Apvisqui mayayo quilvana Débora
1 Apquitsepmec nic nat Aod. Avanjec nic nat apquiltemaclha apancaoc acmasom enlhitaoc Israel napato Dios. 2 Apvisqui metnaja apquiltemolhama ilhnic nat Jabín. Apquilanyacpec nic nat enlhitaoc Israel elilyejiclhojo. Jabín ilhnic nat apvisqui co Canaán, tingma apvanyam Hazor. Singilpilhtetemo apvisqui ilhnic nat Sísara. Tingma pac nic nat apvisay Haroset-goim. 3 Novecientos nic nat carros apvisqui Jabín, apquilmaycam apquilimpocjay. Apyimtalhnasquic nic nat apquileyvam israelitas, acvaycmo veinte años. Apquililmalhnaquic nic nat Dios, yoyam elpasingvota.
4 Lhama quilvana profeta ilhnic nat nipyesicsa enlhitaoc Israel, acvisay Débora, Lapidot aptava. 5 Innec nic nat mataa Débora coning yamit alha, actemaclha acpeyvescasquiclha amyaa anaymacoc. Acvisay nic nat “Alha Débora”, yoclhilhma Efraín, nipyesicsa tingma Ramá najan tingma Betel.
6 Incapajasquic nic nat Débora, colhic altimnasa Barac, Abinoam apquitca. Tingma pac nic nat Cedes nipyesicsa apquilmolhama tirbu Neftalí.
Intomjac nic nat ayanya: —Aptomjac lhac Dios apcanya lhip: Ipeyvojo sat inquilhe Tabor. Ingyansiclha sat diez mil apnaymacoc apquilmolhama tribu Neftalí najan tribu Zabulón. 7 Ongvapajacsic sat singilpilhtetemo apvisqui Sísara. Jabín apcasinancama ilhnic nat Sísara. Elvoclhac sat payjoc vatsam Cisón singilpilhtetemo najan carros, yoyam elnapacpoc elinmelham quellhip. Otnesquisic lhip apyimnatem apanco naysicsa apquilnapomap — lhac aptomjac Dios — nic nat intomjac Débora.
8 Apcatingmavoc nic nat Barac: —Aclhalhma sat ancoc lhiya, omyaclhac sat. Am sat ancoc cotnajac aclhalhma lhiya, momyaclhejec sat maa — nic nat aptomjac.
9 Incatingmavoc nic nat Débora: —Siclhalhma sat coo. Jave lhip, yoyam colhic ayaco natamin apquilimpocjay. Colhic sat seyaco sicvisay quilvana, sicmam apvisqui Sísara, sepasmom Dios — nic nat intomjac.
Inmiyaclhec nic nat tingma Cedes quilvana Débora najan Barac. 10 Apcansaclhec nic nat Barac apquilmolhama tribu Zabulón najan tribu Neftalí. Apyovoclhojo ilhnic nat diez mil singilpilhtetemo. Aclhalhma ilhnic nat Débora.
11 Apnec nic nat Heber, apvisqui nipyesicsa singilpilhtetemo quenitas. Apcaneclhec nic nat coning yamit Zaanaim, ningatoc tingma Cedes. Apyinyovquic nic nat Heber apquilmolhama quenitas. Apquiltomja ilhnic nat aptovana Hobab, Moisés apipyata. 12 Aplingac nic nat amyaa Sísara actemaclha apcanayclha Barac najan apnaymacoc netin inquilhe Tabor. 13 Apcansaclhec nic nat Sísara novecientos carros apancaoc najan apyovoclhojo singilpilhtetemo. Apquilyinyovquic nic nat Haresot-goim, apquilvoclho vatsam Cisón.
14 Intomjac nic nat Débora ayanya Barac: —Noc, ilnapap sat quilhvo nac jay Sísara najan apnaymacoc. Aplhalhma sat Dios, aplhingam apmamyi sat etnejic — nic nat intomjac.
Apquilyinyovquic nic nat inquilhe Tabor Barac najan diez mil apnaymacoc singilpilhtetemo. 15 Aptimescasquic nic nat Dios acyivey apquilay nipyesicsa cotnaja ingmoc najan carros apancaoc Sísara. Apquiltajanyac nic nat Barac najan apnaymacoc, yoyam elnapacpoc. Apyinyovquic nic nat carro pac Sísara. Apquinyec nic nat nalhpop. 16 Apquilminlhinquic nic nat Barac apnaymacoc. Apquilinyajamquic nic nat cotnaja ingmoc acvaycmo Haroset-goim. Apticyovquic nic nat apyovoclhojo apnaymacoc Sísara. Am nic nat ingyaymacpoc lhama.
17 Apquinyec nic nat Sísara tingma ac quilvana Jael, Heber nic nat aptava. Mepqui ilhnic nat apquinmelhamap Heber najan apvisqui Jabín, tingma Hazón.
18 Intipquic nic nat quilvana, comoc tacja. Intomjac nic nat ayanya: —¡Itilh congne, visqui! ¡Itilh congne, nongya nasa! — nic nat intomjac.
Aptalhnec nic nat Sísara tingma ac quilvana. Apyilhacpoc nic nat coning manta, ayalascama quilvana Jael. 19 Acnim nic nat incajac Sísara, apmayavoc nic nat eynic. Incamquic nic nat leche alhancoc, yoyam eynic. Yiplovcoc nic nat ayalascama manta quilvana.
20 Aptomjac nic nat Sísara apcanya: —Colha sat atong. Apvaac sat ancoc enlhit setamsama, cotne sat lhiya: Paj enlhit as congne — sat cotne — nic nat aptomjac.
