Ningillhoy asoc ayinyema ningilyajayquiclho
(Lv 26.3-13Dt 7.12-24)
1 Apquilyajaclhoc sat ancoc quellhip Dios Apyimtalhnamo, apquilyiplovquisa quellhip singanamaclha siclingascama coo nipyesicsa quellhip, elmiyovacpoc sat quellhip nipyesicsa enlhitaoc lhalhma anco as nalhpop. 2 Ellhovamcoc sat quellhip cotlaycaoc asoc altamila ayinyema Dios, apquiltomja inlhojo apquilyajayquiclho quellhip. 3 Ellhovamcoc sat apnaycam amyip, najan apnaycam tingma apvanyam. 4 Colhic sat aclhamasquiclha apquitquic quellhip najan acyilhna, najan apnatoscama vayqui ayitcavoc, najan nipquesic apquitcavoc, najan acyovoclhojo apnatoscama quellhip. 5 Najan maa pan aplhancoc najan pan apyelaquiscama. 6 Ellhovamcoc sat actamilaycam apquilvalhoc naysicsa apquileyvam as nalhpop.
7 Eltimjic sat apquilyimnatem quellhip, apquilimpocja inlhojo cotnaja ingmoc nipyesicsa quellhip. Elvac sat cotnaja ingmoc, elimpocja apquilpasmeyquiclha, natamin eyca elinyajamcoc sat lhalhma anco.
8 Colhic sat aclhamasquiclha ayinyema Dios, ellhovamcoc quellhip cotlaycaoc actic najan acyilhna. Ellhovamcoc sat actamilaycam apquilvalhoc naysicsa apquileyvam yoclhilhma apquilvoycamlha, actomja Dios apmescama.
9 Apquilsovjoc sat ancoc quellhip apquilyiplovquiscama singanamaclha Dios, eltimjic sat quellhip Dios apquilyacyescama, moc ningiltimem apquilponquinomap napato Dios, ayinyema ilhnic nat aplhanma Dios mepqui apyeycajascaoc. 10 Elangvomoc sat apyovoclhojo enlhitaoc apquileyvam as nalhpop, apquilvita inlhojo apquiltemaclha quellhip apquilponquinomap napato Dios. 11 Colhic sat aclhamasquiclha apquitquic quellhip, najan apnatoscama ayitcavoc, najan cotlaycaoc acyilhna, aplhanma ilhnic nat Dios mepqui apyeycajascaoc napatavo apquilyeyjamcaa. 12 Memyovejec sat Dios Apyimtalhnamo acmamayaclha, acvisay yingmin acpaliyam as nalhpop, elvitac sat acyilhna naysicsa apquilvascapma apquiltamjaycam quellhip. Elvac sat enlhitaoc naciones, eltimjic apquilmaycaoc nasa nipyesicsa quellhip. Jave quellhip, yoyam elmamcoc siclho nipyesicsa enlhitaoc lhalhma anco. 13 Eltimjic sat quellhip malha apquilimja apmamyi ayinyema Dios, jave apquilimja alhayi. Eltimjic sat apquilyimtalhnamo, malha netin anco, jave coning mepqui apquilyimtalhnamo. Incaymalhquic quellhip elsavojo apquilyiplovquiscama singanamaclha Dios siclingascama coo quilhvo nac jay. 14 Noelvatsaoc nasa apquilyiplovquiscama actema nac jay. Noeltingya nasa quilaycmasquiscama acyitsomalhca dios, noeltime nasa apquilayo.
