Aptiyaycamlha Moisés
1 Apnec nic nat lhama enlhit, Leví apmolhama. Inquilyimjapquic nic nat quilvana ayinyema Leví apmolhama. 2 Inlovsoc nic nat intomjac. Aptiyacmec nic nat ayitca. Invitac nic nat ayitca aptamila apanco. Inposquic nic nat ayitca acvocmo apnatqui piltin. 3 Am nic nat covanac cocpocsic mocjam. Inmec nic nat tepo macyitnatem malha yamit aysicsic. Inquiltilhnamquic nic nat ayimpejic papa. Incalhimcasquic nic nat ayitca. Inpiquinquic nic nat nicja vatsam netin yingmin ayimjaclha tepo. 4 Mocjay nic nat inyilhanmac apyalho as sicaa yoyam colanam.
5 Invaac nic nat apvisqui faraón apquitca. Inquiltamjoc nic nat coyapacsic yingmin vatsam. Inquileyvec nic nat nicja yingmin quilvana allhalhmaa. Alancam nic nat as quilvanaa. Pilapcasquic nic nat acvita asoc acyitna naysicsa tepo. Yejemoc nic nat ayapajasa alancam coyamoc yoyam cosanta. 6 Inliquic nic nat ayapma atong. Pilapcasquic nic nat acvita sicaa. Apvinec nic nat sicaa. Apyovsec nic nat alano. Intomjac nic nat avalhoc:
Hebreo apquitca as sicaa — nic nat intomjac.
7 Invitac nic nat sicaa apyalho. Intomjac nic nat ayanya: —¿Evanqui ya oltimnacsic lhama quilvana hebrea yoyam covanimsic as sicaa? Lhiya sat cotnejic ayitca — nic nat intomjac.
8 Incatingmavoc nic nat faraón apquitca: —Coltimnasquiclha — nic nat intomjac.
Yejemoc nic nat aclhinga quilvana ayitcoc. Inquiltimnasquiclhec nic nat sicaa inquin.
9 Intomjac nic nat faraón apquitca ayanya sicaa inquin: —Cayin sat sicaa. Covanimquis sat lhiya. Coo sat otnejic sictamongvoyam. Coo sat oyanmongsic acyanmongam — nic nat intomjac.
Incaynec nic nat sicaa quilvana. Incamquic nic nat neme ac. 10 Apvanamyic nic nat sicaa. Inyantamaclhec nic nat acnaclha faraón apquitca. Ayitca ilhnic nat intomjac. Inquiltimec nic nat apvisay Moisés, moc ningiltimem: Apcaynomap nayingmin.
Apquinyem Moisés yoclhilhma Egipto
11 Apvanamyic nic nat Moisés. Nalhit acnim nic nat intomjac. Aptiyaningveclhoc nic nat apnaymacoc. Apquilanoc nic nat actemaclha acyimtalhnama apquiltamjaycam. Apvitac nic nat nipyesicsa apnaymacoc enlhit hebreo yoyam ematong. Co Egipto ilhnic nat apticpaycam. 12 Apsovjam nic nat nipyava Moisés. Am nic nat etac poc co Egipto. Yejemoc nic nat apcaja. Apquitsepquic nic nat co Egipto. Apcatoynacpec nic nat. 13 Moc acnim nic nat intomjac. Aptiyaningveclhoc nic nat apnaymacoc Moisés. Apvitac nic nat actemaclha apquilatingmomap apcanit apnaymacoc hebreos.
Aptomjac nic nat Moisés apcanya aptomja apsilhnanoncama: —¿Soctomja apticpamcaa poc apanco? — nic nat aptomjac.
14 Apcatingmavoc nic nat enlhit: —¿Soc lhac ayanem etnejic singyicpilquemo nincoo najan etnejic apquimja apmamyi? ¿Apquiltamjo ya jeyajic coo lha, acno apcajem alhta co Egipto? — nic nat aptomjac.
Apcacac nic nat Moisés. Intomjac nic nat apvalhoc: Nasoc lhaja aclingalhco amyaa — nic nat intomjac. 15 Aplingac nic nat apvisqui faraón as amyaa. Apquiltamjoc nic nat ingyajic Moisés.
Apquinyec nic nat Moisés. Apnacmec nic nat yoclhilhma Madián. 16 Apnacmec nic nat nicja yamilquit. Pilapcasquic nic nat apvita siete quilvana ayitcoc. Sacerdote co Madián apquitquic nic nat as quilvanaa. Inquilvoctac nic nat yamilquit yoyam colyatimsic yingmin inyap apnatoscama. 17 Yejemoc nic nat apquilvocta poc apquilancam nipquesic. Apquilmiyovcoc nic nat yingmin. Yejemoc nic nat apcapajasa Moisés. Appasmec nic nat quilvana ayitcoc. Apquilyatimcasquic nic nat yingmin acnatoscama.
18 Inquiltajaclhec nic nat quilvanaa ayitcoc. Inyap nic nat apvisay Reuel. Aptomjac nic nat apquilanya: —¿Soctomja alvactamo nac quilhvo? — nic nat aptomjac.
19 Inquilatingmavoc nic nat: —Apvocmec lhac lhama enlhit co Egipto. Ingmiyovquic lhac naysicsa singilinmelhaycam poc apquilancam nipquesic. Apquilyatimcasquic lhac yingmin lhip apnatoscama — nic nat inquiltomjac.
