Almam apquilvalhoc apóstoles actemaclha apquiltimnaycam Pablo
1 Am alhta omyaclhac mocjam tingma Jerusalén acvocmo catorce años. Natamin alhta sicmiyaclho maa. Siclhalhma alhta actomjac ingyalhing Bernabé najan ingyalhing Tito. 2 Ellhicmosquic alhta Dios yoyam oyacsic tingma Jerusalén. Apcaneclhec alhta apquilimja apmamyi Jesucristo apmolhama. Altimnasquic alhta maa actemaclha alhta sillhicmoscama tasic amyaa nipyesicsa metnaja judíos. Altamjoc alhta oyasamcojo actemaclha sillhicmoscama alhta. Am alhta oltamjoc cotnejic alhto sillhicmoscama tasic amyaa. 3 Am alhta elhenacpoc Tito aptomja siclhalhma yoyam etingya asoc monquinatquiscama apyimpejic. Ayinyemaclha metnaja judío ingyalhing Tito. 4 Nasoc alhta apquilantalhningvactamo naysicsa ninganeyquiclhilha napocja ingilyalhinga apquilmopvan amyaa. Apquililtamjoc yoyam eltingyasquisic asoc monquinatquiscama apyimpeoc metnaja judíos. Apquilyilhacpoc alhta yoyam elyasamcojo actemaclha ningyamasma singanamaclha Moisés. Mongiltomja mocjam ningmomalhca ayinyema ninpasmeyquiclha Cristo Jesús. Apquililtamjoc alhta yoyam ongilyiplovcasojo actemaclha singanamaclha Moisés, yoyam ongiltimjic mocjam malha ningmomalhca. 5 Am alhta eyca ongilyajaclhac nincoo as enlhitaoc. Ningvascapquic alhta ningmasma tasic amyaa actomja nasoc anco yoyam coytic sat mataa quellhip.
6 Apcaneclhec alhta apquilimja apmamyi apquiltomja malha apquilyimtalhnamo. Am najan colhenac apvalhoc Dios actemaclha apquilvisay apquilyimtalhnamo. Am najan coo lha colhenac evalhoc apquilvisay apquilyimtalhnamo as enlhitaoc. Am alhta jeltimnasac apquilimja apmamyi alhnancoc singanamaclha najan singascamaclha. 7 Apquilyicpilcangvocmec alhta actomja siyanyomalhca ayinyema Dios, oltimnacsic tasic amyaa nipyesicsa metnaja judíos. Apnoc najan Pedro aptomja apcanyomap ayinyema Dios eltimnacsic tasic amyaa nipyesicsa judíos. 8 Dios apcasinaycam alhta Pedro yoyam etnejic apóstol apcapajasomap nipyesicsa judíos. Coo najan seyasinaycam Dios yoyam otnejic apóstol siyapajasomalhca nipyesicsa metnaja judíos.
9 Apquilyicpilcangvocmec alhta ingilyipmaa apquilimja apmamyi apquilvisay Jacobo najan Pedro najan Juan, actemaclha siyanyomalhca ayinyema Dios. Apquilmec alhta emic as ingilyipmaa, apquilmec alhta najan apmic Bernabé. Eycaso actemaclha alhta monquinatquiscama yoyam ongiltimjic sat ninpasmeyquiclha ningiltamjaycam. Nincoo yoyam ongiltamjam nipyesicsa metnaja judíos. Ingilyipmaa eyca yoyam eltamjam sat nipyesicsa judíos.
10 Apquililtamjoc alhta ingilyipmaa acvamlha lhama asoc, yoyam ongilpasmoc sat mataa Jesucristo apmolhama mepqui apquilnatam nipyesicsa judíos. Acyiplovcasquic coo mataa actemaclha alhta singanama.
Pablo aptomja apyamatsaycam Pedro tingma Antioquía
11 Acvitac alhta apvactamo Pedro tingma Antioquía. Acyimnatasquic coo sicpayvam sicpamejitsa Pedro naysicsa apsilhnanomap. 12 Appasmec alhta siclho Pedro aptoycaoc ingilyalhinga metnaja judíos. Lhama alhta apquilvaa ingilyipmaa judíos apquiltomja Jacobo apquilapajascama. Am alhta epasmac mocjam Pedro, ayinyemaclha incacoc apnenyic elvita ingilyipmaa judíos. 13 Apquilvajanamquic alhta najan napocja ingilyipmaa judíos actemaclha anit apvalhaoc. Apvajanamquic alhta najan ingyalhing Bernabé. 14 Acvitac alhta apquiltemaclha melyiplovquiscama tasic amyaa actomja nasoc anco. Actomjac alhta coo siyanya Pedro napatavo aplhamoclhojo: “Judío nac lhip. Apvajanamquic lhip apquiltemaclha ingilyalhinga metnaja judíos. Am eyiplovcasac lhip apquiltemaclha ingilyipmaa judíos. ¿Soctomja aptomja nac lhip apcayo apquiltemaclha judíos? Apcanama lhip elvajanamcoc ingilyalhinga metnaja judíos” —alhta actomjac coo siyanya.
Ningilvomsomalhca tap ayinyema mongyasquiyam
15 Nincoo ningiltomja judíos ayinyema ingilyapmayc apquiltomja judíos. Am ongnoc nincoo enlhitaoc lhalhma anco, moltimem mataa enlhit melyascalhma. 16 Ningyasamcoc nincoo, copvanquejec enlhit etnejic appeyvomo napato Dios ayinyema apquilyiplovquiscama singanamaclha Moisés. Apvanquic enlhit etnejic appeyvomo napato Dios, apvamlha aptomja meyasquiyam Jesucristo. Am ongilyascacmoc nincoo lha Jesucristo actemaclha sintimesquiscama ningilpeyvomo napato Dios. Eycaso ayinyema mongyasquiyam, cotnaja ayinyema ningyiplovquiscama singanamaclha Moisés. Ayinyemaclha copvanquejec enlhit etnejic appeyvomo napato Dios ayinyema apquilyiplovquiscama singanamaclha Moisés.
