1 Singanamaclha Moisés actomja malha quilaycmasquiscama yamactamila ayinyema asoc altamila yoyam colvac sat. Cotnaja asoc actomja nasoc anco, acvamlha malha quilaycmasquiscama. Covanquejec mataa singanamaclha Moisés cotnesquisic apquilpeyvomo napato Dios enlhitaoc apquilmescama mataa asoc acticyovam actemaclha macmescama Dios aclhamoclhojo años. 2 Inmascosalhquic sat ancoc melyascalhma enlhitaoc yoyam cotnejic ayalhno apquilvalhoc, coymalhquejec mocjam elmesic asoc acticyovam actemaclha macmescama Dios. 3-4 Am nic nat colmascosalhcac mataa melyascalhma ayinyema ema ac asoc acticyovam. Apquilyasingvoclhoc nic nat mataa enlhitaoc acyitna melyascalhma, ayinyema apquilmescama mataa asoc acticyovam actemaclha macmescama Dios aclhamoclhojo años.
5 Apvaac alhta Cristo as nalhpop. Aptomjac alhta Cristo apcanya Dios:

Am colcac apvalhoc lhip asoc acticyovam najan moc asoc macmescama lhip.
Jellanescasquic lhip sicyovoclhojo.
6 Am colcac apvalhoc lhip asoc acticyovam malvatnama najan asoc acticyovam macmescama lhip acyanmongam melyascalhma enlhitaoc.
7 Actomjac coo: “Lhip Tata coo, ayilhyacmec coo yoyam otnejic lhip apmayjayoclha acno selhanma vaycajac actalhesomalhca”

—alhta aptomjac.
8 Aptomjac alhta siclho Cristo: “Am colcac apvalhoc lhip asoc acticyovam najan moc asoc macmescama lhip, najan asoc acticyovam malvatnama najan asoc acticyovam macmescama lhip acyanmongam melyascalhma enlhitaoc” —alhta aptomjac. Apquilanyacpec alhta inyicje enlhitaoc elmesic asoc acticyovam macmescama Dios, ayinyema singnamaclha Moisés. 9 Aptomjac alhta mocjam Cristo: “Lhip Tata coo, ayilhyacmec coo yoyam otnejic lhip apmayjayoclha” —alhta aptomjac. Apmascosquic alhta Dios actemaclha ningmescama asoc acticyovam. Apyanmongsaclhec moc actemaclha yoyam ontimjic nincoo. 10 Inmascosalhquic mongilyascalhma ayinyema apvajaneycaoc Jesucristo apmayjayoclha Dios. Acvamlha lhama apmesomap apanco Cristo actemaclha macmescama Dios.
11 Apnam mataa Dios apquilancam Leví apmolhama congne tingma apponquinomap aclhamoclhojo acnim yoyam eltamjam. Apquilmasquic mataa asoc acticyovam actemaclha macmescama Dios. Am eyca colmascosac mataa melyascalhma enlhitaoc. 12 Acvamlha lhama apmescama Jesucristo, aptomja apmesomap apanco actemaclha macmescama Dios acyanmongam mongilyascalhma. Apnesacpec alhta apanco apnaclha Dios apquilmilaneycaoc yoyam elhic napocja actamilaclha cotmongvoycamlha nelha. 13 Apquiljalhnec maa Cristo yoyam elmacpoc cotnaja apnaymacoc. Colhic sat apnincanvactamo apnaclha, malha apquiltoyam sat etnejic. 14 Aptimescasquic alhta apquilpeyvomo napato Dios aplhamoclhojo acyitna ayalhnayo apquilvalhoc, ayinyema acvamlha lhama macmescama Dios. 15 Aplingasquic nic nat Espíritu Santo appayvam:

16 Eycaso actomja monquinatquiscama sicmayjayoclha siclhanma yoyam ollanesic sat nipyesicsa enlhitaoc nalhit acnim sat —nic nat aptomjac Dios.
Aptomjac nic nat mocjam:
Opquinic sat apquilvalhoc enlhitaoc siyanamaclha ajanco.
Otalhocsic sat apquilvalhoc enlhitaoc siyanamaclha ajanco.
17 Molhenamejec sat mataa melyascalhma apancaoc najan apquiltemaclha almasomcaa enlhitaoc

