Aclhanma apvalhoc Abraham elyimjapquisic Isaac
1 Apvanacmec nic nat Abraham. Appasmec nic nat mataa Dios Apyimtalhnamo. 2 Apquevam nic nat Abraham apquilancam metnaja apquitcoc. Apquimja apmamyi ilhnic nat apquilancam.
Aptomjac nic nat Abraham apcanya apquilancam: —Ipatningvojo sat eyvoc. 3 Ilhen sat lhip apvisay Dios Apyimtalhnamo netin najan Visqui as nalhpop, yoyam colhejec acyascacmo. Notingyasquis nasa aptava sictamongvoyam Isaac ayinyema as yoclhilhma Canaán, sictiyascamcaclha coo. 4 Iyas sat lhip coo siyaoclha. Itingyasquis sat aptava Isaac nipyesicsa enaymacoc— nic nat aptomjac.
5 Apcatingmavoc nic nat apquilancam: —Am sat ancoc coyacmoc quilvana jeyiplanta coo, ¿jalhco sat otnejic? ¿Evanqui ya oyantemiclha apquitca Isaac yoclhilhma apquinyemayaclha lhip?— nic nat aptomjac.
6 Aptomjac nic nat Abraham apcanya: —Paj. Copvanquejec lhip eyantemiclha sictamongvoyam. Dios Apyimtalhnamo ingyapajacsic sat lhama ángel yoyam etnejic aplhalhma. 7 Lhip sat eyantementac quilvana yoyam etnejic aptava Isaac. Dios Apyimtalhnamo netin aptomja seyinyovquiscama tata tingma pac najan siyaoclha. Aptomja aplhanma actomja nasoc anco yoyam ellhocac as yoclhilhma etovana aplhamoclhojo. 8 Am sat ancoc coyacmoc coyiplanta quilvana, cotnaja aptovascama lhip aplhanma actomja nasoc anco. Copvanquejec lhip eyantemiclha sictamongvoyam— nic nat aptomjac Abraham.
9 Yejemoc nic nat appatningvocmo apquilancam Abraham apyoc. Aplhenquic nic nat apquilancam actomja nasoc anco, yoyam elyejiclhojo actomjaclha appayvam Abraham. 10 Apquilyacyesquic nic nat asoc altamila anco Abraham yoyam elmecsic. Apnalaclhec nic nat diez apnatoscama voncayispoc. Apmiyaclhec nic nat apquilancam yoclhilhma Mesopotamia, tingma pac apvisay Nacor. 11 Intalhnacmec nic nat apcamquitveclho apquilancam tingma. Inquilvoctac nic nat quilvanaa alyajayam. Nicja yamilquit nic nat apquilyinacasac apnatoscama voncayispoc.
12 Apquilmalhnaquic nic nat apquilancam: —Dios Apyimtalhnamo, lhip nac Visqui pac Abraham. Jepasim sat acnim nac jay. Ingyimliclhojo sat mocjam Abraham. 13 Pac olhic sat coo nicja yamilquit naysicsa alvoycta quilvanaa alyajayam. 14 Ingyane sat oyasamcojo lhama quilvana aptomja apyacyescama lhip. Pac otnejic sat ongvanic lhama quilvana ayitcoc: Coyitnocjas sat yatingvalhva, pac oynic yingmin — sat otnejic ongvanic. Jeyatingmojoc sat quilvana ayitcoc: Iyin. Pac oyacvesic sat najan acyinaycaoc apnatoscama voncayispoc — sat cotnejic. Motnatsejec sat coo quilvana ayitcoc lhip apyacyescama, yoyam etnejic aptava Isaac. Motnatsejec sat lhip aptomja apquimlaycmo visqui ajac Abraham— nic nat aptomjac apquilmalhnancama.
15 Am nic nat epenesac apquilmalhnancama. Pilapcasquic nic nat apvita quilvana ayitcoc acvisay Rebeca. Betuel apquitca ilhnic nat Rebeca. Insantac nic nat yatingvalhva. Betuel inquin nic nat acvisay Milca. Apyap nic nat apvisay Nacor. Apipma nic nat apvisay Abraham. 16 Actamila ilhnic nat quilvana ayitcoc mepqui atava. Am nic nat coltamecac mocjam acpatjetaycaoc apquinavo. Intalhningvoctac nic nat acyitnaclha yingmin. Inyatmec nic nat yingmin yatingvalhva. Intajavoc nic nat. 17 Apquinincamquic nic nat apquilancam apquimjaoclho.
