Apquilmalhnesquiscama Daniel
1 Apnec alhta Darío, Asuero apquitca apquiltemolhama co Media, aptimem apvisqui nipyesicsa caldeos. 2 Aptimec alhta apvisqui primer año. Coo sicvisay Daniel. Alyipsatquic alhta vaycajac profeta Jeremías, aplhanma setenta años, yoyam etvasacpoc tingma Jerusalén. Eycaso amyaa ayinyema siclho Dios Apyimtalhnamo, yoyam elngacsic profeta Jeremías. 3 Avanjec alhta silmalhnancama najan silmalhnaycam asoc napato Dios. Am alhta otavac acnim silmalhnancama. Actalhneclhec alhta apava yamquintim ajac. Acnaclhec alhta acyitnamaclha tajap. 4 Almalhnaquic alhta Dios acyiplomo aclhanma evalhoc:
Dios, lhip nac Visqui ingac Apyimtalhnamo. Mepqui apyeycajascaoc mataa lhip aplhanma, aptomja apquilmasma enlhitaoc apquilyiplovquiscama singanamaclha ayinyema lhip. 5 Nasoc anco ningilsilhnanomalhca inganco ningyovoclhojo napato lhip. Acmasom nincoo nintemaclha inganco, mepqui aclhanma ingvalhoc lhip apvisay, mepqui ningyiplovquiscama singanamaclha ayinyema lhip. 6 Am alhta ongiljalhnoc apquilpayvam profetas apquillingascama lhip apvisay napatavo apquilviscaa, napatavo yatapquilviscaa, najan napatavo ningilyeyjamcaa, najan napatavo apquilmolhama Israel. 7 Lhip Dios aptomja appeyvomo. Avanjec nincoo ningilmancactama napato lhip ningilvisay judíos. Apyovoclhojo apnaycam tingma Jerusalén, najan apyovoclhojo israelitas ningyava nincoo, najan poc ingnaymacoc apquilmomap cotnajaclha apquilaoclha, apquiltomja alhta apquilinmelhaycam lhip. 8 Nasoc anco Dios, avanjec ningilmancactama nincoo napato lhip, najan apquilviscaa, najan yatapquilviscaa, najan ningilyeyjamcaa. Ningilsilhnanalhquic inganco ayinyema ningilinmelhaycam lhip. 9 Lhip Dios aptomja singasicjayclha mocjam najan singmasma, apvita inlhojo nintemaclha ningilinmelhaycam lhip. 10 Lhip Dios, am alhta ongiljalhnoc lhip appayvam. Am alhta ongyiplovcasac singillhicmoscama profetas apquillingascama lhip appayvam. 11 Am alhta elyiplovcasac apyovoclhojo enlhitaoc Israel singanamaclha najan singascamaclha ayinyema lhip. Eycaso ayinyema ninlingaycamco acyimtalhnama, acno aclhanma ilhnic nat vaycajac apcanamaclha Moisés. Ningiltomja ningilsilhnanomalhca inganco ayinyema nintemaclha ningilinmelhaycam lhip. 12 Lhip Dios ayinyema alhta ninlingaycamco acyimtalhnama aplhanma siclho, yoyam covac sat ningyesicsa, najan nipyesicsa apquilviscaa. Avanjec alhta apquillingaycamco acyanmongayclha apquiltemaclha apancaoc co Jerusalén, am alhta elhno enlhitaoc lhalhma anco. 13 Yitnec aclhanma vaycajac singanamaclha Moisés, actemaclha alhta ninlingaycamco acyanmongayclha nintemaclha inganco. Lhip Dios, am alhta ontingyac mataa lhip appayvam. Am alhta ongilvatsamcoc mataa nintemaclha acmasom, am alhta ongyiplovcasac mataa lhip appayvam actomja nasoc anco. 14 Lhip Dios aclhanma apvalhoc, yoyam onlingamcojoc acyimtalhnama nincoo. Lhip aptomja appeyvomo mataa, nincoo eyca mepqui aclhanma ingvalhoc, yoyam ongilaylhojo mataa lhip.
