Aptamilquisquiyam Jesús enlhit apyipjem
1 Acnim ninnayclha alhta intomjac. Aptalhningvocmec alhta Jesús tingma pac apquimja apmamyi fariseo, yoyam etasomoc. Apquilanoc alhta apnaymacoc fariseos. 2 Apnec alhta maa lhama enlhit actema apyipjem. 3 Aptomjac alhta Jesús apquilanya apquilyascamco apquiltemaclha najan fariseos:
—¿Ingvanqui ya ontamilquiscomoc acmasca apyimpejic acnim ninnayclha? ¿Inlhoyqui laa mongvanqui? —alhta aptomjac.
4 Apquilvanmaquic alhta. Yejemoc alhta aptamilquiscacmo as enlhit. Apcapajasquic alhta elhong. 5 Aptomjac alhta apquilanya fariseos:
—¿Soc enlhit acyanca yamelyeyjaycoc, inlhoyqui laa vayqui yamquilvana? Intalhnec sat ancoc yamilquit, ¿melqueje ya avtip acnim ninnayclha? —alhta aptomjac.
6 Am alhta colapvancaac elatingmojo as enlhitaoc.
Enlhit apquilanyomap caya alyimjapma
7 Apvitac alhta Jesús apquiltemaclha apquilyacyesaycam mataa altamila apquiltajanem nicja mesa. Apquiltimnasam alhta actemaclha apyitquiscama:
8 —Ningilanyalhquic sat ancoc ongiltasomoc caya alyimjapma ato. Mongiltajanejec sat altamila ningiltajanem. Evac sat lhaja poc apyimtalhnamo, mongno nincoo. 9 Apvoctac sat ancoc aptomja apquiltimem caya. Ingiltimnasquitac sat: “Ilhnim aja moc nintajanem” —sat etnejic jingilanic. Ongmancac sat ongnaclha alhayi. 10 Ontimjic sat moc actemaclha. Ningilanyalhquic sat ancoc ongiltasomoc, ongnam sat nincoo alhayi nintajanem. Apvoctac sat ancoc aptomja apquiltimem caya, jingilanic sat: “Sictimem emoc, ilhnim aja actamila nintajanem” —sat etnejic jingilanic. Jingilavojoc sat innaymacoc apquiltomja nintoycamco lhama. 11 Ongilvanalhcac sat ningyimtalhnesomalhco inganco. Colhic sat singaco ningiltomja mongyimtalhnesomalhco inganco —alhta aptomjac.
12 Aptomjac alhta Jesús apcanya apcanem etasomoc:
—Apquiltimec sat ancoc lhip caya, nolane nasa eltasomoc caya apto apnaymacoc. Nolane nasa eltasomoc apquilyalhinga, najan apnaymacoc, najan apmolhama acma apquilnatam. Ayinyemaclha ingyanyacpoc sat lhip lha etasomoc maa acyanmongayclha caya apto. 13 Iltime sat lhip moc actemaclha. Apquiltimec sat ancoc lhip caya, ilane sat eltasomoc caya apto enlhit mepqui asoc (mepqui apquilnatam). Ilane sat najan eltasomoc apquiltomja apquilpinsem, najan maa apquilyateyaycam najan mepqui apataoc. 14 Apquilinyejemoc anco sat etnejic lhip. Colapvancaac as enlhitaoc elmesic acyanmongam. Colhic sat acyanmongam lhip apnalhaticjangvocmo sat enlhit apquilpeyvomo apmasquingvaycmo nano —alhta aptomjac.
Apyitquiscama Jesús caya apvanyam
(Mt 22.1-10)
15 Lhama enlhit aptomo lhama aplinga alhta appayvam Jesús. Aptomjac alhta apcanya:
—Visqui, apquilinyejemoc anco enlhit, yoyam etasomoc quilpasmongam Dios apquilnancascama —alhta aptomjac.
16 Apquiltimnasam alhta Jesús actemaclha apyitquiscama:
—Caya apvanyam nic nat apquiltimec enlhit. Aplhamoc nic nat enlhit apquilanyomap eltasomoc caya apto. 17 Lhama ilhnic nat acpensalhco caya apto. Apquilapajasquic nic nat eyca apquilancam. Apquilanayquic nic nat eliltimnasquiclha enlhit apquiltomja apquilanyomap. Eltime sat elanic: “Elpecjesam nic lhac. Inpensalhquic lhac aclhamoclhojo asoc” —nic nat aptomjac apvisqui. 18 Am nic nat colyavocmoc enlhit apquilanyomap. Innoc nic nat moc apquiltomjaclha. Aptomjac nic nat lhama enlhit: “Amyip lhac acmac coo. Altamjoc otyaningvomjo. Jeyacmoc coo oyamoc caya apto” —ilhnic nat aptomjac. 19 Apcatingmavoc nic nat najan poc: “Diez vayqui yamquilvana lhac almac coo. Altamjoc olyipconvomoc. Jeyacmoc oyamoc caya apto” —ilhnic nat aptomjac poc. 20 Apcatingmavoc nic nat najan poc: “Elyimjapquic lhac coo. Movanqueje oyamoc caya apto” —nic nat aptomjac poc. 21 Yejemoc nic nat apvactamo apquilancam apquiltimnascactamo apvisqui. Aplovquic nic nat aptomja apquiltimem caya. Aptomjac nic nat apcanya apquilancam: “Ingva, ipecjicsojo emyaclha tingma najan amay. Inalanta sat enlhit mepqui apquilnatam, najan apquiltomja apquilpinsem, najan apquilyateyaycam najan mepqui apataoc” —nic nat aptomjac. 