Aptomjac nic nat apcanya quilvana ayitcoc: —Lhiya, pac oynic siclho yingmin ac— nic nat aptomjac.
18 Incatingmavoc nic nat quilvana: —Jey, iyin sat— nic nat intomjac.
Yejemoc nic nat aclica yatingvalhva ac. Inyitnocjasquic nic nat yoyam eynic. 19 Apyinquic nic nat yingmin.
Intomjac nic nat ayanya apquilancam: —Pac olyacvesic yingmin acyinaycaoc apnatoscama voncayispoc— nic nat intomjac.
20 Yejemoc nic nat acyatma yingmin malhic acyamaclha apnatoscama. Inpecjesam nic nat alyatimquisa yingmin apnatoscama. Inquilyinamquic nic nat aclhamoclhojo. 21 Apvanmaquic nic nat apquilancam apquilanamcaa. Apquiltamjoc nic nat metnatsejec aptomjaclha Dios. 22 Inpenasquic nic nat acyinaycaoc yingmin apnatoscama. Yejemoc nic nat aplica oro asoc alyinmom. Seis gramos nic nat invocmoc lhama asoc alyinmom. Apyipitcasquic nic nat avajic quilvana ayitcoc. Cien gramos nic nat invocmoc anit asoc alyinmom ningatquiscama ingmic. Apmasquic nic nat quilvana ayitcoc.
23 Aptomjac nic nat apcanya: —Lhiya, ¿soc enlhit apquitca lhiya? ¿Avanje ya ilhma inyap tingma pac? ¿Ingvanqui ya ongnam siclho?— nic nat aptomjac apquilancam.
24 Incatingmavoc nic nat quilvana ayitcoc: —Betuel apvisay coo tata. Inquin eyca acvisay Milca, apyap apvisay Nacor. 25 Avanje ilhma tingma ingac nincoo yoyam elhnam quellhip. Yitnec najan actoycaoc apnatoscama— nic nat intomjac.
26 Inquilticlhiquic nic nat aptapnaoc apquilancam appamejitsa Dios Apyimtalhnamo.
27 Aptomjac nic nat apquilmalhnancama: —Aptasi nac Dios Visqui pac Abraham. Nasoc anco actomja appayvam. Apquimlaycmo mataa Abraham. Elhicmosquic alhta amay yoyam ovoclha tingma apancaoc Abraham apmolhama— nic nat aptomjac apquilmalhnancama.
28 Inquinincaclhec nic nat quilvana ayitcoc inquin tingma ac. Inquiltimnasquiclhec nic nat actemaclha aplhanma maycaa. 29 Inyalhing nic nat apnac apvisay Labán. Apquinincaclhec nic nat yamilquit yoyam eyantavoclha maycaa. 30 Pilapcasquic nic nat apvita asoc alyinmom avajic apyalho. Najan asoc alyinmom alatquiscama ameoc. Aplingac nic nat altimnaycam apyalho actemaclha aplhanma maycaa. Apyocmec nic nat maycaa Labán. Apnam nic nat mocjam nicja yamilquit najan apnatoscama.
31 Aptomjac nic nat Labán apcanya maycaa: —Lhip aptomja aplhalhma Dios Apyimtalhnama. ¿So actomja apna nac mocjam aso? Noc. Nimpenasquic lhac apnaycamcaclha najan acyinatamaclha apnatoscama— nic nat aptomjac.
32 Apyasquic nic nat tingma apquilancam. Apquiljalhyovascasquic nic nat tama voncayispoc Labán. Apcamquic nic nat actoycaoc voncayispoc. Apsantimcasquic nic nat yingmin yoyam elcamcoc apmancoc apquilancam najan apquillhalhmaa.
33 Apsantimcasquic nic nat aptom. Aptomjac nic nat maycaa apcanya: —Motvejec sat siclho. Pac oltimnacsic siclho amyaa siyanyomalhca oltimnacsic— nic nat aptomjac.
Appcatingmavoc nic nat Labán: —Jeltimnas siclho— nic nat aptomjac.
