Tingma aptovasomap Horma
1 Apnec nic nat apvisqui yoclhilhma Canaán, tingma apvisay Arad. Moc acvisay yoclhilhma Néguev, ningiltimem Mepqui ayimjaclha paat. Aplingac nic nat amyaa apvisqui maa: Cotnaja ingmoc israelitas. Payjoc amay tingma Atarim — nic nat intomjac amyaa. Yejemoc nic nat apquilapajasa singilpilhtetemo. Apquilnapacpec nic nat. Apquilmacpec nic nat napocja israelitas. 2 Apquilpamejitcasquic nic nat Dios enlhitaoc Israel. Apquillhenquic nic nat elyanmongsiclha apquiltemaclha apancaoc cotnaja ingmoc. Elsavojoc sat apnatovascama tingma apquilvanyam. Appasmom inlhojo Dios — nic nat apquiltomjac. 3 Apjalhnoc nic nat Dios apquilmalhnancama enlhitaoc Israel. Apquilnapacpec nic nat. Apticyovquic nic nat co Canaán. Apnatovasquic nic nat tingma apquilvanyam, mepqui apcaymomap lhama. Apquilpasmec nic nat Dios. Apquiltimec nic nat as yoclhilhma acvisay Horma, ningiltimem Mactovascama.
Quilaycmasquiscama acyeyva
4 Apquilyinyovquic nic nat inquilhe Hor enlhitaoc Israel. Apquilpeyvoc nic nat acvisay Mar Rojo, ningiltimem Yingmin Acyilhvasem. Apquilyitnocjac nic nat yoclhilhma Edom. Am nic nat cotamila apquilvalhoc enlhitaoc Israel. 5 Apquilinmelham nic nat Dios, najan napato Moisés.
Apquiltomjac nic nat apquilanya: —¿So actomja yi singyinyovquisa alhta yoclhilhma Egipto? Ongilitsapoc sat as yoclhilhma actamopeycaoc. Paj ningyam yingmin. Paj nincoo nintom. Ingilastinquic nincoo as nintom acmasom, acvisay maná sepo apnic — nic nat apquiltomjac.
6 —Pilapcasquic nic nat alvaa aclhamoclhojo acyeyva. Dios nic nat apquilapajascama. Inquiltaclhamquic nic nat. Apquilitsepquic nic nat moclhama enlhitaoc. 7 Apquilmiyaclhec nic nat poc apnaclha Moisés.
Apquiltomjac nic nat apquilanya: —Nincoo ningilsilhnanomalhca inganco napato Dios, najan napato lhip. Jingilmalhnesquis sat Dios, yoyam jingilyinyovsic acyeyva acyovoclhojo.
Apquilmalhnescasquic nic nat Moisés, yoyam elasicjiclhojo mocjam Dios.
8 Aptomjac nic nat Dios apcanya: Ingyaymasquis sat acyeyva. Iyipitquis sat quilaycmasquiscama navá yamit acvinatem, itnimquis sat yamit. Moclhama enlhit actaclhama acyeyva, elanojoc sat quilaycmasquiscama. Evomsacpoc sat tap, aptomja apquilaneyo quilaycmasquiscama — nic nat aptomjac Dios.
9 Apquillanac nic nat quilaycmasquiscama acyeyva Moisés. Tava ápac nic nat allanomalhca. Apyipitcasquic nic nat navá yamit acvinatem. Innec nic nat acvomquisa tap enlhit actaclhama acyeyva. Aptomja apquilaneyo netin yamit.
Apquilquimpayclha mocjam israelitas
10 Apquilquimpaclhec nic nat mocjam israelitas, apquilmiyaclho acvisay Obot. 11 Apquilquimpaclhec nic nat mocjam Obot, apquilmiyaclho Ije-abarim, payjoc yoclhilhma actamopeycaoc nicja yoclhilhma Moab actiyapmaclha acnim. 12 Apquilquimpaclhec nic nat mocjam, apquilmiyaclho vatsam ayitcoc Zered, elhnam siclho. 13 Apquilquimpaclhec nic nat mocjam, apquilmiyaclho tap vatsam Arnón, yoyam elhnam siclho. Yitnec nic nat as vatsam yoclhilhma actamopeycaoc acvaycmo apquileyvomaclha amorreos, actomja nicja yoclhilhma apancaoc moabitas najan nicja yoclhilhma amorreos. 14 Eycaso aclhanma ilhnic nat vaycajac acvisay Apquilnapomacpilha napato Dios:
Ningmiyaclhec alhta Vaheb yoclhilhma Sufá, najan vatsam ayitcoc najan vatsam Arnón.