22 Apcatingmavoc nic nat apquilancam: “Visqui, acpenasquic lhac siyanyomalhca lhac otnejic. Avanje olhma mocjam” —nic nat aptomjac. 23 Aptomjac nic nat apvisqui apcanya apquilancam: “Iyas sat tap tingma alayjemoclha amay najan nicja apjalhtam. Ilaneclhojo sat, ilane sat ellhingma. Elanojoc sat congne tingma —nic nat aptomjac. 24 Actomjac coo siyanya quellhip: Meltovejec sat caya apto enlhit apquilanyomap apmamyi” —nic nat aptomjac Jesús.
Actemaclha ningyiploycam Cristo
(Mt 10.37-38)
25 Apquilyiplaclhec alhta Jesús aplhamoclhojo enlhit. Appaycacpoc alhta Jesús apquilpamejitsa:
26 —Ningiltamjoc sat ancoc ongilyoclha Jesús, ongiltanova sat ingilyap, najan meme ingac, najan intava, najan inquitquic, najan ingilyipma, najan ingilyalho najan ingilyalhinga. Ongyinyoc sat ningyimnatem inganco. Am sat ancoc ongiltanova actema nac lha, mongvanquejec ontimjic singiltamescama Jesús. 27 Am sat ancoc ongilpatmiclhac inganco ningilpatmeycam aptemaclha Jesús appatam asoc timyescama, mongvanquejec ontimjic singiltamescama Jesús. 28 Quip elaylhojo sicyitquiscama —alhta aptomjac Jesús. ¿Soc enlhit nipyesicsa quellhip apquiltamjoc elana tingma nitnoc apvinatem? ¿Pa ya elhic siclho maa, yoyam colyipsitic apvalhoc solyayem acyanmongam apquilanomap? ¿Colhojo ya sat acvamlha appensomap tingma? 29 Appecjasquic sat ancoc elanac tingma, copvanquejec lhaja epenacsojo. Apvitacpec sat ancoc tingma mepenesomap, evanacpoc sat as enlhit. 30 Sat cotnejic amyaa ingyanacpo: “Appecjasquic lhac elanac tingma as enlhit. Paj copvanac eyca epenacsojo” —sat cotnejic amyaa. 31 ¿Soc apvisqui apquiltamjoc elamyilhamcoc poc actemaclha apquimpocjay? ¿Pa ya elhic siclho maa, yoyam colyipsitic apvalhoc singilpilhtetemo? Diez mil sat ancoc apnac apquillhalhmaa, ¿am ya copvanac etvasam poc apvisqui apna apquillhalhmaa veinte mil singilpilhtetemo? 32 Am sat ancoc copvanac elamyilhamco, elapajacsic sat apquilasinancama apna mocjam mocjay poc apvisqui. Ingyanic sat coltamiliclhoc apquilvalhoc —alhta aptomjac Jesús. 33 Apquilnoc najan quellhip lha. Am sat ancoc ongilvatsamcoc nintemaclha inganco, mongvanquejec ontimjic singiltamescama Jesús.
Copanaycmo yasic
(Mt 5.13Mr 9.50)
34 Intasi nac yasic. Am sat ancoc copanacmoc yasic, ¿jalhco sat ontimjic, yoyam copanmojo mocjam? 35 Comalhquejec sat copanaycmo yasic. Copalesalhqueje naysicsa ningilcacjam. Cancajalhquejec sat naysicsa asoc ayictinquiscama ninganma. Cotlhalhcac sat mocjay. Ingjaycaoc innac nincoo. Pac ongilaylhojo —alhta aptomjac Jesús.
Jesús sana a un enfermo
1 Un sábado, Jesús estaba cenando en la casa de un jefe de los fariseos. Todos los que estaban presentes lo vigilaban muy atentos. 2 De pronto, un hombre que tenía las piernas y los brazos hinchados se paró delante de él. 3 Jesús miró a los maestros de la Ley y a los fariseos, y les preguntó: «¿Se debe, o no se debe sanar a un enfermo el día de descanso?» 4 Ellos se quedaron callados.
Entonces Jesús tomó de la mano al enfermo, lo sanó y lo despidió. 5 Después, les preguntó a los que estaban presentes: «Si uno de sus hijos, o uno de sus bueyes, se cayera en un pozo, ¿no es cierto que lo sacarían de inmediato, aunque fuera sábado?» 6 Pero ellos no pudieron decir nada.
Los invitados a la cena
7 Jesús se había dado cuenta de que los invitados a la cena llegaban y se sentaban en los mejores lugares. Por eso les dio este consejo:

8 «Cuando alguien te invite a una fiesta de bodas, no te sientes en el mejor lugar. Porque si llega alguien más importante que tú, 9 el que te invitó te dirá: “Dale tu puesto a este otro invitado.” Eso sería muy vergonzoso para ti, y tendrías que sentarte en el último lugar.
10 »Por eso, cuando alguien te invite, busca el último puesto. Así, cuando llegue el que te invitó, te dirá: “Amigo, ven siéntate aquí; este lugar es mejor.” De esa manera, recibirás honores delante de los demás invitados. 11 El que se crea superior a los demás, será puesto en el lugar menos importante. El que es humilde será puesto en un lugar más importante.»

12 Luego, Jesús le dijo al hombre que lo había invitado:

«Cuando hagas una fiesta o una cena, no invites a tus amigos, ni a tus hermanos, ni a tus otros familiares, ni a tus vecinos más ricos. Si haces eso, también ellos te invitarán a ti, y de esa manera te recompensarán por haberlos invitado. 13 En el futuro, cuando hagas una fiesta, invita a los pobres, a los tullidos, a los cojos y a los ciegos. 14 Ellos no podrán darte nada a cambio, pero Dios te bendecirá. Él te dará un premio cuando resuciten todos los que practican la justicia.»
La gran cena
(Mt 22.1-10)
15 Al oír esto, uno de los invitados le dijo a Jesús:

—¡La bendición más grande será participar en la gran fiesta del reino de Dios!

16 Jesús le respondió:

—En cierta ocasión, un hombre organizó una gran cena e invitó a mucha gente. 17 Cuando llegó la hora, envió a su sirviente para que llamara a los invitados y les dijera: “Vengan, ya todo está listo.”
18 »Pero cada uno de los invitados dio una excusa, y rechazó la invitación. Uno dijo: “Dile a tu amo que por favor me disculpe, pues acabo de comprar un terreno y necesito ir a verlo.”
19 »Otro dijo: “Le ruego que me disculpe, pues hoy compré cinco yuntas de bueyes y tengo que probarlas.”
20 »Otro más dijo: “Acabo de casarme; dile que no puedo ir.”
21 »El sirviente regresó y le contó a su amo todo esto. El amo se enojó mucho y le dijo: “Ve enseguida a las calles y callejones de la ciudad, y trae a cenar a los pobres, a los tullidos, a los ciegos y a los cojos.”
22 »Cuando el sirviente regresó, le dijo: “Señor, ya hice lo que usted me mandó, pero todavía queda lugar en la casa.”
23 »El amo le ordenó: “Ve por las calles y callejones, y obliga a la gente a entrar. Quiero que mi casa se llene. 24 Pero ninguno de los que invité la primera vez probará un bocado de mi cena.”»
Condiciones para ser discípulo de Jesús
(Mt 10.37-39)
25 Una gran cantidad de gente caminaba con Jesús. De pronto, él se volvió y les dijo:

26 «Si alguno de ustedes quiere ser mi discípulo, tendrá que amarme más que a su padre o a su madre, más que a su esposa o a sus hijos, y más que a sus hermanos o a sus hermanas. Ustedes no pueden seguirme, a menos que me amen más que a su propia vida. 27 Si ustedes no están dispuestos a morir en una cruz, y a hacer lo que yo les diga, no pueden ser mis discípulos.
28 »Si alguno de ustedes quiere construir una torre, ¿qué es lo primero que hace? Pues se sienta a pensar cuánto va a costarle, para ver si tiene suficiente dinero. 29 Porque si empieza a construir la torre y después no tiene dinero para terminarla, la gente se burlará de él. 30 Todo el mundo le dirá: “¡Qué tonto eres! Empezaste a construir la torre, y ahora no puedes terminarla.”
31 »¿Qué hace un rey que solo tiene diez mil soldados, para defenderse de otro rey que lo va a atacar con veinte mil? Primero tendrá que ver si puede ganar la batalla con solo diez mil soldados. 32 Y si ve que no puede ganar, aprovecha que el otro rey todavía está lejos y manda mensajeros a pedir la paz.
33 »Por eso, piénsenlo bien. Si quieren ser mis discípulos, tendrán que abandonar todo lo que tienen.
La sal del mundo
(Mt 5.13Mc 9.50)
34-35 »La sal es buena, pero cuando pierde sus capacidades se tira a la basura, pues ya no sirve ni para el horno de barro ni para hacer combustible con el estiércol. ¡Si en verdad tienen oídos, presten mucha atención!»