34 Aptomjac nic nat apquiltimnaycam maycaa: —Coo nac Abraham apquilancam. 35 Dios Apyimtalhnamo aptomja mataa appasmom Abraham. Cascama apquilnatam apcaycaoc Dios: apnatoscama nipquesic najan vayqui; plata najan oro asoc alyinmom; aplhamoc apquilancam najan quilvanaa alancam; inlhamoc apnatoscama voncayispoc najan yamelyeyjaycoc. 36 Aptava alhta Sara. Aptiyacmec alhta ayitca actomjaclhojo acvanyam. Apquilmesaclhec apquitca aclhamoclhojo asoc apancaoc Abraham. 37 Aptomjac alhta Abraham seyanya yoyam olyejiclhojo appayvam, yoyam otnejic nasoc anco sicpayvam: Notingyasquis nasa aptava sictamongvoyam ayinyema as yoclhilhma Canaán, sictiyascamcaclha coo. 38 Itingyasquis sat aptava sictamongvoyam ayinyema tata apmolhama, ayinyema nipyesicsa enaymacoc — alhta aptomjac seyanya. 39 Ayatingmavoc alhta coo: Visqui Abraham, ¿am sat ancoc coyacmoc jeyiplanta quilvana — alhta actomjac coo. 40 Eyatingmavoc alhta Abraham: Acyiplovcasquic coo mataa singanamaclha Dios Apyimtalhnamo. Ingyapajacsic sat ángel apcasinancama yoyam etnejic aplhalhma lhip. Etamilsic sat nalhit amay. Itingyasquis sat aptava sictamongvoyam ayinyema nipyesicsa enaymacoc, ayinyema tata apmolhama. 41 Apquilmiyovquic sat ancoc quilvana ayitcoc apvoclho sat nipyesicsa maa, cotnaja aptovascama lhip aplhanma actomja nasoc anco — alhta aptomjac seyanya. 42 Acvaac lhac coo acyitnaclha yamilquit. Acpametjitcasquic lhac maa Dios visqui pac Abraham. Actomjac coo silmalhnancama: Nasoc anco lhip aptomja sepasmom naysicsa siclhingam. 43 Acnec coo aso nicja yamilquit. Altamjoc otac quilvana ayitcoc yoyam etnejic aptava Abraham apquitca. Invoctac sat ancoc quilvana ayitcoc acyajayam, otnejic sat ongvanic: —Lhiya, pac oynic siclho yingmin ac— sat otnejic. 44 Jeyatingmojoc sat: —Jey, iyin sat. Olyatimsic sat acyinaycaoc apnatoscama voncayispoc— sat cotnejic. Eyca as quilvana ayitcoc cotnejic sat lhip apyacyescama. Etnejic sat aptava Abraham apquitca— lhac actomjac silmalhnancama. 45 Am lhac openesac silmalhnancama. Pilapcasquic lhac acvactamo Rebeca. Insantac lhac yatingvalhva. Intalhningvoctac lhac acyitnaclha yingmin acyatma yingmin yatingvalhva. Actomjac lhac siyanya: Pac oynic siclho yingmin ac— lhac actomjac coo. 46 Yejemoc lhac aclica yatingvalhva ac. Intomjac lhac seyanya: Iyin. Pac olyacvesic yingmin acyinaycaoc apnatoscama voncayispoc— lhac intomjac. Acyinquic lhac yingmin. Inquilyinamquic lhac sicnatoscama voncayispoc. 47 Actomjac lhac siyanya: —¿Soc enlhit apquitca lhiya? Eyatingmavoc lhac: Betuel apvisay tata coo. Inquin eyca acvisay Milca, apyap apvisay Nacor— lhac intomjac. Acyipitcasquic lhac avajic asoc alyinmom. Acmasquic lhac anit asoc alyinmom ningatquiscama ingmic. 48 Alticlhiquic lhac etapnaoc nalhpop. Gracias lhac actomjac Dios Visqui pac Abraham. Elhicmosquic lhac amay acpeyvomo yoyam otac quilvana ayitcoc ayinyema Abraham apmolhama. Etnejic sat aptava Abraham apquitca. 49 ¿Apquilasicjavo ya quellhip aptomjaclha Abraham? Jeltimnas sat siclho. Am sat ancoc colcac apquilvalhoc, jeltimnas sat najan. Altamjoc oyasamcojo apquiltomjaclha quellhip— nic nat aptomjac maycaa.
50 Apcatingmavoc nic nat Labán najan Betuel: —Eycaso ayinyema Dios Apyimtalhnamo. Mongvanquejec nincoo ongmeyvoc lhama asoc. 51 Quip ilanojo. Innec aso Rebeca. Iyantemiclha quilhvo. Etnejic sat aptava Abraham apquitca, acno apcanama Dios Apyimtalhnamo— nic nat apquiltomjac.