15 Nicja vatsam acvaycmo yoclhilhma Ar. Ningilvocmec alhta yoclhilhma Moab — nic nat intomjac vaycajac.
16 Apquilyinyovquic nic nat vatsam Arnón, apquilmiyaclho acvisay Beer. Yitnec nic nat maa yamilquit. Appamejitcasquic nic nat maa Dios napato Moisés aptomjac apcanya: ¡Ingyansiclha sat apyovoclhojo enlhitaoc, elmecsic sat yingmin yoyam elyinamcoc! — nic nat aptomjac. 17 Yiplovcoc nic nat apquilminaycmascama israelitas:
¡Cotyip sat yingmin yamilquit! ¡Ongiltimjic sat ningayo yamilquit!
18 Apquilantipcasquic alhta yingmin, ayinyema yamit ayitcoc. ¡Apquilanama alhta cotyapoc yingmin apquilviscaa najan enlhit mayayo! — nic nat intomjac apquilminaycmascama.
Apquilquimpaclhec nic nat yoclhilhma actamopeycaoc, apquilmiyaclho Matana. 19 Apquilyinyovquic nic nat Matana apquilvocmo Nahaliel. Apquilyinyovquic nic nat Nahaliel apquilvocmo Bamot. 20 Apquilquimpaclhec nic nat Bamot, apquilmiyaclho alvata acyitna apquileyvomaclha moabitas, acvaycmo inquilhe Pisga, nicja yoclhilhma actamopeycaoc.
Apquilimpocja nipyesicsa apnaymacoc Sehón
(Dt 2.26-37)21 Apquilapajasquic nic nat israelitas, colhic altimnasa amyaa apvisqui Sehón nipyesicsa amorreos. Intomjac nic nat amyaa: 22 Ningilpecjam ongilmilanic yoclhilhma actomja lhip apanco. Montingyejec sat ayimjaclha ninganma, paj najan uva avjac, montingyejec sat yamilquit apancaoc yoyam ongyinamcoc. Ongilyiplaclhac sat amay anco acvaycmo tap yoclhilhma actomja lhip apanco — nic nat intomjac amyaa.
23 Apmiyovquic nic nat apvisqui Sehón. Apcansaclhec nic nat apyovoclhojo apnaymacoc amorreos, elamyilhamcoc payjoc yoclhilhma actamopeycaoc. Apquilimpocjac nic nat payjoc Jahaza. 24 Apquilnapacpec nic nat israelitas, apquiltomjac apquilyimnatem apanco. Apquilsovjoc nic nat yoclhilhma apquileyvomaclha amorreos, ayenmo vatsam Arnón acvaycmo vatsam Jaboc, moc acvisay frontera apquileyvomaclha amonitas, acyitnamaclha apquilyilhanmomaclha singilpilhtetemo. 25 Apquilsovjoc nic nat israelitas yoclhilhma apquileyvomaclha amorreos najan tingma apquilvanyam maa. Apquilmec nic nat tingma apvanyam apvisay Hesbón najan tingma nipyava maa. Apquilnaclhec nic nat maa israelitas. 26 Apvisqui Sehón tingma pac nic nat Hesbón, apvisqui nipyesicsa amorreos. Apquilnapacpec nic nat siclho amorreos najan moabitas, aptomja apyimnatem apanco Sehón. Apquilmec nic nat as yoclhilhma acvaycmo vatsam Arnón. 27 Yitnec nic nat poesías:
¡Elquilhyim tingma Hesbón, apvisqui tingma pac Sehón! ¡Ellaniclha sat mocjam tingma! ¡Elyimnates sat tingma apquilyimnatem!
