1 Actomjac coo siyanya quellhip:
—Naso, cotalhcac sat Dios apquilnancascama acyimnatem yicpintama elmasquingvomoc napocja as enlhitaoc apcanaycam nac lha —alhta aptomjac.
Jesús aplhinganimcasomap
(Mt 17.1-13Lc 9.28-36)
2 Seis acnim alhta intomjac apquinatvocmo inquilhe acvinatem Jesús. Apnalaclhec alhta apquilvamlha apancavo Pedro, najan Jacobo najan Juan. Yejemoc alhta aplhinganimcasacpojo Jesús napatavo apquillhalhmaa. 3 Apquilyinmaclhec alhta aptalhnama, apquilmopeclhec anco. Am copvanac apmopisayclha inyap actema nac lha. 4 Apvitacpec alhta Elías najan Moisés. Apquilpamejitsacpo Jesús. 5 Aptomjac alhta Pedro apcanya Jesús:
—Visqui, intasic sat onlhic as olhma. Ongilanamcoc sat apnatqui tingma. Lhama sat lhip, lhama sat Moisés, lhama sat Elías —alhta aptomjac.
6 Am alhta eyasamcoc Pedro actomjaclha appayvam, ayinyemaclha alpilapquisa apquilvitay. 7 Yejemoc alhta ayajapvaa lhama yipjopay. Intipquic alhta appayvam naysicsa yipjopay:
—Eycaso sictamongvoyam siyasicjayo, elaylhojo sat appayvam —alhta intomjac amyaa.
8 Yejemoc alhta apquilyajamcaa as enlhitaoc nipyava. Am alhta elvitac ma, apvamlha apanco Jesús aplhapco.
9 Lhama alhta apquilinyectamo netin inquilhe. Aptomjac alhta apquilanya apquiltamsoycaoc:
—Noeliltimnas nasa enlhit asoc apquilvitay. Eyca eliltimnas acvocmo sat acnim siclhaticjangviyam sicvisay Sictiyam Sictomja Enlhit nipyesicsa apquilmasquingvaycmo. 10 Apquiltamilcasquic alhta appayvam apquiltamsoycaoc. Apquilpamejitsacpec alhta apancavo:
—¿Soc laa aplhena elhaticjangvomoc nipyesicsa apquilmasquingvaycmo? —alhta apquiltomjac.
11 Apquilmalhnamcaa alhta apquiltamsoycaoc:
—¿Soctomja apquilanya nac apquilyascamco apquiltemaclha evotac sat apmamyi Elías? —alhta apquiltomjac.
12 Apcatingmavoc alhta Jesús:
—Nasoc anco, evotac sat apmamyi Elías, yoyam elaniclhac aclhamoclhojo asoc. ¿Jalhco actomja vaycajac actalhesomalhca siclhenomalhca Sictiyam Sictomja Enlhit? Olngamcoc sat acmasca najan otanovalhcac sat —alhta aptomjac. 13 Actomjac coo siyanya quellhip: Apvoctac alhta Elías, aptovasacpec alhta. Apquilvajanamquic apanco enlhit aclhenaclha apquilvalhoc. Innoc aclhena vaycajac actalhesomalhca —alhta aptomjac.
Jesús aptamilquisquiyam lhama apyimnanic
(Mt 17.14-21Lc 9.37-43)
14 Lhama alhta apquilvactamo apnamcaclha apquiltamsoycaoc. Apquilvita alhta appintalhnama enlhit nipyava. Najan maa apquilyascamco apquiltemaclha apquilatingmacpo apquiltamsoycaoc. 15 Pilapcasquic alhta anco apvitacpo Jesús. Apnateymam alhta apquilamyilhamco, yoyam elpayvecsic. 16 Yejemoc alhta apquilmalhna Jesús:
—¿Soctomja apquilatingmacpo nac? —alhta aptomjac.