52 Natamin aplingay appayvam maycaa, apticlhiquic nic nat nalhpop napaat. 53 Apliquic nic nat mocjam plata najan oro asoc alyinmom najan apava. Apmasquic nic nat quilvana ayitcoc Rebeca. Apquilmasquic nic nat moc asoc quilvana inyalhing najan inquin. 54 Yejemoc nic nat aptovcamco maycaa najan apquillhalhmaa. Apquilyinamquic nic nat. Apnatinquic nic nat alhtaa. Alhtooc nic nat apnalhaticjac.
Aptomjac nic nat maycaa apcanya: —Pac otajojoc sat mocjam Abraham tingma pac— nic nat aptomjac.
55 Apcatingmavoc nic nat Rebeca inyalhing najan inquin: —Intasic colhic sat Rebeca acvocmo 10 acnim. Natamin eyantemiclhac sat lhip— nic nat aptomjac.
56 Apcatingmavoc nic nat maycaa: —Nojemyov nasa otajojoc mocjam. Dios alhta aptomja sepasmom nalhit amay. Altamjoc quilhvo otajojoc mocjam Abraham tingma pac— nic nat aptomjac.
57 Apcatingmavoc nic nat: —Ongilmalhnac sat siclho quilvana ayitcoc. Ongilyasamcojo actomjaclha— nic nat aptomjac.
58 Innec nic nat altimnasa Rebeca: —¿Pa ya coyiplaclha as enlhit?— nic nat aptomjac.
Incatingmavoc nic nat: —Eje, pac oyiplaclha— nic nat intomjac.
59 Am nic nat elmiyavac. Inquiltamjoc nic nat colhong Rebeca najan actomja actamilquiscama, najan maycaa Abraham apquilancam najan apquillhalhmaa. 60 Intasic nic nat apquilpayvam naato Rebeca:
Lhiya ingyalhing.
Elhamongvomoc sat lhiya atovana.
Apquilyimnatem sat eltimjic atovana.
Elvocjingvomoc sat cotnaja ingmoc—
nic nat intomjac apquilpayvam.
61 Inquiltajanseclhec nic nat voncayispoc Rebeca najan alancam. Inquilyiplaclhec nic nat Abraham apquilancam. Apquillhinquic nic nat. Apyantamaclhec nic nat Rebeca Abraham apquilancam.
62 Aptalhningvoclhec nic nat Isaac yamilquit acvisay “Setayo Dios Apyimtalhnamo”. Ayinyemaclha tingma pac nic nat Néguev. 63 Aptiyasam nic nat apanco Isaac. Intalhnacmec nic nat. Pilapcasquic nic nat apvita voncayispoc alilhyam. 64 Pilapcasquic nic nat Rebeca acvita Isaac. Yejemoc nic nat actepa.
65 Intomjac nic nat Rebeca ayanya Abraham apquilancam: —¿Soc enlhit lha aplhingacmo nac?— nic nat intomjac.
Apcatingmavoc nic nat apquilancam: —Visqui ajac Abraham apquitca— nic nat aptomjac.
Yejemoc nic nat aclica apava ayajapquiscama naat. Actemaclha ilhnic nat mataa quilvanaa.
66 Aptajanyac nic nat Isaac. Apquiltimnasam nic nat Abraham apquilancam actemaclha apquinyictamlha. 67 Apyantamaclhec nic nat Isaac quilvana ayitcoc tingma carpa appaclhanma. Inquin ayitsepma ilhnic nat tingma ac. Inquilyimjapquic nic nat. Avanjec nic nat apcasicjayo Isaac. Inmasquec nic nat acyitnocjayo apvalhoc, ayinyema ayitsepma inquin.
Isaac y Rebeca
1 Abraham ya era muy anciano, y Dios lo había bendecido en todo. 2 Un día, Abraham le dijo a su mayordomo:
—Pon tu mano debajo de mi pierna porque me vas a hacer un juramento. 3-4 Aunque vivo entre los cananeos, me vas a jurar por el Dios del cielo y de la tierra, que no casarás a mi hijo Isaac con ninguna mujer de Canaán. Más bien, ve a mi tierra y busca entre mis familiares una esposa para él.
5 Pero el mayordomo le contestó:
—¿Y qué pasa si la mujer no quiere venir conmigo a esta tierra? ¿Debo entonces llevar a tu hijo para que él mismo la busque?
