Pacto ningmiyovmalhca yoclhilhma Moab
1 Eycaso appayvam ayinyema Dios Apyimtalhnamo aplhanma pacto ningmiyovmalhca apcanyacpo Moisés elngacsic nipyesicsa israelitas yoclhilhma Moab. Najan maa pacto siclhoc nat ayinyema apquilpamejitsomap payjoc inquilhe acvinatem Horeb (Sinaí). 2 Apcansaclhec nic nat Moisés apyovoclhojo israelitas, aptomja apquilanya:
Apquilvitac nat quellhip aptomjaclha Dios Apyimtalhnamo yoclhilhma Egipto apnaclha apvisqui faraón najan apquillhalhmaa najan apyovoclhojo egipcios. 3 Quellhip apquiltomja apquilvitaycamco asoc monquinatquiscama najan aptamjaycam simpilapquiscama Dios. 4 Am alhta elyasingvocmoc quellhip aptomjaclha Dios. 5 Coo alhta sicnalayclha quellhip yoclhilhma actamopeycaoc acvaycmo cuarenta años ningileyvam. Am alhta elyaptacpoc mataa apava apquilantalhnama quellhip, am alhta colyancalhcatac mataa tiyayipeoc apmancoc quellhip. 6 Am alhta eltavac quellhip pan, am alhta elyinamcoc quellhip uva ayingmenic najan anmin, yoyam elyasingvomoc aptomja nasoc anco Dios Visqui apancaoc quellhip.
7 Ningilvocmec alhta as yoclhilhma, pilapcasquic alhta singilimpocja apvisqui Sehón de Hesbón najan apnaymacoc, najan apquilinyema moc yoclhilhma apvisqui Og de Basán najan apnaymacoc. Ningilyimnatem nincoo naysicsa ningilnapomalhca. , 8 Ningilmec alhta yoclhilhma maa, yiplovcoc ningmilasictem amyipayc nipyesicsa apquilmolhama tribu Rubén, najan apquilmolhama tribu Gad, najan apquilmolhama media tribu Manasés. 9 Elsavojo sat quellhip apquilyiplovquiscama singanama pacto ningmiyovmalhca, yoyam elmiyovacpoc sat quellhip naysicsa apquileyvam acvoncaclhojo— nic nat aptomjac Moisés.
10 Aptomjac nic nat mocjam Moisés: —Apnam quellhip apyovoclhojo quilhvo nac jay napato Dios Apyimtalhnamo: apquilviscaa tribus apquilmolhama, najan apquilvanyam apnaymacoc, najan apquilimja apmamyi, najan apyovoclhojo enlhitaoc Israel. 11 Najan acyovoclhojo quilvanaa, najan ayitquic, najan metnaja israelitas apquilpalhaviyam nipyesicsa quellhip, najan maa enlhit apquiltamjaycam nalhma, najan enlhit apquilyajangviyam. 12 Ongillhenic sat mepqui ningyeycajascaoc ongyiplocasojoc sat mataa singanama pacto ningmiyovmalhca, ayinyema appayvam Dios Apyimtalhnamo quilhvo nac jay. 13 Quellhip apquillhanma nasoc anco Dios aptomja Visqui apancaoc quellhip, apquiltomja Dios apquilyacyescama, najan apquilmasma quellhip Dios, acno ilhnic nat aplhanma Dios mepqui apyeycajascaoc napato Abraham, najan Isaac, najan Jacob, apquilyeyjamcaa ilhnic nat quellhip. 14 Jave apquilvamlha quellhip apquillhenacpo pacto ningmiyovmalhca najan aplhanma Dios mepqui apyeycajascaoc. 15 Apquillhenacpec najan apnaymacoc melvactama as acnim nac jay ninganeyquiclha napato Dios. 16 Apquilyasamcoc quellhip actemaclha ningileyvam alhta yoclhilhma Egipto, najan maa nalhit amay ningillhingam cotnajaclha ningilaoclha, ningvitay mataa enlhit cotnaja nimpayvomó lhama. 17 Najan actemaclha ningvitay mataa quilaycmasquiscama acyitsomalhca dios, allanomalhca yamit, najan allanomalhca mataymong, najan allanomalhca oro najan plata, apquiltemaclha enlhitaoc apquilayo as quilaycmasquiscama. 18 Elavojo quellhip, noelyinyov nasa Dios, najan enlhitaoc, najan quilvanaa, najan apquilmolhama familias, najan apquilmolhama tribus. Noeltime nasa apquilayo quilaycmasquiscama apancaoc enlhit metnaja israelitas. Noellhojo nasa quellhip panatem acmascama najan veneno singajem — nic nat aptomjac Moisés.