Acmasom ayinyema mepqui ningilyajayquiclho
(Lv 26.14-46)
15 Am sat ancoc elyajaclhoc quellhip appayvam ayinyema Dios. Am sat ancoc elyiplovcasac quellhip singanamaclha Dios, siltimnascama quellhip quilhvo nac jay. Ellingamcojoc sat quellhip moclhama acyimtalhnama: 16 Eltanovacpoc sat quellhip apnaycam amyip najan apnaycam tingma apvanyam. 17 Melvityejec sat pan congne aplhancoc, melvityejec sat motajap apyelaquiscama. 18 Elitsapoc sat apquitquic quellhip, melvityejec sat acyilhna, melvityejec sat apnatoscama vayqui ayitcavoc, najan nipquesic apquitcavoc, najan moc apnatoscama ayitcavoc. 19 Melmiyovacpejec sat quellhip naysicsa apquiltamjaycam.
20 Ellingamcojoc sat quellhip acmasom, najan aclhinganyam apquilvalhoc, najan actiyam apquilvalhoc naysicsa apquiltamjaycam quellhip. Enatovasacpoc sat quellhip quilhvoc anco, ayinyema quellhip apquilyamasma Dios naysicsa apquiltemaclha apancaoc. 21 Ingyapajacsic sat Dios Apyimtalhnamo ningmasquem nipyesicsa quellhip, elsovjacpoc sat apquilitsepma as yoclhilhma apquilvoycamlha sat quellhip. 22 Colhic sat ayapajasa ningmasquem colnapoc quellhip ayinyema Dios, najan actemaclha ningilpilhyinamam, najan melhanma ingyimpeoc. Ellingamcojoc sat acyamay olhma najan ascoc acnatovascama ninganma. Mengyaymacpejec sat lhama enlhit as yoclhilhma apquilvoycamlha sat quellhip. 23 Comacyejec sat mataa, colvitalhquejec sat mataa acyilhna. 24 Copalamoc sat lhopactic ayinyema netin, elsovjacpoc sat apquilitsepma quellhip. 25 Elimpocjac sat cotnaja ingmoc nipyesicsa quellhip. Elimpocjac sat quellhip lha apquilpasmeyquiclha, elinyajamcoc sat quellhip apquilhpansomap lhalhma anco. Elvitac sat enlhitaoc lhalhma anco apquiltemaclha quellhip. 26 Elpasmacpoc sat mama najan asoc navjac aclom, colsavojoc sat apjapaoc quellhip, mengyaymacpjejec sat lhama.
27 Colhic sat ayapajasa pascapma colnapoc quellhip ayinyema Dios, acno ilhnic nat siclho yoclhilhma Egipto, najan tumores, najan sarna, najan tiña, melvitay mataa (singmasma panatem sintamilquisquiyam). 28 Ellingamcojoc sat quellhip actemaclha acyeyjamelhma, najan mepqui ingataoc, najan actemaclha ayanem. 29 Colhojoc sat quellhip apquileyvam naysicsa yatescama olhma. Colapvanquejec quellhip ellana lhama asoc. Melmiyovacpejec sat quellhip naysicsa apquiltamjaycam acyimtalhnama, elnatamacpoc sat asoc apancaoc. 30 Etingyac sat lhama enlhit quilvana apponcanma, etnejic aptava. Poc enlhit eyca epatjetamcoc as quilvana. Lhama enlhit ellanac sat tingma pac, melhejec sat maa. Lhama enlhit ecniclhac sat uva avjac, metejec sat mataa acyilhna. 31 Comatong sat enlhit aptoscama vayqui napato avtip, metovejec sat maa. Colhic sat acyantama yamelyeyjaycoc enlhit aptoscama, metejec sat mocjam avtip. Elsavojoc sat cotnaja ingmoc enaliclha enlhit apnatoscama nipquesic, melvotayc sat mocjam. 32 Elmacpoc sat napatavo quellhip apquitquic apquilinava najan quilvanaa, apquilmam metnaja israelitas, melvotayc sat mocjam, mepqui lhama yoyam eltajicsojo. 33 Eltovamcoc sat acyilhna cotnaja ingmoc, ayinyema amyipayc najan apquilcaycaoc quellhip. Ellingamcojoc sat quellhip acyimtalhnama najan apquilyicpilhqueteycaoc cotnaja ingmoc. 34 Colhnanmoc sat apquilvalhoc quellhip, eltimiclhac sat ayanem, apquilvita inlhojo as asoc. 35 Colhic sat ayapajasa pascapma colnapoc quellhip ayinyema Dios, pascapma appilhquipcoc, najan apyayaoc, najan acyovoclhojo apyimpeoc quellhip, melvitay mataa panatem sintamilquisquiyam (mepqui singmasma).
