1 Actomjac coo siyanya quellhip:
—Naso, cotalhcac sat Dios apquilnancascama acyimnatem yicpintama elmasquingvomoc napocja as enlhitaoc apcanaycam nac lha —alhta aptomjac.
Jesús aplhinganimcasomap
(Mt 17.1-13Lc 9.28-36)
2 Seis acnim alhta intomjac apquinatvocmo inquilhe acvinatem Jesús. Apnalaclhec alhta apquilvamlha apancavo Pedro, najan Jacobo najan Juan. Yejemoc alhta aplhinganimcasacpojo Jesús napatavo apquillhalhmaa. 3 Apquilyinmaclhec alhta aptalhnama, apquilmopeclhec anco. Am copvanac apmopisayclha inyap actema nac lha. 4 Apvitacpec alhta Elías najan Moisés. Apquilpamejitsacpo Jesús. 5 Aptomjac alhta Pedro apcanya Jesús:
—Visqui, intasic sat onlhic as olhma. Ongilanamcoc sat apnatqui tingma. Lhama sat lhip, lhama sat Moisés, lhama sat Elías —alhta aptomjac.
6 Am alhta eyasamcoc Pedro actomjaclha appayvam, ayinyemaclha alpilapquisa apquilvitay. 7 Yejemoc alhta ayajapvaa lhama yipjopay. Intipquic alhta appayvam naysicsa yipjopay:
—Eycaso sictamongvoyam siyasicjayo, elaylhojo sat appayvam —alhta intomjac amyaa.
8 Yejemoc alhta apquilyajamcaa as enlhitaoc nipyava. Am alhta elvitac ma, apvamlha apanco Jesús aplhapco.
9 Lhama alhta apquilinyectamo netin inquilhe. Aptomjac alhta apquilanya apquiltamsoycaoc:
—Noeliltimnas nasa enlhit asoc apquilvitay. Eyca eliltimnas acvocmo sat acnim siclhaticjangviyam sicvisay Sictiyam Sictomja Enlhit nipyesicsa apquilmasquingvaycmo. 10 Apquiltamilcasquic alhta appayvam apquiltamsoycaoc. Apquilpamejitsacpec alhta apancavo:
—¿Soc laa aplhena elhaticjangvomoc nipyesicsa apquilmasquingvaycmo? —alhta apquiltomjac.
11 Apquilmalhnamcaa alhta apquiltamsoycaoc:
—¿Soctomja apquilanya nac apquilyascamco apquiltemaclha evotac sat apmamyi Elías? —alhta apquiltomjac.
12 Apcatingmavoc alhta Jesús:
—Nasoc anco, evotac sat apmamyi Elías, yoyam elaniclhac aclhamoclhojo asoc. ¿Jalhco actomja vaycajac actalhesomalhca siclhenomalhca Sictiyam Sictomja Enlhit? Olngamcoc sat acmasca najan otanovalhcac sat —alhta aptomjac. 13 Actomjac coo siyanya quellhip: Apvoctac alhta Elías, aptovasacpec alhta. Apquilvajanamquic apanco enlhit aclhenaclha apquilvalhoc. Innoc aclhena vaycajac actalhesomalhca —alhta aptomjac.
Jesús aptamilquisquiyam lhama apyimnanic
(Mt 17.14-21Lc 9.37-43)
14 Lhama alhta apquilvactamo apnamcaclha apquiltamsoycaoc. Apquilvita alhta appintalhnama enlhit nipyava. Najan maa apquilyascamco apquiltemaclha apquilatingmacpo apquiltamsoycaoc. 15 Pilapcasquic alhta anco apvitacpo Jesús. Apnateymam alhta apquilamyilhamco, yoyam elpayvecsic. 16 Yejemoc alhta apquilmalhna Jesús:
—¿Soctomja apquilatingmacpo nac? —alhta aptomjac.
17 Apcatingmavoc alhta lhama enlhit:
—Visqui, acyantamenta inyicje sictamongvoyam somquic quilyicjamo actovascama. Actimesquiscama mepqui appayvam. 18 Invitac sat ancoc somquic quilyicjamo, yejemoc acpatjeta najan acyinyovasa nalhpop. Intipquic mataa acyamopoy apvalhoc, yiplovcoc aptoyc apmaoc. Apquitsepquic mataa apyimnaclhojo. Altimnasquic lha inyicje lhip apquiltamsoycaoc, yoyam elantipsic somquic quilyicjamo. Am eyca colapvancaac —alhta aptomjac.
19 Aptomjac alhta apquilanya Jesús:
—Enlhit apquilyasquiyam nac quellhip. ¿Jalhcocvam acnim olhojoc lhama mocjam quellhip? ¿Jalhcocvam acnim olngamcojoc mocjam apquilyasquiyam quellhip? Elyantamenma apyimnanic jalip —alhta aptomjac.
20 Yejemoc alhta apquilyantamacmo apyimnanic. Lhama alhta acvita somquic quilyicjamo Jesús, yejemoc ayaja apyimnaclhojo apsicjangviyam. Yejemoc alhta apsicjaclho. Apyitelingvam alhta. Intipquic alhta acyamopoy apvalhoc. 21 Apquilmalhnac alhta Jesús apyimnanic apyap:
—¿Jalhcocvam años actimem apsicjangviyam? —alhta aptomjac.
Apcatingmavoc alhta apyap:
—Nano, aptemaclha apquitcoc —alhta aptomjac. 22 Inyinyovquic mataa natilh somquic quilyicjamo najan nayingmin, yoyam cajic. Apvanquic sat ancoc etamilquiscomoc lhip, jingimlimojo najan jingilpasim sat nincoo —alhta aptomjac enlhit.
23 Apcatingmavoc alhta Jesús:
—Noyasquim nasa lhip. Ingvanquic acyovoclhojo asoc ningiltomja mongyasquiyam —alhta aptomjac.
24 Apquilpalhamam alhta apyimnanic apyap:
—Moyascacmoc coo, jepasim acna inlhojo sicyasquiyam —alhta aptomjac.