19 Aptomjac nic nat mocjam Moisés: —Apquiljalhno inyicje quellhip apquilanyacpo elavojo. Noncolhen nasa apquilvalhoc apquiltamila apancavo quellhip, coymalhquejec mataa elavojoc quellhip, ellingamcojoc sat macnatovascama. 20 Mengyasicjiclhejec sat mocjam Dios, eyanmongsiclhac sat aptemaclha apanco enlhit apmapsom, elngamcojoc sat acyimtalhnama aclhanma as vaycajac, elmasquingvomoc sat aptovana as enlhit apmapsom, ayinyema Dios. 21 Etipsacpoc sat enlhit apmapsom nipyesicsa apquilmolhama tribu israelita. Elngamcojoc sat acyimtalhnama, acno aclhanma as pacto vaycajac singanamaclha, aplhenacpo enlhit apmapsom. 22 Elvitac sat quellhip aptovana apquileyvam nanoc sat, najan metnaja israelitas apquileyvam moc yoclhilhma, actemaclha ningmasquem najan acmasca apyimpeoc enlhit, yoyam ingyapajacsic sat as nalhpop Dios Apyimtalhnamo. 23 Cotalhcac sat nalhpop azufre acpayesayclha talha, najan yasic, najan lhopactic acmeta. Mepqui actictiyapma ninganma sat cotnejic, mepqui acyilhna, mepqui paat ayimja, acno ilhnic nat macnatovascama tingma apquilvanyam Sodoma, najan Gomorra, najan Adma, najan Zeboim. Naysicsa aplom pac Dios, aptomja apnatovascama as tingma.
24 Sat eltimjic elanic enlhitaoc: ¿So actomja yi? ¿Co laa ayinyema aplom pac Dios? — sat eltimjic. 25 Elyasingvomoc sat maa: Ayinyema alhta apquilyamasma Dios Visqui apancaoc, mepqui apquilyiplovquiscama pacto singanamaclha, aplhanma ilhnic nat Dios napatavo apquilyeyjamcaa, apquilantiyapma yoclhilhma Egipto. 26 Najan ayinyema apquilayo quilaycmasquiscama acyitsomalhca dios mepqui acmovan. 27 Eycaso ayinyema aplom pac Dios, apyanmongsayclha apquiltemaclha apancaoc enlhit, acno aclhanma as vaycajac actalhesomalhca. 28 Apyinyovcasquic alhta apquileyvomaclha Dios, naysicsa aplom, naysicsa apvennécam as enlhitaoc apquilmapsomcaa, naysicsa mepqui apquilmasma. Apquilhpancasquic alhta eltimjic apquilmomap moc yoclhilhma, ningvitay nac lha — sat eltimjic elatingmojo.
29 Yitnec mocjam moc asoc mepqui ningilyascamco. Apyasamcoc apvamlha apanco Dios Apyimtalhnamo. Yitnec mataa asoc singlingascama nincoo najan inquitquic, yoyam ongilyiplovcasojo mataa: acvisay singanamaclha ayinyema Dios — nic nat aptomjac Moisés.
Alianza del Señor con Israel en Moab
1 1 (28.69) Estas son las condiciones de la alianza que, en territorio moabita, el Señor le ordenó a Moisés hacer con el pueblo de Israel, además de la alianza que el Señor había hecho con ellos en el monte Horeb.
2 2 (1) Moisés reunió a todos los israelitas y les dijo:
«Ustedes han visto todo lo que el Señor hizo para castigar a los egipcios. 3 3 (2) Y fueron testigos de las grandes pruebas, señales y maravillas con que hizo sufrir al faraón y a sus funcionarios. 4 4 (3) Pero hasta ahora el Señor no les ha dado entendimiento para comprender todas las experiencias por las que han pasado. 5 5 (4) Durante cuarenta años yo los he guiado por el desierto, y en todo ese tiempo ni la ropa ni el calzado se les ha gastado. 6 6 (5) No tuvieron pan que comer, ni vino o bebida fermentada que beber, para hacerles saber que el Señor es el Dios de ustedes.
