Incaymalhquic ongilpayesiclha apvalhoc ingmoc
1 Yitnec nincoo acyiviy mongyasquiyam. Incaymalhquic ongilpasmoc mataa ingyalhing acyitna ayitcoc meyasquiyam, malha coyimnatem mocjam apvalhoc. Incaymalhquic mongilmiyovsalhcoyc inganco. 2 Incaymalhquic moclhama nincoo ongilpayesiclha apvalhoc ingyalhing yoyam eyiplovcasojo actemaclha actamila. Yoyam najan coyangvomoc meyasquiyam. 3 Am alhta najan emyovsacpo apanco Cristo. Intomjac nic nat Dios appayvam actemaclha aplhenacpo Cristo: “Aclingamcoc coo selpejescaycta selyamneycam enlhitaoc, aptomja alhta siclhoc lhip macyamneycam apmamyi” —nic nat intomjac. 4 Intomjac nic nat aclhanma Dios appayvam actalhesomalhca yoyam ongilyasingvomoc nincoo. Yoyam najan coytic aljalhneycam ingvalhoc, ayinyema actemaclha ningilinlhanyacmo najan ayinyema aptamilquisquiyam ingvalhoc, actemaclha aclhanma actalhesomalhca. 5 Dios ayinyema actemaclha ningilinlhanyacmo najan aptamilquisquiyam ingvalhoc. Altamjoc coo quellhip yoyam epasmoc Dios. Yoyam eltimjic quellhip apquilpasmeyquiclha. Eycaso apmayjayoclha Cristo Jesús. 6 Yoyam coyeycajalhquejec moc apquilvalhoc naysicsa apquilayo quellhip Dios Ingyapam najan Jesucristo Visqui ingac.
Tasic amyaa nipyesicsa enlhitaoc lhalhma anco
7 Elpasim sat mataa poc nipyesicsa quellhip, apno Jesucristo aptomja singilpasmom nincoo yoyam colhic ayaco Dios. 8 Quip elaylhojo quellhip. Apvaac alhta Cristo yoyam epasmoc judíos. Apquiltamjoc alhta esavojo aplhanmaclha Dios actomja nasoc anco apquillhoy nic nat ningilyeyjamcaa. Apquiltamjoc alhta Cristo elhicmocsic aptemaclha Dios mepqui apyeycajascaoc aplhenaclha. 9 Apvaac alhta Cristo yoyam najan epasmoc enlhitaoc lhalhma anco metnaja judíos. Yoyam eltimjic apquilayo Dios ayinyema apcamliyam. Acno actemaclha aclhanma ilhnic nat Dios appayvam actalhesomalhca:
Otnejic sat siyayo lhip nipyesicsa enlhitaoc lhalhma anco.
Omnaycmacsic sat yoyam colhic ayaco lhip apvisay.
10 Intomjac nic nat mocjam:
Quellhip enlhitaoc lhalhma anco: Elitsovacsojo sat lhama Dios apmolhama
—nic nat intomjac.
11 Intomjac nic nat mocjam:
Quellhip enlhitaoc lhalhma anco:
Eltime sat apquilayo Dios Visqui ingac.
Quellhip enlhitaoc aplhamoclhojo:
Eltimesquis apyimtalhnamo Dios
—nic nat intomjac.
12 Aptomjac nic nat Isaías profeta Dios aplingascama:
Etyamoc sat Isaí aptavin niptamin.
Etnejic sat apvisqui nipyesicsa enlhitaoc lhalhma anco.
Coytic sat aljalhneycam apquilvalhoc aplhamoclhojo enlhitaoc
—nic nat aptomjac.
13 Dios ayinyema aljalhneycam ingvalhoc. Altamjoc coo yoyam epayesiclha apquilvalhoc Dios najan emquesic actamilaycam apquilvalhoc quellhip naysicsa melyasquiyam. Yoyam coyangvomoc aljalhneycam apquilvalhoc ayinyema apmopvan apanco Espíritu Santo.
14 Quellhip elyalhinga. Acyasamcoc coo, avanjec acyitna apquimlaycmo quellhip, avanjec najan apquilyascamco quellhip. Apvancaac quellhip elpamejitsacpojo apanco. 15 Actalhescasquic quellhip as vaycajac. Am oyilhnescacmoc sicpayvam yoyam elyasingvoclhojo quellhip moclhama nintemaclha. Ayinyemaclha aclhocac coo seyaycaoc ayinyema Dios. 16 Yoyam otnejic silancam Jesucristo najan soycam amyaa nipyesicsa enlhitaoc lhalhma anco. Eyasinaquic alhta yoyam olngacsic tasic amyaa ayinyema Dios nipyesicsa. Apquiltamjoc najan Dios elvita enlhitaoc lhalhma anco eltimjic apquilponquinomap ayinyema Espíritu Santo. Eycaso cotnejic sat malha macmescama Dios aptomja apyisponcama.
