Apvisqui Uzías nipyesicsa co Judá
(2~R 14.21-222~R 15.1-7)1 Apcaneclhec nic nat co Judá, eltimesquisic Uzías (moc apvisay Azarías), etnejic apvisqui apya'monquiscama apyap ninga Amasías. Vocmec nic nat aptiyascam Uzías dieciséis años. 2 Niptamin apyap ninga apquilimpocjac nic nat Elat, apquillaneclhec nic nat mocjam as tingma co Judá, etnejic apyimnatem.
3 Vocmec nic nat dieciséis años aptiyascam Uzías (Azarías) aptimesacpo apvisqui. Aptimec nic nat apvisqui tingma Jerusalén acvaycmo cincuenta y dos años. Innec nic nat inquin tingma Jerusalén, acvisay Jecolías.
4 Impeyvoc nic nat aptemaclha Uzías napato Dios Visqui ingac, acno ilhnic nat aptemaclha appeyvomo apyap ninga Amasías. 5 Apquilyajaclhoc nic nat mataa Dios appayvam naysicsa aptiyascam Zacarías, aptomja apquiltamescama apnaclha Uzías. Dios nic nat aptimesquiscama apyimtalhnamo naysicsa apquilyajayquiclho Uzías.
6 Apquilimpocjac nic nat Uzías najan apnaymacoc nipyesicsa filisteos. Apnatovasquic nic nat mataymong tingma apjalhtam, payjoc tingma Gat najan tingma Jabnia, najan tingma Asdod. Apquillanac nic nat tingma apquilvanyam yoclhilhma Asdod nipyesicsa filisteos. 7 Appasmec nic nat Dios naysicsa apquilimpocjay nipyesicsa filisteos, najan nipyesicsa árabes apnaycam tingma Bur-baal, najan naysicsa apquilimpocjay nipyesicsa meunitas (amonitas). 8 Apquilhaquic nic nat acyanmongam tributo aplhoy apvisqui Uzías. Inlingalhquic nic nat aptemaclha apyimtalhnamo lhalhma anco, acvaycmo yoclhilhma Egipto.
9 Apquillanac nic nat tingma nitno payjoc tingma Jerusalén, payjoc atong acyivey acvisay Tajescamaclha, najan payjoc atong acvisay Alvata, najan payjoc tajescamaclha tingma, etnejic tingma apyimnatem. 10 Apquillanac nic nat tingma nitno yoclhilhma actamopeycaoc. Apquilmetmec nic nat aclhamoclhojo yamilquit, ayinyema cascama apnatoscama aleyvam amyip acvanyam najan yingman. Apquiltimesam nic nat aplhamoclhojo payjoc amyip, najan ayimjaclha uva, najan apquilcaycaoc amyip, actemaclha agricultura.
11 Apcansaclhec nic nat enlhitaoc acma apquilmaycam apquilmopvan elimpocjac cotnaja ingmoc. Yitnec nic nat acnatalhesomalhca apquilvisay ayinyema ilhnic nat cronista Jehiel najan apvisqui mayayo Maasías, najan apvisqui apcasinancama ilhnic nat comandante Hananías. Apcaneclhec nic nat moclhama destacamentos. 12 Apyovoclhojo ilhnic nat singilpilhtetemo apquilviscaa, apquiltomja apquilmolhama apyapmayc, apquilvamlha dos mil seicientos apquilviscaa. 13 Apyovoclhojo ilhnic nat enlhit acma apquilmaycam trescientos siete mil quinientos singilpilhtetemo nalhapaoc. Apquilvascapma ilhnic nat najan apquilyimnatem. 14 Aptingyascasquic nic nat Uzías, ellhovamcoc apquilmaycam singilpilhtetemo: ningajapsomalhca, najan sovjeva, najan ayajapsomalhca impatic, najan ayajapsomalhca ingnenyic, najan pilhpaalh, najan hondas apquilyingam mataymong. 15 Apquillanac nic nat tingma Jerusalén máquinas de guerra apquilyingam mataymong najan yanca. Inquilpiquenalhquic nic nat as máquinas de guerra tingma nitno najan netin mataymong tingma apjalhtam. Inlingalhquic nic nat amyaa aptemaclha apyimtalhnamo apvisqui, ayinyema ilhnic nat appasmom Dios Visqui ingac.
16 Apsilhnanacpec nic nat apanco apvisqui napato Dios, ayinyema ayajamalhco apvalhoc, elngamcojoc sat acmasom. Naysicsa aptemaclha apanco aptalhningvocmo tingma apponquinomap, yoyam elvitic talha asoc acmasis netin apquilvatnamaclha. 17 Apquilimjamquic nic nat sacerdote Azarías najan apquillhalhmaa ochenta sacerdotes apquilyimnatem napato Dios. 18 Apquiltomjac nic nat apquilanya apvisqui: Lhip visqui Uzías, copvanquejec lhip elvitic talha asoc acmasis napato Dios. Apvancaac apquilvamlha sacerdotes Aarón aptovana niptamin malyacyescama napato Dios. Lhip visqui apyimtalhnamo, aptomja apsilhnanomap apanco napato Dios, ityip sat tingma apponquinomap, am etnajac lhip mayayo ayinyema Dios Visqui ingac — nic nat apquiltomjac.
19 Yitnec nic nat Uzías apmaycam apmic incensario, yoyam elvitic talha asoc acmasis. Aplovquic nic nat napatavo sacerdotes. Pilapcasquic nic nat actepa lepra ningmasquem payjaclha napaat Uzías, payjoc tingma apponquinomap nicja altar apquilvatnamaclha talha napatavo sacerdotes. 20 Pilapcasquic nic nat apvita apquimja apmamyi sacerdote najan apquillhalhmaa sacerdotes, actemaclha lepra ningmasquem. Apquilantipcasquic nic nat tingma apponquinomap apvisqui apmapsom napato Dios. Apquinyec nic nat apvisqui, apyascamco lepra ningmasquem actomja acyanmongayclha, ayinyema Dios Visqui ingac.