17 Apcatingmavoc alhta lhama enlhit:
—Visqui, acyantamenta inyicje sictamongvoyam somquic quilyicjamo actovascama. Actimesquiscama mepqui appayvam. 18 Invitac sat ancoc somquic quilyicjamo, yejemoc acpatjeta najan acyinyovasa nalhpop. Intipquic mataa acyamopoy apvalhoc, yiplovcoc aptoyc apmaoc. Apquitsepquic mataa apyimnaclhojo. Altimnasquic lha inyicje lhip apquiltamsoycaoc, yoyam elantipsic somquic quilyicjamo. Am eyca colapvancaac —alhta aptomjac.
19 Aptomjac alhta apquilanya Jesús:
—Enlhit apquilyasquiyam nac quellhip. ¿Jalhcocvam acnim olhojoc lhama mocjam quellhip? ¿Jalhcocvam acnim olngamcojoc mocjam apquilyasquiyam quellhip? Elyantamenma apyimnanic jalip —alhta aptomjac.
20 Yejemoc alhta apquilyantamacmo apyimnanic. Lhama alhta acvita somquic quilyicjamo Jesús, yejemoc ayaja apyimnaclhojo apsicjangviyam. Yejemoc alhta apsicjaclho. Apyitelingvam alhta. Intipquic alhta acyamopoy apvalhoc. 21 Apquilmalhnac alhta Jesús apyimnanic apyap:
—¿Jalhcocvam años actimem apsicjangviyam? —alhta aptomjac.
Apcatingmavoc alhta apyap:
—Nano, aptemaclha apquitcoc —alhta aptomjac. 22 Inyinyovquic mataa natilh somquic quilyicjamo najan nayingmin, yoyam cajic. Apvanquic sat ancoc etamilquiscomoc lhip, jingimlimojo najan jingilpasim sat nincoo —alhta aptomjac enlhit.
23 Apcatingmavoc alhta Jesús:
—Noyasquim nasa lhip. Ingvanquic acyovoclhojo asoc ningiltomja mongyasquiyam —alhta aptomjac.
24 Apquilpalhamam alhta apyimnanic apyap:
—Moyascacmoc coo, jepasim acna inlhojo sicyasquiyam —alhta aptomjac.
25 Lhama alhta apvita Jesús apnateymantamo enlhit appintalhnama. Apquilpalhimcaso alhta eyca somquic quilyicjamo:
—Actomjac coo siyanya: Cotyip somquic quilyicjamo mepqui acpayvam najan mepqui ajaycaoc. Nocotalhningvota nasa mocjam —alhta aptomjac.
26 Yejemoc alhta alpalhamamcaa somquic quilyicjamo. Ayaja alhta apyimnaclhojo najan actepa. Aptamopamquic alhta apyitnaclha malha apquitsepavo. Apquitsepquic lhac —alhta intomjac amyaa aplhenacpo. 27 Apmec alhta apmic Jesús apnesaclho netin. Yejemoc alhta apquinmaclho netin apyimnanic.
28 Lhama alhta aptalhningveclho lhama tingma. Apyilhacpo alhta apquililmalhna Jesús apquiltamsoycaoc:
—¿Soctomja mongvanco nac nincoo ongilantipsic somquic quilyicjamo lhac? —alhta apquiltomjac.
29 Apcatingmavoc alhta Jesús:
—Acvamlha ningilmalhnancama najan mongmajay ontoc ingvanquic ongilantipsic somquic quilyicjamo actema nac lha —alhta aptomjac.
Anit aplhenayclha amamyi, yoyam ematong
(Mt 17.22-23Lc 9.43-45)
30 Apquilimpaclhec alhta mocjam. Apquilyeycajangveclhec alhta yoclhilhma Galilea. Am alhta eltamjoc Jesús, yoyam elyasamcojo enlhitaoc. 31 Apquillhicmosquic alhta mataa apquiltamsoycaoc: Colhic sat setanongvocmo sicvisay Sictiyam Sictomja Enlhit. Omalhcac sat najan omatong sat. Acmatnec sat ancoc, natqui acnim sat cotnejic olhaticjangvomoc mocjam —alhta aptomjac. 32 Am alhta elyasamcoc aplhenaclha. Inquilnovquic alhta elmalhneclhojo.