15 Lhip Dios Visqui ingac. Invitalhquic nic nat lhip apmopvan apanco naysicsa apyinyovquiscama nic nat yoclhilhma Egipto enlhitaoc Israel, lhip apnaymacoc. Mayayo nac lhip apvisay acvaycmo as ningvamlha nac jay. Nincoo eyca ningilsilhnanomalhca inganco ningiltomja ningmasom. 16 Aptasi nac lhip Dios. Noyanmongsiclha nasa apquiltemaclha apancaoc co Jerusalén naysicsa lhip aplom. Lhip apanco tingma apvanyam najan inquilhe mayayo. Intipsalhquic mataa apvisay tingma Jerusalén najan apquilvisay co Jerusalén, nipyesicsa enlhitaoc lhalhma anco. Ayinyema nincoo ningilsilhnanomalhca inganco, najan ayinyema apquilsilhnanomap apanco ningilyeyjamcaa. 17 Dios, ingyeylhojo silmalhnancama coo najan silmalhnaycam asoc sicvisay silancam lhip. Ingyasicjiclhojo sat mocjam, apvita inlhojo lhip tingma pac apponquinomap. 18 ¡Dios, Visqui ajac, jelanojo coo, ingyeylhojo sicpayvam! Ilanojo tingma aptovasomap najan nincoo lha ningnatovasomaclha. Jave nincoo ningilpeyvomo ningiltomja ningilmalhnaycam asoc. Lhip eyca ayinyema singasicjayquiclha mocjam. 19 ¡Dios Visqui ingac, Dios Visqui ingac! ¡Ingyeylhojo ningilmalhnancama! ¡Jingilasicjiclhojo sat mocjam! ¡Dios Visqui ingac, jingilpasingvota nincoo! ¡Ayinyema lhip apvisay, ayinyema lhip tingma pac, ayinyema lhip singilyacyescama, ningiltomja ningilayo lhip, imoncajangvota sat lhip! — nic nat aptomjac Daniel.
Setenta semanas
20 Aptomjac nic nat mocjam Daniel: Alinlhanacmec alhta silmalhnancama, siclhanma sictemaclha ajanco sicsilhnanomalhca ajanco, najan apquiltemaclha apquilsilhnanomap apanco enlhitaoc Israel. Almalhnescasquic alhta Dios, epasingvotac inquilhe mayayo. 21 Pilapcasquic alhta naysicsa silmalhnancama, apvaa Gabriel, acvitay alhta siclho sicvanmoncama. Acvitac alhta apquimpay Gabriel, apquiningvaa siyinmamcaclha coo. Invocmec alhta actalhnam hora ningmescama asoc macmescama Dios.
22 Aptomjac alhta seyanya: —Lhip Daniel. Acvaac coo, yoyam oyascasingvomoc as asoc. 23 Apjalhnoc Dios lhip apquilmalhnancama. Acvaac coo, yoyam oltimnasquitac aplhanma Dios, aptomja apcasicjayo lhip. Quip ingyeylhojo actemaclha acvitay apvanmoncama lhip:
24 Cotnejic sat acsovjongvocmo setenta semanas nipyesicsa enlhit najan tingma mayayo. Colhic sat acmascosa apquilinmelhaycam enlhit najan apquilsilhnanomap apanco. Colhic sat ayasicjayquiclha enlhitaoc apquilvatsamco inlhojo apquiltemaclha apancaoc. Colhic sat mocjam nintemaclha acpeyvomo. Cosovjongvomoc sat acvitay ningvanmoncama najan aplhanmaclha profeta. Colhic sat ayaco Santísimo Mayayo.
25 Incaymalhquic lhip eyasamcojo asoc: Ayenmo acnim, yoyam ellanacpoc mocjam tingma Jerusalén, acvaycmo aptimem apvisqui mayayo, cotnejic sat siete semanas. Colhic sat allanayquiclha mocjam tingma apjalhtam najan apvalhoc tingma Jerusalén. Cotnejic sat sesenta y dos semanas, naysicsa apquillingaycamco acyimtalhnama enlhitaoc.
26 Natamin sesenta y dos semanas ematong sat apvisqui mayayo. Etvasacpoc sat tingma apponquinomap najan apyovoclhojo tingma Jerusalén, ayinyema cotnaja ingmoc apvisqui najan apnaymacoc. Colhic sat acnatovasa acyovoclhojo asoc. Cotningvomoc sat nelha, acno aclhanma ilhnic nat apvalhoc Dios.
27 Colhic sat allana pacto ningmiyovmalhca nipyesicsa enlhit appintalhnama, acvaycmo lhama semana. Nalhit semana nac jay, comascoc sat actemaclha ningmescama asoc acticyovam macmescama Dios acyanmongam mongilyascalhma najan moc asoc ningmescama Dios. Colhic sat allana quilaycmasquiscama payjoc altar ningvatnamaclha macmescama Dios. Colhic sat actovascama najan acyanmongayclha apquiltemaclha maa — alhta aptomjac Gabriel — nic nat aptomjac Daniel.
