El santuario único
1 Moisés continuó diciendo:
«Estas son las reglas y ordenanzas que ustedes deberán poner en práctica durante toda su vida, en la tierra que el Señor y Dios de sus antepasados les va a dar en posesión.
2 »Destruyan por completo todos los lugares donde los pueblos que van a conquistar adoran a sus dioses: en los montes, en las colinas y bajo los árboles frondosos. 3 Derriben sus altares, hagan pedazos las piedras, y quemen los troncos dedicados a la diosa Asera, a quien le rinden culto. Borren todo recuerdo de los nombres de esos dioses.
4 »Cuando le rindan culto al Señor su Dios, no imiten el modo en que esos pueblos adoran a sus dioses. 5 Entre las tribus de ustedes, el Señor escogerá un lugar donde ustedes vendrán a su presencia y lo adorarán. 6 Allí sacrificarán y quemarán animales en su honor, y le llevarán sus diezmos, contribuciones, promesas y ofrendas voluntarias, así como las primeras crías de sus vacas y ovejas. 7 Comerán allí, delante del Señor su Dios, y en compañía de sus familias se alegrarán del fruto de su trabajo con que el Señor su Dios los haya bendecido.
8 »Allí no deberán hacer ustedes lo que ahora hacemos aquí, donde cada uno de nosotros hace lo que mejor le parece. 9 Realmente todavía no han llegado ustedes al lugar tranquilo que el Señor su Dios les va a dar en posesión. 10 Pero una vez que hayan cruzado el Jordán y vivan en el país que él les va a entregar, y ya estén libres de todos los enemigos que los rodean, y sin ningún temor, 11 entonces, en el lugar que el Señor su Dios escoja como residencia de su nombre, le ofrecerán ustedes todo lo que les he ordenado: animales sacrificados y quemados en su honor, diezmos, contribuciones y todo lo más escogido de las promesas que le hayan hecho al Señor. 12 Y harán fiesta en presencia del Señor su Dios, junto con sus hijos y sus siervos, y con los levitas que vivan entre ustedes, ya que ellos no han recibido entre ustedes ninguna tierra en propiedad.
13 »Cuídense de no quemar animales en honor al Señor en cualquier lugar que encuentren; 14 únicamente podrán hacerlo en el lugar que el Señor su Dios escoja en una de sus tribus. Allí cumplirán todo lo que les he ordenado.
15 »Sin embargo, en cualquier momento podrán matar y comer carne en sus poblaciones, según los bienes que el Señor su Dios les haya dado. Todos ustedes, estén o no ritualmente puros, podrán comerla, como si fuera carne de gacela o de ciervo. 16 Pero la sangre no deben comerla, sino derramarla en la tierra como agua.
17 »No podrán comer dentro de su ciudad el diezmo de su trigo, de su vino o de su aceite, ni las primeras crías de sus vacas y ovejas, ni nada de lo que hayan prometido al Señor, ni de sus ofrendas voluntarias. 18 Solo podrán hacerlo delante del Señor su Dios, en el lugar que él escoja; allí, en presencia del Señor su Dios y en compañía de sus hijos y sus criados, y de los levitas que vivan entre ustedes, se alegrarán del fruto de su trabajo. 19 Mientras ustedes vivan en el país, no abandonen jamás a los levitas.
20 »Cuando el Señor su Dios haya extendido el territorio de ustedes, tal como se lo ha prometido, si a ustedes les apetece comer carne, podrán comerla en cualquier momento. 21 Si el lugar que el Señor su Dios escogió para ser adorado está lejos de donde ustedes viven, podrán matar de las vacas y ovejas que el Señor les haya dado y comer todo lo que quieran allí donde ustedes habiten, tal como se lo he ordenado. 22 Igual que en el caso de la carne de gacela o de ciervo, todos ustedes podrán comerla, estén o no ritualmente puros. 23 Pero de ninguna manera deben comer la sangre, porque la sangre es la vida; así que no deben comer la vida junto con la carne. 24 Lo que deben hacer es derramarla en la tierra como agua. 25 No la coman, y les irá bien a ustedes y a sus hijos por hacer lo recto a los ojos del Señor. 26 En cuanto a las cosas que hayan dedicado como ofrenda, y las promesas que hayan hecho, las presentarán en el lugar que el Señor escoja, 27 y allí, sobre el altar del Señor su Dios, ofrecerán como ofrenda los sacrificios en honor al Señor; toda su carne deberá ser quemada sobre el altar. Ustedes podrán comer carne de otros sacrificios, pero siempre deberán derramar la sangre sobre el altar.
