1 Apquevam nic nat Isaac. Apquiltimnasquic nic nat altamila appayvam napato apquitca.
Aptomjac nic nat Isaac apcanya Jacob: —Notingya nasa aptava quilvana ayinyema yoclhilhma Canaán. 2 Iyas sat yoclhilhma Padan-aram apmaclha lhip apyata apvisay Betuel. Itingya sat aptava maa quilvana ayinyema apyapco apmolhama apvisay Labán. 3 Altamjoc coo epasmoc sat lhip Dios Apyimtalhnamo. Elhamascasiclhac sat lhip aptovana. Elhamiclhac sat lhip apquileyvam lhalhma anco. 4 Yitnec nat aplhanma Dios actomja nasoc anco apcanama Abraham. Colhojoc sat lhip lha actemaclha aplhanma Dios. Eltimjic sat apquilaoclha apancaoc lhip aptovana. Quilhvo eyca actomja mocjam cotnaja ningilaoclha. Eycaso aplhanma nat Dios Apyimtalhnamo actomja nasoc anco, yoyam elhcac Abraham— nic nat aptomjac Isaac.
5 Apcapajasquic nic nat apquitca Isaac eyacsic tingma Padan-aram. Apvoclhec nic nat Jacob apyapco tingma pac apvisay Labán. Apyap nic nat apvisay Betuel arameo. Labán apyalho ilhnic nat Rebeca, ayitquic nic nat Jacob najan Esaú.
Apmam aptava Esaú.
6 Apvitac nic nat Esaú actemaclha aplhanma apyap napato Jacob. Apcapajasquic nic nat yoclhilhma Padan-aram yoyam emoc aptava maa. Aplingac nic nat Esaú actemaclha appayvam apyap apcanama Jacob: Notingya nasa aptava quilvana actomja ayaoclha Canaán— nic nat aptomjac. 7 Apvitac nic nat Esaú actemaclha apquilyajayquiclho apyap najan inquin Jacob. Aplhinquic nic nat Jacob eyacsic yoclhilhma Padan-aram. 8 Apyasingvocmec nic nat Esaú aptemaclha apyap coliclama apvalhoc quilvanaa actomja ayaoclha Canaán. 9 Apyasquic nic nat Esaú apnaclha Abraham apquitca apvisay Ismael. Apmec nic nat aptava maa. Ismael apquitca ilhnic nat acvisay Mahalat. Inyalho ilhnic nat Nebaiot. Inlhameclhec nic nat apnatamcaa Esaú.
Actemaclha apvanmoncama Jacob
10 Aptipquic nic nat Jacob tingma Beerseba. Apyasquic nic nat tingma Harán. 11 Intalhnec nic nat acnim nalhit amay. Aplhapcoc nic nat aptiyanvocmoc Jacob. Appiquinquic nic nat mataymong aptiyanmeycaoc. Apyitnec nic nat yoyam etyinic. 12 Invitac nic nat apvanmoncama actemaclha quiltameycaoc acvinatem. Inquinmec nic nat quiltameycaoc. Inticlhicvocmec nic nat navá netin. Invitac nic nat apvanmoncama actemaclha apquilyiplayquinta quiltameycaoc ángeles najan apquiltajemo.
13 Apnec nic nat netin Dios Apyimtalhnamo. Aptomjac nic nat appamejitsa: —Coo nac sicvisay Dios Abraham apvisqui pac najan Isaac apvisqui pac. Omquecsic sat lhip najan aptovana as yoclhilhma aptiyanvoclha. 14 Ellhamiclhac sat lhip aptovana, mongmovan ongilyipsitic sat eltimjic. Ingyilhpanic sat, nilhqueyja sat elyacsic najan nipiyam. Actiyapmaclha acnim sat elyacsic najan actalhningvamlha acnim. Lhip sat mataa epasmoc aplhamoclhojo enlhitaoc apquilmolhama lhalhma anco. Najan lhip aptovana niptamin sat elpasmoc. 15 Moyinyovejec sat mataa lhip. Coo sat otamilsic apyasaclha. Otajicsojoc sat lhip as yoclhilhma. Moyeycajacsejec sat actemaclha siclhanma actomja nasoc anco. Moyinyovejec sat mataa lhip— nic nat intomjac aclingay apvanmoncama.
16 Aplhaticjac nic nat Jacob. Intomjac nic nat apvalhoc: Nasoc lhac apvaa Dios Apyimtalhnamo. Paj lhac oyasamcoc— nic nat intomjac apvalhoc. 17 Apcacac nic nat Jacob. Intomjac nic nat mocjam apvalhoc: Dios apponcanma as amyip. Incaymalhquic ongilavojo. Eycaso Dios tingma pac. Eycaso atong ningyascamaclha netin— nic nat intomjac apvalhoc.