36 Elmacpoc sat quellhip najan apvisqui apancaoc, colhic sat acnalayclha nipyesicsa enlhit naciones melyicpilquemo quellhip. Elanyacpoc sat quellhip eltimjic apquilayo quilaycmasquiscama allanomalhca yamit najan mataymong. 37 Elasmesacpoc sat quellhip, elvennacpoc sat maa, cotipsalhcac sat apquilvisay quellhip as yoclhilhma apquilmomacpilha quellhip. 38 Elquiniclhac sat quellhip cotlaycaoc actic, elvitac sat anit acyilhna, ayinyema sova apnatovascama ninganma. 39 Elquiniclhac sat uva avjac quellhip, eltamilsic sat mataa, melvityejec sat acyilhna, mepqui najan uva ayingmenic, ayinyema ascoc acsovjomo uva avjac. 40 Inquilinmec olivo yamit lhalhma anco, melvityejec sat asoc acmasis olivo ayingmenic, ayinyema acpaliyam acyilhna aclepamco. 41 Quellhip apquitquic apquilinava najan quilvanaa elmacpoc sat, colhic sat acyantama moc yoclhilhma cotnaja apquilaoclha. 42 Colhic sat acnatovasa acyovoclhojo yamtaa najan acyovoclhojo acyilhna, ayinyema aptoycaoc sova. 43 Apquilyimnatem sat eltimjic metnaja israelitas nipyesicsa quellhip, casilhtojoc sat apquilyimnatem quellhip. 44 Mepqui apquilnatam sat eltimjic quellhip, eltimjic sat apquilmaycaoc nasa nipyesicsa metnaja apnaymacoc, mepqui sat solyayem quellhip. Eltimjic sat poc apquilimja apmamyi, quellhip sat apquilimja alhayi.
45 Ellingamcojoc sat quellhip as acyimtalhnama, elminlhinacpoc sat quellhip, elsovjacpoc sat apquilitsepma, ayinyema mepqui apquilyajayquiclho quellhip, najan mepqui apquilyiplovquiscama quellhip singanamaclha najan singascamaclha Dios Apyimtalhnamo. 46 Comasquejec sat mataa apquillingaycamco acyimtalhnama quellhip najan aptovana quellhip cotmongvoycamlha nelha. 47 Ayinyema mepqui apquilayo quellhip Dios Apyimtalhnamo, naysicsa actamilaycam apquilvalhoc najan conjamalhca apquilvalhoc, najan ayinyema apquillhoy quellhip cotlaycaoc asoc altamila. 48 Eltimjic sat quellhip apquilmomap, yoyam eltimesam nipyesicsa cotnaja ingmoc, ayinyema Dios. Ellingamcojoc sat quellhip mepqui nintom, mepqui yingmin ningyam, najan mepqui apava apquilantalhnama, najan mepqui asoc ayaymomalhca. Eyimtalhnecsic sat Dios (eyangviscomoc sat) apquillingaycamco acyimtalhnama quellhip apquilmomap, elsovjacpoc sat apquilitsepma quellhip. 49 Elvac sat cotnaja ingmoc apquilinyema mocjay, elimpocjac sat nipyesicsa quellhip ayinyema Dios. Cotlapsic sat apquilvitacpoc, malha mama apvayventama sat cotnejic, enlhitaoc cotnaja nimpayvomó lhama. 50 Malha enlhit nipvajac sat eltimjic, elnapoc sat apquilvanyam najan apquitquic. 51 Eltovamcoc sat nipvajac quellhip apnatoscama ayitcavoc najan acyilhna amyipayc, mepqui aptoycaoc sat cotnejic quellhip. Elsavojoc sat trigo apactic, najan uva ayingmenic, najan olivo ayingmenic, elnapoc sat vayqui ayitcavoc, najan nipquesic apquitcavoc, elsovjacpoc sat quellhip apquilitsepma.