17 Inquitlhincasquic altamjoc yoyam oyimtalhnesalhcojo ajanco napato Dios sictomja sicpasmeyquiclha Jesucristo. 18 Am eyca conyemac sictamjaycam ajanco. Am jeyacmoc olhenic moc asoc, acvamlha actemaclha aptamjaycam Cristo, sictomja sictimesaycam coo nipyesicsa enlhitaoc. Apquilyanmoncasquic apquilvalhoc metnaja judíos yoyam elilyejiclhojo Dios. Acyiplovcasquic alhta actemaclha siclingascama amyaa najan sictamjaycam. 19 Inyiplovcoc alhta asoc monquinatquiscama najan tamjaycam sinpilapquiscama ayinyema apmopvan Espíritu Santo. Aclingasquic alhta tasic amyaa ayinyema Cristo, ayenmo tingma Jerusalén najan moc yoclhilhma acvocmo yoclhilhma Ilírico. 20 Inpayjeclhec alhta mataa evalhoc siclingasa tasic amyaa nipyesicsa enlhitaoc melngayaclha mocjam apvisay Cristo. Am alhta oltamjoc oyanmongsic aptamjaycam apmamyi, malha poc enlhit apquillanay tingma apvojac. 21 Altamjoc alhta oyiplovcasojo actemaclha aclhanma Dios appayvam actalhesomalhca:
Enlhitaoc mellingayaclha mocjam tasic amyaa, elvitac sat Cristo.
Enlhitaoc mellingayaclha mocjam apvisay, elyicpilcangvomoc sat Cristo
—nic nat intomjac.
Aclhanma apvalhoc Pablo eyacsic tingma Roma
22 Eycaso ayinyema selyascamalhma ovoclhac nipyesicsa quellhip. 23 Quilhvo eyca actomja mepqui sictamjaycam as yoclhilhma. Inlhenquic mataa evalhoc aclhamoclhojo años otnejic maycaa nipyesicsa quellhip. 24 Altamjoc ovoclhac nipyesicsa quellhip sicyasa sat yoclhilhma España. Acvoclhec sat ancoc nipyesicsa quellhip, olhic sat siclho. Natamin altamjoc yoyam jelpasmoc nalhit amay. 25 Incaymalhquic omyaclhac siclho tingma Jerusalén yoyam osaclhac solyayem acninquinomalhca. 26 Apquilansaclhec alhta solyayem Jesucristo apmolhama apnaycam yoclhilhma Macedonia najan apnaycam yoclhilhma Acaya. Apquililtamjoc elapajasquisic solyayem ingilyipmaa mepqui apquilnatam apnaycam tingma Jerusalén. 27 Inpayjeclhec alhta apquilvalhoc ingilyalhinga apquiltomja apquilapajascama solyayem, malha apquilyanmongsayclha alhta apquiltomjac actemaclha siclho. Ayinyemaclha apquillhocac alhta siclho ingilyalhinga metnaja judíos asoc ayinyema Espíritu, ayinyema alhta Jesucristo apmolhama tingma Jerusalén. Incaymalhquic ingilyalhinga metnaja judíos elansiclhac asoc apancaoc yoyam elpasmoc ingilyipmaa judíos. 28 Opeyvojoc sat siclho tingma Jerusalén yoyam olmesic solyayem malapajasquiscama. Natamin ovoclhac sat nipyesicsa quellhip, ayinyemaclha pac omyaclhac mocjam yoclhilhma España. 29 Acyasamcoc coo, acvoclhec sat ancoc nipyesicsa quellhip, oltimnacsic sat avanjec amyaa ayinyema Cristo, malha cotlaycaoc asoc altamila.
30 Quellhip elyalhinga. Actomjac coo silanya quellhip naysicsa siclhanma Jesucristo Visqui ingac najan singasicjayo ayinyema Espíritu Santo: Jelmalhnesquis sat naysicsa apquililmalhnancama, malha ningilnapomalhca sat cotnejic. 31 Elilmalhna sat Dios yoyam jepasmoc sat coo nipyesicsa metnaja Jesucristo apmolhama apnaycam yoclhilhma Judea. Altamjoc yoyam covoclhojoc solyayem malapajasquiscama ingilyalhinga nipyesicsa ingilyipmaa apnaycam tingma Jerusalén. 32 Apquiltamjoc sat ancoc Dios, ovoclhojoc sat nipyesicsa quellhip. Copayjiclhac sat evalhoc coo. Ollovsic sat sicyampay sicvoclho sat. 33 Altamjoc yoyam epasmoc Dios quellhip, aptomja singmescama actamilaycam ingvalhoc.