6 Y Abraham le dijo:
—¡Más te vale que no lo hagas! 7 Cuando el Dios del cielo me pidió que dejara la casa de mi padre y mi país, me prometió bajo juramento que esta tierra se la daría a mis descendientes. Así que él enviará delante de ti a su ángel, para que encuentres allá una esposa para mi hijo. 8 Si ella no quiere venir contigo, quedarás libre de tu juramento. ¡Pero de ningún modo permitiré que te lleves a mi hijo!
9 El mayordomo se comprometió con su amo Abraham a cumplir el juramento, 10 y luego de tomar diez camellos y lo mejor que tenía su amo, se puso en marcha hacia el pueblo de Nahor, que está en Mesopotamia. 11 Caía la tarde cuando el mayordomo hizo descansar a los camellos cerca del pozo que está fuera del pueblo. A esa hora las mujeres salían a sacar agua del pozo. 12 Allí el mayordomo oró así:
«Dios de mi amo Abraham, te ruego que seas bueno con mi amo; haz que hoy me vaya bien. 13 Mírame aquí, junto a este pozo. Ahora que las mujeres vienen a sacar agua, 14 permite que la muchacha a quien le pida que me dé a beber agua de su cántaro, no solo me dé agua a mí sino también a los camellos. Así sabré que has sido bueno con mi amo, y que ella es la mujer que has elegido para Isaac, quien siempre te obedece en todo».
15 Todavía no había terminado de orar el mayordomo cuando llegó Rebeca, con su cántaro al hombro. Era hija de Betuel, y nieta de Milcá y de Nahor, el hermano de Abraham. 16 Rebeca era una muchacha muy hermosa, y soltera. Bajó al manantial y llenó su cántaro, y cuando ella subía, 17 el mayordomo corrió a su encuentro y le dijo:
—Por favor, dame un poco de agua de tu cántaro.
18 Rebeca bajó enseguida el cántaro y le dijo:
—Beba usted.
Y con sus propias manos le dio a beber. 19 Cuando el mayordomo terminó de beber, ella misma dijo:
—Ahora voy a sacar agua para sus camellos, para que beban toda el agua que quieran.
20 Rápidamente vació el cántaro en el bebedero y corrió al pozo para sacar más agua, hasta dar de beber a todos los camellos. 21 Mientras tanto, el mayordomo la miraba sin decir nada, pues quería saber si Dios le había ayudado a encontrar una esposa para Isaac.
22 Cuando los camellos acabaron de beber, el mayordomo puso en la nariz de Rebeca un anillo de oro que pesaba seis gramos. Además, le puso en los brazos dos pulseras de oro que pesaban más de cien gramos. 23 Entonces le preguntó:
—Dime, por favor, ¿quién es tu padre? ¿Crees que mi gente y yo podríamos pasar la noche en su casa?
24-25 Rebeca respondió:
—Soy hija de Betuel, el hijo de Milcá y de Nahor. En nuestra casa hay lugar para que pasen la noche, y también tenemos abundante comida para los camellos.
26 En ese momento el mayordomo se inclinó y dio gracias a Dios 27 con estas palabras:
«¡Alabado seas, Dios de mi amo Abraham, pues siempre has sido bueno y fiel con mi amo! ¡Has guiado mis pasos hasta la casa de sus familiares!»
28 Al oír esto, Rebeca corrió a su casa para contarle a su madre lo sucedido. 29-30 Su hermano Labán vio el anillo y las pulseras que Rebeca traía puestas, y la oyó contar lo que aquel hombre le había dicho. Entonces salió corriendo a buscar al mayordomo, y lo encontró junto a los camellos, cerca del pozo. 31 Al verlo, Labán le dijo:
«¡Bienvenido! Dios lo ha traído con bien hasta este lugar. Venga usted a mi casa; no se quede aquí afuera. ¡Ya he preparado un lugar para usted, y también para los camellos!»
32 El mayordomo lo acompañó, y una vez en la casa, Labán les dio agua a él y a sus hombres para que se bañaran. A los camellos les quitaron la carga y les dieron de comer. 33 Cuando le sirvieron de comer, el mayordomo dijo:
—No comeré hasta que les cuente por qué estoy aquí.
Labán lo dejó hablar, 34 y el mayordomo dijo:
—Mi amo Abraham 35 es muy rico, pues Dios lo ha bendecido mucho. Le ha dado ovejas, ganado, plata, oro, sirvientes, sirvientas, camellos y burros. 36 Además, él y su esposa Sara tuvieron un hijo, a pesar de ser ya muy ancianos, y a ese hijo mi amo le ha entregado todas sus riquezas. 37 A mí me hizo jurarle que no casaría a su hijo con ninguna mujer de Canaán. 38 Más bien, me pidió venir acá y buscarle esposa entre sus familiares.