¿Soc enlhit aptomja apyimtalhnamo apanco?
(Mt 18.1-5Lc 9.46-48)
33 Apquilvoclhec alhta tingma Capernaum. Lhama alhta apnaclho tingma pac. Apquilmalhnac alhta apquiltamsoycaoc:
—¿Soc lha apquillhena quellhip nalhit amay? —alhta aptomjac Jesús.
34 Am alhta elatingmavo. Nalhit amay alhta apquilpamejitsacpoc:
—¿Soc sat etnejic ningyesicsa apquimja apmamyi? 35 Yejemoc alhta apna, apquilevamcaa apquiltamsoycaoc najan apquilpamejitsa:
—Ningiltamjoc sat ancoc ontimjic ningimja ingmamyi, onquinmiclhac sat alhayi. Ontimjic sat ningilancam ingnaymacoc —alhta aptomjac.
36 Yejemoc alhta apma insicaa, apnesa nipyesicsa apquiltamsoycaoc. Lhama alhta appiquinaclho apvalhoc insicaa, apquilpamejitsa eyca:
37 —Ningilmec sat ancoc tacja lhama insicaa acno aso apsoyam sicvisay, ningiltomja ningmam tacja Jesús. Ningmec sat ancoc tacja Jesús, ningiltomja ningmam tacja Ingyapam, aptomja apcapajascama Jesús —alhta aptomjac.
Am sat ancoc jinginmelhac enlhit, sinpasmom sat etnejic
(Mt 10.42Lc 9.49-50)
38 Appamejitsa alhta Juan:
—Visqui, ningvitac alhta enlhit apsoyam lhip apvisay apquilantipquiscama somquic quilyicjamo. Ningasquic alhta, eyca ayinyemaclha cotnaja ninlhalhma —alhta aptomjac.
39 Apcatingmavoc alhta Jesús:
—Noelmiyov nasa enlhit apsoyam sicvisay. Apquilanay inlhojo tamjaycam sinpilapquiscama, mejelhenejec sat sicmasom. 40 Am sat ancoc jinginmelhac enlhit, sinpasmom sat etnejic. 41 Ningyacvesquic sat ancoc yingmin ningmesa enlhit co Cristo, naso covac sat acyanmongam —alhta aptomjac.
Actemaclha singitsilhnanoncama
(Mt 18.6-9Lc 17.1-2)
42 “Apsilhnanaquic sat ancoc insicaa acno aso actomja mejeyasquiyam, intasi inyicje enlhit coltetic apyispoc mataymong acyimtalhnamo, yoyam colhic acyimyantamo nayingmin. 43 Insilhnanaquic sat ancoc lhip apmic, iyatemen. Intasi inyicje lhip memasquingvomoc actema nac appinsem, am colhno eyacsic acyitnaclha cosponeyaclha talha acna anit apmeoc. 44 Cotsepmaclha ingascoc maa, cosponeyaclha talha nac maa. 45 Insilhnanaquic sat ancoc lhip apminic, iyatemen. Intasi inyicje memasquingvomoc actema nac apyateyaycam, am colhno eyinyovacpoc acyitnaclha cosponeyaclha talha acna anit apmancoc. 46 Cotsepmaclha ingascoc maa, cosponeyaclha talha nac maa. 47 Insilhnanaquic sat ancoc lhip apatic, iyinyov. Intasi inyicje lhip epalhavomoc Dios apquilnancascama actema nac apyavec, am colhno eyinyovacpoc acyitnaclha cosponeyaclha talha acna anit apataoc. 48 Cotsepmaclha ingascoc maa, cosponeyaclha talha nac maa.