25 Lhama alhta apvita Jesús apnateymantamo enlhit appintalhnama. Apquilpalhimcaso alhta eyca somquic quilyicjamo:
—Actomjac coo siyanya: Cotyip somquic quilyicjamo mepqui acpayvam najan mepqui ajaycaoc. Nocotalhningvota nasa mocjam —alhta aptomjac.
26 Yejemoc alhta alpalhamamcaa somquic quilyicjamo. Ayaja alhta apyimnaclhojo najan actepa. Aptamopamquic alhta apyitnaclha malha apquitsepavo. Apquitsepquic lhac —alhta intomjac amyaa aplhenacpo. 27 Apmec alhta apmic Jesús apnesaclho netin. Yejemoc alhta apquinmaclho netin apyimnanic.
28 Lhama alhta aptalhningveclho lhama tingma. Apyilhacpo alhta apquililmalhna Jesús apquiltamsoycaoc:
—¿Soctomja mongvanco nac nincoo ongilantipsic somquic quilyicjamo lhac? —alhta apquiltomjac.
29 Apcatingmavoc alhta Jesús:
—Acvamlha ningilmalhnancama najan mongmajay ontoc ingvanquic ongilantipsic somquic quilyicjamo actema nac lha —alhta aptomjac.
Anit aplhenayclha amamyi, yoyam ematong
(Mt 17.22-23Lc 9.43-45)
30 Apquilimpaclhec alhta mocjam. Apquilyeycajangveclhec alhta yoclhilhma Galilea. Am alhta eltamjoc Jesús, yoyam elyasamcojo enlhitaoc. 31 Apquillhicmosquic alhta mataa apquiltamsoycaoc: Colhic sat setanongvocmo sicvisay Sictiyam Sictomja Enlhit. Omalhcac sat najan omatong sat. Acmatnec sat ancoc, natqui acnim sat cotnejic olhaticjangvomoc mocjam —alhta aptomjac. 32 Am alhta elyasamcoc aplhenaclha. Inquilnovquic alhta elmalhneclhojo.
¿Soc enlhit aptomja apyimtalhnamo apanco?
(Mt 18.1-5Lc 9.46-48)
33 Apquilvoclhec alhta tingma Capernaum. Lhama alhta apnaclho tingma pac. Apquilmalhnac alhta apquiltamsoycaoc:
—¿Soc lha apquillhena quellhip nalhit amay? —alhta aptomjac Jesús.
34 Am alhta elatingmavo. Nalhit amay alhta apquilpamejitsacpoc:
—¿Soc sat etnejic ningyesicsa apquimja apmamyi? 35 Yejemoc alhta apna, apquilevamcaa apquiltamsoycaoc najan apquilpamejitsa:
—Ningiltamjoc sat ancoc ontimjic ningimja ingmamyi, onquinmiclhac sat alhayi. Ontimjic sat ningilancam ingnaymacoc —alhta aptomjac.
36 Yejemoc alhta apma insicaa, apnesa nipyesicsa apquiltamsoycaoc. Lhama alhta appiquinaclho apvalhoc insicaa, apquilpamejitsa eyca:
37 —Ningilmec sat ancoc tacja lhama insicaa acno aso apsoyam sicvisay, ningiltomja ningmam tacja Jesús. Ningmec sat ancoc tacja Jesús, ningiltomja ningmam tacja Ingyapam, aptomja apcapajascama Jesús —alhta aptomjac.
Am sat ancoc jinginmelhac enlhit, sinpasmom sat etnejic
(Mt 10.42Lc 9.49-50)
38 Appamejitsa alhta Juan:
—Visqui, ningvitac alhta enlhit apsoyam lhip apvisay apquilantipquiscama somquic quilyicjamo. Ningasquic alhta, eyca ayinyemaclha cotnaja ninlhalhma —alhta aptomjac.
39 Apcatingmavoc alhta Jesús:
—Noelmiyov nasa enlhit apsoyam sicvisay. Apquilanay inlhojo tamjaycam sinpilapquiscama, mejelhenejec sat sicmasom. 40 Am sat ancoc jinginmelhac enlhit, sinpasmom sat etnejic. 41 Ningyacvesquic sat ancoc yingmin ningmesa enlhit co Cristo, naso covac sat acyanmongam —alhta aptomjac.
Actemaclha singitsilhnanoncama
(Mt 18.6-9Lc 17.1-2)
42 “Apsilhnanaquic sat ancoc insicaa acno aso actomja mejeyasquiyam, intasi inyicje enlhit coltetic apyispoc mataymong acyimtalhnamo, yoyam colhic acyimyantamo nayingmin. 43 Insilhnanaquic sat ancoc lhip apmic, iyatemen. Intasi inyicje lhip memasquingvomoc actema nac appinsem, am colhno eyacsic acyitnaclha cosponeyaclha talha acna anit apmeoc. 44 Cotsepmaclha ingascoc maa, cosponeyaclha talha nac maa. 45 Insilhnanaquic sat ancoc lhip apminic, iyatemen. Intasi inyicje memasquingvomoc actema nac apyateyaycam, am colhno eyinyovacpoc acyitnaclha cosponeyaclha talha acna anit apmancoc. 46 Cotsepmaclha ingascoc maa, cosponeyaclha talha nac maa. 47 Insilhnanaquic sat ancoc lhip apatic, iyinyov. Intasi inyicje lhip epalhavomoc Dios apquilnancascama actema nac apyavec, am colhno eyinyovacpoc acyitnaclha cosponeyaclha talha acna anit apataoc. 48 Cotsepmaclha ingascoc maa, cosponeyaclha talha nac maa.
49 Jingincajac sat talha acno ningincajay yasic asoc acmatnam acvatnamalhquilha. 50 Intasi nac yasic. Am sat ancoc copanacmoc yasic, ¿jalhco sat ontimjic, yoyam copanmojo mocjam? Coyit sat apquilvalhoc acpaniyam acno yasic. Eltamilsacpojo apanco quellhip actemaclha actamilaycam apquilvalhoc” —alhta aptomjac.
1 Jesús también les dijo:

—Les aseguro que algunos de los que están aquí no morirán hasta que vean llegar el reino de Dios con poder.
Jesús se transforma
(Mt 17.1-13Lc 9.28-36)
2 Seis días después, Jesús llevó a Pedro, a Santiago y a Juan hasta un cerro alto, para estar solos. Frente a ellos, Jesús se transformó: 3 su ropa se puso tan blanca y brillante, como jamás aquí en la tierra podría blanquearse. 4 Luego, los tres discípulos vieron aparecer al profeta Elías y a Moisés conversando con Jesús.
5 Entonces Pedro le dijo a Jesús: «Maestro, ¡qué bueno que estemos aquí! Vamos a hacer tres enramadas: una para ti, otra para Moisés y otra más para Elías.»
6 Los discípulos estaban muy asustados, y Pedro se puso a hablar sin pensar en lo que decía.
7 De pronto bajó una nube y se detuvo sobre ellos. Desde la nube se oyó una voz que decía: «Este es mi Hijo, yo lo amo mucho. Ustedes deben obedecerlo.»
8 Enseguida, miraron a su alrededor y ya no había nadie con ellos. Sólo estaba Jesús.
9 Mientras bajaban del cerro, Jesús les ordenó que no le contaran a nadie lo que habían visto hasta que él, el Hijo del hombre, resucitara. 10 Pedro, Santiago y Juan guardaron el secreto, pero se preguntaban qué significaba aquello de resucitar. 11 Entonces le preguntaron:

—¿Por qué dicen los maestros de la Ley que el profeta Elías va a venir antes que el Mesías?

12 Jesús les respondió:

—Eso es verdad. Elías viene primero a preparar todas las cosas. Aunque también es cierto que la Biblia dice que el Hijo del hombre debe sufrir mucho y ser despreciado. 13 Pero yo les aseguro que Elías ya vino, y muchos lo trataron muy mal. Así se anunciaba ya en la Biblia.
Jesús sana a un muchacho
(Mt 17.14-21Lc 9.37-43)
14 Cuando llegaron a donde estaban los otros discípulos, vieron que había mucha gente a su alrededor, y que los maestros de la Ley estaban discutiendo con ellos.
15 Al ver a Jesús, la gente se puso muy contenta, pues no esperaba verlo. Todos corrieron a saludarlo.
16 Jesús les preguntó:

—¿Qué es lo que discuten entre ustedes?

17 Uno de los que estaban allí le dijo:

—Maestro, te traje a mi hijo, pues tiene un espíritu malo que no lo deja hablar. 18 Cuando el espíritu entra en mi hijo, él se cae al suelo y empieza a echar espuma por la boca. Sus dientes empiezan a rechinar y él se queda rígido. Les pedí a tus discípulos que expulsaran de mi hijo a ese espíritu malo, pero no han podido.

19 Jesús les dijo:

—¿Por qué no han aprendido a confiar en Dios? ¿Acaso no pueden hacer nada sin mí? ¿Cuándo van a aprender? ¡Tráiganme aquí al muchacho!

20 Enseguida se lo llevaron. Cuando el espíritu malo vio a Jesús, empezó a sacudir al muchacho con gran fuerza. El joven cayó al suelo y empezó a echar espuma por la boca.
21 Jesús le preguntó al padre:

—¿Desde cuándo le pasa esto?

El padre respondió:

—Desde que era pequeño. 22 Desde entonces, el espíritu malo siempre ha querido matarlo, y lo arroja al fuego o al agua. Por favor, haz algo para ayudarnos. ¡Ten compasión de nosotros!

23 Jesús le preguntó:

—¿Puedes confiar en Dios? Para el que confía en él, todo es posible.

24 Enseguida el padre gritó:

—Sí, confío en Dios. ¡Ayúdame a confiar más en él!

