Cotnaja ingmoc co Moab najan co Amón
1 Nalhit acnim nic nat intomjac. Apquilpasmeclhec nic nat moabitas najan amonitas, najan meunitas, yoyam elimpocjac co Judá, apvisqui Josafat. 2 Innec nic nat altimnasa apvisqui: —¡Cotnaja ingmoc co Edom! ¡Payjoc yingmin acvanyam tap apquililhyacmoc, acvisay Mar Muerto! ¡Appintalhnama cotnaja ingmoc apquilvoy tingma Hazezón-tamar! (moc apvisay En-gadi).
3 Intiyacmec nic nat apvalhoc Josafat aplinga amyaa. Inlhenquic nic nat apvalhoc etingya Visqui ingac. Apquilanyacpec nic nat apyovoclhojo co Judá, eltimjic apquililmalhnancama, mepqui aptingyeycaoc nintom. 4 Apcaneclhec nic nat co Judá, eltimjic apquililmalhnancama yoyam epasmoc Dios Visqui ingac. 5 Apquiningvocmec nic nat Josafat nipyesicsa apnaymacoc apquilvactama tingma Jerusalén, payjoc tingma apponquinomap atrio alhnancoc. 6 Aptomjac nic nat Josafat apyimnatesa appayvam: Lhip Dios, Visqui apancaoc ningilyeyjamcaa. ¡Lhip nac Dios Visqui netin, lhip nac Visqui apancaoc apyovoclhojo enlhitaoc! Lhip nac apyimnatem apanco acma apmopvan: ¡Paj lhama enlhit comopvan ingyinmelham lhip! 7 Dios Visqui ingac, apquilantipcasquic nat lhip actomja apquilaoclha as yoclhilhma napatavo enlhitaoc Israel. Apquillhocac nat aptovana niptamin Abraham, apvisay lhip aptimem poc, elhnam sat mataa cotmongvoycamlha nelha. 8 Apquilnaclhec nat ningilyeyjamcaa as yoclhilhma, apquillanac nat tingma apponquinomap, yoyam elhic lhip. Apquiltomjac nat apquilpayvam: 9 Ningvitac sat ancoc acmasom actomja acyanmongayclha nintemaclha inganco. Ningvitac sat ancoc singilimpocjay, najan ningmasquem ataoc, najan mayic ataoc. Ontingyac sat as tingma apponquinomap apmaclha lhip, yoyam ongilmalhnac lhip, jingilpasmoc sat naysicsa ningilay. Jingilyeylhojoc sat lhip, jingilvomsic sat tap nincoo — nat apquiltomjac. 10 Pilapcasquic ningvita cotnaja ingmoc amonitas, najan moabitas, najan apquilinyema inquilhe Seir. Colapvanquejec nic nat israelitas, apquilantiyapma siclho yoclhilhma Egipto, yoyam elmilanic apquileyvomaclha cotnaja ingmoc, ayinyema lhip nic nat apmasma. Am nic nat elnapacpoc israelitas, apquilyitnocjac nic nat maa. 11 Quilhvoc ningvita singilimpocjay cotnaja ingmoc as yoclhilhma, actomja lhip apanco, ningillhoy nincoo, lhip singmescama. 12 ¡Lhip Dios Visqui ingac, iyanmongsiclha sat apquiltemaclha apancaoc cotnaja ingmoc! Mepqui ningilyimnatem nincoo napatavo appintalhnama, yoyam jingilimpocjac nincoo. Paj ongilyasamcoc nincoo, yavamlha ontimjic. ¡Ningilanoc lhip quilhvo nac jay! — nic nat aptomjac Josafat.
13 Apquilinmam nic nat napato Dios apyovoclhojo co Judá, najan maa quilvanaa, najan apquitcavoc, najan sicaa. 14 Apnaclhec nic nat espíritu apanco Dios apvalhoc Jahaziel, Zacarías apquitca, Benaia aptavin. Apquilmolhama ilhnic nat levita Asaf. Apquilyeyjamcaa ilhnic nat Jeiel najan Matanías. 15 Aptomjac nic nat apquilanya: Quellhip co Judá najan co Jerusalén najan lhip apvisqui Josafat. Eycaso Dios Visqui ingac appayvam: Noncotyim nasa apquilvalhoc quellhip, noela nasa apquilvita cotnaja ingmoc appintalhnama. Jave quellhip yoyam elnapacpoc cotnaja ingmoc, coo eyca olnapoc sat sicvisay Dios. 16 Elimpocja sat quellhip secaseclha. Apquililhyacmec payjoc amay acyascama tingma Ziz, elvitac sat quellhip nelha alvata, payjoc yoclhilhma actamopeycaoc acvisay Jeruel. 17 Jave quellhip yoyam elnapacpoc. Ellanam sat quellhip, elanojo sictemaclha silnapma cotnaja ingmoc, silvomquiscama tap quellhip. ¡Noncotyim nasa apquilvalhoc, noela nasa quellhip co Jerusalén najan apyovoclhojo co Judá! ¡Elamyilhaoc sat secaseclha, aplhalhma quellhip Dios Visqui ingac! — nic nat aptomjac Josafat.
18 Apticlhiquic nic nat aptapnaoc Josafat, apjalhec nic nat apticlhicvocmo nalhpop payjaclha napaat. Apquilnasoc nic nat apyovoclhojo co Juda najan co Jerusalén, apquilayo Dios Visqui ingac. 19 Apquilminaycmasquic nic nat actemaclha apquilayo Dios Visqui apancaoc Israel, apquilvisay levitas aptovana niptamin Coat najan aptovana niptamin Coré.
20 Secaseclha ilhnic nat intomjac. Apnalhaticjac nic nat alhtoo elmiyaclha sat yoclhilhma actamopeycaoc Tecoa. Yicpintama apquillhingam apquinmaclho netin Josafat, aptomja apquilanya: Quip elaylhojo quellhip co Jerusalén najan co Judá: noelyasquim nasa Dios Visqui ingac, melacyejec sat mataa. Noelyasquim nasa profetas apquilpayvam, elmiyovacpoc sat quellhip — nic nat aptomjac.