49 Jingincajac sat talha acno ningincajay yasic asoc acmatnam acvatnamalhquilha. 50 Intasi nac yasic. Am sat ancoc copanacmoc yasic, ¿jalhco sat ontimjic, yoyam copanmojo mocjam? Coyit sat apquilvalhoc acpaniyam acno yasic. Eltamilsacpojo apanco quellhip actemaclha actamilaycam apquilvalhoc” —alhta aptomjac.
1 Jesús también les dijo:
—Les aseguro que algunos de los que están aquí presentes no morirán hasta que vean llegar el reino de Dios con poder.
La transfiguración de Jesús
(Mt 17.1-13Lc 9.28-36)
2 Seis días después, Jesús se fue a un cerro alto, y se llevó solo a Pedro, a Santiago y a Juan. Allí, delante de ellos, su apariencia se transformó; 3 su ropa se volvió muy brillante, y tan blanca que nadie en la tierra hubiera podido blanquearla de ese modo. 4 De repente, vieron a Elías y a Moisés, que hablaban con Jesús. 5 Entonces Pedro le dijo a Jesús:
—Maestro, ¡qué agradable es para nosotros estar aquí! Hagamos tres enramadas: una para ti, otra para Moisés y otra para Elías.
6 Y es que Pedro no sabía qué decir, pues todos estaban muy asustados. 7 De pronto, una nube apareció y se posó sobre ellos, y de la nube salió una voz que dijo: «Este es mi Hijo amado: ¡Escúchenlo!» 8 Pero de un momento a otro, miraron a su alrededor, y no vieron más que a Jesús con ellos.
9 Mientras bajaban del cerro, Jesús les encargó que no contaran a nadie lo que habían visto, hasta que el Hijo del hombre resucitara de entre los muertos. 10 Y ellos guardaron el secreto, aunque entre sí comentaban qué sería eso de resucitar de entre los muertos. 11 Luego le preguntaron:
—¿Por qué dicen los maestros de la ley que Elías ha de venir primero?
12 Jesús les contestó:
—Ciertamente, Elías va a venir primero, y va a restaurarlo todo. Pero ¿por qué dicen las Escrituras que el Hijo del hombre ha de sufrir y ser despreciado? 13 Pues déjenme decirles que Elías ya vino, y que ellos hicieron con él todo lo que quisieron, tal como lo anunciaron las Escrituras.
Jesús sana a un muchacho que tenía un espíritu impuro
(Mt 17.14-20Lc 9.37-43)
14 Cuando regresaron a donde estaban los otros discípulos, los vieron rodeados de una gran multitud y discutiendo con algunos maestros de la ley. 15 La gente, al ver a Jesús, se quedó admirada y corrió a saludarlo. 16 Y él les preguntó:
—¿Qué estaban discutiendo con ellos?
17 Uno de los presentes contestó:
—Maestro, aquí te he traído a mi hijo, pues tiene un espíritu que lo ha dejado mudo. 18 Esté donde esté, el espíritu lo agarra y lo tira al suelo, y el muchacho echa espuma por la boca, rechina los dientes y se queda tieso. He pedido a tus discípulos que le saquen ese espíritu, pero no han podido hacerlo.
19 Jesús contestó:
—¡Gente incrédula! ¿Hasta cuándo tendré que estar con ustedes? ¿Hasta cuándo tendré que soportarlos? ¡Traigan acá al muchacho!
20 Entonces lo llevaron ante Jesús. Pero cuando el espíritu vio a Jesús, hizo que al muchacho le diera un ataque y que cayera al suelo, donde se revolcaba y echaba espuma por la boca. 21 Jesús le preguntó al padre:
—¿Desde cuándo le sucede esto?
El padre contestó:
—Desde que era niño. 22 Y muchas veces ese espíritu lo arroja al fuego y al agua, para matarlo. ¡Ten compasión de nosotros y ayúdanos! ¡Haz algo si puedes!
