La vid y el águila
1 El Señor se dirigió a mí, y me dijo: 2 «Tú, hombre, propón al pueblo de Israel una comparación. 3 Diles:
»“Esto dice el Señor:
Un águila enorme llegó al Líbano;
sus alas eran grandes y de mucho alcance,
cubiertas de plumas muy coloridas.
Agarró la punta de un cedro,
4 cortó la rama más alta
y fue a plantarla en un país de comerciantes,
en una ciudad de mucho comercio.
5 Luego tomó de la tierra una semilla
y la sembró en un terreno cultivado,
a la orilla de un arroyo,
con agua abundante.
6 La semilla nació
y se convirtió en una vid frondosa;
y aunque era poca su altura,
dirigió sus ramas hacia el águila,
mientras hundía sus raíces en la tierra.
Se convirtió en una vid,
y produjo retoños y echó ramas.
7 Pero había otra águila enorme,
de grandes alas y abundante plumaje.
Entonces la vid dirigió sus raíces
y tendió sus ramas hacia esta águila,
para que le diera más agua,
lejos del lugar donde estaba plantada.
8 Sin embargo, estaba plantada en buena tierra,
y junto a agua en abundancia,
donde podía echar ramas y dar fruto
y convertirse en una vid hermosa.”
9 »Diles, pues, de mi parte:
“Esto dice el Señor:
Esta vid no prosperará.
El águila primera le arrancará las raíces,
y hará que se caigan sus frutos;
con poco esfuerzo y sin mucha gente
la arrancará de raíz,
y se marchitarán todos sus nuevos retoños.
10 Aunque la trasplanten, no retoñará;
seca quedará cuando sople sobre ella el viento del este;
seca quedará allí donde debía retoñar.”»
11 El Señor se dirigió a mí, y me dijo: 12 «Pregunta a este pueblo rebelde si saben lo que significa esta comparación. Diles: “El rey de Babilonia vino a Jerusalén e hizo prisioneros al rey de Judá y a sus funcionarios, y se los llevó con él a Babilonia. 13 Luego tomó a un príncipe de la familia real e hizo un pacto con él, obligándolo a jurarle fidelidad, y se llevó a la gente importante del país 14 para que Judá fuera un reino débil, incapaz de levantarse, aunque dispuesto a cumplir ese pacto y a mantenerlo vigente. 15 Pero este príncipe se rebeló contra el rey de Babilonia y envió embajadores a Egipto para pedir caballos y hombres en gran cantidad. ¿Creen ustedes que después de eso podrá tener éxito y escapar con vida? ¿Puede escapar con vida quien no cumple un pacto? 16 Yo, el Señor, juro que morirá en Babilonia quien se burló del juramento y no cumplió el pacto que hizo con el rey que lo puso en el trono. 17 Cuando el rey de Babilonia lo ataque, y construya rampas y muros alrededor de la ciudad, y mate a mucha gente, el faraón no enviará en su ayuda un poderoso ejército ni gran cantidad de gente, 18 pues él se burló del juramento y no cumplió el pacto; se había comprometido y, sin embargo, ha hecho todo esto. Por eso no podrá escapar con vida.
19 »”Yo, el Señor, lo juro: él se burló del juramento que me hizo, y no cumplió la alianza que había hecho conmigo; por eso voy a pedirle cuentas. 20 Voy a echar sobre él mis redes, y lo atraparé en ellas; lo llevaré a Babilonia, y allá lo someteré a juicio por haberme sido infiel. 21 Sus mejores soldados morirán en batalla, y los que queden con vida serán esparcidos a los cuatro vientos. Entonces reconocerán ustedes que yo, el Señor, he hablado.
22 »”Yo, el Señor, digo: También voy a tomar la punta más alta del cedro, y arrancaré un retoño tierno de la rama más alta, y yo mismo lo plantaré en un monte muy elevado, 23 en el monte más alto de Israel. Crecerán sus ramas, dará fruto y se convertirá en un cedro magnífico. Debajo de él vivirán animales de toda clase, y a la sombra de sus ramas anidarán aves de toda especie. 24 Y todos los árboles del campo sabrán que yo soy el Señor. Yo derribo el árbol orgulloso y hago crecer el árbol pequeño. Yo seco el árbol verde y hago reverdecer el árbol seco. Yo, el Señor, lo digo y lo cumplo.”»
Uva avjac najan mama apyivey
1 Aptomjac alhta Visqui ingac seyanya coo: 2 Ilngas sat lhip napatavo israelitas sicpayvam sicyitquiscama coo: 3 Eycaso sicyitquiscama sicvisay Visqui apancaoc:
Apmiyaclhec alhta mama apyivey inquilhe Líbano. Alyivey anco aplhimpancoc. Altamila anco apva mama apyivey. Appatjetquic alhta navá yamit cedro.
4 Apquintasquic alhta malha actong yamit. Apsovquic alhta moc yoclhilhma apquileyvomaclha enlhit apquilyanmongsomap, payjoc tingma apvanyam apancaoc.
5 Aptaclhamquic alhta lhama actic acyitna nalhpop, apquinaclho amyip ayitcoc, payjoc vatsam ayitcoc nicja yingmin ayinyem.
6 Intictipquic alhta actic, actomjayclho uva avjac. Inquictingquic alhta uva, inquilantalhnec congne lhopactic ayquipmenaoc, inquilvoncac alhta actengaoc nitno. Intomjaclhec alhta uva avjac najan alvinatem actengaoc.