52 Elimpocjac sat cotnaja ingmoc nipyesicsa tingma apquilvanyam quellhip, elnatovacsic sat mataymong apjalhtam tingma, apquilyilhanmeycam mataa quellhip. Elsovjacpoc sat apquilimpocjay tingma apquilvanyam as yoclhilhma macmescama quellhip ayinyema Dios. 53 Naysicsa apquilimpocjay cotnaja ingmoc nipyesicsa quellhip tingma apquilvanyam, colnapoc sat mayic quellhip, eltovamcoc sat apquitquic apancaoc quellhip, najan apquilinava najan quilvana ayitcavoc, macmescama quellhip ayinyema Dios. 54 Avanjec sat etnejic enlhit apmasma aptom napato apyalhing najan naato aptava, najan napatavo apquitquic apquilaymomap. 55 Aplhapcoc sat etoc as enlhit apquitca apmatnam. Mepqui nintom sat cotnejic naysicsa apquilimpocjay cotnaja ingmoc tingma apquilvanyam. Avanjec sat cotnejic apquilay quellhip naysicsa apquillingaycamco acyimtalhnama lhalhma anco tingma apquilvanyam. 56 Colhic sat quilvana ayajamalhco avalhoc, cotimsic sat ayitca, colhanma actiyam ayitca napato atava najan napatavo ayitquic. 57 Comyoc sat ayitca, copocsic sat, metejec sat atava, melvityejec sat ayitquic apquilaymomap. Inlhapcoc sat cotoc ayitca acmatnam, acyiplomo apac actiyam, ayinyema avalhoc. Cosavojoc sat actom as quilvana, ayinyema mepqui nintom lhalhma anco naysicsa apquilimpocjay cotnaja ingmoc.
58 Am sat ancoc elyiplovcasac quellhip singanamaclha acnatalhesomalhca as vaycajac. Am sat ancoc eltomjac apquilayo quellhip actamila apvisay apanco Dios. 59 Ellingamcojoc sat quellhip acyimtalhnama ayinyema Dios colnapoc sat ningmasquem quellhip najan aptovana, meltamalvomejec sat naysicsa acmasca apyimpeoc. 60 Ellingamcojoc sat quellhip ningmasquem acyimtalhnama, acno ilhnic nat yoclhilhma Egipto. 61 Elhamasiclhac sat Dios ningmasquem ataoc najan moc apquillingaycamco acyimtalhnama, mepqui allhenamalhca as vaycajac singillhicmoscama. Elsovjacpoc sat apquilitsepma quellhip. 62 Appintalhnama alhta quellhip israelitas, mongmovan ongilyipsitic, apcanit sat eltimjic apquilaymomap, ayinyema mepqui apquilyajayquiclho Dios. 63 Inlhenquic alhta siclho apvalhoc Dios ingyimlimojoc mataa quellhip najan elhamasiclhac quellhip. Quilhvo eyca aclhanma apvalhoc Dios enatovacsic quellhip, eyinyovsic sat yoclhilhma apquilvoycamlha sat quellhip. 64 Elilhpansacpoc sat quellhip ayinyema Dios nipyesicsa enlhitaoc lhalhma anco, acvaycmo nelha lhapop. Eltimjic sat apquilayo quellhip quilaycmasquiscama acyitsomalhca dios allanomalhca yamit najan mataymong, melyicpilquemo nat apquilyeyjamcaa quellhip. 65 Mepqui apquillovquiscama apquilyampay sat cotnejic quellhip naysicsa apquileyvam nipyesicsa cotnaja apquiltemolhama. Ellingamcojoc sat quellhip actiyam apquilvalhoc, najan acmayovsa apquilvalhoc, najan ayay apquilvalhoc. 66 Ellingamcojoc sat mataa quellhip piligro acmasom, najan ayay apquilvalhoc acnim anco najan alhtaa, mepqui mataa apquilyilhanmeycam quellhip. 