25 Cuando Jesús vio que se estaba juntando mucha gente a su alrededor, reprendió al espíritu malo y le dijo:

—Espíritu malvado, que impides hablar a este joven, ¡te ordeno que salgas y no vuelvas a entrar en él!

26 El espíritu malo gritó, haciendo que el muchacho sufriera otro ataque. Luego salió y lo dejó como muerto. Mucha gente decía: «¡Está muerto!» 27 Pero Jesús tomó al joven por la mano y lo ayudó a levantarse.
28 Más tarde, cuando Jesús regresó a casa, los discípulos lo llevaron aparte y le preguntaron:

—¿Por qué nosotros no pudimos expulsar a ese espíritu?

29 Jesús les contestó:

—Esta clase de espíritu malo solo se puede expulsar por medio de la oración.
Jesús habla otra vez de su muerte
(Mt 17.22-23Lc 9.43-45)
30 Jesús y sus discípulos se fueron de ese lugar, y viajaron por la región de Galilea. En su camino, Jesús no quiso que la gente supiera que él pasaba por allí, 31 pues quería dedicarse a enseñar a sus discípulos. Les decía: «Yo, el Hijo del hombre, seré entregado en manos de los que me han de matar, pero tres días después resucitaré.»
32 Los discípulos no entendían lo que Jesús les quería decir, pero tenían miedo de preguntarle.
¿Quién es el más importante?
(Mt 18.1-5Lc 9.46-48)
33 Jesús y sus discípulos llegaron al pueblo de Cafarnaúm. Cuando ya estaban en la casa, él les preguntó: «¿De qué estaban hablando cuando venían por el camino?»
34 Los discípulos no contestaron nada, porque habían estado discutiendo cuál de ellos era el más importante.
35 Entonces Jesús se sentó, llamó a los doce discípulos y les dijo: «Si alguno de ustedes quiere ser el más importante, deberá ocupar el último lugar y ser el servidor de todos los demás.»
36 Luego llamó a un niño y lo puso frente a ellos. Lo tomó en sus brazos y les dijo: 37 «Si ustedes aceptan a un niño como este, me aceptan a mí. Y si me aceptan a mí, aceptan a Dios, que fue quien me envió.»
Los que están a favor de Jesús
(Mt 10.42Lc 9.49-50)
38 Juan, uno de los doce discípulos, le dijo a Jesús:

—Maestro, vimos a alguien que usaba tu nombre para sacar demonios de las personas, pero nosotros le dijimos que no lo hiciera, porque él no es de nuestro grupo.

39 Pero Jesús dijo:

—No se lo prohíban, porque nadie podría maldecirme después de haber hecho un milagro usando mi nombre. 40 Quien no está contra nosotros, realmente está a nuestro favor.
41 »Les aseguro que Dios no se olvidará de premiar a quien les dé un vaso de agua solo porque ustedes son míos.
Las tentaciones
(Mt 18.6-9Lc 17.1-2)
42 »Si alguien hace que uno de estos pequeños seguidores míos deje de confiar en mí, mejor le sería que le ataran al cuello una piedra enorme y lo tiraran al mar.
43-44 »Si lo que haces con tu mano te hace desobedecer a Dios, mejor córtatela. Es mejor quedarse para siempre sin una mano, que tener las dos manos y ser echado al infierno, donde el fuego nunca se apaga.
45-46 »Si lo que haces con tu pie te hace desobedecer a Dios, mejor córtatelo. Es mejor quedarse para siempre sin un pie, que tener los dos pies y ser echado al infierno.
47 »Si lo que ves con tu ojo te hace desobedecer a Dios, mejor sácatelo. Es mejor que entres al reino de Dios con un solo ojo, que tener los dos ojos y ser echado al infierno, 48 donde hay gusanos que nunca mueren, y donde el fuego nunca se apaga.
49 »Dios va a purificar a todos como cuando purificamos las cosas con la sal o con el fuego. 50 La sal es buena. Pero si deja de estar salada, ¿cómo podrán ustedes devolverle su sabor? Por eso, sean buenos como la sal: hagan el bien y vivan en paz con todos.