7 Apvitacpec alhta poc mama apyivey, acma aplhimpancoc alvinatem najan actamila apva. Inquilvoncac uva actengaoc acvaycmo apyancaclha poc mama apyivey. Inquilvoncac alhta ayquipmenaoc acvaycmo apyancaclha poc mama, altingyey yingmin maa. Mocjay anco ayimjaclha uva acvaycmo apyancaclha mama apyivey.
8 Actamila alhta lhopactic ayimjaclha uva, nicja acyitnamaclha yingmin. Actamila alhta uva avjac acma acyilhna — alhta aptomjac.
9 Ilngas sat lhip mocjam sicpayvam sicvisay Visqui apancaoc: Comyovalhquejec sat uva avjac. Primer mama apyivey ingyaptic sat avjac, copalamoc sat acyilhna. Ayilhyevay cotnejic sat apcaptama avjac acyiplomo ayquipmenaoc, colyamamcoc sat acyovoclhojo ava.
10 Cotsapoc sat avjac ayenomalhca, ayinyema alhcajayam acyamascama. Coymac sat avjac as amyip ayenomalhca siclho — alhta aptomjac.
11 Aptomjac alhta Visqui ingac seyanya coo: 12 Itne sat lhip ingyanic as enlhit apquilmapsomcaa: ¿Apquilyasamco ya quellhip as apyitquiscama Visqui ingac? — sat itne. Quip elaylhojo actemaclha apyitquiscama: Apquilimpocjac apvisqui co Babilonia najan apnaymacoc nipyesicsa co Jerusalén. Apmacpec alhta apvisqui co Judá najan apnaymacoc apquilviscaa. Innec alhta acyantamaclho yoclhilhma Babilonia. 13 Aptimesacpec alhta poc apvisqui apjalhnancoc co Judá ayinyema apvisqui co Babilonia aptimesquiscama, acyiplomo pacto apquilmiyovmacpilha nipyesicsa maa. Innec alhta acnalaclho Babilonia apquilviscaa apquilmomap najan apnaymacoc mayayo. 14 Am alhta eltomjac apquilyimnatem co Judá, apquilanyacpo elyiplovcasojo apcanamaclha najan apcascamaclha apvisqui co Babilonia. 15 Am alhta elyajaclhoc apcanamaclha maa, aptomja eyca apquinmelhaycam. Apcapajasquic alhta apvisqui co Judá apquilasinancama apnaclha apvisqui co Egipto, eltingyac maa nolhing appintalhnama najan singilpilhtetemo yoyam elpasingvota. ¿Apquilanayqui ya quellhip emyovacpoc as apvisqui co Judá? ¿Naso ya emyovacpoc naysicsa apyeycajascama aplhanma ayinyema pacto apquilmiyovmacpilha? 16 Naso coo sicpayvam sicvisay Visqui apancaoc: Ematong sat tingma Babilonia as apvisqui co Judá, aptomja apyeycajascama aplhanma, najan aptovascama pacto apquilmiyovmacpilha nipyesicsa, ayinyema apvisqui co Babilonia. 17 Elimpocjac sat apvisqui najan apnaymacoc co Babilonia nipyesicsa co Jerusalén, najan apquiltomja apquilvocjay tingma apvanyam, elnapoc sat aplhamoclhojo enlhit. Mepasingvotayc sat apvisqui faraón co Egipto, melpasingvotayc sat appintalhnama singilpilhtetemo. 18 Ematong sat apvisqui co Judá, aptomja aptovascama pacto ningmiyovmalhca, aptomja apyeycajascama aplhanma napato apvisqui co Babilonia — alhta aptomjac.
19 Aptomjac alhta mocjam: Aplhenquic alhta apvisqui co Judá mepqui apyeycajascaoc, naysicsa aplhanma sicvisay Dios. Aptovasquic alhta pacto ningmiyovmalhca najato coo. Oyanmongsiclhac sat aptemaclha apanco, naso coo sicpayvam sicvisay Visqui. 20 Ongvapajacsic sat sicmaycam yamyamayin acyivey, yoyam emacpoc apvisqui co Judá, eyantamacpoc sat Babilonia, oyicpilcojoc sat maa, ayinyema aptemaclha seyinmelhaycam coo najan seyamasma coo. 21 Eticyoc sat enlhit apancaoc naysicsa apquilimpocjay, ingyilhpansacpoc sat poc apquilinyema lhalhma anco nipiyam najan nilhqueyja. Elyicpilcangvomoc sat sicvisay Dios Visqui sicyimtalhnamo, siclingascama as amyaa — alhta aptomjac Visqui ingac.
22 Aptomjac alhta Visqui ingac seyanya coo: Ongvintacsic sat navá yamit cedro yoyam ocniclhac sat ayitsicsic inquilhe acvinatem. 23 Coctong sat yamit cedro siyanayclha inquilhe nitno apquileyvomaclha israelitas, cotnejic sat yamit acyivey anco acma acyilhna. Coyancac sat maa asoc navjac najan nata navjac, payjoc pisquisca as yamit. 24 Colyicpilcangvomoc sat acyovoclhojo yamtaa alimja amyip, sicvisay coo Visqui sicyimtalhnamo. Coo sictomja siyaptama yamit anco, yoyam ongvictingsic yamit ayitcoc. Sictomja sicyamascama yamit alhnancoc, yoyam ongvictingsic yamit acyamay. Eycaso sicpayvam sicvisay Visqui apancaoc — alhta aptomjac mepqui apyeycajascaoc aplhanma.