67 Avanjec mataa ayay apquilvalhoc quellhip, avanjec mataa apquilvitay acmasom, colhenic sat apquilvalhoc quellhip ayitsac'a: Ningiljalhnec cotnejic alhtaa. Colhenic sat apquilvalhoc alhta: Ningiljalhnec nincoo ayitsay — sat colhenic apquilvalhoc quellhip. 68 Aplhenquic nat Dios melvotayc sat mocjam quellhip yoclhilhma Egipto. Elmiyaclhac sat quellhip netin barcos tiyascam nayingmin acvaycmo yoclhilhma Egipto, eltingya sat apquiltamjaycam malha apquilmomap nipyesicsa cotnaja ingmoc. Elmeyvoc sat apquiltamjaycam egipcios apquiltanoncama quellhip, colapvanqueje quellhip eltamjam — nic nat aptomjac Moisés.
Bendiciones para quienes obedecen
(Lv 26.3-13Dt 7.12-24)
1 Moisés se dirigió a todo el pueblo:
«Si obedeces al Señor tu Dios, y pones en práctica todos sus mandamientos que yo te ordeno hoy, entonces el Señor te pondrá por encima de todos los pueblos de la tierra. 2 Además, todas estas bendiciones vendrán sobre ti y permanecerán contigo, por haber obedecido al Señor tu Dios. 3 Serás bendito en la ciudad y en el campo. 4 Serán benditos tus hijos y tus cosechas, y las crías de tus vacas, de tus ovejas y de todos tus animales. 5 Serás bendecido con excelentes cosechas y tendrás comida en abundancia. 6 ¡Serás bendito en todo lo que hagas!
7 »El Señor te dará la victoria sobre tus enemigos. Vendrán contra ti en formación de ataque, pero huirán de ti en completo desorden.
8 »El Señor te bendecirá con cosechas abundantes y en todo lo que hagas. Te hará vivir feliz en la tierra que va a darte.
9 »Si obedeces al Señor y cumples todos sus mandamientos, serás siempre el pueblo especial del Señor, tal como te lo ha jurado. 10 De esa manera, todos los pueblos de la tierra verán que eres un pueblo consagrado al Señor, y tendrán miedo de ti. 11 El Señor te mostrará su bondad dándote muchos hijos, muchas crías de tus ganados y abundantes cosechas en la tierra que juró darles a tus antepasados. 12 Y te abrirá su rico tesoro, que es el cielo, para darle a tu tierra la lluvia que necesite; y hará prosperar todo tu trabajo. Podrás prestar a muchas naciones, pero tú no tendrás que pedir prestado a nadie. 13 El Señor te pondrá en el primer lugar, y no en el último; siempre estarás por encima de los demás, y nunca por debajo, siempre y cuando atiendas a los mandamientos del Señor tu Dios, que yo te ordeno hoy, y los pongas en práctica. 14 No te apartes de ellos por seguir a otros dioses y rendirles culto.
Consecuencias de la desobediencia
(Lv 26.14-46)
15 »Pero si no obedeces al Señor tu Dios, ni pones en práctica todos sus mandamientos y reglas que yo te he ordenado hoy, todas estas maldiciones vendrán sobre ti y te alcanzarán: 16 Serás maldito en la ciudad y en el campo. 17 Serán malditas tus canastas, lo mismo que el lugar donde horneas tu pan. 18 Serán malditos tus hijos, tus cosechas, las crías de tus vacas, las de tus ovejas, y las de todos tus animales. 19 Y maldito serás tú en todo lo que hagas.
