Singiltamescama apvisay apyascamco apanco
1 Cayjec appayvam apanco enlhit apyascamco apanco, inlingalhquic appayvam.
2 Apvitacpec maa netin inquilhe. Apvitacpec maa alayjemaclha amay.
3 Apvitacpec maa atong acyivey, payjoc apatong tingma apvanyam.
4 Yitnec coo sicpayvam silanya quellhip enlhitaoc.
5 ¡Quellhip apquilyimnanic melyascamco najan acyeyjamelhma, elyasingvom sat actemaclha acpeyvomo najan acyascamco ingvalhoc!
6 Quip elaylhojo sicpayvam, comoc sat apquilvalhoc actomja nasoc anco najan actomja acpeyvomo.
7 Nasoc anco sicpayvam, am colcac evalhoc acmovan amyaa.
8 Impeyvoc anco sicpayvam, mepqui mataa sicyinimquiscama.
9 Inmec mataa apquilvalhoc sicpayvam alpeyvomo, enlhit apquilyascamco.
10 Eltingya sat quellhip singiltamescama, noeltingya nasa plata asoc alyinmom. Eltingya sat actemaclha ningyascamco, noeltingya nasa oro asoc acmamnave.

11 Actamila anco ningyascamco, am colhno alnatanma alyinmom. Actamila anco acyascamco ingvalhoc, am colhno acyovoclhojo asoc as nalhpop.

12 Coo sicvisay nintemaclha ningyascamco, acyascamco anco evalhoc coo. Evanquic oyascasingvomoc yavamlha ontimjic.
13 Ningayo Dios Visqui ingac, acvisay nintanoncama asoc acmasom. Actanovquic coo ayajamalhco ingvalhoc najan ningyimtalhnesomalhco inganco, najan ningmovan amyaa najan nintemaclha acmasom.
14 Acyiplovcasquic mataa coo aclhanma evalhoc acyascamco, yavamlha ontimjic. Coo sicvisay sicyicpilquemo najan sicyimnatem, ayinyema acyascamco evalhoc.
15 Coo ayinyema acyascamco apquilvalhoc apquilviscaa reyes, najan acyascamco apquilvalhoc apquiltamjaycamó lhama apquilviscaa.
16 Coo ayinyema acyascamco apquilvalhoc apquilyimtalhnamo, apquilapajascama singanamaclha najan singascamaclha nipyesicsa enlhitaoc.
17 Ayasicjavoc mataa enlhit aptomja seyasicjayo sicvisay sicyascamco. Elvitaclhec mataa enlhit aptomja setamsama coo.
18 Coo ayinyema sicmescama nasa ningilnatam najan mayayoclha, ellhovamcoc sat enlhitaoc malayo najan acyanmongam apquilvascapma.
19 Actamila anco sicmescama nasa, am colhno oro asoc acmamnave. Actamila anco sicmescama nasa, am colhno plata asoc alyinmom.
20 Acyiplovcasquic coo mataa nintemaclha acpeyvomo najan ningyicpilquemo.
21 Cotlaycaoc sicmescama nasa asoc, apquiltomja selasicjayo coo. Olhamasiclhac sat mataa asoc altamila tingma apancaoc enlhit.
Dios Apquitca
22 Siclhoc nat sellanay Tata coo Dios, yicpintama apquillanay aclhamoclhojo asoc.
23 Siclhoc nat sellanay Tata coo Dios, yicpintama apquilantipquiscama as nalhpop.
24 Siclhoc nat sictiyaycamlha co, yicpintama allanomalhca yingmin acvanyam, najan vatsam, najan actiyapmaclha yingmin.
25 Siclhoc nat sictiyaycamlha, yicpintama allanomalhca inquilhe alvinatem.
26 Siclhoc nat sictiyaycamlha, yicpintama allanomalhca as nalhpop, amyip najan lhopactic.
27 Apquillanac siclhoc nat Dios actemaclha netin, tacjalhit yingmin acvanyam. Acnec siclhoc nat netin apnaclha Tata coo Dios.
28 Apquilantipcasquic siclhoc nat yipjopay, najan actiyapmaclha yingmin congne.
29 Apcanama siclhoc nat acvamlha navayc acyitnamaclha yingmin acvanyam. Apquilantipcasquic siclhoc nat avjac as nalhpop.
30 Acnec siclhoc nat apnaclha Tata coo Dios. Impayjeclhec nat mataa apvalhoc. Acnayvec siclhoc nat apnaclha Tata coo Dios.
31 Acnayvec siclhoc nat coo as nalhpop apquilantipquiscama Tata coo Dios. Impayjeclhec mataa evalhoc sicvita siclhoc anco enlhit.