18 Inquitsacac nic nat. Alhtooc anco nic nat aplhaticja Jacob. Apmec nic nat mataymong aptiyanmeycaoc alhtaa. Apquinimcasquic nic nat netin yoyam cotnejic asoc monquinatquiscama. Apyanquincaac nic nat navá mataymong olivo yingmenic. 19 Apquiltimec nic nat as amyip acvisay Luz, ningiltimem ayimjaclha yamit acma acyilhna. Apquiltimec nic nat acvisay Jacob as amyip Betel, ningiltimem Dios tingma pac.
20 Aptomjac nic nat Jacob appamejitsa Dios: —Altamjoc coo jemyoc najan jetamilsic Dios nalhit amay. Altamjoc jimquecsic sictom najan sictalhnama. 21 Altamjoc jemyoc mataa acvocmo sictajemo tata tingma pac. Am sat ancoc jeyinyavac Dios, otnejic sat Visqui ajac Dios Apyimtalhnamo.
22 Eyca as mataymong sinimquiscama actomja monquinatquiscama Dios tingma pac. Acvitac sat ancoc simquescama lhip, omquecsic sat coo lha moclhama asoc acyitna inlhojo diez asoc— nic nat aptomjac.
1 Entonces Isaac llamó a Jacob, lo bendijo y le dio esta orden: «No te cases con ninguna mujer de esta tierra de Canaán. 2 Vete a Padán Aram, a la casa de tu abuelo Betuel, y cásate allá con una de las hijas de tu tío Labán. 3 Que el Dios todopoderoso te bendiga y te dé muchos descendientes, para que de ti salgan muchas naciones. 4 Que te dé a ti, y también a tus descendientes, la bendición que le prometió a Abrahán, para que sean dueños de esta tierra donde ahora vivimos como extranjeros, pues él se la prometió a Abrahán.»
5 Así fue como Isaac envió a Jacob a Padán Aram, y Jacob llegó a casa de Labán, que era hijo de Betuel el arameo y hermano de Rebeca, la madre de Jacob y Esaú.
Esaú se casa
6 Esaú había visto cuando Isaac le dio su bendición a Jacob y lo envió a Padán Aram para casarse allá. También se fijó en que su padre, al bendecirlo, le encargó que no se casara con ninguna mujer de Canaán, 7 y que Jacob se fue a Padán Aram como su padre y su madre le habían dicho. 8 De esa manera Esaú se dio cuenta de que a su padre no le agradaban las mujeres de Canaán; 9 por eso fue a ver a Ismael hijo de Abrahán, y tomó por esposa a su hija Majalat, que era hermana de Nebayot, además de las esposas cananeas que ya tenía.
Dios se aparece a Jacob en Betel
10 Jacob salió de Berseba y se encaminó hacia Jarán. 11 Al llegar a cierto lugar, se quedó allí a pasar la noche, porque el sol ya se había puesto. Tomó como almohada una de las piedras que había en el lugar, y se acostó a dormir. 12 Allí tuvo un sueño, en el que veía una escalera que estaba apoyada en la tierra y llegaba hasta el cielo, y por la cual los ángeles de Dios subían y bajaban. 13 También veía que el Señor estaba en pie junto a él, y que le decía: «Yo soy el Señor, el Dios de tu abuelo Abrahán y de tu padre Isaac. A ti y a tus descendientes les daré la tierra en donde estás acostado. 14 Ellos llegarán a ser tantos como el polvo de la tierra, y se extenderán al norte y al sur, al este y al oeste, y todas las familias del mundo serán bendecidas por medio de ti y de tus descendientes. 15 Mira, yo estoy contigo; voy a cuidarte por dondequiera que vayas, y te haré volver a esta tierra. No voy a abandonarte sin cumplir lo que te he prometido.»
16 Cuando Jacob despertó de su sueño, pensó: «En verdad el Señor está en este lugar, y yo no lo sabía.» 17 Tuvo entonces mucho miedo, y pensó: «Este lugar es muy sagrado. Aquí está la casa de Dios; ¡es la puerta del cielo!»
18 Al día siguiente muy temprano Jacob se levantó, tomó la piedra que había usado como almohada, la puso derecha como un pilar, y la consagró derramando aceite sobre ella. 19 En ese lugar había antes una ciudad que se llamaba Luz, pero Jacob le cambió el nombre y le puso Betel. 20 Allí Jacob hizo esta promesa: «Si Dios me acompaña y me cuida en este viaje que estoy haciendo, si me da qué comer y con qué vestirme, 21 y si regreso sano y salvo a la casa de mi padre, entonces el Señor será mi Dios. 22 Esta piedra que he levantado como pilar, será casa de Dios; y siempre te daré, oh Dios, la décima parte de todo lo que tú me des.»