Ayudar a los más débiles
1 Nosotros, los que sí sabemos lo que Dios quiere, no debemos pensar solo en lo que es bueno para nosotros mismos. Más bien, debemos ayudar a los que todavía no tienen esa seguridad. 2 Todos debemos apoyar a los demás, y buscar su bien. Así los ayudaremos a confiar más en Dios. 3 Porque ni aun Cristo pensaba solo en lo que le agradaba a él. Como Dios dice en la Biblia: «Me siento ofendido cuando te ofenden a ti.» 4 Todo lo que está escrito en la Biblia es para enseñarnos. Lo que ella nos dice nos ayuda a tener ánimo y paciencia, y nos da seguridad en lo que hemos creído. 5 Aunque, en realidad, es Dios quien nos da paciencia y nos anima. A él le pido que los ayude a ustedes a llevarse bien con todos, siguiendo el ejemplo de Jesucristo. 6 Así, todos juntos podrán alabar a Dios el Padre.
La buena noticia es para todos
7 Por eso, es necesario que se acepten unos a otros tal y como son, así como Cristo los aceptó a ustedes. Así, todos alabarán a Dios. 8 Pues Cristo vino y sirvió a los judíos, para mostrar que Dios es fiel y cumple las promesas que les hizo a nuestros antepasados. 9 También vino para que los que no son judíos den gracias a Dios por su bondad. Pues así dice la Biblia:
«Por eso te alabaré
en todos los países,
y te cantaré himnos.»
10 También leemos:
«Y ustedes, pueblos vecinos,
alégrense junto con el pueblo de Dios.»
11 En otra parte, la Biblia dice:
«Naciones todas, pueblos todos,
¡alaben a Dios!»
12 Y también el profeta Isaías escribió:
«Un descendiente de Jesé
se levantará con poder.
Él gobernará a las naciones,
y ellas confiarán solo en él.»
13 Que Dios, quien nos da seguridad, los llene de alegría. Que les dé la paz que trae el confiar en él. Y que, por el poder del Espíritu Santo, los llene de esperanza.
El trabajo de Pablo como apóstol
14 Hermanos en Cristo, estoy seguro de que ustedes son muy buenos y están llenos de conocimientos, pues saben aconsejarse unos a otros. 15 Sin embargo, me he atrevido a escribirles abiertamente acerca de algunas cosas, para que no las olviden. Lo hago porque Dios ha sido bueno conmigo, 16 y porque me eligió para servir a Jesucristo y ayudar a los que no son judíos. Debo ser para ellos como un sacerdote, que les anuncie la buena noticia de Dios y los lleve a su presencia como una ofrenda agradable, dedicada solo para él por medio del Espíritu Santo.
17 Por lo que Jesucristo ha hecho en mí, puedo sentirme orgulloso de mi servicio a Dios. 18 En realidad, solo hablaré de lo que Cristo hizo a través de mí, para lograr que los no judíos obedezcan a Dios. Y lo he logrado, no solo por medio de mis palabras, sino también por mis hechos. 19 Por el poder del Espíritu Santo he hecho muchos milagros y maravillas, y he anunciado la buena noticia por todas partes, desde Jerusalén hasta la región de Iliria. 20 Siempre he tratado de anunciar a Cristo en regiones donde nadie antes hubiera oído hablar de él. Así, al anunciar la buena noticia, no me he aprovechado del trabajo anterior de otros apóstoles. 21 Más bien, he querido hacer lo que dice la Biblia:
«Lo verán y lo comprenderán
aquellos que nunca antes
habían oído hablar de él.»
Pablo piensa visitar Roma
22-23 Hermanos míos, muchas veces he querido ir a Roma, para visitarlos. No he podido hacerlo porque el anunciar las buenas noticias me ha mantenido muy ocupado. Pero, como ya terminé mi trabajo en esta región, y como ya hace tiempo he querido verlos, 24 pienso pasar por allí cuando vaya a España. No podré quedarme mucho tiempo con ustedes, pero sé que disfrutaré de su compañía, y espero que me ayuden a seguir mi viaje.
25 Ahora voy a Jerusalén, a llevar un dinero para los seguidores de Cristo que viven allí. 26 Ese dinero lo recogieron las iglesias de las regiones de Macedonia y Acaya, para ayudar a los cristianos pobres de Jerusalén. 27 Lo hicieron de manera voluntaria, aunque en realidad estaban obligados a hacerlo. Porque si los cristianos judíos compartieron sus riquezas espirituales con los cristianos que no son judíos, también los no judíos deben compartir con los judíos sus riquezas materiales. 28 En cuanto yo termine con este asunto y haya entregado el dinero a los cristianos de Jerusalén, saldré hacia España, y de paso los visitaré a ustedes. 29 Estoy seguro de que, cuando llegue a la ciudad de Roma, compartiré con ustedes todo lo bueno que hemos recibido de Cristo.
30 Yo les ruego, hermanos míos, por nuestro Señor Jesucristo y por el amor que nos da el Espíritu Santo, que oren mucho a Dios por mí. 31 Pídanle que en la región de Judea me proteja de los que no creen en él, y que el dinero que llevo a los hermanos de Jerusalén sea bien recibido. 32 Entonces podré visitarlos lleno de alegría, y disfrutar de un tiempo de descanso entre ustedes, si es que Dios así lo permite. 33 Que Dios, quien nos da paz, esté con cada uno de ustedes. Amén.