Quilvana co Sunem najan profeta
1 Innec nic nat quilvana najan ayitca aplhaticjangviyam, profeta ilhnic nat aplhaticjasquiyam. Aptomjac nic nat profeta apcanya quilvana: Coyinyov sat lhiya tingma ac, cosavojo apquilmolhama, colhniclhac sat moc yoclhilhma. Mayic ataoc sat ongvitac acvaycmo siete años as yoclhilhma — nic nat aptomjac. 2 Inquilyajaclhoc nic nat quilvana profeta appayvam. Inmiyaclhec nic nat acyiplomo familia yoclhilhma Filistea, yoyam colhic maa siete años. 3 Natamin nic nat siete años actajaclho mocjam quilvana. Inmiyaclhec nic nat apnaclha apvisqui co Israel, yoyam etajicsojoc mocjam tingma ac najan amyip acyamasma siclho. 4 Appamejitcasquic nic nat apvisqui profeta apquilancam apvisay Giezi. Apcanyacpec nic nat Giezi eltimnacsic acyovoclhojo simpilapquiscama ayinyema mataa profeta Eliseo. 5 Apquiltimnasquic nic nat Giezi aptemaclha profeta Eliseo aplhaticjascama quilvana ayitca. Pilapcasquic nic nat acvaa quilvana, coltimnacsic apvisqui, yoyam etajicsojoc mocjam tingma ac najan amyip acyamasma siclho.
Aptomjac nic nat Giezi apcanya apvisqui: —Lhip visqui ingac, quip ilanojo as quilvana najan ayitca aplhaticjasomap alhta — nic nat aptomjac.
6 Appamejitcasquic nic nat apvisqui as quilvana. Inquiltimnasquic nic nat actemaclha maclhaticjascama ayitca. Apcanyacpec nic nat singilpilhtetemo apvisqui, yoyam colhic actajesa alnatam as quilvana najan actomja anco amyip, najan acyilhna ayinyema as amyip, acvaycmo as ningvamlha nac jay.
Apvisqui co Siria apvisay Hazael
7 Apmiyaclhec profeta Eliseo tingma Damasco. Acmasca apyimpejic nic nat apvisqui Ben-adad, apvisqui co Siria. Innec nic nat altimnasa apvactama profeta.
8 Aptomjac nic nat apvisqui apcanya Hazael: —Itingya sat apmescama nasa esaclhesic apnaclha profeta. Ingyane sat profeta eyasamcojo napato Visqui ingac Dios, actemaclha acmasca eyimpejic coo — nic nat aptomjac.
9 Aptiyaningvocmec nic nat Hazael, apsayclha apquilmescama nasa altamila anco asoc alinyema Damasco. Appatmaoclhec nic nat cuarenta camellos voncayispoc.
Apvocmec nic nat apnaclha profeta, aptomjac apcanya: —Apquiltamjoc eyasamcojo Ben-adad apvisqui co Siria, actemaclha acmasca apyimpejic. Naso ya etamalvomoc sat mocjam — nic nat aptomjac Hazael.
10 Apcatingmavoc nic nat Eliseo: —Ilhing maa, iltimnas sat apvisqui, yoyam etamalvomoc sat mocjam. Eyascasingvocmec alhta Dios Visqui ingac, yoyam ingyitsapoc sat apvisqui rey — nic nat aptomjac.
11 Apquilanoc nic nat Eliseo napaat Hazael, acyiplomo apvinama profeta:
12 Aptomjac nic nat Hazael apcanya: —¿Co laa ayinyema apvinama visqui ajac? — nic nat aptomjac.
Apcatingmavoc nic nat Eliseo: —Acyasamcoc coo lhip aptemaclha, yavamlha etnejic lhip nipyesicsa enaymacoc israelitas. Enatovacsic sat lhip tingma apquilvanyam elvitic sat talha. Eticyoc sat apquilyimnanic najan apquitcavoc. Epalhcatic sat avocmo quilvana inlovsavo — nic nat aptomjac.
13 Apcatingmavoc nic nat Hazael: —¡Mepqui sicyimtalhnamo coo, sicyitsomalhca simjing! ¡Movanquejec otnejic actema nac lha! — nic nat aptomjac.
Apcatingmavoc nic nat Eliseo: —Eyascasingvocmec alhta Dios Visqui ignac, etniclhac sat lhip apvisqui co Siria — nic nat aptomjac.
14 Appayvasquic nic nat Hazael apnaclha Eliseo, apmiyaclho apnaclha apvisqui pac, aptomjac nic nat apcanya poc: —¿Yitne ya amyaa Eliseo? — nic nat aptomjac apvisqui.
Apcatingmavoc nic nat Hazael: —Aplhenquic alhta comascoc sat acmasca apyimpejic lhip — nic nat aptomjac.