Daniel ora por su pueblo
1 »Darío hijo de Asuero, de la raza de los medos, gobernaba el reino de los caldeos. 2 En el primer año de su reinado, yo, Daniel, estaba estudiando en el libro del profeta Jeremías acerca de los setenta años que debían pasar para que se cumpliera la desolación de Jerusalén, según el Señor se lo había dicho al profeta. 3 Y dirigí mis oraciones y súplicas a Dios el Señor, ayuné y me vestí con ropas ásperas, y me senté en ceniza. 4 Oré al Señor mi Dios, y le hice esta confesión:
»“Señor, Dios grande y poderoso, que siempre cumples tus promesas y das pruebas de tu amor a los que te aman y cumplen tus mandamientos: 5 hemos pecado y cometido maldad; hemos hecho lo malo, fuimos rebeldes, hemos abandonado tus mandamientos y decretos. 6 No obedecimos a tus siervos los profetas, que hablaron en tu nombre a nuestros reyes, jefes y antepasados, y a todo el pueblo de Israel. 7 Tú, Señor, eres justo, pero nosotros los judíos hoy nos sentimos avergonzados, tanto los que viven en Jerusalén como los otros israelitas, los de cerca y los de lejos, que viven en los países adonde tú los arrojaste por haberse rebelado contra ti. 8 Nosotros, Señor, lo mismo que nuestros reyes, jefes y antepasados, nos sentimos avergonzados porque hemos pecado contra ti. 9 Pero tú, Dios nuestro, eres compasivo y sabes perdonar. Nosotros nos hemos rebelado contra ti 10 y no te hemos escuchado, Señor y Dios nuestro, ni hemos obedecido las enseñanzas que nos diste por medio de tus siervos los profetas. 11 Todo Israel desobedeció tus enseñanzas y se negó a obedecer tus órdenes; por eso han caído sobre nosotros la maldición y el juramento que están escritos en la ley de Moisés, tu siervo, porque hemos pecado contra ti. 12 Tú, al enviarnos una calamidad tan grande, has cumplido la advertencia que nos hiciste a nosotros y a los que nos gobernaron; pues jamás ha habido en el mundo nada comparable al castigo que ha caído sobre Jerusalén. 13 Todo este mal ha venido sobre nosotros, tal como está escrito en la ley de Moisés; pero nosotros no te hemos buscado, Señor y Dios nuestro, no abandonamos nuestras maldades, ni seguimos tu verdad. 14 Por eso, Señor, preparaste este mal y lo enviaste sobre nosotros; porque tú, Señor y Dios nuestro, eres justo en todo lo que haces; pero nosotros no quisimos escucharte.
15 »”Señor y Dios nuestro, tú mostraste tu gran poder al sacar de Egipto a tu pueblo, así tu nombre se hizo famoso desde aquellos días hasta hoy; pero nosotros hemos pecado e hicimos lo malo. 16 Señor, sabemos que eres bondadoso. Por favor, aparta de Jerusalén tu ira y tu furor, porque ella es tu ciudad, tu monte santo. Toda la gente de las naciones vecinas se burla de Jerusalén y de tu pueblo, por culpa de nuestros pecados y de los de nuestros antepasados. 17 Dios nuestro, escucha la oración y las súplicas de este siervo tuyo; por tu nombre, Señor, mira con amor la triste situación en que ha quedado tu templo. 18 Atiende, Dios mío, y escucha; mira con atención nuestra ruina y la de la ciudad donde se invoca tu nombre. No te hacemos nuestras súplicas confiados en la rectitud de nuestra vida, sino en tu gran compasión. 19 ¡Señor, Señor! ¡Escúchanos, perdónanos! ¡Atiéndenos, Señor, y ven a ayudarnos! ¡Por ti mismo, Dios mío, y por tu ciudad y tu pueblo, que invocan tu nombre, no tardes!”
Profecía de las setenta semanas
20 »Yo seguí orando y confesando mis pecados y los de mi pueblo Israel, y presentando mis súplicas al Señor mi Dios por su monte santo. 21 Mientras yo oraba, Gabriel, que se me había aparecido antes en la visión, vino volando a donde yo estaba. Era casi la hora de ofrecer a Dios el sacrificio de la tarde. 22 Y me dijo:
»“Daniel, he venido ahora para hacerte entender estas cosas. 23 En cuanto comenzaste a orar, Dios te respondió. Yo he venido para darte su respuesta, porque Dios te quiere mucho. Ahora, pues, pon atención a lo siguiente, para que entiendas la visión:
24 »”Setenta semanas han de pasar
sobre tu pueblo y tu ciudad santa
para poner fin a la rebelión y al pecado,
para obtener el perdón por la maldad
y establecer la justicia para siempre,
para que se cumplan la visión y la profecía
y se consagre el Santísimo.
25 Debes saber y entender esto:
Desde el momento en que se ordene
restaurar y reconstruir Jerusalén,
hasta la llegada del jefe consagrado,
han de pasar siete semanas,
y las calles y murallas reconstruidas de Jerusalén
durarán sesenta y dos semanas,
pero serán tiempos de mucha angustia.
26 Después de las sesenta y dos semanas
le quitarán la vida al jefe consagrado.
Jerusalén y el templo serán destruidos
por la gente de un rey que vendrá.
El fin llegará de pronto, como una inundación,
y hasta el fin seguirán la guerra y las destrucciones
que han sido determinadas.
27 Durante una semana más,
él hará un pacto con mucha gente,
pero a mitad de la semana
pondrá fin a los sacrificios y las ofrendas.
Y se cometerá un horrible sacrilegio
ante el altar de los sacrificios,
hasta que la destrucción determinada
caiga sobre el autor de estos horrores.”»