Jesús aptamilquisquiyam enlhit mepqui apataoc
1 Naysicsa aplhingam alhta Jesús aptajanyavo enlhit mepqui apataoc. Ayenmo congne mepqui apataoc. 2 Apquiltomjac alhta apquiltamsoycaoc apquilanya Jesús:
—Visqui, ¿so actema ayenmo nac congne mepqui apataoc as enlhit? ¿Naso ya ayinyema meyascalhma apanco? ¿Inlhoyqui laa ayinyema meyascalhma apyap najan inquin? —alhta apquiltomjac.
3 Apcatingmavoc alhta Jesús:
—Am conyemac meyascalhma apanco. Am conyemac najan meyascalhma apyap najan inquin. Eyca ayinyema, yoyam cotalhca actemaclha aptamjaycam Dios Ingyapam apmopvan etamilquiscomoc. 4 Acnim anco mocjam. Incaymalhquic ollanac aptamjaycam aptomja seyapajascama. Cotnejic sat alhtaa, mongvanquejec yoyam ongiltamjam. 5 Coo sicvisay ayitsayolhma lhalhma anco naysicsa sictamjaycam as nalhpop —alhta aptomjac.
6 Natamin appamejitquiscama alhta Jesús apquilpotsam apyamanong nalhpop. Apquillanac alhta yelpa apyamanong. Apquiltilhnasamquic alhta apataoc as enlhit.
7 Aptomjac alhta Jesús apcanya:
—Ingva, iyapasquim yingmin poncalhva acvisay Siloé, ningiltimem nincoo “Apcapajasomacpilha” —alhta aptomjac.
Apyasquic alhta as enlhit. Apyapascacmec alhta yingmin. Yejemoc alhta apvitaclho olhma aptajingveclho. 8 Yejemoc alhta apquilpamejitsacpo apnaymacoc apquiltomja apquilvitaycamco apquilanjingvoyam:
—¿Jave ya enlhit apquilanjingvoyam alhta mataa? —alhta apquiltomjac.
9 Poc alhta apquiltomjac mataa:
—Calha —alhta apquiltomjac.
Poc alhta apquiltomjac:
—Jave lhaja, apmo lhaja —alhta apquiltomjac.
Yejemoc alhta aplhenacpo apanco:
—Coo nac, apquillhena nac lha —alhta aptomjac.
10 Apquiltomjac alhta apquilanya enlhitaoc:
—¿Jalhco actomja altamilaclho nac apataoc? —alhta apquiltomjac.
11 Apcatingmavoc alhta enlhit:
—Jesús lhac apvisay enlhit aptomja setamilquisquiyam. Yelpa lhac aptomja seltilhnascasamco ajataoc. Aptomjac lhac seyanya: Ingva, iyapasquim yingmin poncalhva Siloé —lhac aptomjac. Acyasquic lhac coo. Acyapascacmec lhac yingmin. Yejemoc lhac sicvitaclho olhma —alhta aptomjac.
12 Apquiltomjac alhta apquilanya:
—¿Jalhcojo apyasa as enlhit? —alhta apquiltomjac.
Apcatingmavoc alhta enlhit:
—Lhaja, moyasamcoc coo —alhta aptomjac.
Apquilmalhnayclho fariseos enlhit aptamalviyam
13 Yejemoc alhta apquilyantamaclho apnamcaclha fariseos enlhit aptamalviyam, mepqui apataoc alhta. 14 Acnim ningnayclha alhta intomjac apquillanay yelpa Jesús, yoyam elyapitsiclha apataoc. 15 Yejemoc alhta apquililmalhnamcaa fariseos:
—¿Jalhco actomja apvitaclho olhma lhip? —alhta apquiltomjac.
Apcatingmavoc alhta enlhit:
—Yelpa lhac eltilhnascasamcoc ajataoc. Acyapasquic lhac yingmin. Yejemoc lhac sicvitaclho olhma —alhta aptomjac.
16 Apquilatingmavoc alhta fariseos:
—Jave Dios Ingyapam apcapajascama as enlhit. Am etamilcasac acnim ningnayclha —alhta apquiltomjac.