21 Aplingamcoc nic nat apvisqui ningmasquem lepra ayinyema Visqui ingac, acvaycmo acnim apquitsepma. Yitnec nic nat panatem lhancoc payjoc apvisqui tingma pac, apmaclha maa Uzías (Azarías). Aptimesacpec nic nat Jotam, Uzías apquitca, etnejic apvisqui nipyesicsa co Judá.
22 Yitnec nic nat mocjam amyaa actalhesomalhca aptemaclha apvisqui Uzías, acvisay vaycajac aptalhescama profeta Isaías, Amoz apquitca. 23 Apquitsepquic nic nat Uzías, apcatoynacpec nic nat apcatoynamacpilha apquilyeyjamcaa payjoc apvisqui tingma. Aplhenacpec nic nat lepra ningmasquem ayajem. Aptimesacpec nic nat apquitca Jotam, etnejic apvisqui apya'monquiscama apyap ninga.
Reinado de Uzías
(2~R 14.21-222~R 15.1-7)1 Todo el pueblo de Judá tomó a Uzías, y lo hizo rey en lugar de su padre Amasías. Uzías tenía entonces dieciséis años, 2 y él fue quien, después de la muerte de su padre, reconstruyó la ciudad de Elat y la recuperó para Judá.
3 Uzías tenía dieciséis años cuando comenzó a reinar, y reinó en Jerusalén durante cincuenta y dos años. Su madre se llamaba Jecolías, y era de Jerusalén.
4 Los hechos de Uzías fueron rectos a los ojos del Señor, como lo habían sido los de Amasías, su padre. 5 Mientras vivió Zacarías, que fue quien le enseñó a respetar a Dios, Uzías procuró recurrir siempre a Dios, y mientras recurrió al Señor, él le dio prosperidad.
6 Uzías emprendió una campaña contra los filisteos, y derribó las murallas de Gat, Jabnia y Asdod, y construyó ciudades en el territorio de Asdod, entre los filisteos. 7 Dios lo ayudó contra los filisteos, contra los árabes que vivían en Gurbaal y contra los meunitas. 8 Los amonitas pagaban tributo a Uzías, y la fama de este se extendió hasta las fronteras de Egipto, porque su poder había aumentado mucho.
9 También construyó torres en Jerusalén, sobre la puerta de la Esquina, sobre la puerta del Valle y sobre la esquina, y las fortificó. 10 Además, construyó torres en el desierto y abrió muchos pozos, porque, tanto en la llanura como en la meseta, tenía mucho ganado. También tenía hombres que trabajaban los campos y viñedos que poseía en la región montañosa y sus huertos, pues era aficionado a la agricultura.
11 Uzías disponía, además, de un ejército en pie de guerra, que salía a campaña organizado por destacamentos, según el registro hecho por Yeguiel, que era el cronista real, y por Maseías, el oficial, bajo la dirección de Jananías, uno de los comandantes del rey. 12 El total de los jefes de familias compuestas por guerreros valientes era de dos mil seiscientos. 13 Bajo su mando había un ejército de trescientos siete mil quinientos soldados en pie de guerra, una fuerza poderosa que podía ayudar al rey en sus guerras. 14 Uzías preparó para todo el ejército escudos, lanzas, cascos, corazas, arcos y hondas. 15 Además, construyó en Jerusalén ingeniosas máquinas de guerra y las colocó en las torres y en los puntos más altos de la muralla, para disparar desde allí flechas y lanzar grandes piedras. Su fama se extendió hasta muy lejos, pues Dios lo ayudó en forma tan extraordinaria que logró hacerse muy poderoso.
16 Pero cuando se afirmó en el poder, se volvió orgulloso, y esa fue su ruina. Fue infiel al Señor su Dios, pues entró en el templo del Señor para quemar incienso en el altar del incienso. 17 Pero detrás de él entró el sacerdote Azarías, acompañado de ochenta valientes sacerdotes del Señor, 18 que se enfrentaron al rey y le dijeron: «Rey Uzías, el ofrecer incienso al Señor no le corresponde a Su Majestad, sino a los sacerdotes descendientes de Aarón, que están consagrados para hacerlo. Salga Su Majestad del santuario, porque ha cometido una infidelidad al Señor, y Dios no lo va a honrar por eso.»
19 Uzías, que tenía un incensario en la mano para ofrecer el incienso, se enfureció con los sacerdotes. En ese momento, en pleno templo del Señor, junto al altar del incienso y en presencia de los sacerdotes, le salió lepra en la frente. 20 Cuando el sumo sacerdote Azarías y todos los demás sacerdotes se fijaron en él, vieron que tenía lepra en la frente y lo sacaron inmediatamente de allí; incluso él mismo quería salir cuanto antes, pues el Señor lo había castigado.
21 El rey Uzías quedó leproso hasta el día en que murió, así que vivió como leproso, aislado en una casa, y le prohibieron entrar en el templo del Señor. Yotán, su hijo, se hizo cargo de la regencia y gobernó la nación.
22 El resto de la historia de Uzías, desde el principio hasta el fin, lo escribió el profeta Isaías hijo de Amoz. 23 Cuando Uzías murió, se tomó en cuenta que era leproso y fue enterrado con sus antepasados en un cementerio de propiedad real. En su lugar reinó su hijo Yotán.