39 »Yo le pregunté: “¿Y qué hago si la mujer no quiere acompañarme?” 40 Entonces mi amo dijo: “Toda mi vida he obedecido a Dios, así que él enviará su ángel para que te acompañe y haga que te vaya bien en tu viaje. Pero tú debes buscarle a mi hijo una esposa entre mis familiares. 41 Si ellos no quieren dártela, quedarás libre del juramento que me has hecho”.
42 »Hoy, cuando llegué al pozo, hice esta oración:
“Dios de mi amo Abraham, si tú así lo quieres, haz que me vaya bien en este viaje. 43 Mírame aquí, parado junto a este pozo. Si una muchacha viene a sacar agua, y yo le pido que me dé a beber un poco de agua de su cántaro, 44 y ella acepta darme agua y saca también agua para los camellos, entenderé que ella es la que tú has elegido como esposa para el hijo de mi amo”.
45 »Todavía no terminaba de orar cuando llegó Rebeca con su cántaro al hombro. Bajó y sacó agua, y cuando yo le pedí que me diera de beber, 46 enseguida bajó su cántaro y me dio, lo mismo que a los camellos. Una vez que bebí, 47 le pregunté quién era su padre, y ella me contestó que era Betuel, el hijo de Nahor y Milcá.
»Fue entonces cuando le puse el anillo en la nariz, y las pulseras en los brazos; 48 luego me incliné para adorar y bendecir al Dios de mi amo Abraham, pues me guio directamente hasta la nieta del hermano de mi amo, para tomarla como esposa para su hijo. 49 Ahora bien, díganme si piensan ser fieles con mi amo y tratarlo bien; y si no, díganmelo también; así sabré qué camino tomar.
50 Labán y su familia respondieron:
—Todo esto viene de Dios, y nosotros no podemos decirle a usted ni una cosa ni otra. 51 Pero aquí está Rebeca. Puede usted llevársela, y que se case con el hijo de su amo, ya que así lo ha decidido Dios.
52 Al oír esto, el mayordomo se inclinó hasta el suelo y dio gracias a Dios; 53 luego sacó joyas de oro y plata, y vestidos, y se los dio a Rebeca. A su hermano y a su madre también les dio valiosos regalos. 54 Después de eso, él y sus hombres comieron y bebieron, y pasaron la noche allí.
A la mañana siguiente, cuando se levantaron, el mayordomo pidió permiso para volver a la casa de su amo, 55 pero el hermano y la madre de Rebeca respondieron:
—Deje usted que la muchacha se quede con nosotros unos días más, y entonces podrá irse.
56 Pero el mayordomo les rogó:
—¡No me detengan más! Ya Dios me ha dado éxito en mi viaje, así que déjenme volver a la casa de mi amo.
57-58 Ellos llamaron a Rebeca y le preguntaron:
—¿Quieres irte con este hombre?
Como Rebeca respondió que sí, 59 la dejaron ir junto con la mujer que la había cuidado desde niña, el mayordomo y sus hombres. 60 Su familia la despidió con esta bendición:
«Querida hermana nuestra,
deseamos que llegues a tener
miles y miles de descendientes,
y que ellos lleguen a conquistar
las ciudades de sus enemigos».
61 Entonces se levantó Rebeca, junto con sus sirvientas, y montando en los camellos se fueron siguiendo al mayordomo. Así fue como él se llevó a Rebeca.
62 Isaac vivía en el desierto del sur, pero esa tarde llegó hasta el manantial que se llama «Pozo del Dios que vive y todo lo ve». 63 Había salido a dar un paseo por el campo. De pronto, alzó la vista y vio que unos camellos se acercaban. 64 También Rebeca alzó la vista, y al ver a Isaac se bajó del camello 65 y le preguntó al mayordomo:
—¿Quién es aquel hombre que viene por el campo a nuestro encuentro?
El mayordomo respondió:
—¡Es mi amo!
Entonces ella tomó un velo y se cubrió la cara. 66 Y luego de que el mayordomo le contó a Isaac todos los detalles del viaje, 67 Isaac llevó a Rebeca a la tienda de campaña de su madre Sara, y se casó con ella. Así fue como Rebeca llegó a ser su esposa, y él la amó mucho. Esto le ayudó a Isaac a olvidar la muerte de su madre.