilvana nipyesicsa maa. 10 Apquilmacpec alhta ayitquic apquilinava najan quilvana ayitcoc, inquilnatamalhquic ayalomalhca as quilvana, inmatnec alhta. Actomja alhta acyanmongayclha actemaclha anco as quilvana, yoyam colavojoc sat mataa moc quilvanaa.
11 Invitac alhta Aholiba actemaclha acmatnam inyalho Ahola. Inyangvocmec alhta actemaclha anco alanatama. 12 Inquilanoc alhta apava apquiltamila singilpilhtetemo, najan apquilviscaa, najan apquilyimnanic, najan nolhing apcapaoc. 13 Invajanamquic alhta actemaclha anco inyalho, actomja acsilhnanomalhca anco. 14-15 Inyangvocmec alhta actemaclha anco quilvana. Invitac alhta tingma napocja quilaycmasquiscama babilonios, alcajasomalhca alyilhvasem. Apquilyapmam alhta cinturón najan apquilpocanma turbante alhta apquilviscaa co Babilonia. 16 Inquitsepquic alhta anenyic Aholiba acvita quilaycmasquiscama babilonios altamila. Incapajasquic alhta soycam amyaa, colhic acnalanta babilonios acnaclha quilvana. 17 Apquilvoctac alhta babilonios acnaclha quilvana, yoyam elpatjetamcoc, ayinyema acmajayoclha quilvana alanatama. Incastinquic alhta acvaycmo acyiclhama quilvana. 18 Invitalhquic alhta as quilvana alanatama mepqui apava napatavo enlhit. Actanovquic alhta coo, sicyinyova as quilvana, acno alhta sicyamasma inyalho Ahola. 19 Inyangvocmec alhta actemaclha alanatama as quilvana, aclhanma avalhoc actemaclha alanatama siclho yoclhilhma Egipto. 20 Inquitsepquic alhta anenyic copatjetamcoc egipcios, apquiltemaclha apancaoc acno apquilinava nolhing najan inquilinava yamelyeyjaycoc — alhta aptomjac Visqui ingac.
21 Aptomjac mocjam Visqui ingac: Lhiya Aholiba, inquitsepquic anenyic lhiya apquiltemaclha egipcios nano, yoyam elpatjetamcoc mocjam. 22 Actomjac coo siyanya sicvisay Visqui apancaoc: Incastinquic lhiya apquiltemaclha apquilanatama apquiltomjayclho cotnaja ingmoc. Comalhcac sat lhiya naysicsa apquilimpocjay. 23 Elimpocjac sat co Babilonia apquilinyema Pecod, najan Soa, najan Coa, najan apyovoclhojo co Asiria. Aplhamoclhojo apquilyimnanic, najan apquilviscaa, najan singilpilhtetemo, najan nolhing apcapaoc. 24 Elimpocjac sat appintalhnama singilpilhtetemo netin carros. Elvocjac sat acnaclha lhiya, apquilmaycam cascos najan apquilmaycam apquilajapsomap. Comalhcac sat lhiya, yoyam coyicpilcalhcac napatavo maa, colngamcojoc sat acyanmongayclha lhiya actemaclha anco. 25 Oyanmongsiclhac sat coo actemaclha lhiya ayinyema siclom coo. Coyatemenalhcac sat lhiya avajic najan ajaycaoc, eticyoc sat ayitquic lhiya, elmacpoc sat apquilaymomap, colhic sat alvatna talha apyovoclhojo tingma. 26 Conatamalhcac sat lhiya alantalhnama najan asoc acmamnave acnaycaoc lhiya. 27 Omascocsic sat lhiya actemaclha alanatama, siclhoc alhta payjoc Egipto. Colhenejec sat mocjam avalhoc lhiya egipcios, colvoncamoc sat lhiya apquilvisay — alhta aptomjac.
28 Eycaso sicpayvam coo: Comalhcac sat lhiya nipyesicsa cotnaja ingmoc apquilmapsomcaa, actomja actanoncama lhiya. 29 Cotanovalhcac sat lhiya nipyesicsa enlhit apquilasicjayo siclhoc alhta. Colhic sat lhiya ayalhnayo mepqui apava, acno alanatama siclho, yoyam comancangvomoc lhiya. 30 Colngamcojoc sat acyanmongayclha lhiya actemaclha alanatama najan ayayo quilaycmasquiscama apancaoc. 31 Invajanamquic alhta lhiya actemaclha inyalho Ahola. Colngamcojoc sat acyanmongayclha lhiya acno aclingaycamco alhta siclho acyimtalhnama inyalho lhiya, colhojoc sat acyam ingjaycoc panatem veneno.
