Apquilyicpilcangviyam apquilpipma
1 Camjapasquic nic nat apvalhoc José nipyesicsa aplhamoclhojo apquilancam.
Apyimnatasquic nic nat appayvam apquilanya apquilancam: —Elanteyip aplhamoclhojo— nic nat aptomjac.
Apquilantipquic nic nat. Am nic nat elhnac lhama apquilancam. Inmasquec nic nat apyilhacpo José napatavo apquilpipma. 2 Avanjec nic nat apvinama José. Apquillingac nic nat aplhamoclhojo apquilancam egipcios. Inlingangvocmec nic nat amyaa apvisqui faraón tingma pac.
3 Aptomjac alhta José apquilanya apquilpipma: —Coo nac sicvisay José. ¿Apmeyje ya mocjam tata coo?— nic nat aptomjac.
—Apquilvanmamquic nic nat apquilpipma. Pilapcasquic nic nat apquillinga aplhanma.
4 Aptomjac nic nat José apquilanya: —Elmiyama jilip— nic nat aptomjac.
Apquilyacmec nic nat. Aptomjac nic nat mocjam: —Coo nac sicvisay José, elyipmaa nac quellhip, selyamasma alhta selapajasa yoclhilhma Egipto. 5 Noncoltamjam nasa apquilvalhoc, noelnatjojo nasa apquiltomjaclha alhta selyamasma. Dios aptomja alhta seyapajascama emamyi as yoclhilhma yoyam olvomsic tap quellhip. 6 Anit años intomjac quilhvo mayic lhalhma anco. 5 años mocjam cotnejic mayic. Mepqui ninginayclha actic sat cotnejic najan mepqui acnaclhamalhquilha acyilhna. 7 Dios aptomja alhta seyapajascama emamyi. Apquiltamjoc Dios elvitac quellhip aptovana, yoyam elmiyovacpoc quellhip ayinyema ningilvomsomalhca tap. 8 Jave quellhip selapajascama as yoclhilhma, Dios eyca aptomja seyapajascama. Etnescasquic alhta yatapvisqui apnaclha apvisqui faraón. Etnescasquic alhta siyimja emamyi tingma pac. Etnescasquic alhta yoyam otnejic siyanem mataa yoclhilhma Egipto. 9 Eltajiclha sat quilhvo. Eliltimnas sat coo tata: Aptomjac lhac appayvam José, lhip apquitca: Dios aptomja setnesquiscama apvisqui yoclhilhma Egipto. Ipecjicsojo sat etyaningvojo. 10 Elhic sat lhip yoclhilhma Gosén, najan aplhamoclhojo apquitquic najan aptovana najan apnatoscama najan apquilnatam. Ningatoc sat cotnejic coo lha tingma ajac. 11 Olmesic sat aptoycaoc aplhamoclhojo apmolhama najan apquillhalhmaa. Coymalhquejec sat lhama asoc. Ayinyemaclha cotnejic sat mocjam mayic acvocmo 5 años — eltime sat elanic. 12 Quellhip najan eyalhing Benjamín apquiltomja apquillingaycamco coo sicpayvam. 13 Eliltimnas sat tata actomjac sicyimtalhnamo yoclhilhma Egipto. Eliltimnas sat aclhamoclhojo asoc actemaclha apquilvitay. Elpecjicsojo elyantementa coo tata— nic nat aptomjac.
14 Appatjetquic nic nat José apyalhing Benjamín. Apvinec nic nat José. Apvinec nic nat najan Benjamín. 15 Apsovjoc nic nat José appitsisma apmalhimpenic apquilpipma. Inyiplovcoc nic nat mataa apvinama. Natamin nic nat apquilpamejitsacpo apquilpipma.
16 Aplingac nic nat amyaa apvisqui faraón. Apquilvaac lhac José apquilpipma— nic nat intomjac amyaa. Inpayjeclhec nic nat apvalhoc apvisqui faraón najan aplhamoclhojo yatapquilviscaa.
17 Aptomjac nic nat apvisqui faraón apcanya José: —Iltimnas sat apquilpipma: Elpatimcasiclha apnatoscama yamelyeyjaycoc. Eltajiclha sat apquilaoclha Canaán. 18 Elyantavoclha sat apquilyap najan apquilmolhama elmiyantac sat aso. Omquecsic sat nicja actamila anco yoclhilhma Egipto. Eltovamcoc sat actamila anco aptoycaoc. 19 Ilane sat elyantemiclha carro alyivey. Colquinamtic sat quilvanaa najan apquitquic najan apquilyap quellhip. Elmiyantac sat aso. 20 Noncolhen nasa apquilvalhoc apquilnatam yoyam elyinyoc maa. Ellhovac sat quellhip cotlaycaoc asoc altamila as yoclhilhma Egipto— nic nat aptomjac apvisqui faraón apcanya José.
21 Apquilyajaclhoc nic nat apquilpipma, moc apquilvisay Israel apquitquic. Apquilmasquic nic nat carro José najan aptoycaoc nalhit amay, actemaclha apcanama apvisqui faraón. 22 Apquillhocac nic nat apava apjalhnancoc yoyam elyanmoncasiclhac mataa poc aptalhnayclha. Aplhocac nic nat Benjamín 300 solyayem alyivey najan 5 apquilantalhnama. 23 Apquilapajascasquic nic nat apyap José apquilmescama 10 yamelyeyjaycoc. Apquilpatimcasquic nic nat asoc altamila anco ayinyema Egipto. Mocjam nic nat 10 yamelyeyjaycoc alpatam motajap apactic. Apquilpatimcasquic nic nat pan najan moc nintom, yoyam etoc sat apyap nalhit amay aplhingacmo sat.