Apquiltomjac alhta poc:
—Meyascalhma nac as enlhit. ¿Jalhco actomja apcopvanco nac ellanac aptamjaycam sinpilapquiscama? —alhta apquiltomjac. Am alhta colhnoc moc apquilvalhoc. 17 Apquiltomjac alhta mocjam apquilanya enlhit aptamalviyam:
—¿Co lhcac aptomja apcanya lhip enlhit aptomja aptamilquisquiyam apataoc? —alhta apquiltomjac.
Apcatingmavoc alhta aptamalviyam:
—Ayanayc coo profeta, Dios aplingascama —alhta aptomjac.
18 Apquilyascacmec alhta judíos aptimem mepqui apataoc siclho najan apvitayclho olhma quilhvo. Yejemoc alhta apquilevamcaa apyap najan aptomja aptamalviyam. 19 Apquiltomjac alhta judíos apquilanya apyap:
—¿Lhip ya apquitca aso? ¿Naso ya ayenmo congne mepqui apataoc? ¿Co lha actomja apvitaclho olhma mocjam? —alhta apquiltomjac.
20 Apcatingmavoc alhta apyap najan inquin:
—Ningyasamcoc nincoo aptomja nintamongvoyam. Ayenmo congne alhta aptimem mepqui apataoc. 21 Am ongilyasamcoc nincoo actomjaclha apvitaclho olhma. Am ongilyasamcoc najan enlhit aptomja aptamilquisquiyam. Elilmalhna sat quellhip. Apyimnanic aptomja, apvanquic ingyatingmojo apanco —alhta aptomjac apyap.
22 Am alhta coyacmoc elhenic apyap najan inquin. Apcacac alhta apquiltemaclha judíos. Am alhta coyeycajalhcac moc apquilvalhoc judíos. Apquililtamjoc alhta mataa elantipsic apcaneyquiclhilha moclhama enlhit aptomja aplhanma apvisay Jesús aptomja Cristo. 23 Eycaso ayinyema apyap appayvam: “Elilmalhna quellhip, apyimnanic aptomja.”
24 Yejemoc alhta apquilevamcaa mocjam enlhit aptamalviyam, mepqui apataoc alhta. Apquiltomjac alhta apquilanya:
—Ipeyvacsojo sat aplhanma napato Dios Ingyapam. Ningyasamcoc nincoo, enlhit meyascalhma nac maa —alhta apquiltomjac.
25 Apcatingmavoc alhta aptamalviyam:
—Nasoc lhaja meyascalhma as enlhit, paj lhaja. Moyasamcoc coo. Lhama asoc coo acyasamco. Motay olhma alhta coo, quilhvo eyca sicvitaclho olhma mocjam —alhta aptomjac.
26 Apquiltomjac alhta mocjam apquilanya:
—¿Co lha aptomjaclha apquilyapitseclho apataoc? —alhta apquiltomjac.
27 Apcatingmavoc alhta aptamalviyam:
—Altimnasquic lha inyicje. Am eyca eljalhnoc quellhip. ¿Apquililtamjo ya ellinga mocjam lhama? ¿Apquililtamjo ya quellhip eltimjic apquilyiploycam Jesús? —alhta aptomjac.
28 Apquilnatjavoc alhta judíos. Apquiltomjac alhta apquilanya:
—Lhip eyca aptomja apyiploycam as enlhit. Nincoo eyca ningyiploycam Moisés. 29 Ningyasamcoc nincoo Dios Ingyapam aptomja appamejitquiscama ilhnic nat Moisés. Eyca mongilyasamcoc nincoo apquinyemayaclha as enlhit —alhta apquiltomjac.
30 Apcatingmavoc alhta aptamalviyam:
—Pilapcasquic coo siclinga actemaclha melyascaoc quellhip apquinyemaclha as enlhit. Nasoc anco aptomja selyapitcasquiclha ajataoc —alhta aptomjac. 31 Ningyasamcoc nincoo, am ingyajalhnoc Dios Ingyapam enlhit meyascalhma appayvam. Apvamlha enlhit aptomja apquilyajayquiclho najan apyiplovquiscama apmayjayoclha, ingyeylhojoc sat Dios Ingyapam. 32 Am nic nat colngamalhcac amyaa lhalhma anco apvisay enlhit apmopvan etamilquiscomoc ayenmo congne mepqui apataoc. 33 Am alhta ancoc ingyinyemac Dios Ingyapam as enlhit, copvanquejec ellana lhama asoc —alhta aptomjac.