32 Naso coo sicpayvam sicvisay Visqui: Coynic sat lhiya panatem veneno, acno ayanyomalhca alhta inyalho, yoyam coynic as panatem veneno ingjaycoc acyivey anco, aclaneyo asoc acmasom: Covenalhcac sat, casmesalhcac sat, coyinyovalhcac sat maa.
33 Acvisay ingjaycoc anco acyam siclho inyalho co Samaria, malha anmin ayajem sat cotnejic aclingaycamco acyimtalhnama lhiya.
34 Cosavojoc sat lhiya acyam ingjaycoc, natamin copalhcatic sat maa, coyimsasic sat ayimpejic neme ac lhiya. Naso coo sicpayvam sicvisay Visqui apancaoc — alhta aptomjac.
35 Aptomjac alhta mocjam: Eycaso sicpayvam sicvisay Visqui apancaoc: Lhiya alhta seyamasma coo, actomjayclho quilvana alanatama. Quilhvo nac jay colngamcojoc sat lhiya acyanmongayclha actemaclha anco acmasom — alhta aptomjac.
36 Aptomjac alhta Visqui ingac seyanya coo: Lhip enlhit, ilngas sat lhip amyaa actemaclha anco quilvana Ahola najan inyalhing Aholiba, altemaclha alanatama. 37 Altemaclha maa selyamasma coo najan alnapma enlhit. Mepqui selayo alhta, altomja eyca alayo quilaycmasquiscama sictanoncama coo, najan alnapma ayitquic actemaclha macmescama quilaycmasquiscama, apquiltomja coo lha eyitquic. 38 Mocjam altemaclha as quilvanaa seyinmelhaycam coo: Naysicsa altemaclha ancaoc alantalhnaclho tingma apponquinomap, am najan coltamilcasac acnim ninnayclha — alhta aptomjac. 39 ¡Naysicsa altemaclha ancaoc alnapma ayitquic naysicsa alayo quilaycmasquiscama altomja acnatovascama tingma apponquinomap, coo sicmaclha ajanco!
40 Ilngas sat mocjam sicpayvam: Inquilapajasquic alhta soycam amyaa, colhic altimnasa enlhitaoc mocjay, yoyam elilhyemoc. Inyapasquic alhta yingmin lhiya najan inyalhing, inquilyilhvasquic acmalhimpancoc, inquilnatamamquic asoc alyinmom, yoyam colmoc tacja maycaa. 41 Innamquic quellhiya netin altajanma, nicja mesa aclaneyo nintom, najan asoc acmasis najan aceite acponquinomalhca. 42 Inlingalhquic apquilpalhamaycam enlhit malha naysicsa fiesta. Apquilvaac enlhit apquilinyema yoclhilhma actamopeycaoc, apquilayo as quilvanaa, apquilmescama nasa alatquiscama ameoc brazaletes najan coronas alpocanma ayitsicsaoc. 43 Inlhenquic alhta evalhoc, am castingac mataa altemaclha alanatama as quilvanaa — intomjac evalhoc. 44 Apquilvaac acnaclha Ahola najan acnaclha Aholiba, yoyam elpatjetamcoc as quilvanaa alanatama. 45 Enlhit apquilpeyvomo eltimjic sat apquilvitaycamco naysicsa macyicpilquemo as quilvanaa, elanic sat maa colngamcojoc sat acyanmongayclha altemaclha ancaoc, altomja quilvana alyamasma najan ticyovam yapmayc — alhta aptomjac.
46 Aptomjac mocjam Visqui ingac: Incaymalhquic ingyaniclhac apyovoclhojo enlhitaoc, elasquisic sat ayimpeoc as quilvanaa, elatamcoc sat asoc alyinmom alnatanma. 47 Elyicnac sat mataymong yoyam coticyoc as quilvanaa, coltipilcalhcac sat apaoc sovo acvinatem. Eticyoc sat ayitquic apquilinava najan quilvanaa ayitcoc, colhic sat alvatna talha tingma apancaoc. 48 Omascocsic sat altemaclha quellhiya, colyasingvomoc sat acyovoclhojo quilvanaa lhalhma anco, mongmovan ongyiplovcasojo altemaclha as anit quilvanaa. 49 Covanquejec quellhiya mepqui allingaycamco acyanmongayclha altemaclha ancaoc quellhiya, altemaclha alayo quilaycmasquiscama acyitsomalhca dios. Jelyicpilcangvomoc sat quellhiya, sicvisay coo Visqui sicyimtalhnamo. Quellhip israelitas apquilyitsomacpo as anit quilvanaa alanatama — alhta aptomjac Visqui ingac.