24 Apquilapajascasquic nic nat apquilpipma José yoyam eltajiclha. Aptomjac nic nat apquilanya: —Noelnapap nasa nalhit amay— nic nat aptomjac.
25 Apquiltajavoc nic nat apquilpipma. Apquilvoclhec nic nat yoclhilhma Canaán, apquilyap tingma pac, (moc apvisay Israel). 26 Apquililtimnasquic nic nat amyaa apquilyap aptomja apjalhnancoc José. Najan aptomja apvisqui yoclhilhma Egipto. Inyimnaclhec nic nat apvalhoc apquilyap. Apyascacmec nic nat apquillhanma. 27 Apquiltimnasam nic nat actemaclha appayvam José. Apvitac nic nat apquilyap aclhamoclhojo carro. José ilhnic nat apcapajascama yoyam ingyinamtic. Intamilaclhec nic nat apvalhoc apquilyap.
28 Aptomjac nic nat apquilanya: —Vamlha. Paj oyascacmoc coo aptomja mocjam apjalhnancoc sictamongvoyam José. Olyintamalhcac sat otyaningvomjo amamyi siyitsepma— nic nat aptomjac.
José se da a conocer a sus hermanos
1 José ya no pudo contenerse delante de todos los que estaban a su servicio, y gritó: «¡Salgan todos de aquí!» Así que ninguno de sus siervos estaba allí con José cuando él se dio a conocer a sus hermanos.
2 Entonces se puso a llorar tan fuerte que todos los egipcios lo supieron, y la noticia llegó hasta el palacio del faraón. 3 José les dijo a sus hermanos:
—Yo soy José. ¿Vive mi padre todavía?
Ellos estaban tan asustados de encontrarse delante de él, que no podían contestarle. 4 Pero José les dijo:
—Por favor, acérquense a mí.
Cuando ellos se acercaron, él les dijo:
—¡Yo soy José, su hermano, el que ustedes vendieron a Egipto! 5 Pero, por favor, no se aflijan ni se enojen con ustedes mismos por haberme vendido, pues Dios me envió delante de ustedes para salvar vidas. 6 Ya van dos años de hambre en el país, y en los próximos cinco años no se cosechará nada, aunque se siembre. 7 Pero Dios me envió delante de ustedes para hacer que les queden descendientes sobre la tierra, y para salvarles la vida de una manera extraordinaria. 8 Fue Dios quien me mandó a este lugar, y no ustedes; él me ha puesto como consejero del faraón y amo de toda su casa, y como gobernador de todo Egipto. 9 Vuelvan pronto a donde está mi padre, y díganle: “Así dice tu hijo José: Dios me ha puesto como señor de todo Egipto. Ven a verme. No tardes. 10 Vivirás en la región de Gosén, junto con tus hijos y nietos, y con todos tus animales y todo lo que tienes. Así estarás cerca de mí. 11 Aquí les daré alimentos a ti y a tu familia, y a todos los que están contigo, para que no les falte nada; pues todavía habrá hambre durante cinco años más.” 12 Mi hermano Benjamín y ustedes son testigos de que yo mismo he dicho esto. 13 Cuéntenle a mi padre acerca de toda mi autoridad en Egipto, y de todo lo que han visto aquí. ¡Pronto, vayan a traer a mi padre!
14 José abrazó a su hermano Benjamín, y comenzó a llorar. También Benjamín lloró abrazado a José. 15 Luego José besó a todos sus hermanos, y lloró al abrazarlos. Después de esto, sus hermanos se atrevieron a hablarle.
16 Por el palacio del faraón corrió la noticia de que los hermanos de José habían llegado, y el faraón se alegró junto con sus funcionarios. 17 Y le dijo el faraón a José:
—Di a tus hermanos que carguen sus animales y regresen a Canaán, 18 y que me traigan a su padre y a sus familias. Yo les daré lo mejor de la tierra de Egipto, y comerán de lo mejor que el país produce. 19 Ordénales que de aquí, de Egipto, lleven carretas para traer a sus mujeres y niños, y también al padre de ustedes. Que vengan, 20 y que no se preocupen por lo que ahora tienen, porque lo mejor de todo Egipto será de ellos.
21 Los hijos de Israel lo hicieron así. José les dio las carretas que el faraón había ordenado, y alimentos para el camino; 22 también les dio ropa nueva para cambiarse, pero a Benjamín le dio trescientas monedas de plata y cinco mudas de ropa. 23 A su padre le mandó diez asnos cargados con lo mejor que había en Egipto, otros diez asnos cargados de trigo, y pan y comida para que su padre comiera en el camino. 24 Cuando José se despidió de sus hermanos, les recomendó:
—No vayan peleando por el camino.
Y ellos se fueron. 25 Salieron de Egipto y llegaron a Canaán, donde vivía su padre Jacob. 26 Cuando le contaron a Jacob que José aún vivía y que era el que gobernaba en todo Egipto, no supo qué hacer ni qué decir, pues no podía creer lo que le estaban diciendo. 27 Pero cuando ellos le contaron todo lo que José les había dicho, y vio las carretas que José había mandado para llevarlo, se entusiasmó muchísimo. 28 Entonces dijo: «¡Me basta saber que mi hijo José vive todavía! Iré a verlo antes de morir.»