34 Apquiltomjac alhta mocjam apquilanya:
—Ayenmo congne meyascalhma nac lhip. ¿Apquiltamjo ya lhquip jingillhicmocsic nincoo? —alhta apquiltomjac. Aptipsacpec alhta enlhit aptamalviyam.
Cotay olhma apquilvalhoc enlhit
35 Aplingangvocmec alhta amyaa Jesús aptipsomap mepqui apataoc aptamalviyam alhta. Lhama alhta aptajanyaclho Jesús. Aptomjac alhta apcanya:
—¿Am ya lhquip eyascacmoc Dios Apquitca? —alhta aptomjac Jesús.
36 Apcatingmavoc alhta enlhit:
—Visqui, ¿soc enlhit aplhena nac lha? Moyascamejec sat coo —alhta aptomjac.
37 Aptomjac alhta Jesús:
—Apvitac alhta inyicje lhip. Coo nac sicvisay Dios Apquitca sicpamejitsa lhac lhip —alhta aptomjac.
38 Apcatingmavoc alhta enlhit:
—Visqui, moyascacmoc coo —alhta aptomjac. Yejemoc alhta apquilticlha aptapnaoc apquinmamcaclha Jesús.
39 Aptomjac alhta Jesús apquillhicmosa amyaa:
—Acvaac coo as nalhpop, yoyam olyicpilcojo apquiltemaclha enlhit. Yoyam elviticlha olhma enlhit mepqui apataoc. Yoyam etniclhac mepqui apataoc enlhit apvitay olhma —alhta aptomjac.
40 Apquillingac alhta appayvam napocja fariseos apcanaycam maa. Apquiltomjac alhta apquilanya Jesús:
—¿Nincoo ya najan mepqui ingataoc? —alhta apquiltomjac.
41 Apcatingmavoc alhta Jesús:
—Apquiltimec lhac ancoc ellhenic quellhip: Mepqui ingataoc nincoo, melsilhnanacpejec sat quellhip. Apquiltomjac lhac quellhip: Ingataoc innac nincoo. Naso, elsilhnanacpoc sat quellhip —alhta aptomjac.
Jesús sana a un ciego
1 Cuando Jesús salió del templo, vio por el camino a un joven que había nacido ciego. 2 Los discípulos le preguntaron a Jesús:
—Maestro, ¿quién tiene la culpa de que este joven haya nacido ciego? ¿Fue por algo malo que hizo él mismo, o por algo malo que hicieron sus padres?
3 Jesús les respondió:
—Ni él ni sus padres tienen la culpa. Nació así para que ustedes vean cómo el poder de Dios lo sana. 4 Mientras yo esté con ustedes, hagamos el trabajo que Dios mi Padre me mandó hacer; vendrá el momento en que ya nadie podrá trabajar. 5 Mientras yo estoy en el mundo, soy la luz del mundo.
6 Enseguida Jesús escupió en el suelo, hizo un poco de lodo con la saliva, y se lo puso al joven en los ojos. 7 Entonces le dijo: «Ve a la piscina de Siloé, y lávate los ojos.»
El ciego fue y se lavó, y cuando regresó ya podía ver. 8 Sus vecinos y todos los que antes lo habían visto pedir limosna se preguntaban: «¿No es este el joven ciego que se sentaba a pedir dinero?» 9 Unos decían: «Sí, es él.» Otros decían: «No, no es él, aunque se le parece mucho.» Pero él mismo decía: «¡Claro que soy yo!» 10 Entonces le preguntaron:
—¿Cómo es que ya puedes ver?
11 Él respondió:
—Un hombre llamado Jesús hizo lodo, me lo puso en los ojos, y me dijo que fuera a la piscina de Siloé y que me lavara. Yo fui, y en cuanto me lavé los ojos pude ver.