32 Quip elaylhojo sicpayvam, quellhip eyitquic. Jelvajanaoc sictemaclha coo, colhic sat acpayjayclha apquilvalhoc quellhip.
33 Elyiplovcasojo sicpayvam siltamescama, noeltanov nasa actemaclha ningyascamco.
34 Apquilinyejemo enlhit apjalhenmo sicpayvam, apquiljalhanma mataa tingma apatong tingma ajac aclhamoclhojo acnim.
35 Enlhit setayquiclha coo, colhic sat acyimnatem apnenyic, apyisponcama Dios.
36 Enlhit seyamasma coo, elngamcojoc sat acmasom, enlhit setanoncama coo, etac sat apquitsepma.
Discurso de la sabiduría
1 La sabiduría clama a voz en cuello;
la inteligencia deja oír su voz.
2 Se para en lo alto de las colinas,
se detiene donde se cruzan los caminos,
3 se hace oír junto a las puertas,
a la entrada de la ciudad:
4 «Para ustedes los hombres
van estas palabras mías.
5 Jóvenes necios e inexpertos,
¡aprendan a ser prudentes y entendidos!
6 Atiendan, porque voy a decirles
cosas importantes e irreprochables.
7 Lo que voy a decir es la verdad;
no me gusta hablar con mentiras.
8 Todas mis palabras son justas;
no hay en ellas la menor falsedad.
9 Para el inteligente y entendido,
mis palabras son claras e irreprochables.
10 En vez de plata y oro fino,
adquieran instrucción y conocimiento.»

11 Vale más sabiduría que piedras preciosas;
¡ni lo más deseable se le puede comparar!

12 «Yo, la sabiduría, habito con la inteligencia,
y sé hallar los mejores consejos.
13 Honrar al Señor es odiar el mal.
Yo odio el orgullo y la altanería,
el mal camino y la mentira.
14 En mí están el plan y su realización,
yo soy el buen juicio y la fuerza.
15 Gracias a mí reinan los reyes
y los gobernantes establecen el derecho.
16 Gracias a mí dominan los jefes de estado
y dictan sentencia las autoridades.
17 Yo amo a los que me aman,
y quienes me buscan me encuentran.
18 Yo doy riquezas y honra,
grandes honores y prosperidad.
19 Lo que yo doy es mejor que el oro más refinado;
lo que yo ofrezco es mejor que la plata más fina.
20 Yo voy por el camino recto,
por las sendas de la justicia.
21 A quienes me aman les doy su parte:
lleno sus casas de tesoros.

22 »El Señor me creó al principio de su obra,
antes de que él comenzara a crearlo todo.
23 Me formó en el principio del tiempo,
antes de que creara la tierra.
24 Me engendró antes de que existieran los grandes mares,
antes de que brotaran los ríos y los manantiales.
25 Antes de afirmar los cerros y los montes,
el Señor ya me había engendrado;
26 aún no había creado él la tierra y sus campos,
ni el polvo de que el mundo está formado.
27 Cuando él afirmó la bóveda del cielo
sobre las aguas del gran mar, allí estaba yo.
28 Cuando afirmó las nubes en el cielo
y reforzó las fuentes del mar profundo,
29 cuando ordenó a las aguas del mar
no salirse de sus límites,
cuando puso las bases de la tierra,
30 allí estaba yo, fielmente, a su lado.
Yo era su constante fuente de alegría,
y jugueteaba en su presencia a todas horas;
31 jugueteaba en el mundo creado,
¡me sentía feliz por el género humano!

32 »Y ahora, hijos míos, escúchenme;
sigan mi ejemplo y serán felices.
33 Atiendan a la instrucción;
no rechacen la sabiduría.
34 Dichoso aquel que me escucha,
y que día tras día se mantiene vigilante
a las puertas de mi casa.
35 Porque hallarme a mí es hallar la vida
y ganarse la buena voluntad del Señor;
36 pero apartarse de mí es poner la vida en peligro;
¡odiarme es amar la muerte!»