7 7 (6) »Cuando llegamos a esta región, salieron a atacarnos Sijón, rey de Jesbón, y Og, rey de Basán, pero los derrotamos 8 8 (7) y nos apoderamos de su país, y se lo dimos en propiedad a las tribus de Rubén y Gad y a la media tribu de Manasés. 9 9 (8) Por lo tanto, cumplan las obligaciones de esta alianza y pónganlas en práctica, para que les vaya bien en todo lo que hagan.
10 10 (9) »Hoy están reunidos todos ustedes delante del Señor su Dios: los jefes de sus tribus, los consejeros, los oficiales, todos los hombres de Israel, 11 11 (10) los niños, las mujeres y los extranjeros que viven entre ustedes, desde el leñador hasta el aguador, 12 12 (11) para comprometerse bajo juramento en la alianza que el Señor su Dios hace hoy con ustedes. 13 13 (12) Hoy queda establecido que ustedes son su pueblo y que él es su Dios, como ya se lo había prometido a Abrahán, Isaac y Jacob, sus antepasados. 14 14 (13) Pero no solo con ustedes hace el Señor esta alianza y este juramento, 15 15 (14) sino también con los que no están hoy aquí con nosotros delante de él. 16 16 (15) Ustedes saben muy bien cómo hemos vivido en Egipto, y de qué manera tuvimos que pasar por las naciones que hemos encontrado en nuestro camino, 17 17 (16) donde hemos visto los falsos dioses y los despreciables ídolos de madera, piedra, plata y oro que esa gente adora. 18 18 (17) Que no haya entre ustedes ni hombre ni mujer, ni familia ni tribu que abandone hoy al Señor nuestro Dios por adorar a los dioses de esas naciones. Que ninguno de ustedes sea como una planta de raíz amarga y venenosa.
19 19 (18) »Si después de haber escuchado las obligaciones de esta alianza, alguno de ustedes se cree demasiado bueno y piensa: “Todo me ha de salir bien, aunque haga yo lo que me dé la gana”, ese individuo será la causa de la ruina de todos. 20 20 (19) El Señor no va a estar dispuesto a perdonarlo, sino que descargará su ira y su indignación sobre él, y en él recaerán todas las maldiciones anunciadas en este libro, y el Señor borrará de la tierra su descendencia. 21 21 (20) Esa persona no formará parte de ninguna de las tribus de Israel. El Señor lo hará caer en desgracia, conforme a todas las maldiciones de la alianza que están escritas en este libro. 22 22 (21) La generación futura, los descendientes de ustedes que han de venir después, así como los extranjeros que lleguen de países lejanos, verán las plagas y las enfermedades que el Señor enviará sobre esta tierra; 23 23 (22) verán que todo el país no es más que azufre, sal y tierra quemada. No se podrá sembrar en esa tierra, ni podrá producir nada; ni siquiera una hierba podrá crecer en ella, tal como sucedió en la destrucción de las ciudades de Sodoma, Gomorra, Adma y Zeboyin, las cuales destruyó el Señor en su ira y furor.
24 24 (23) »Entonces todo el mundo preguntará: “¿Por qué hizo esto el Señor con este país? ¿Por qué se encendió tanto su furor?” 25 25 (24) Y la respuesta será: “Porque abandonaron la alianza que el Señor, el Dios de sus antepasados, hizo con ellos cuando los sacó de Egipto, 26 26 (25) y se fueron a rendir culto e inclinarse ante otros dioses que no conocían ni nunca les dieron nada. 27 27 (26) Por eso se enojó el Señor contra esta tierra, e hizo caer sobre ella todas las maldiciones escritas en este libro; 28 28 (27) y los arrojó de su país con ira, furor y gran indignación, y los echó a otros países, como está sucediendo ahora.”
29 29 (28) »Hay cosas que no sabemos: esas pertenecen al Señor nuestro Dios; pero hay cosas que nos han sido reveladas a nosotros y a nuestros hijos para que las cumplamos siempre, y son todas las palabras de esta ley.»