12 —¿Y dónde está Jesús? —le preguntaron.
—No lo sé —contestó él.
Los fariseos y el ciego sanado
13-14 Cuando Jesús hizo lodo y sanó al ciego era día de descanso obligatorio. Por eso, algunos llevaron ante los fariseos al joven que había sido sanado. 15 Los fariseos le preguntaron:
—¿Cómo es que ya puedes ver?
El joven les respondió:
—Jesús me puso lodo en los ojos, y ahora puedo ver.
16 Algunos fariseos dijeron: «A ese hombre no lo ha enviado Dios, pues desobedece la ley que prohíbe trabajar en sábado.» Pero otros decían: «¿Cómo puede un pecador hacer milagros como este?» Y no se ponían de acuerdo. 17 Entonces le preguntaron al que había sido ciego:
—Ya que ese hombre te dio la vista, ¿qué opinas de él?
—Yo creo que es un profeta —les contestó.
18 Pero los jefes judíos no creían que ese joven hubiera sido ciego y que ahora pudiera ver. Entonces llamaron a los padres del joven 19 y les preguntaron:
—¿Es este su hijo? ¿Es cierto que nació ciego? ¿Cómo es que ahora puede ver?
20 Los padres respondieron:
—De que este es nuestro hijo, y de que nació ciego, no tenemos ninguna duda. 21 Pero no sabemos cómo es que ya puede ver, ni quién lo sanó. Pregúntenselo a él, pues ya es mayor de edad y puede contestar por sí mismo.
22-23 Los padres dijeron esto porque tenían miedo de los jefes judíos, ya que ellos se habían puesto de acuerdo para expulsar de la sinagoga a todo el que creyera y dijera que Jesús era el Mesías.
24 Los jefes judíos volvieron a llamar al que había sido ciego, y le dijeron:
—Júranos por Dios que nos vas a decir la verdad. Nosotros sabemos que el hombre que te sanó es un pecador.
25 Él les contestó:
—Yo no sé si es pecador. ¡Lo que sí sé es que antes yo era ciego, y ahora veo!
26 Volvieron a preguntarle:
—¿Qué hizo? ¿Cómo fue que te sanó?
27 Él les contestó:
—Ya les dije lo que hizo, pero ustedes no me hacen caso. ¿Para qué quieren que les repita lo mismo? ¿Acaso también ustedes quieren ser sus seguidores?
28 Los jefes judíos lo insultaron y le dijeron:
—Seguidor de ese hombre lo serás tú. Nosotros somos seguidores de Moisés. 29 Y sabemos que Dios le habló a Moisés; pero de ese Jesús no sabemos nada.
30 El joven les respondió:
—¡Qué extraño! Ustedes no saben de dónde viene y, sin embargo, a mí me ha sanado. 31 Sabemos que Dios no escucha a los pecadores, pero sí escucha a los que lo adoran y lo obedecen. 32 Nunca he sabido que alguien le haya dado la vista a uno que nació ciego. 33 Si este hombre no fuera enviado por Dios, no podría hacer nada.
34 Entonces le contestaron:
—Ahora resulta que tú, siendo pecador desde que naciste, nos vas a enseñar. ¡Ya no te queremos en nuestra sinagoga!
35 Jesús se enteró de esto, y cuando se encontró con el joven le preguntó:
—¿Crees en el Hijo del hombre?
36 El joven le respondió:
—Señor, dígame usted quién es, para que yo crea en él.
37 Jesús le dijo:
—Lo estás viendo. Soy yo, el que habla contigo.
38 Entonces el joven se arrodilló ante Jesús y le dijo:
—Señor Jesús, creo en ti.
39 Luego Jesús dijo: «Yo he venido al mundo para juzgarlos a todos. Les daré vista a los ciegos, y se la quitaré a los que ahora creen ver bien.»
40 Algunos fariseos que estaban por allí lo oyeron decir esto, y le preguntaron:
—¿Quieres decir que nosotros también somos ciegos?
41 Jesús les contestó:
—Si ustedes reconocieran que no ven tanto como creen, Dios no los culparía por sus pecados. Pero como creen ver muy bien, Dios sí los culpará por sus pecados.