—nic nat aptomjac.
18 Inquilmascosalhquic sat ancoc mongilyascalhma, coymalhquejec sat mataa asoc macmescama Dios.
Incaymalhquic ongilyoclhojo apnaclha Dios
19 Quellhip elyalhinga. Quilhvoc ingvanquic mataa ongilantilhic acyitna mongyasquiyam mepqui ningay congne tingma “apponquinomap apanco”, moc ningiltimem apnaclha Dios. Eycaso ayinyema apquitsepma Jesucristo. 20 Ingillanescasquic alhta Jesucristo amay alhnancoc actomja acyimnatescama ingnenyic. Ingvanquic ongilyoclhojo apnaclha Dios tap apava apjalhtamomap, apyaptama alhta Jesucristo, moc ningiltimem apmesomap apanco actemaclha macmescama Dios. 21 Apnec nincoo Jesús aptomja Dios apquilancam apyimtalhnamo nipyesicsa Dios apmolhama. 22 Ingilane sat ongilyoclhojo apnaclha Dios acyitna ingvalhoc ayalhnayo najan acyitna acyimnatem mongyasquiyam. Innec alhta alalhnasa ingilvalhoc. Inmasquec najan alsilhnanomalhca ingvalhoc. Innec alhta singyapasquisa yingmin ningyovoclhojo, ayinyema yingmin ayalhnayo. 23 Ingilane sat ongilinlhanmojo ninlingascama apvisay Visqui ingac ningiltomja aljalhneycam ingvalhoc. Mejingilyinimsejec sat Dios actemaclha aplhanma actomja nasoc anco. 24 Ingilane sat colhic alpayesaclho ingvalhoc ningyesicsa yoyam ongilyiplovcasojo actemaclha ningasicjayo najan actemaclha actamila. 25 Noelvatsaoc nasa apquilpasmom ninpayvam. Apquilvatsamquic alhta napocja ingilyalhinga. Ingilane sat colhic acyimnatesa mongyasquiyam. Ingilane sat colhic singilyascasingvoclho ningyesicsa. Ayinyemaclha apquilvitac quellhip ayamquitvaa acnim apvoyctamlha Visqui ingac.
26 Ningilyasingvocmec sat ancoc amyaa actomja nasoc anco. Ningyiplovcasquic sat ancoc mongilyascalhma naysicsa ningyascamco, coytejec sat mataa moc asoc macmescama Dios acyanmongam mongilyascalhma. 27 Avanjec sat cotnejic ningay naysicsa ningiljalhanma acnim yoyam jingyicpilcojoc sat Dios, yoyam eyanmongsiclha apquiltemaclha apancaoc ayinyema cosponeyaclha talha apquiltomja apquilinmelhaycam. 28 Acno ilhnic nat actemaclha singanamaclha Moisés. Aptovasquic sat ancoc enlhit singanamaclha Moisés naysicsa apyascamco, ayinyema apquillhanma apcanit inlhoyqui laa apnatqui enlhit apquiltomja apquilvitaycamco, coyiplovjoc sat apmatnam. Colhejec sat acmiyova ematong. 29 Coyangvomoc sat apyanmongsayclha Dios aptemaclha enlhit aptomja apvinéycam Dios Apquitca najan aptomja apvinéycam em pac Jesucristo najan aptomja aptipsaycam apvisay Espíritu apanco Dios aptomja singasicjayo. Ayinyemaclha Jesucristo em pac actomja asoc monquinatquiscama apmayjayoclha Dios aplhanma alhta yoyam colhejec acyascacmo. 30 Ningyasamcoc nincoo aptomja ilhnic nat appayvam: “Coo sat oyanmongsiclha apquiltemaclha enlhitaoc” —nic nat aptomjac. Aptomjac nic nat mocjam: “Visqui sat eyanmongsiclha enlhit apquiltemaclha apancaoc” —nic nat aptomjac. 31 Acyiviy anco sat cotnejic apquilay enlhitaoc naysicsa yoyam elmoc Dios aptomja apquilmilaneycaoc yoyam eyanmongsiclha apquiltemaclha apancaoc.
32 Colyit apatic quellhip nintamin alhta. Apquilyanmoncasquic alhta apquilvalhoc quellhip, malha apquilvitay ayitsayolhma alhta intomjac. Apquilinlhanacmec quellhip naysicsa apquillingaycamco acmasca, malha apquilnapomap alhta intomjac. 33 Innec alhta actipsamcaa apquilvisay napocja quellhip. Apquillingamcoc alhta acmasca napocja quellhip. Napocja apquiltomja apquillingaycamco lhama acmasca apnaymacoc. 34 Apquilimlacmoc alhta quellhip apnaymacoc apquilmomap naysicsa apquillingaycamco acmasca. Inpayjeclhec alhta apquilvalhoc quellhip naysicsa apquilatamomap apquilnatam. Ayinyemaclha apquilyasamcoc quellhip acyitna netin apquilnatam actamila anco najan actomja comasquingvoyam. 35 Noelvatsaoc nasa actemaclha melyasquiyam quellhip, ayinyemaclha acyiviy sat cotnejic apyanmonquiscama Dios actemaclha melyasquiyam quellhip. 36 Incaymalhquic elinlhanmojo quellhip yoyam elyiplovcasojo actemaclha apmayjayoclha Dios yoyam najan ellhovac aplhanma Dios actomja nasoc anco. 37 Intomjac nic nat Dios appayvam actalhesomalhca:

Cotlapsic sat evotac aptomja apcanyomap evota.
Meyeycajacseje yoyam evota.
38 Coytic sat acyimnatem apnenyic ayinyema meyasquiyam enlhit actomja sictimesquiscama appeyvomo.
Colquejec sat evalhoc sicvita inlhojo apquilvatseycaoc

—nic nat aptomjac.
39 Nincoo eyca mongilvatsamquejec actemaclha mongyasquiyam yoyam mongiltovasalhquejec sat. Ningilinlhanacmec nincoo actemaclha mongyasquiyam yoyam ongilvomsalhcac sat tap.
La ley antigua ya no sirve
1 La ley de Moisés era solo una muestra de lo bueno que Dios nos iba a dar, y no lo que en verdad nos daría. Por eso, la ley nunca puede hacer perfectos a los que, cada año, van al santuario a ofrecer a Dios los mismos sacrificios de siempre. 2 Si en verdad la ley pudiera quitarles el pecado, no se sentirían culpables y dejarían de ofrecer sacrificios a Dios. 3 Pero sucede lo contrario. Cada año, cuando ofrecen esos sacrificios, lo único que logran es recordar sus pecados. 4 Porque la sangre de los toros y de los chivos que se sacrifican no puede quitar los pecados.
5-6 Por eso, cuando Cristo vino a este mundo, le dijo a Dios:

«Tú no pides sacrificios
a cambio de tu perdón;
por eso me has dado un cuerpo.

7 »Por eso te dije:
“Aquí me tienes,
para cumplir tu voluntad.
Así me lo enseña
la Ley de Moisés.”»

8 En primer lugar, este salmo dice que Dios no quiere, ni le gustan, los sacrificios y las ofrendas, ni los animales quemados sobre el altar, aunque la ley manda que sean presentados. 9 Después de eso, el salmo dice que Cristo vino a cumplir la voluntad de Dios. Es decir, Cristo quitó aquellos sacrificios antiguos, y estableció uno nuevo. 10 Dios nos eligió porque Jesucristo obedeció sus órdenes al morir en la cruz, y ofreció su cuerpo como sacrificio una sola vez y para siempre.
11 Aunque los sacrificios de animales no quitan el pecado, los sacerdotes judíos siguen ofreciéndolos muchas veces todos los días. 12 Pero Jesucristo le ofreció a Dios un solo sacrificio para siempre, y así nos perdonó nuestros pecados. Luego se sentó a la derecha del trono de Dios, 13 y allí estará esperando, hasta que Dios derrote a sus enemigos. 14 Porque, con un solo sacrificio, Jesucristo hizo que Dios hiciera perfectos a todos los que eligió para ser parte de su pueblo. 15 Así lo asegura el Espíritu Santo cuando dice:

16 «Por eso, este será mi nuevo pacto
con el pueblo de Israel:
haré que mis enseñanzas
las aprendan de memoria,
y que sean la guía de su vida.
17 Y nunca más me acordaré
de sus pecados y maldades.»

