El Señor llama a Samuel
1 En los días en que el joven Samuel servía al Señor bajo las órdenes de Elí, era muy infrecuente que el Señor comunicara a alguien un mensaje, o que alguien tuviera una visión. 2 Elí había comenzado a quedarse ciego y no podía ver bien. Un día, antes del amanecer, mientras Elí estaba durmiendo en su habitación 3 y Samuel estaba durmiendo en el templo del Señor, donde se encontraba el arca de Dios y la lámpara del santuario se mantenía encendida, 4 el Señor llamó a Samuel, quien contestó:
—¡Aquí estoy!
5 Luego corrió adonde estaba Elí, y le dijo:
—Aquí me tiene usted; ¿para qué me quería?
—Yo no te he llamado —contestó Elí—. Vuelve a acostarte.
Entonces Samuel fue y se acostó. 6 Pero el Señor llamó otra vez:
—¡Samuel!
Y Samuel se levantó y fue junto a Elí, diciendo:
—Aquí me tiene usted; ¿para qué me quería?
—Yo no te he llamado, hijo mío —respondió Elí—. Vuelve a acostarte.
7 Samuel no conocía al Señor todavía, pues él aún no le había manifestado nada. 8 Pero por tercera vez llamó el Señor a Samuel, y este se levantó y fue a decirle a Elí:
—Aquí me tiene usted; ¿para qué me quería?
Elí, comprendiendo entonces que era el Señor quien llamaba al joven, 9 dijo a este:
—Ve a acostarte; y si el Señor te llama, respóndele: “Habla, que tu siervo escucha.”
Entonces Samuel fue y se acostó en su sitio. 10 Después llegó el Señor, se detuvo y lo llamó igual que antes:
—¡Samuel! ¡Samuel!
—Habla, que tu siervo escucha —contestó Samuel.
11 Y el Señor le dijo:
—Voy a hacer en Israel algo que hasta los oídos le dolerán a todo el que lo oiga. 12 Ese día, sin falta, cumpliré a Elí todo lo que le he dicho respecto a su familia. 13 Le he anunciado que voy a castigar a los suyos para siempre, por la maldad que él ya sabe; pues sus hijos me han maldecido y él no los ha reprendido. 14 Por lo tanto, he jurado contra la familia de Elí que su maldad no se borrará jamás, ni con sacrificios ni con ofrendas.
15 Después de esto, Samuel se acostó hasta la mañana siguiente, y entonces abrió las puertas del templo del Señor. Samuel tenía miedo de contarle a Elí la visión que había tenido, 16 pero Elí lo llamó y le dijo:
—¡Samuel, hijo mío!
—Aquí estoy —respondió él.
17 Y Elí le preguntó:
—¿Qué es lo que te ha dicho el Señor? Te ruego que no me ocultes nada. ¡Que Dios te castigue duramente si me ocultas algo de todo lo que él te ha dicho!
18 Samuel le declaró todo el asunto, sin ocultarle nada, y Elí exclamó:
—¡Él es el Señor! ¡Hágase lo que a él le parezca mejor!
19 Y Samuel siguió creciendo, y el Señor lo ayudaba y no dejó de cumplir ninguna de sus promesas. 20 Y todo Israel, desde Dan hasta Berseba, reconocía que Samuel era un verdadero profeta del Señor. 21 Después el Señor volvió a revelarse en Silo, pues allí era donde él daba a conocer a Samuel su mensaje.
Aplingay amyaa Samuel
1 Apnec nic nat apyimnanic Samuel. Aptimesaycam nic nat Dios, acno apcanama mataa sacerdote Elí. Am nic nat epamejitcasac mataa Dios apcanyacpo enlhit. Mepqui ilhnic nat alvitay apquilvanmoncama enlhit. 2 Nalhit acnim nic nat intomjac. Mepqui apataoc nic nat Elí. Aptinquic nic nat aplhancoc. 3 Aptinquic nic nat Samuel congne tingma apponquinomap. Payjoc yamit aysicsic acyitnamaclha Dios appayvam. Am nic nat casponac mocjam calevascama tingma apponquinomap.
4 Aptomjac nic nat Dios apquevamcaa: —¡Samuel! — nic nat aptomjac.
—¡Eje coo! — nic nat aptomjac apcatingmavo.
5 Apyoclhec nic nat Samuel aptiyanmaclha Elí, aptomja apcanya: —Lhip lhac seyeveycam, ¿soc amyaa yi? — nic nat aptomjac Samuel.