20 »El Señor te enviará maldición, confusión y angustia en todo lo que hagas, y en muy poco tiempo estas te destruirán por completo, por haber abandonado a Dios con tus malas acciones. 21 El Señor te enviará enfermedades terribles, que acabarán con tu población en la tierra que vas a ocupar. 22 También te enviará epidemias mortales, fiebres malignas, inflamaciones, calor sofocante, sequía y plagas sobre tus trigales: epidemias que te perseguirán hasta destruirte. 23 Allá arriba, el cielo te negará su lluvia; y aquí abajo, la tierra te negará sus frutos. 24 El Señor hará caer sobre ti polvo y arena en vez de lluvia, hasta que seas destruido 25 y aplastado por tus enemigos. Avanzarás contra ellos en formación ordenada, pero huirás de ellos en completo desorden, y serás motivo de espanto para todos los reinos de la tierra. 26 Las aves de rapiña y las fieras devorarán tu cadáver sin que nadie las espante.
27 »El Señor te hará sufrir con llagas, como a los egipcios, y con tumores, sarna y tiña; y no podrás curarte de esas enfermedades. 28 También te hará padecer locura, ceguera y confusión, 29 y andarás a tientas, como el ciego en la oscuridad. Nada de lo que hagas te saldrá bien; siempre vivirás oprimido y explotado, y nadie te ayudará.
30 »Te comprometerás para casarte, pero otro se acostará con tu prometida; te construirás una casa, pero no llegarás a habitarla; plantarás un viñedo, pero no disfrutarás de sus frutos; 31 degollarán a tu toro delante de ti, pero no comerás de su carne; te quitarán tu asno en tu propia cara, y no te lo devolverán; tus ovejas caerán en manos de tus enemigos, y no habrá quien te ayude a rescatarlas. 32 Ante tus propios ojos, tus hijos y tus hijas serán hechos cautivos de ejércitos extranjeros, y a todas horas querrás volver a verlos, pero nada podrás hacer. 33 Las cosechas de tu tierra y los frutos de todo tu trabajo servirán de alimento a gente que nunca antes conociste, y sufrirás continuamente opresión y malos tratos. 34 Cuando veas todas estas cosas, te volverás loco. 35 El Señor te hará sufrir con llagas malignas en las rodillas y en los muslos y en todo el cuerpo, sin que puedas ser curado.
36 »El Señor hará que a ti y a tu rey se los lleven a una nación que ni tú ni tus padres conocieron. Allí tendrás que servir a otros dioses, hechos de madera y de piedra, 37 y los pueblos donde te lleve el Señor se horrorizarán y hablarán mal de ti, y contarán chistes para burlarse de ti.
38 »Sembrarás mucha semilla, pero recogerás poco fruto porque la langosta se lo devorará. 39 Plantarás viñedos y los cuidarás, pero no beberás su vino ni recogerás sus uvas porque los gusanos acabarán con todo. 40 Tendrás olivos en toda tu tierra, pero no te perfumarás con su aceite porque las aceitunas se caerán solas. 41 Tendrás hijos e hijas, pero no estarán contigo porque serán llevados cautivos a otros países.
42 »Todos los árboles y los frutos de tu tierra serán destruidos por la langosta. 43 Los extranjeros que vivan en tu país se harán más y más poderosos, mientras que tú perderás más y más tu poder. 44 Ellos podrán hacerte préstamos, y tú, por el contrario, no tendrás nada que prestar; los primeros lugares serán para ellos, y para ti los últimos.