20 Aptomjac nic nat inyap apquilanya: —¿Jalhcojo apyasa as enlhit? ¿Soctomja colyantamantamo as enlhit? Coltimnasquiclha, ontaveclhac sat lhama — nic nat aptomjac.
21 Apnacmec nic nat Moisés tingma pac (sacerdote). Aplhocac nic nat quilvana ayitcoc Moisés acvisay Séfora. 22 Aptiyacmec nic nat ayitca. Apquiltimec nic nat apvisay Gersón. Intomjac nic nat apvalhoc Moisés: Actomjac coo maycaa cotnajaclha siyaoclha — nic nat intomjac.
23 Acvoncaclhojo ilhnic nat intomjac. Apquitsepquic nic nat apvisqui yoclhilhma Egipto. Inyimtilhec nic nat apquiltamjaycam enlhitaoc Israel. Invinec nic nat apquilvalhoc. Apquilpalhamam nic nat yoyam elngac Dios Apyimtalhnamo. 24 Aplingac nic nat Dios actemaclha apquiliclhangvoycam. Apyasingveclhoc nic nat Dios asoc monquinatquiscama actemaclha apmayjayoclha apvitay nic nat Abraham najan Isaac najan Jacob. 25 Apvitac nic nat Dios enlhitaoc Israel. Inlhenquic nic nat apvalhoc yoyam epasmoc.
Nacimiento de Moisés
1 Un hombre de la tribu de Leví se casó con una mujer de la misma tribu, 2 la cual quedó embarazada y tuvo un hijo. Al ver ella que el niño era hermoso, lo escondió durante tres meses, 3 pero como no podía esconderlo por más tiempo, tomó un canastillo de junco, le tapó todas las rendijas con asfalto natural y brea, para que no le entrara agua, y luego puso al niño dentro del canastillo y lo dejó entre los juncos, a la orilla del río Nilo. 4 Además, le dijo a una hermana del niño que se quedara a cierta distancia, y que estuviera al tanto de lo que pasara con él.
5 Más tarde, la hija del faraón bajó al río a bañarse, y mientras sus sirvientas se paseaban por la orilla, vio el canastillo entre los juncos. Entonces mandó a una de sus esclavas que se lo trajera. 6 Cuando la hija del faraón abrió el canastillo y vio que allí adentro había un niño llorando, sintió compasión de él y dijo:
—Este niño es de los hebreos.
7 Entonces la hermana del niño propuso a la hija del faraón:
—¿Le parece a usted bien que llame a una nodriza hebrea, para que le dé el pecho a este niño?
8 —Ve por ella —contestó la hija del faraón.
Entonces la muchacha fue por la madre del niño, 9 y la hija del faraón le dijo:
—Toma a este niño y críamelo, y yo te pagaré por tu trabajo.
La madre del niño se lo llevó y lo crio, 10 y ya grande se lo entregó a la hija del faraón, la cual lo adoptó como su hijo y lo llamó Moisés, pues dijo:
—Yo lo saqué del agua.
Moisés huye de Egipto
11 Moisés creció y, ya hecho un hombre, salió un día a ver a sus hermanos hebreos, y se dio cuenta de que sus trabajos eran muy duros. De pronto vio que un egipcio estaba golpeando a uno de sus hermanos hebreos. 12 Miró hacia todos lados y, al no ver a nadie por allí, mató al egipcio y lo enterró en la arena. 13 Al día siguiente volvió a salir, y vio que dos hebreos se estaban peleando. Entonces preguntó al que maltrataba al otro:
—¿Por qué golpeas a uno de tu propia raza?
14 Y aquel hebreo le contestó:
—¿Y quién te ha puesto a ti como jefe y juez entre nosotros? ¿Acaso piensas matarme, como mataste al egipcio?
Al oír esto, Moisés tuvo miedo, pues se dio cuenta de que ya se había descubierto la muerte del egipcio. 15 En efecto, en cuanto el faraón supo que Moisés había dado muerte a un egipcio, lo mandó buscar para matarlo; pero Moisés huyó y se fue a vivir a la región de Madián. Allí se asentó, cerca de un pozo.
16 El sacerdote de Madián tenía siete hijas. Aquel día, ellas habían ido al pozo a sacar agua para llenar los bebederos y dar de beber a las ovejas de su padre, 17 pero unos pastores vinieron y las echaron de allí. Entonces Moisés se levantó a defenderlas, y dio de beber a las ovejas. 18 Cuando ellas volvieron a donde estaba su padre, que se llamaba Reuel, él les preguntó:
—¿Cómo es que hoy regresaron tan pronto?
19 Y ellas contestaron:
—Un egipcio nos defendió de los pastores, luego sacó el agua por nosotras, y les dio de beber a las ovejas.
20 Reuel les dijo:
—¿Y dónde está ese hombre? ¿Por qué lo dejaron solo? ¡Vayan a llamarlo para que venga a comer!
21 Moisés aceptó quedarse a vivir en la casa de Reuel. Después Reuel le dio a su hija Séfora como esposa, 22 y ella tuvo un hijo, al que Moisés llamó Guersón porque dijo: «Soy un extranjero en tierra extraña.»
23 Con el correr del tiempo, el rey de Egipto murió. Pero los israelitas seguían quejándose y lamentando su esclavitud. Entonces Dios escuchó sus lamentos 24 y atendió sus quejas, y se acordó de la alianza que había hecho con Abrahán, Isaac y Jacob. 25 Dios los vio, y se dio cuenta de su condición.