Apcatingmavoc nic nat Elí: —Jave, am ongvevam lhac lhip. Itajojo, ityin sat mocjam lhip — nic nat aptomjac. Aptajavoc nic nat mocjam Samuel, etyinic mocjam.
6 Mocjam lhama apquevoycam Dios, aptomja apcanya: —¡Samuel! — nic nat aptomjac.
Pilapcasquic nic nat Samuel aplinga. Apmiyaclhec nic nat apnaclha Elí, appamejitsa: —Lhip lhac seyeveycam, ¿soc amyaa yi? — nic nat aptomjac.
Apcatingmavoc nic nat Elí: —Jave, am ongvevam lhac lhip. Itajojo, ityin sat mocjam lhip — nic nat aptomjac.
7 Am nic nat eyasamcoc Samuel ayinyemayaclha appayvam. Am nic nat elngayac mocjam appamejitquiscama Dios. 8 Natqui ilhnic nat intomjac apqueveycam Dios. Aplhaticjac nic nat Samuel. Apyoclhec nic nat, aptomja apcanya: —Lhip lhac seyeveycam, ¿soc amyaa yi? — nic nat aptomjac.
Apyasingvocmec nic nat Elí ayinyemayaclha appayvam apcanyacpo apyimnanic.
9 Aptomjac nic nat Elí apcanya: —Itajojo, ityin sat mocjam. Aplingac sat ancoc mocjam Dios appayvam apqueveycam, ingyatingmojo sat lhip: Sicvisay silancam lhip. Jeyane sat lhip, pac ongvaylhojo — sat itne ingyanic — nic nat aptomjac Elí.
Aptajavoc nic nat mocjam Samuel, yoyam etyinic.
10 Apvaac nic nat Dios aptomja apquevamcaa: —¡Samuel! ¡Samuel! — nic nat aptomjac.
—Sicvisay silancam lhip. Jeyane sat lhip, pac ongvaylhojoc — nic nat aptomjac Samuel.
11 Aptomjac nic nat Dios apcanya: —Otnejic sat simpilapquiscama nipyesicsa enlhitaoc Israel. Cascoc sat apquilvalhoc aclingalhco amyaa. 12 Naso, ellingamcojoc sat acyimtalhnama apquilmolhama Elí, acno alhta siclhanma siclho. 13 Oyanmongsiclhac sat apquiltemaclha apancaoc, acno siclhanma alhta siclho. Ayinyema alhta apquitquic selinmelhaycam coo, naysicsa mepqui apmasma apquilyap Elí. 14 Otnejic sat naso siclhanma mepqui sicyeycajascaoc: Comascosalhquejec sat mataa apquilsilhnanomap apanco apquilmolhama. Mongvasicjiclhejec sat mataa, sicvita inlhojo asoc acticyovam selmescama coo acyanmongam melyascalhma. Mongvasicjiclhejec sat mataa, sicvita inlhojo moc asoc selaycaoc — nic nat intomjac aplingay Samuel.
15 Apyitnec nic nat mocjam etyinic Samuel. Aplhaticjac nic nat alhtoo. Apliquic nic nat apatnaoc tingma apponquinomap. Apcacac nic nat Samuel eltimnacsic amyaa Elí, acvitay apvanmoncama alhtaa.
16 Aptomjac nic nat Elí apquevamcaa, aptomja apcanya: —¡Lhip eyitca Samuel! — nic nat aptomjac.
—Eje coo — nic nat aptomjac apcatingmavo.
17 Aptomjac nic nat Elí apcanya: —¿Soc amyaa yi aplingay lhip appayvam ayinyema Dios? Nomyov nasa amyaa, jeltimnas sat coo. Apmiyovquic sat ancoc lhip nicja amyaa, elngamcojoc sat acyimtalhnama — nic nat aptomjac Elí.
18 Apsovjoc nic nat aplhanma amyaa Samuel. Aplingac nic nat Elí, aptomja apyimnatesa appayvam: —¡Dios Apyimtalhnamo nac lha! Cotnejic sat apmayjayoclha apanco — nic nat aptomjac.
19 Apvanamyic nic nat Samuel. Appasmec nic nat mataa Dios. Apsovjoc nic nat mataa Dios aplhanma siclho mepqui apyeycajascaoc. 20 Apquilyasingvocmec nic nat apyovoclhojo apquilmolhama tribu Israel, aptomja Samuel profeta Dios aplingascama. Apnaycam enlhitaoc yoclhilhma Dan acvaycmo Beerseba. 21 Yitnec nic nat mataa amyaa Dios apvitamap tingma Silo. Invitac nic nat mataa apvanmoncama Samuel.