45 »Todos estos desastres vendrán sobre ti, y te perseguirán y te alcanzarán hasta acabar contigo, porque no quisiste obedecer al Señor tu Dios ni cumplir los mandamientos y reglas ordenados por él. 46 Estas cosas serán para siempre una prueba contundente contra ti y tu descendencia, 47 por no haber adorado al Señor tu Dios con alegría y sinceridad cuando te había dado tantos bienes. 48 Tendrás que servir a los enemigos que el Señor enviará contra ti; sufrirás de hambre, sed, falta de ropa, y toda clase de miserias. El Señor te hará sufrir una dura esclavitud, hasta que seas destruido. 49 Desde el país más lejano del mundo, el Señor lanzará contra ti, con la rapidez de un águila en vuelo, una nación cuya lengua no entiendes; 50 gente de aspecto feroz, que no respetará a los ancianos ni tendrá compasión de los niños. 51 Se comerá las crías de tu ganado y los frutos de tu tierra, hasta arruinarte; no te dejará trigo, ni vino, ni aceite, ni las crías de tus vacas ni de tus ovejas, y morirás de hambre.
52 »Pondrá en estado de sitio todas tus ciudades y las atacará, hasta derrumbar las murallas más altas y fortificadas en que habías puesto tu confianza; sí, rodeará y atacará todas las ciudades del país que te ha dado el Señor tu Dios. 53 Durante el ataque enemigo a tus ciudades, será tanta tu hambre que te comerás a tus propios hijos, ¡los hijos y las hijas que el Señor tu Dios te dio! 54 Aun el hombre más delicado y amable entre ustedes mirará con malos ojos a su hermano, a su esposa amada y a los hijos que todavía le queden, 55 y no querrá compartir con ellos la carne de sus hijos que él se coma. Y no habrá nada que comer durante el ataque a las ciudades; será horrible la angustia que tu enemigo te hará sufrir en todas tus ciudades. 56 Aun la mujer más delicada y fina entre ustedes, que de tan delicada que era no quería pisar descalza el suelo, mirará con malos ojos a su esposo amado y a sus hijos 57 para no compartir con ellos los hijos que dé a luz y la placenta que salga de sus entrañas; todo ello se lo comerá a escondidas, pues no habrá nada que comer durante el ataque del enemigo a tus ciudades.
58 »Si no pones en práctica todas las instrucciones escritas en este libro, ni respetas este glorioso e imponente nombre del Señor tu Dios, 59 él enviará sobre ti y tus descendientes plagas grandes y terribles, y enfermedades malignas e incurables. 60 Hará que se repitan sobre ti todas las plagas de Egipto, que tanto espanto te causaron, y tendrás que sufrirlas constantemente. 61 Además te enviará, hasta acabar contigo, otras enfermedades y plagas que no se mencionan en este libro de la enseñanza. 62 Y tú, Israel, que eras tan numeroso como las estrellas del cielo, quedarás reducido a un pequeño número, por no haber obedecido al Señor tu Dios. 63 Y así como el Señor se complacía en hacerte bien y multiplicarte, ahora se complacerá en tu ruina y tu destrucción, pues serás arrancado violentamente del país que vas a ocupar. 64 El Señor te esparcirá por todas las naciones, de un extremo a otro de la tierra, y allí adorarás a dioses ajenos, dioses de madera y de piedra, que ni tú ni tus antepasados conocieron. 65 Y mientras vivas en esas naciones no tendrás tranquilidad ni reposo, porque el Señor te hará vivir asustado, afligido y lleno de ansiedad. 66 Tu vida estará siempre en peligro; tendrás miedo de día y de noche, y nunca tendrás segura la vida. 67 Cada mañana despertarás viendo cosas tan terribles, que el miedo te llevará a exclamar: “¡Quién me diera que ya fuera de noche!”, y por la noche dirás: “¡Quién me diera que ya fuera de día!” 68 Y aunque el Señor te dijo que no volverías otra vez por el camino de Egipto, sin embargo te hará volver allí en barcos, y te venderá como esclavo a tus enemigos; pero no habrá nadie que te compre.»