28 »Escuchen y cumplan todo lo que les he ordenado, para que a ustedes y a sus hijos les vaya bien siempre, por hacer lo que es agradable y recto a los ojos del Señor su Dios.
Advertencias contra la idolatría
29-30 »Cuando el Señor su Dios haya destruido las naciones que ustedes van a conquistar, y después de destruirlas ustedes ocupen su territorio y vivan en él, tengan cuidado de no seguir el ejemplo de esas naciones, ni de recurrir a sus dioses con la idea de también rendirles culto. 31 No le hagan eso al Señor su Dios, porque todas las cosas despreciables que el Señor no soporta son las que esas naciones cometen para honrar a sus dioses, hasta llegan al extremo de sacrificar a sus propios hijos en el fuego.
32 32 (13.1) »Pongan siempre en práctica todo lo que les he ordenado, sin añadir ni quitar nada.
Santuario carpa apponquinomap
1 Aptomjac nic nat Moisés apquilanya: —Eycaso singanamaclha najan singascamaclha, yoyam elyiplovcasojo quellhip aclhamoclhojo acnim apquileyvam as yoclhilhma, yoyam ellhovamcoc quellhip, ayinyema Dios Visqui apancaoc apquilyeyjamcaa.
2 Elnatovas sat quilaycmasquiscama apancaoc, apquilayo mataa actomja apquilaoclha, apquilanyomap quellhip elantipsic maa. Elnatovas acyitnamaclha quilaycmasquiscama netin inquilhe alvinatem najan alyavatem, najan coning yamit acyivey. 3 Elnatovas sat altares apquilvatnamaclha apancaoc, elnatovas quilaycmasquiscama mataymong, elvit sat talha quilaycmasquiscama yamit, elsavojo sat apnatovascama quilaycmasquiscama acyitsomalhca dios. Colvoncomoc sat enlhitaoc apquiltemaclha apquilayo quilaycmasquiscama.
4 Noelvajanaoc nasa quellhip apquilayoclha actomja apquilaoclha. 5 Dios Apyimtalhnamo elyacyecsic sat mayayoclha nipyesicsa apquilmolhama tribus enlhitaoc, apvamlha pac lhama carpa apponquinomap, yoyam eltingya quellhip. 6 Elnapoc sat maa apnatoscama macmescama Dios malvatnama talha, yoyam colhic ayaco Dios, elmecsic sat lhama asoc acyitna inlhojo diez asoc, najan contribuciones apquilyamasma acyanmongam, najan promesas apquillhanma mepqui apquilyeycajascaoc najan ofrendas macmescama Dios, najan apquilanyomap elmecsic apnatoscama apquitcoc siclha apvitay, najan vayqui najan nipquesic. 7 Eltovamcoc sat quellhip napato Dios, apquilpasmeyquiclha familias. Elitsovacsojoc sat lhama quellhip ayinyema apquiltamjaycam quellhip naysicsa apvaticjapquiscama mataa Dios Apyimtalhnamo.
8 Apquillanac quellhip quilhvo nac jay apquiltamjoclha ellana, colapvanquejec maa yoclhilhma alhnancoc. 9 Am elvocmoc mocjam as yoclhilhma, yoyam ellhovamcoc quellhip ellovsic apquilyampay, ayinyema Dios Apyimtalhnamo. 10 Nalhit acnim eljalhtepilhquetic quellhip vatsam Jordán, elhnam sat yoclhilhma alhnancoc ayinyema apmescama Dios, mepqui apquilinmelhaycam cotnaja ingmoc najan mepqui apquilay sat cotnejic. 11 Cotnejic sat Dios apquilyacyescama acmaclha apvisay apanco, quellhip sat conyemac ofrendas macmescama Dios: apnatoscama apticyovam malvatnama talha, yoyam colhic ayaco Dios, najan macmescama Dios lhama asoc acyitna inlhojo diez asoc (diezmo), najan contribuciones acyanmongam apquilyamasma, najan apquillhanma napato Dios mepqui apquilyeycajascaoc. 12 Ellanac sat fiesta quellhip napato Dios, apquilpasmeyquiclha apquitquic najan enlhit apquiltimesaycam nipyesicsa quellhip, apquilpasmeyquiclha levitas apquiltomja apnaymacoc, mepqui alhta apquillhoy amyipayc levitas.