17 Ningiltamjoc sat ancoc ontimjic ningilpeyvomo napato Dios ayinyema ninpasmeyquiclha Jesucristo. Onlhojoc sat nincoo enlhitaoc lhalhma anco. Jingiltimjic sat nincoo lha ningilvisay mongilyascalhma. ¿Apquiltamjo ya Cristo ongyiplovcasojo actemaclha mongilyascalhma? Paj, am eltamjoc. Osilhnanalhcac sat ajanco. 18 Ayinyemaclha ayinimcasquic sat ancoc netin singanamaclha actomja alhta sicyamasma. Osilhnanalhcac sat ayinyema sinimcasquiclha netin. 19 Malha siyitsepma actomjac coo ayinyema singanamaclha. Oyiplovcasojoc sat actemaclha ayinyema Dios. 20 Malha siyitsepma lhama alhta Cristo asoc timyescama. Inmasquec actemaclha evalhoc nano. Cristo apnac evalhoc quilhvo. Yitnec coo acyimnatem enquenyic ayinyema moyasquiyam Dios Apquitca. Ayinyemaclha eyasicjavoc Dios Apquitca, apyinyovsomacpo apanco seyanmongam coo. 21 Am oltamjoc ovinam Dios apcaycaoc. Ningiltimesalhquic sat ancoc ningilpeyvomo napato Dios ayinyema ningyiplovquiscama singanamaclha, alhtoc sat cotnejic apquitsepma Cristo singyanmongam.
Los apóstoles aceptan a Pablo
1 Catorce años después fui otra vez a Jerusalén con Bernabé, y llevé conmigo a Tito. 2 Fui porque Dios me había mostrado que tenía que ir. Y allí expuse ante la comunidad el evangelio que anuncio a los no judíos. Y lo expliqué también en privado ante aquellos que eran reconocidos como de mayor autoridad, para dejar en claro que lo que yo estaba haciendo o había hecho no era trabajo inútil. 3 Pero ni siquiera Tito, que estaba conmigo y que era griego, fue obligado a someterse al rito de la circuncisión. 4 Algunos falsos hermanos se habían metido entre nosotros a escondidas, para espiar la libertad que tenemos en Cristo Jesús y hacernos otra vez esclavos de la ley. 5 Pero ni por un momento nos dejamos doblegar por ellos, porque queríamos que la verdad del evangelio permaneciera en ustedes.
6 Y no me añadieron nada nuevo los que eran reconocidos como de mayor autoridad (aunque a mí no me interesa lo que hayan sido ellos, porque Dios no hace discriminaciones). 7 Al contrario, reconocieron que Dios me había encargado el trabajo de anunciar el evangelio a los no judíos, así como a Pedro le había encargado el trabajo de anunciarlo a los judíos. 8 Pues el mismo Dios que envió a Pedro como apóstol a los judíos, me envió también a mí como apóstol a los no judíos. 9 Santiago, Cefas y Juan, que eran considerados como columnas de la iglesia, reconocieron que Dios me había concedido este privilegio, y para confirmar que nos aceptaban como compañeros, nos dieron la mano a mí y a Bernabé, y estuvieron de acuerdo en que nosotros fuéramos a trabajar entre los no judíos, mientras que ellos trabajarían entre los judíos. 10 Solamente nos pidieron que nos acordáramos de los pobres, cosa que he procurado hacer con todo cuidado.
11 Pero cuando Cefas fue a la ciudad de Antioquía, lo reprendí en su propia cara, porque lo que estaba haciendo era condenable. 12 Pues primero comía con los no judíos, hasta que llegaron algunas personas de parte de Santiago; entonces comenzó a separarse, y dejó de comer con ellos, porque tenía miedo de los fanáticos de la circuncisión. 13 Y los otros creyentes judíos consintieron también con Pedro en su hipocresía, tanto que hasta Bernabé se dejó llevar por ellos. 14 Por eso, cuando vi que no se portaban conforme a la verdad del evangelio, le dije a Cefas delante de toda la comunidad: «Tú, que eres judío, has estado viviendo como si no lo fueras; ¿por qué, entonces, quieres obligar a los no judíos a vivir como si lo fueran?»
Dios nos declara justos por la fe en Jesucristo
15 Nosotros somos judíos de nacimiento, y no pecadores no judíos. 16 Sin embargo, sabemos que nadie es declarado justo por cumplir la ley, sino gracias a la fe en Jesucristo. Por lo tanto, también nosotros hemos creído en Jesucristo, para que Dios nos declare justos, gracias a esa fe y no por cumplir la ley. Porque nadie será declarado justo por cumplir la ley.
17 Ahora bien, si buscando ser declarados justos por medio de Cristo, resulta que también nosotros somos pecadores, ¿acaso esto querrá decir que Cristo nos hace pecadores? ¡Claro que no! 18 Pues si destruyo algo y luego lo vuelvo a construir, yo mismo soy el culpable. 19 Porque por medio de la ley yo he muerto a la ley, a fin de vivir para Dios. Con Cristo he sido crucificado, 20 y ya no soy yo quien vive, sino que es Cristo quien vive en mí. Y la vida que ahora vivo en el cuerpo, la vivo confiando en el Hijo de Dios, que me amó y dio su vida por mí. 21 No rechazo la gracia de Dios; pues si se obtuviera la justicia por medio de la ley, Cristo habría muerto inútilmente.