21 Avanjec nic nat apyampay Sísara. Aptinquic nic nat. Inmec nic nat quilvana Jael lhama yamit acyavatem acmajamtic, ningyalhalhama carpa. Inmec nic nat martillo. Inyilhalhcoc nic nat acyocmo aptiyanmaclha Sísara. Inyiplhaquic nic nat apcatic yamit acticpaycam martillo. Apquitsepquic nic nat Sísara. 22 Apvaac nic nat Barac apquitamsama cotnaja ingmoc. Intipquic nic nat quilvana, comoc tacja.
Intomjac nic nat ayanya: —Noc, olhicmocsic sat lhip enlhit apquitamsama lhip — nic nat intomjac.
Aptalhnec nic nat Barac. Pilapcasquic nic nat apvita apmatnam. Yamit ayitcoc acyalhalhama apcatic Sísara.
23 Aptimescasquic nic nat Dios ellingamcojo acyimtalhnama apnaymacoc Jabín, apvisqui co canaán, ayinyema ilhnic nat enlhitaoc Israel. 24 Inyangvocmec nic nat apquillingaycamco acyimtalhnama apnaymacoc Jabín. Apnatovasacpec nic nat apyovoclhojo.
Débora y Barac derrotan a Sísara
1 Después de la muerte de Aod, los israelitas volvieron a hacer lo malo a los ojos del Señor, 2 así que el Señor los entregó al poder de Jabín, un rey cananeo que gobernaba en la ciudad de Jazor. El jefe de su ejército se llamaba Sísara, y vivía en Jaroset Goyín. 3 Jabín tenía novecientos carros de hierro, y durante veinte años había oprimido cruelmente a los israelitas, hasta que por fin estos le suplicaron al Señor que los ayudara.
4 En aquel tiempo juzgaba a Israel una profetisa llamada Débora, esposa de Lapidot. 5 Débora acostumbraba sentarse bajo una palmera (conocida como «la palmera de Débora») que había en los montes de Efraín, entre Ramá y Betel, y los israelitas acudían a ella para resolver sus pleitos.
6 Un día, Débora mandó llamar a Barac hijo de Abinoán, que vivía en Cedes, un pueblo de la tribu de Neftalí, y le dijo:
—El Señor, el Dios de Israel, te ordena lo siguiente: “Ve al monte Tabor, y reúne allí a diez mil hombres de las tribus de Neftalí y Zabulón. 7 Yo voy a hacer que Sísara, jefe del ejército de Jabín, venga al arroyo de Cisón para atacarte con sus carros y su ejército. Pero yo voy a entregarlos en tus manos.”
8 —Solo iré si tú vienes conmigo —contestó Barac—. Si tú no vienes, tampoco yo iré.
9 —Pues iré contigo —respondió Débora—. Solo que la gloria de esta campaña que vas a emprender no será para ti, sino que el Señor entregará a Sísara en manos de una mujer.
Y Débora fue con Barac a Cedes. 10 Allí Barac llamó a las tribus de Zabulón y Neftalí, y reunió bajo su mando un ejército de diez mil hombres. Débora iba con él.
11 Cerca de Cedes, junto a la encina de Sanayin, estaba el campamento de Jéber el quenita, quien se había separado de los demás quenitas que, como él, descendían de Hobab, el suegro de Moisés. 12 Cuando Sísara supo que Barac había subido al monte Tabor, 13 reunió sus novecientos carros de hierro y a todos sus soldados, y marchó con ellos desde Jaroset Goyín hasta el arroyo de Cisón. 14 Entonces Débora le dijo a Barac:
—¡Adelante, que ahora es cuando el Señor va a entregar a Sísara en tus manos! ¡Ya el Señor avanza al frente de tus soldados!
Barac bajó del monte Tabor con sus diez mil soldados, 15 y, en el momento de enfrentarse con la espada de Barac, el Señor sembró el pánico entre los carros y los soldados de Sísara. ¡Hasta el mismo Sísara se bajó de su carro y huyó a pie! 16 Barac, por su parte, persiguió a los soldados y los carros hasta Jaroset Goyín. Aquel día no quedó con vida ni un solo soldado del ejército de Sísara: todos murieron.
17 Como Jabín, el rey de Jazor, estaba en paz con la familia de Jéber el quenita, Sísara llegó a pie, en su huida, hasta la tienda de Yael, la esposa de Jéber, 18 la cual salió a recibirlo y le dijo:
—Por aquí, mi señor, por aquí; no tenga usted miedo.
Sísara entró, y Yael lo escondió tapándolo con una manta; 19 entonces Sísara le pidió agua, pues tenía mucha sed. Yael destapó el cuero donde guardaba la leche y le dio de beber; después volvió a taparlo. 20 Sísara le dijo:
—Quédate a la entrada de la tienda, y si alguien viene y te pregunta si hay alguien aquí dentro, dile que no.
21 Pero Sísara estaba tan cansado que se quedó profundamente dormido. Entonces Yael tomó un martillo y una estaca de las que usaban para sujetar las tiendas de campaña y, acercándose sin hacer ruido hasta donde estaba Sísara, le clavó la estaca en la sien contra la tierra. Así murió Sísara. 22 Y cuando Barac llegó en busca de Sísara, Yael salió a recibirlo y le dijo:
—Ven, que te voy a mostrar al que andas buscando.
Barac entró en la tienda y encontró a Sísara, ya muerto, tendido en el suelo y con la estaca clavada en la cabeza.
23 Así humilló el Señor aquel día a Jabín, el rey cananeo, delante de los israelitas. 24 Y desde entonces los israelitas trataron a Jabín cada vez con mayor dureza, hasta que lo destruyeron.