23 Jesús le dijo:
—¿Cómo que “si puedes”? ¡Para quien cree, todo es posible!
24 Entonces el padre del muchacho exclamó:
—¡Yo creo! ¡Ayúdame a creer más!
25 Al ver Jesús que llegaba más y más gente, reprendió al espíritu impuro, y dijo:
—Espíritu mudo y sordo, yo te ordeno que salgas de este muchacho, y que jamás vuelvas a entrar en él.
26 El espíritu, antes de salir, lanzó un gran grito y sacudió al muchacho con violencia, y lo dejó como muerto. De hecho, muchos pensaban que estaba muerto. 27 Pero Jesús lo tomó de la mano, lo levantó, y el muchacho se puso en pie.
28 En cuanto Jesús entró, los discípulos le preguntaron a solas:
—¿Por qué nosotros no pudimos expulsar ese espíritu?
29 Y Jesús les contestó:
—Esta clase de demonios solo sale por medio de la oración.
Jesús vuelve a anunciar su muerte
(Mt 17.22-23Lc 9.43-45)
30 Cuando se fueron de allí, pasaron por Galilea. Pero Jesús no quiso que nadie lo supiera 31 porque estaba enseñando a sus discípulos. Les decía:
—El Hijo del hombre va a ser entregado en manos de gente que lo matará, pero tres días después resucitará.
32 Pero ellos no entendieron lo que Jesús les decía, y no le preguntaban porque tenían miedo.
¿Quién es el más importante?
(Mt 18.1-5Lc 9.46-48)
33 Cuando llegaron a Cafarnaún, y ya estando en casa, Jesús les preguntó:
—¿Qué estaban discutiendo ustedes por el camino?
34 Ellos se quedaron callados, porque en el camino habían estado discutiendo quién de ellos era el más importante. 35 Entonces Jesús se sentó, llamó a los doce y les dijo:
—Si alguien quiere ser el primero, deberá ser el último de todos, y servirlos a todos.
36 Luego, puso a un niño en medio de ellos, lo tomó en sus brazos, y les dijo:
37 —Quien recibe en mi nombre a un niño como este me recibe a mí; y quien me recibe a mí no me recibe a mí, sino al que me envió.
Quien no está contra nosotros está a nuestro favor
(Mt 10.42Lc 9.49-50)
38 Juan le dijo:
—Maestro, hemos visto a uno que expulsaba demonios en tu nombre, y se lo impedimos, porque no era de los nuestros.
39 Jesús contestó:
—No se lo impidan, porque nadie que haga un milagro en mi nombre podrá luego hablar mal de mí. 40 Quien no está contra nosotros está a nuestro favor. 41 Y cualquiera que les dé a ustedes un vaso de agua porque siguen al Mesías, les aseguro que tendrá su recompensa.
El peligro de caer en pecado
(Mt 18.6-9Lc 17.1-2)
42 »A cualquiera que haga pecar a uno de estos pequeños que creen en mí, mejor le sería que lo echaran al mar con una gran piedra de molino atada al cuello. 43 Si tu mano te hace pecar, córtatela; es mejor que entres en la vida con una sola mano, y no que tengas las dos manos y vayas al infierno, donde el fuego nunca se apaga. 45 Y si tu pie te hace pecar, córtatelo; es mejor que entres en la vida con un solo pie, y no que tengas los dos pies y seas arrojado al infierno. 47 Y si tu ojo te hace pecar, sácatelo; es mejor que entres con un solo ojo en el reino de Dios, y no que tengas los dos ojos y seas arrojado al infierno, 48 donde los gusanos no mueren y el fuego nunca se apaga.
49 »Porque todo tiene que ser salado con fuego. 50 La sal es buena; pero si la sal se vuelve insípida, ¿cómo podrán ustedes devolverle su sabor? Tengan sal en ustedes mismos y vivan en paz los unos con los otros.»