28 Apquilvatnec alhta talha poc tingma, apquilvita enlhit apvisqui tingma pac Sehón. Aptovasacpec alhta tingma Ar de Moab, payjoc inquilhe vatsam Arnón
29 ¡Quellhip layi co Moab! Apnatovasacpec apquiltomja apquilayo quilaycmasquiscama acyitsomalhca dios acvisay Quemós. Mepqui alhta apquilmasma, apquilinyajamco enlhitaoc. Inquilmalhquic alhta quilvanaa, apnalayclha alhta apvisqui Sehón.
30 Mepqui alhta apquilyimnatem co Hesbón. Apnatovasacpec alhta co Dibón acvaycmo tingma Nofa. Talha alhta actovascama acvaycmo Medeba — nic nat intomjac vaycajac poesías.
Apmatnam apvisqui co Basán
(Dt 3.1-11)31 Apquilsovjoc nic nat israelitas yoclhilhma apquileyvomaclha amorreos. 32 Apcapajasquic nic nat Moisés napocja enlhit, eltiyangvomjoc tingma apvanyam Jazer. Apquilimpocjac nic nat israelitas as tingma najan yoclhilhma niyava maa. Apquilantipsacpec nic nat amorreos actomja apquilaoclha. 33 Apquilmiyaclhec nic nat israelitas payjoc nilhqueyja yoclhilhma Basán. Apnec nic nat tingma Edrei apvisqui co Basán apvisay Og, yoyam elnapacpoc israelitas. 34 Aptomjac nic nat Dios apcanya Moisés: ¡Nongya nasa lhip! Coo sat otnesquisic lhip etnejic apyimnatem nipyesicsa cotnaja ingmoc. Colhojoc sat acyanmongayclha apvisqui, acno aplingaycamco siclho apvisqui Sehón nipyesicsa amoreos, tingma pac siclho apvisqui Sehón tingma Hesbón — nic nat aptomjac.
35 Apmatnec nic nat apvisqui Og najan apquitquic najan apyovoclhojo apnaymacoc singilpilhtetemo. Am nic nat ingyaymacpoc lhama. Apquilsovjoc nic nat israelitas yoclhilhma apquileyvomaclha apancaoc (Basán).
Conquista de Jormá
1 Cuando el rey cananeo de la ciudad de Arad, que vivía en el Néguev, oyó decir que los israelitas venían por el camino de Atarín, salió a pelear contra ellos e hizo algunos prisioneros. 2 Entonces los israelitas prometieron al Señor que, si él los ayudaba a conquistar aquel país, ellos destruirían por completo todas sus ciudades. 3 El Señor concedió a los israelitas lo que ellos le habían pedido, y los ayudó a derrotar a los cananeos, y los israelitas destruyeron por completo a los cananeos, lo mismo que a sus ciudades, por lo que a aquel lugar le pusieron por nombre Jormá.
La serpiente de bronce
4 Los israelitas salieron del monte Hor en dirección al mar Rojo, dando un rodeo para no pasar por el territorio de Edom. En el camino, la gente perdió la paciencia 5 y empezó a hablar contra Dios y contra Moisés. Decían:
—¿Para qué nos sacaron ustedes de Egipto? ¿Para hacernos morir en el desierto? No tenemos ni agua ni comida. ¡Ya estamos cansados de esta comida miserable!
6 El Señor les envió serpientes venenosas, que los mordieron, y muchos israelitas murieron. 7 Entonces fueron a donde estaba Moisés y le dijeron:
—¡Hemos pecado al hablar contra el Señor y contra ti! ¡Pídele al Señor que aleje de nosotros las serpientes!
Moisés pidió al Señor que perdonara a los israelitas, 8 y el Señor le dijo:
—Hazte una serpiente como esas, y ponla en el asta de una bandera. Cuando alguien sea mordido por una serpiente, que mire hacia la serpiente del asta, y se salvará.
9 Moisés hizo una serpiente de bronce y la puso en el asta de una bandera, y cuando alguien era mordido por una serpiente, miraba a la serpiente de bronce y se salvaba.