15 Moc acnim nic nat intomjac. Aptingyac nic nat Hazael manta apcalomap, aplovquisa congne yingmin. Apcapquic nic nat napaat apvisqui, yoyam ingyitsapoc. Natamin apquitsepma aptomjayclho apvisqui Hazael, apya'monquiscama apvisqui ninga Ben-adad.
Apvisqui Joram nipyesicsa co Judá
(2~Cr 21.1-20)16 Aptimec nic nat apvisqui co Israel Joram, Acab apquitca, acvaycmo cinco años. Apvisqui co Judá aptimesacpoc nic nat Joram, Josafat apquitca. 17 Vocmec nic nat treinta y dos años aptiyascam Joram. Aptimec nic nat apvisqui co Jerusalén acvaycmo ocho años. 18 Joram aptava ilhnic nat Acab apquitca. Apvajanamquic nic nat Joram apquiltemaclha Acab aptovana najan apquiltemaclha poc apquilviscaa co Israel. Somcoc nic nat aptemaclha apanco napato Dios Visqui ingac. 19 Am nic nat eltamjoc Visqui ingac enatovacsic enlhitaoc co Judá, ayinyema ilhnic nat apvisqui David najan aptovana, yoyam elmiyovacpoc mataa, eltimjic sat malha calevascama nipyesicsa co Judá.
20 Naysicsa aptimem nic nat apvisqui Joram, apquilinmelham apnaymacoc co Edom, apquiltingyasquisa apvisqui apancaoc. 21 Apnalaclhec nic nat carros apancaoc apvisqui Joram apquilmiyaclho tingma Zair. Apquilvitac nic nat apquilvocjay tingma cotnaja ingmoc edomitas. Alhtaa ilhnic nat intomjac. Aplhaticjac nic nat apvisqui najan capitanes netin carros, yoyam elimpocjac nipyesicsa edomitas cotnaja ingmoc. Apquilinyajamquic nic nat cotnaja ingmoc. 22 Am nic nat elpalhavocmoc mocjam edomitas nipyesicsa co Judá, acvaycmo as ningvamlha nac jay. Am nic nat elpalhavocmoc mocjam apnaycam tingma Libna.
23 Yitnec nic nat actalhesomalhca mocjam amyaa aptemaclha apvisqui Joram, acvisay vaycajac crónicas apquilviscaa co Judá. 24 Apquitsepquic nic nat Joram, apcatoynacpec nic nat Tingma David, apcatoynamacpilha apquilyeyjamcaa. Aptimesacpec nic nat apvisqui Ocozías, apya'monquiscama apyap ninga.
Apvisqui Ocozías nipyesicsa co Judá
(2~Cr 22.1-6)25 Aptimec nic nat apvisqui co Israel Joram, Acab apquitca, acvaycmo doce años. Aptimesacpec nic nat apvisqui co Judá Ocozías, Joram apquitca. 26 Vocmec nic nat veintidós años aptiyascam Ocozías aptimesacpo apvisqui co Jerusalén. Acvaycmo un año aptimem apvisqui nipyesicsa co Judá. Inquin nic nat acvisay Atalía, acyeyjamcaa ilhnic nat Omri, apvisqui nipyesicsa co Israel. 27 Apyiplovcasquic nic nat Ocozías aptemaclha ilhnic nat Acab, ayinyemayaclha apmolhama. Somcoc nic nat aptemaclha apanco apvisqui Ocozías napato Dios Visqui ingac.
28 Appasmeclhec nic nat Ocozías najan Joram, Acab apquitca, elimpocjac sat tingma Ramot yoclhilhma Galaad, elinmelham sat apvisqui co Siria apvisay Hazael. Innec nic nat acyimsasa Joram nipyesicsa sirios. 29 Aptajaclhec nic nat tingma Jezreel, ayinyema apquilyimsem apquiltimesquiscama co sirios naysicsa apquilimpocjay tingma Ramot. Elhic sat maa, yoyam etamalvomoc sat mocjam. Apmiyaclhec nic nat Ocozías etnejic maycaa apnaclha Joram apna Jezreel.
La mujer de Sunén recupera sus bienes
1 Eliseo habló con la mujer a cuyo hijo había revivido, y le dijo que se fueran ella y su familia a vivir a otro lugar, porque el Señor había anunciado una hambruna en el país, que duraría siete años. 2 La mujer se preparó e hizo lo que el profeta le aconsejó: junto con su familia se fue a territorio filisteo, y allí se quedó a vivir siete años.
3 Pasado ese tiempo, la mujer regresó a su tierra, y fue a ver al rey para reclamar la devolución de su casa y de sus tierras. 4 El rey estaba hablando con Guejazí, el criado del profeta Eliseo, pues le había pedido que le contara todas las maravillas que Eliseo había realizado. 5 Y en el momento en que Guejazí le estaba contando al rey cómo Eliseo había revivido al hijo de una mujer, llegó esta a reclamar al rey su casa y sus tierras. Entonces Guejazí dijo al rey:
—Majestad, esta es la mujer, y este es el hijo a quien Eliseo revivió.