18 Por lo tanto, si nuestros pecados han sido perdonados, ya no es necesario darle a Dios más ofrendas para que nos perdone.
Amistad con Dios
19 Hermanos, la sangre que Jesús derramó al morir nos permite ahora tener amistad con Dios, y entrar con toda libertad en el lugar más santo. 20 Pues cuando Jesús murió, abrió la cortina que nos impedía el paso. Pero ahora Jesús está vivo, y por medio de él podemos acercarnos a Dios de un modo nuevo y distinto. 21 Él es nuestro gran sacerdote, encargado del santuario que está en el cielo. 22 Por eso, mantengamos una amistad sincera con Dios, teniendo la plena seguridad de que podemos confiar en él. Porque Cristo nos dejó limpios de pecado, como si nos hubiera lavado con agua pura, y ya estamos libres de culpa. 23 Sigamos confiando en que Dios nos salvará. No lo dudemos ni un instante, porque él cumplirá lo que prometió. 24 Tratemos de ayudarnos unos a otros, y de amarnos y hacer lo bueno. 25 No dejemos de reunirnos, como hacen algunos. Al contrario, animémonos cada vez más a seguir confiando en Dios, y más aún cuando ya vemos que se acerca el día en que el Señor juzgará a todo el mundo.
26 Si seguimos pecando después de haber conocido la verdadera enseñanza de Dios, ningún sacrificio podrá hacer que Dios nos perdone. 27 No nos quedaría más remedio que esperar, con un miedo terrible, el juicio final, que es cuando los enemigos de Dios serán destruidos con fuego ardiente.
28 Si en un juicio dos testigos afirman que alguien ha desobedecido la ley de Moisés, los jueces no le tienen compasión a esa persona y ordenan su muerte. 29 ¡Imagínense entonces el terrible castigo que recibirán los que desprecian al Hijo de Dios, y los que dicen que su muerte no sirve para nada! Los que hacen eso insultan al Espíritu de Dios, que los ama, y menosprecian la muerte de Cristo, es decir, el nuevo pacto por medio del cual Dios les perdona sus pecados. 30 Además, como todos sabemos, Dios dijo que él se vengará de sus enemigos, y que los castigará por todo lo malo que han hecho. También dijo que juzgará a su pueblo. 31 ¡Que terrible debe ser que el Dios de la vida tenga que castigarnos!
32 Recuerden todas las dificultades y los sufrimientos por los que ustedes pasaron al principio, cuando aceptaron la buena noticia. A pesar de eso, nunca dejaron de confiar. 33 A muchos de ustedes sus enemigos los insultaron y los maltrataron delante de la gente, y en otras ocasiones ustedes sufrieron con quienes eran tratados así. 34 También tuvieron ustedes compasión de los que estaban en la cárcel, y con alegría dejaron que las autoridades les quitaran sus pertenencias, porque sabían que en el cielo tienen algo mucho mejor y más duradero.
35 Por eso, no dejen de confiar en Dios, porque solo así recibirán un gran premio. 36 Sean fuertes, y por ningún motivo dejen de confiar en él cuando estén sufriendo, para que así puedan hacer lo que Dios quiere y reciban lo que él les ha prometido. 37 Pues Dios dice en la Biblia:

«Muy pronto llegará
el que tiene que venir.
¡Ya no tarda!

38 »Los que me son fieles en todo
y confían en mí
vivirán para siempre.

Pero si dejan de serme fieles,
no estaré contento con ellos.»

39 Gracias a Dios, nosotros no somos de los que dejan de ser fieles y acaban siendo castigados, sino que somos de los que reciben la salvación por confiar en Dios.