Diversas etapas
10 Los israelitas siguieron su camino y acamparon en Obot. 11 De Obot siguieron adelante y acamparon en Iyé Abarín, en el desierto, al oriente del territorio de Moab. 12 De allí siguieron y acamparon en el arroyo Zered. 13 Luego siguieron adelante y acamparon al otro lado del río Arnón. Este río se encuentra en el desierto que se extiende desde el territorio de los amorreos, y sirve de frontera entre el territorio de Moab y el de los amorreos. 14 A eso se refiere lo que dice el Libro de las Guerras del Señor:
«Pasamos por Vaheb, en la región de Sufá,
por los arroyos y por el Arnón,
15 y por la orilla de los arroyos
que se extienden hasta la región de Ar
y llegan hasta la frontera de Moab.»
16 Del río Arnón siguieron hasta Ber. Allí está el pozo donde el Señor dijo a Moisés: «Reúne al pueblo y yo les daré agua.» 17 Fue en esta ocasión cuando los israelitas cantaron:
«¡Brota, agua del pozo!
¡Cántenle al pozo!
18 ¡Los jefes lo cavaron con sus varas de mando,
los nobles del pueblo lo abrieron con sus bastones!»
Del desierto continuaron los israelitas hasta Matana; 19 de Matana a Najaliel, de Najaliel a Bamot, 20 y de Bamot al valle que está en el territorio de Moab, hacia las alturas de Pisga, desde donde se ve el desierto.
Israel derrota al rey Sijón
(Dt 2.26-37)21 Los israelitas mandaron a unos mensajeros a Sijón, rey de los amorreos, a que le dijeran: 22 «Quisiéramos pasar por tu territorio. No nos meteremos en los campos sembrados ni en los viñedos, ni beberemos agua de tus pozos. Atravesaremos tu territorio yendo por el camino real.»
23 Pero Sijón no dejó que los israelitas pasaran por su territorio, sino que juntó a toda su gente y salió al encuentro de ellos en el desierto, y al llegar a Yahás los atacó. 24 Pero los israelitas se defendieron y lo derrotaron, y ocuparon su territorio desde el río Arnón hasta el río Jaboc, es decir, hasta la frontera con el territorio de los amonitas, la cual estaba fortificada. 25 Así pues, Israel ocupó todas esas ciudades de los amorreos, es decir, Jesbón y sus pueblos dependientes, y se quedó a vivir en ellas. 26 Jesbón era la ciudad donde vivía Sijón, el rey de los amorreos. Sijón había estado en guerra con el anterior rey de Moab y le había quitado todo aquel territorio hasta el río Arnón. 27 Por eso dicen los poetas:
«¡Vengan a Jesbón,
la capital del rey Sijón!
¡Reconstrúyanla, fortifíquenla!
28 Desde Jesbón, la ciudad de Sijón,
brotaron las llamas de un incendio,
que destruyeron Ar de Moab
y las alturas que dominan el Arnón.
29 ¡Lástima de ti, Moab!
¡Estás perdido, pueblo del dios Quemos!
Él ha dejado que tus hombres salgan huyendo,
que tus mujeres caigan en poder del rey Sijón.
30 Fue destruido el poder de Jesbón;
de Dibón a Nofa todo quedó en ruinas,
y el fuego llegó hasta Medeba.»
Israel derrota a Og, rey de Basán
(Dt 3.1-11)31 Así pues, Israel ocupó el territorio amorreo. 32 Además, Moisés envió a algunos hombres a explorar la ciudad de Jazer, y los israelitas conquistaron las ciudades vecinas y expulsaron a los amorreos que vivían allí. 33 Después volvieron en dirección de Basán, pero Og, el rey de Basán, salió con todo su ejército a pelear contra ellos en Edrey. 34 Entonces el Señor dijo a Moisés: «No le tengas miedo, que yo voy a ponerlo en tus manos, junto con todo su ejército y su país, y tú harás con él lo mismo que hiciste con Sijón, el rey amorreo que vivía en Jesbón.»
35 Y así, los israelitas mataron a Og y a sus hijos, y a todo su ejército. No dejaron a nadie con vida, y se apoderaron de su territorio.