Apvisqui Saúl
1 Apnec nic nat lhama enlhit acma apquilnatam. Benjamín apmolhama ilhnic nat apvisay Cis. Apyap nic nat Abiel, apyap nic nat maa Zeror, apyap nic nat maa Becorat, apyap nic nat maa Afía, apyap nic nat maa apmolhama Benjamín. 2 Apquitca ilhnic nat apnac apvisay Saúl. Apyimnanic aptamila ilhnic nat Saúl, am nic nat elhnoc poc aptamila nipyesicsa enlhitaoc Israel. Apvinatem apanco nic nat Saúl. Am nic nat elhno apnaymacoc.
3 Inquillhinganacmec nic nat yamelyeyjaycoc apnatoscama apyap apvisay Cis. Aptomjac nic nat apyap apcanya Saúl: —Ingva, isovjam sat sicnatoscama yamelyeyjaycoc. Itne sat aplhalhma poc apyimnanic — nic nat aptomjac.
4 Apsovjam nic nat yoclhilhma acma inquilhe Efraín. Apsovjam nic nat yoclhilhma Salisa. Am nic nat etaac apnatoscama. Apsovjam nic nat yoclhilhma Saalim. Am nic nat etaclha. Apsovjam nic nat yoclhilhma Benjamín. Am nic nat etaclha.
5 Apquilvoclhec nic nat yoclhilhma Zuf. Aptomjac nic nat Saúl apcanya aplhalhma: —Noc, ongiltajiclha. Jingilquitmoc sat ingilyap. Comascoc sat aclhanma apvalhoc apnatoscama ingilyap — nic nat aptomjac.
6 Apcatingmavoc nic nat apyimnanic. —Quip ilanojo. Apnec as tingma lhama enlhit Dios aplingascama. Innec mataa ayaco as enlhit. Nasoc anco mataa actemaclha aplhanma asoc yoyam covac. Noc, ongilyoclhojo as enlhit. Apvanquic jingiltimnacsic asoc ningilquitamsama — nic nat aptomjac.
7 Aptomjac nic nat Saúl apcanya apyimnanic: —Noc, ongilyacsic apnaclha. ¿Soc sat asoc ongilsovquisic? Apsovjacpec nincoo pan. Mepqui avalhoc najapa. ¿Soc asoc elhcac sat as enlhit Dios aplingascama? — nic nat aptomjac.
8 Apcatingmavoc nic nat apyimnanic: —Quip ilanojo. Inyitnec coo nicja plata solyayem ayitcoc. Sat omquecsic maa Dios apquilancam. Jingiltimnacsic sat asoc ningilquitamsama — nic nat aptomjac.
9 (Apquiltemaclha ilhnic nat mataa elyasamcojo asoc ayinyema Dios. Apquiltimec nic nat mataa apquilpayvam: Noc, ongilmalhnam sat aptomja apyascamco apanco — nic nat intomjac apquilpayvam. Apquiltimec nic nat apvisay apyascamco apanco. Nincoo ningiltimem profeta Dios aplingascama.)
10 Aptomjac nic nat Saúl apcanya apyimnanic: —Naso, noc maa — nic nat aptomjac.
Apquilmiyaclhec nic nat tingma apnaclha Dios apquilancam. 11 Apquilmiyaclhec nic nat tingma apvanyam. Apquiltajanyac nic nat quilvanaa ayitcoc alyayjayam. Apquiltomjac nic nat apquilanya:
—¿Apne ya as tingma enlhit apyascamco apanco? — nic nat apquiltomjac.
12 Inquilatingmavoc nic nat quilvanaa ayitcoc: —Eje, apnec maa apmamyi. Ipecjicsojo etjanyac maa. Quilhvoc lhac apvocta as tingma. Enlhitaoc ayinyema yoyam ingyaniclhac netin inquilhe. Elmecsic sat asoc actemaclha apquilpayescamo Dios. 13 Elvitac sat maa tingma. Ingyajojoc sat elvoclha amamyi aplhingam netin inquilhe yoyam etasomoc. Apquiljalhnec maa enlhitaoc apvactamo yoyam elmalhnesquisic siclho Dios apquilancam. Natamin coyiplovjoc sat aptoycaoc apquilanyomap eltasomoc. Elyas maa, elvitac sat quilhvo — nic nat intomjac quilvana.
14 Apquilmiyaclhec nic nat tingma apvanyam. Apquilvoclhec nic nat tingma. Pilapcasquic nic nat apquilvita apquilhyacmo profeta Samuel. Apquiltamjoc nic nat ingyinamtic netin inquilhe. 15 Aplingac nic nat profeta Samuel acnim alhta Dios appayvam. Am nic nat evac mocjam Saúl.
Aptomjac nic nat Dios apcanya Samuel: 16 —Ongvapajacsic sat lhama enlhit apnaclha lhip, secaseclha acvamlha hora nac jay. Ingyinyemac sat Benjamín apcaoclha. Itnesquis sat apvisqui nipyesicsa enlhitaoc Israel. Iyilhvatas sat olivo ayingmenic actemaclha monquinatquiscama aptimesomap apvisqui. Elvomsic sat tap enlhitaoc ajancaoc nipyesicsa enlhitaoc filisteos. Acvitac coo actemaclha apquillingaycamco enlhitaoc ajancaoc. Aclingac coo apquililpalhamaycam — nic nat aptomjac Dios.