13 Noeltingya nasa moc acmatnamaclha aptoscama najan apquilvatnamaclha talha napato Dios. 14 Dios elyacyecsic sat mayayoclha nipyesicsa apquilmolhama tribus, apvamlha pac lhama tingma apponquinomap, eltimjic sat maa apquilanyomap eltimjic. 15 Naso, eltovamcoc sat quellhip apnatoscama acticyovam natingma, ayinyema Dios apmescama, eltimjic sat apquilpasmeyquiclha apnaymacoc mepqui actamila apquilvalhoc, acno aptoycaoc mataa quellhip popyit najan moc apyamonquilhma. 16 Noeltavaoc nasa acyiplomo em pac apmatnam, cotlhic sat em pac lhopactic nalhpop, malha yingmin acyanquinomalhca sat cotnejic.
17 Noeltovaoc nasa quellhip natingma acyilhna najan apnatoscama, apquilanyomap quellhip elmecsic Dios: acvisay diezmo trigo apactic, najan uva ayingmenic. Najan aceite, najan apnatoscama siclha apvitay vayqui ayitcoc najan nipquesic apquitcoc. Noelmiyov nasa moc asoc apquillhanma quellhip elmecsic Dios mepqui apquilyeycajascaoc, paj najan moc ofrendas macmescama Dios. 18 Eltovaoc sat mataa napato Dios payjoc mayayoclha carpa apponquinomap. Apquilpasmeyquiclha mataa apquitquic, najan enlhit apquiltimesaycam, najan levitas apnaycam nipyesicsa quellhip, elitsovacsojoc sat lhama quellhip naysicsa aptoycaoc. 19 Elane sat mataa levitas, yoyam elpasmoc, mepqui alvoncayam cotmongvoycamlha nelha.
20 Eyangviscomjoc sat yoclhilhma Dios, acno aplhanma mepqui apyeycajascaoc, elnajap sat mataa apnatoscama, yoyam eltovamcoc apquilpasmeyquiclha. 21 Apnec sat ancoc enlhit tingma apyitnama mocjay carpa apponquinomap, apvanquic elnapoc apnatoscama vayqui najan nipquesic payjoc apmaclha mocjay, acno apcanama siclho Dios. 22 Eltovamcoc sat apquilpasmeyquiclha, najan mepqui actamilaycam apvalhoc poc, cotnejic sat malha aptoycaoc popyit najan moc apyamonquilhma. 23 Noeltovaoc nasa aptoscama acyiplomo em pac (ema ac), acvisay acyimnatem anco. Colapvanquejec quellhip eltovamcoc apitic acyiplomo acyimnatem anco. 24 Cotlhic sat em pac (ema ac) lhopactic nalhpop, malha yingmin acyanquinomalhca sat cotnejic. 25 Noeltovaoc nasa maa, cotamiliclhac sat mataa apquileyvam quellhip najan apquitquic, acyitna inlhojo apquilyiplovquiscama napato Dios. 26 Elsaclha sat mataa tingma apponquinomap ofrendas macmescama Dios najan asoc apquillhanma quellhip mepqui apquilyeycajascaoc. 27 Enaliclha sat apnatoscama macmescama Dios, eticyoc sat, colhic alvatna talha netin altar. Coyanquinalhcac sat em pac apmatnam netin altar, eltovamcoc sat apjapitic apquilpasmeyquiclha.
28 Elaylhojo quellhip, elyiplovcasojo acno apcanama siclho Dios. Cotamiliclhac sat mataa apquileyvam quellhip najan apquitquic, apvita inlhojo apquilyiplovquiscama quellhip — nic nat aptomjac Moisés.
Mayayoclha quilaycmasquiscama acyitsomalhca dios
29-30 Elnatovasacpoc sat enlhitaoc actomja apquilaoclha, apquilvocmo inlhojo quellhip as yoclhilhma, ayinyema apmescama Dios, eltimjic apquileyvomaclha quellhip. Noelvajaniclhojo nasa apquiltemaclha apancaoc metnaja israelitas, noeltime nasa apquilayo quilaycmasquiscama apancaoc, noeltingya nasa maa. 31 Noelvajanaoc nasa apquiltemaclha maa naysicsa apquilayo quellhip Dios Apyimtalhnamo. Avanjec aptanoncama Dios apquilayoclha quilaycmasquiscama. Apquiltemaclha apancaoc apquilajem apquitquic macmescama quilaycmasquiscama malvatnama talha.
32 Elyiplovcasojo acyovoclhojo singanamaclha Dios siltimnascama quellhip acnim nac jay. Noelayim nasa moc, noelyeycajas nasa moc.