6 El rey hizo algunas preguntas a la mujer, y ella le contó su historia. Después el rey ordenó a un oficial de su confianza que se encargara de que fueran devueltas a la mujer todas sus propiedades y todo lo que habían producido sus tierras, desde que había salido del país hasta aquel momento.
Jazael, rey de Siria
7 Después Eliseo fue a Damasco. En aquel tiempo Ben Adad, el rey de Siria, estaba enfermo, y fueron a decirle que había llegado el profeta. 8 Entonces dijo el rey a Jazael:
—Toma un regalo y ve a ver al profeta. Pídele que consulte al Señor para saber si sobreviviré a esta enfermedad.
9 Jazael fue a ver al profeta, y de regalo le llevó, en cuarenta camellos, los mejores productos de Damasco. Cuando llegó ante el profeta, le dijo:
—Ben Adad, rey de Siria, quien te ve como a un padre, me envía a preguntarte si sobrevivirá a su enfermedad.
10 Eliseo le respondió:
—Ve y dile que sobrevivirá a su enfermedad, aunque el Señor me ha hecho saber que de todos modos va a morir.
11 De pronto, Eliseo se quedó mirando fijamente a Jazael, lo que hizo que este se sintiera incómodo. Luego el profeta se echó a llorar, 12 y Jazael le preguntó:
—¿Por qué lloras, mi señor?
Eliseo respondió:
—Porque sé que vas a causarles daño a los israelitas, pues vas a prender fuego a sus fortalezas, a matar a filo de espada a sus jóvenes, a asesinar a sus pequeñuelos y a abrirles el vientre a las mujeres embarazadas.
13 Jazael contestó:
—¡Pero si yo no soy más que un pobre perro! ¿Cómo podría hacer tal cosa?
Y Eliseo respondió:
—El Señor me ha hecho saber que tú vas a ser rey de Siria.
14 Jazael se despidió de Eliseo y se presentó ante su soberano, quien le preguntó:
—¿Qué te ha dicho Eliseo?
Jazael contestó:
—Me ha dicho que vas a sobrevivir a tu enfermedad.
15 Pero al día siguiente Jazael fue y tomó una manta, y luego de empaparla de agua, se la puso al rey sobre la cara, y el rey murió. Después de esto, Jazael reinó en su lugar.
Reinado de Jorán en Judá
(2~Cr 21.1-20)16 Jorán hijo de Ajab llevaba cinco años reinando en Israel cuando Jorán hijo de Josafat comenzó a reinar en Judá. 17 Tenía treinta y dos años cuando comenzó a reinar, y se mantuvo ocho años en el trono de Jerusalén. 18 Este rey se casó con la hija de Ajab, y fue tan malvado como lo fueron la familia de Ajab y los reyes de Israel. Así que sus hechos fueron malos a los ojos del Señor. 19 Pero, por consideración a su siervo David, a quien prometió que siempre habría en el trono de Jerusalén uno de sus descendientes, el Señor no quiso destruir a Judá.
20 Durante el reinado de Jorán, Edom se rebeló contra el dominio de Judá y nombró su propio rey. 21 Entonces Jorán se dirigió a Saír con todos sus carros de combate, y durante la noche él y los capitanes de los carros de combate se levantaron y atacaron a los edomitas que los habían rodeado, y los hicieron huir. 22 Sin embargo, Edom logró hacerse independiente de Judá, hasta el presente. En aquel tiempo también se hizo independiente la ciudad de Libna.
23 El resto de la historia de Jorán y de todo lo que hizo está escrito en el libro de las crónicas de los reyes de Judá. 24 Cuando Jorán murió, lo enterraron con sus padres en la Ciudad de David. Después reinó en su lugar su hijo Ocozías.
Reinado de Ocozías en Judá
(2~Cr 22.1-6)25 En el año doce del reinado de Jorán hijo de Ajab, en Israel, comenzó a reinar Ocozías hijo de Jorán, rey de Judá. 26 Tenía veintidós años cuando comenzó a reinar, y reinó en Jerusalén un año. Su madre se llamaba Atalía, y era descendiente de Omri, rey de Israel. 27 Ocozías siguió los pasos de Ajab y de su dinastía, y por causa de sus relaciones familiares con la casa de Ajab, sus hechos fueron malos a los ojos del Señor.
28 Ocozías se alió con Jorán hijo de Ajab para pelear en Ramot de Galaad contra Jazael, rey de Siria. Pero los sirios hirieron a Jorán, 29 y este regresó a Jezrel para curarse de las heridas que le habían hecho en Ramot durante el combate contra Jazael, rey de Siria. Y Ocozías fue a Jezrel a visitarlo.