17 Yejemoc nic nat apvita profeta Samuel apquilhyacmo Saúl. Aptomjac nic nat Dios apcanya Samuel: —Quip ilanojo. Eycaso enlhit siclhena alhta. Sat etnejic apvisqui nipyesicsa enlhitaoc ajancaoc — nic nat aptomjac Dios.
18 Apquilhyacmec nic nat Saúl. Aptajanyac nic nat profeta Samuel tingma apatong. Aptomjac nic nat Saúl apcanya profeta: —¿Co laa acpayjo tingma pac enlhit apyascamco apanco? Jeltimnas siclho — nic nat aptomjac.
19 Apcatingmavoc nic nat profeta Samuel: —Coo nac sicvisay sicyascamco. Noc, ongilyacsic netin inquilhe. Otovojoc sat lhama lhip quilhvo nac jay. Etajiclhac sat lhip secaseclha. Oltimnacsic sat lhip actemaclha aclhanma apvalhoc. 20 Inquillhinganacmec alhta yamelyeyjaycoc. Natqui acnim intomjac. Noncolhenam nasa apvalhoc. Innec alhta alvitaclho mocjam. ¿Soc lha ancoc asoc actamila nipyesicsa enlhitaoc Israel? Lhip aptomja apancaoc aclhamoclhojo asoc najan apyap apmolhama apancaoc — nic nat aptomjac profeta.
21 Apcatingmavoc nic nat Saúl: —Coo siyinyema Benjamín apmolhama. Paj onlhamac nincoo nipyesicsa enlhitaoc Israel. Anitoc coo sicmolhama nipyesicsa Benjamín apmolhama. ¿Soc lha actema aplhanma lhip asoc? — nic nat aptomjac.
22 Innec nic nat acyantamaclho congne tingma apyivey Saúl najan aplhalhma apyimnanic. Apnesacpec nic nat nipyesicsa maycaa apquilyimtalhnamo, malha treinta enlhitaoc maycaa.
23 Aptomjac nic nat profeta Samuel apcanya aptomja apjanma nintom: —Isanta siclho nicja nintom sicmesa alhta lhip, siyanya alhta etamilsic lhip — nic nat aptomjac.
24 Apsantimcasquic nic nat apjanma nintom alhcaponanyetic acyiplomo apitic. Appicanvoctac nic nat apnaclha Saúl.
Aptomjac nic nat profeta apcanya Saúl: —Itov. Lhip alhta mactamilquisquiscama as apitic. Inlhenquic alhta evalhoc otamilquisquisic as nintom nac jay yoyam ongiltasomoc lhama as enlhitaoc.
Aptovcoc nic nat lhama Saúl profeta Samuel. 25 Apquilantipquic nic nat inquilhe apquilmiyaclho tingma apvanyam. Innec nic nat allanesa aptiyanmaclha netin tingma yoyam etyinic Saúl.
26 Acmopayam congne ilhnic nat intomjac. Apquevam nic nat profeta Samuel apvisay Saúl. Aptomjac nic nat apquevamcaa: —Ilhaticja, siclhalhma sat otnejic — nic nat aptomjac.
Yejemoc nic nat aplhaticja Saúl. Alhtooc anco nic nat apnalhaticjac. Apquillhinquic nic nat apcanit. Profeta Samuel nic nat aptomjac aplhalhma Saúl. 27 Apquilvoclhec nic nat tap tingma apvanyam.
Aptomjac nic nat profeta Samuel apcanya Saúl: —Ingyane sat elhong apmamyi apyimnanic. Yejemec sat lhip yoyam oltimnacsic appayvam ayinyema Dios — nic nat aptomjac. (Yejemoc nic nat aplhinga apmamyi apyimnanic.)
Samuel y Saúl se encuentran
1 Había un hombre muy importante llamado Quis. Era hijo de Abiel y nieto de Seror. Su bisabuelo había sido Becorat, hijo de Afíah. Todos ellos eran de la tribu de Benjamín.
2 Quis tenía un hijo llamado Saúl, que era joven y bien parecido, y además muy alto. Ningún israelita podía compararse con él, pues no había nadie que le pasara de los hombros.
3 Como a Quis se le perdieron unas burras, le dijo a su hijo Saúl: «Ve a buscar las burras. Llévate a uno de tus ayudantes».
4 Saúl y uno de sus ayudantes fueron a buscar las burras por las montañas de Efraín, y también por las regiones de Salisá, Saalim y Benjamín, pero no las encontraron. 5 Cuando llegaron a la región de Suf, Saúl le dijo a su ayudante:

—Tenemos que regresar. Mi padre ha de estar más preocupado por nosotros que por las burras.

6 Pero su ayudante le contestó:

—En este pueblo hay un hombre que sirve a Dios. Toda la gente lo respeta mucho. Dicen que cuando él anuncia que algo va a suceder, sucede. ¡Vamos a verlo! A lo mejor nos dice dónde podemos encontrar las burras.

7 Pero Saúl le respondió:

—Si vamos a consultarlo, ¿qué podemos darle? ¿Con qué le daremos las gracias por su ayuda? Ya no tenemos nada, ni siquiera un poco de pan.

8 El sirviente le dijo:

—Yo traigo una monedita de plata, que pesa como tres gramos. Se la daré a ese hombre para que nos diga dónde encontrar las burras.

9-10 Y Saúl le contestó:

—Está bien, vamos.

En esos días, cuando alguien en Israel tenía problemas y quería que Dios le dijera qué hacer, decía: «Voy a preguntarle al hombre que interpreta visiones». A estos intérpretes se les conocía como «videntes», y tiempo después se les llamó «profetas».
11 Saúl y su sirviente empezaron a subir al cerro para llegar a donde estaba el vidente. Cuando se acercaron al pueblo, se encontraron con unas muchachas que iban a sacar agua del pozo y les preguntaron:

—¿Es aquí donde vive el vidente?

12-13 Y ellas les contestaron:

—Sí, acaba de llegar al pueblo para presentar en el santuario del cerro los animales que se van a ofrendar a Dios. En cuanto entren al pueblo lo verán dirigirse allá para bendecir esos animales. La gente y sus invitados no empezarán a comer de los animales sacrificados hasta que él los bendiga. ¡Vayan rápido y podrán verlo!

14-16 Un día antes de que Saúl llegara, Dios le había dicho a Samuel:

«Mañana vendrá a buscarte un hombre de la tierra de Benjamín. Ese hombre reinará sobre mi pueblo y lo librará del poder de los filisteos. Ya he escuchado las quejas de mi pueblo, y he visto cómo sufre. Así que tú vas a derramar aceite sobre su cabeza, en señal de que será jefe de mi pueblo».

17 Cuando Saúl y su sirviente iban entrando al pueblo, Samuel vio a Saúl. En ese momento Dios le dijo a Samuel: «Este hombre va a reinar sobre mi pueblo».
18 Entonces Samuel se acercó a ellos, y Saúl le preguntó:

—¿Podría usted decirme dónde está la casa del vidente?

19 Y Samuel le contestó:

—Yo soy el vidente. Adelántate al santuario del cerro, porque allí comeremos juntos, y mañana podrás regresar a tu casa. Ahora mismo voy a decirte lo que quieres saber: 20 Deja de preocuparte por las burras que se perdieron hace tres días, pues ya las encontraron. Además, todo lo mejor de Israel será para ti y para tu familia.

21 Saúl, sorprendido, le contestó:

—¿Por qué me dice usted todo esto? La tribu de Benjamín, a la que pertenezco, es la más pequeña en Israel, y mi familia es la menos importante de esa tribu.
Saúl, futuro rey de Israel
22 En el comedor había como treinta invitados, pero Samuel hizo que Saúl y su ayudante se sentaran en el lugar más importante. 23 Luego, Samuel le dijo al cocinero: «Trae la carne que te ordené que apartaras».
24 Enseguida el cocinero trajo una pierna entera y se la sirvió a Saúl. Entonces Samuel le dijo a Saúl: «Esta es la mejor parte de la carne. Come, pues la aparté para que hoy la comieras junto con esta gente».
Samuel y Saúl comieron juntos ese día. 25 Cuando terminaron, bajaron del santuario y se dirigieron a la casa de Samuel, que estaba en el pueblo. Allí, Samuel habló con Saúl en la azotea de su casa. Como la azotea era el lugar más fresco para dormir, allí mismo le prepararon a Saúl una cama, y Saúl se durmió.
26 Al día siguiente, por la mañana, Samuel subió a la azotea y le dijo a Saúl: «Levántate ya, que tienes que regresar a tu casa».
Saúl se levantó y salió de la casa con Samuel. Cuando ya iban a salir de la ciudad, 27 Samuel le dijo a Saúl: «Dile a tu sirviente que se adelante, pues tengo que darte un mensaje de parte de Dios».