21 Appenasquic nic nat appamejitquiscama enlhitaoc Josafat. Apcapajasquic nic nat enlhit apquilminaycmascama acyiplomo apava apquilponquinomap, ellhong sat apquilmamyi, elyiplaclhac sat singilpilhtetemo. Apquiltimec nic nat apquilayo Visqui ingac naysicsa apquilminaycmascama acvisay: Eltime sat gracias Visqui ingac, aptomja singilasicjayo cotmongvoycamlha nelha — nic nat intomjac apquilminaycmascama.
22 Inlingalhquic nic nat apquilminaycmascama actemaclha apquilayo Dios, acyiplomo apquilitsovascama. Aplhinganimcasquic nic nat apquilvalhoc cotnaja ingmoc Dios Visqui ingac. Apticyovquic nic nat amonitas najan moabitas najan co Seir, apquilvoy siclho, yoyam elimpocjac nipyesicsa co Judá. 23 Apquilimpocjac nic nat amonitas najan moabitas nipyesicsa co Seir, apquilsovjoc nic nat apquilnapma. Yiplovcoc nic nat apquilnapomap nipyesicsa cotnaja ingmoc, apticyovquic nic nat amonitas, apticyovquic nic nat moabitas. 24 Apquilvoclhec nic nat co Judá yoclhilhma actamopeycaoc, pilapcasquic nic nat apquilvita apticyovam singilpilhtetemo cotnaja ingmoc, apnaycaoc nalhpop. ¡Am nic nat ingyinyajac lhama! 25 Apvitac nic nat Josafat najan apnaymacoc cotlaycaoc apquilnatam apquilyamasma cotnaja ingmoc: aplhamoc apnatoscama, najan apquilmaycam, najan apava, najan asoc acmamnave. Am nic nat elsovjac apquilpatmaoclha. Apquilpatmaoclhec nic nat asoc apquilvitay maa acvaycmo natqui acnim.
26 Invocmec nic nat cuarto acnim. Apcaneclhec nic nat alvata Beraca, eltimjic apquilayo Dios Visqui ingac. Apquiltimec nic nat acvisay alvata Ningayoclha Dios acvaycmo as acnim actalhesomalhca as vaycajac. 27 Apquiltajaclhec nic nat enlhitaoc co Judá najan co Jerusalén, apnalayclha apvisqui Josafat. Avanjec nic nat acpayjayclha apquilvalhoc apquilvoclho tingma Jerusalén, ayinyema Dios Visqui ingac apquilnapma cotnaja ingmoc naysicsa apquilmasma co Judá. 28 Apquilvoclhec nic nat tingma Jerusalén, apquilmiyaclho tingma apponquinomap, acyiplomo apquilpayvascama salterios, najan cítaras najan trompetas.
29 Inlingalhquic nic nat amyaa apticyovam cotnaja ingmoc ayinyema Dios Visqui ingac. Apquilangvocmec nic nat apyovoclhojo enlhit actomja apquilaoclha nipyava co Judá. 30 Mepqui ilhnic nat mocjam apquilimpocjay cotnaja ingmoc nipyava co Judá, naysicsa aptimem apvisqui Josafat.
Actomjaclha nelha apvisqui Josafat
(1~R 22.41-50)
31 Aptimec nic nat apvisqui nipyesicsa Judá apvisay Josafat. Invocmec nic nat treinta y cinco años aptiyascam Josafat aptimesacpo apvisqui. Aptimec nic nat apvisqui tingma Jerusalén acvaycmo veinticinco años. Inquin nic nat acvisay Azuba, Silhi apquitca.
32 Impeyvoc nic nat aptemaclha Josafat, apno ilhnic nat apyap ninga Asa. Impeyvoc nic nat apquiltomjaclha napato Dios Visqui ingac. 33 Am nic nat conatovasalhcac quilaycmasquiscama najan acyitnamaclha quilaycmasquiscama. Am nic nat colhenac mataa apquilvalhoc enlhitaoc elyiplovcasojo Dios Visqui apancaoc apquilyeyjamcaa. 34 Yitnec nic nat mocjam amyaa actalhesomalhca aptemaclha apvisqui Josafat, acvisay vaycajac crónicas de Jehú, Hanani apquitca. Acyipitcayclho ilhnic nat as vaycajac acyitnamaclha apquilvisay apquilviscaa co Israel.
35 Nalhit acnim nic nat intomjac. Appasmeclhec nic nat Josafat apvisqui co Judá najan Ocozías apvisqui co Israel, cotnaja aptemaclha aptamila. 36 Aptomjac nic nat socio apquillanay barcos tiyascam nayingmin, colyacsic tingma Tarsis. Inquillanalhquic nic nat barcos tingma Ezión-geber. 37 Aptomjac nic nat malha profeta appayvam Eliazer de Maresa, Dodava apquitca, aptomja apcanya Josafat: Conatovasalhcac sat barcos apquillanay lhip, ayinyema appasmeyquiclha Ocozías — nic nat aptomjac. Nasoc nic nat aplhanma. Innatovasalhquic nic nat barcos, am nic nat colmiyaclha tingma Tarsis.
Josafat vence a Moab y a Amón
1 Después de esto, los moabitas, los amonitas, y parte de los meunitas, se unieron para atacar a Josafat. 2 Los mensajeros de Josafat le dieron aviso, diciéndole: «¡Un ejército muy numeroso viene a atacarte! Partió de Edom, del otro lado del Mar Muerto, y ya está muy cerca, en la ciudad de En-gadi».
3 Josafat, lleno de miedo, buscó la ayuda de Dios, y para mostrar su angustia le pidió a todo su pueblo que no comiera. 4-5 De todas las ciudades de Judá llegó gente a Jerusalén para pedir la ayuda de Dios. Al ver a la multitud, Josafat se puso de pie, frente al patio nuevo que está en la entrada del templo de Dios, 6 y oró así:

«Dios de nuestros antepasados, ¡tú estás en los cielos, y dominas a todas las naciones de la tierra! ¡La fuerza y el poder te pertenecen! ¡Nadie puede vencerte!
7 »Dios nuestro, tú expulsaste a los pueblos que antes vivían en este territorio, y nos lo diste a nosotros, que somos descendientes de tu amigo Abraham.
8 »Este ha sido nuestro país, y en él edificamos un templo para honrarte; allí hicimos esta oración: 9 “Si en alguna ocasión nos castigas con toda clase de males, y en medio de nuestras angustias venimos a buscarte a este templo, escúchanos y ayúdanos”.
10-11 »Cuando nuestros antepasados salieron de Egipto, tú no les permitiste entrar al territorio de Amón, Moab y Seír, sino que les mandaste que fueran por otro camino. Así evitaste que ellos destruyeran a esos pueblos. Pero ahora los ejércitos de esa gente nos están atacando, y nos quieren echar del territorio que tú nos diste.
12 »Dios nuestro, ¡castígalos! Nosotros no podemos hacerle frente a un ejército tan grande. ¡Ni siquiera sabemos qué hacer! Por eso nos dirigimos a ti en busca de ayuda».

13 Todo el pueblo de Judá, hombres, mujeres y niños, estaba de pie en el templo de Dios. 14 Allí también se encontraba uno de los ayudantes de los sacerdotes, llamado Jahaziel hijo de Zacarías. Estos son los antepasados de Jahaziel:
Asaf,
Matanías,
Jeiel,
Benaías,
Zacarías.

De pronto, el espíritu de Dios le dio este mensaje a Jahaziel, 15-17 quien dijo:

«¡Rey Josafat, y todos los que viven en Judá y en Jerusalén, escuchen bien esto! Dios dice que él peleará contra ese ejército tan numeroso, así que no se alarmen ni tengan miedo.
»El día de mañana, ellos subirán por la cuesta de Sis; ustedes salgan a encontrarlos donde termina el río que está frente al desierto de Jeruel. Pero no los ataquen; más bien quédense quietos allí, y sean testigos de cómo Dios peleará contra ellos».

18 Entonces Josafat se puso de rodillas, hasta tocar el suelo con la frente, y todos los que estaban con él también se arrodillaron ante Dios y lo adoraron. 19 Mientras tanto, los descendientes de Quehat y de Coré, de la tribu de Leví, se pusieron de pie, alzaron su voz y empezaron a cantar alabanzas a Dios.
20 Al día siguiente, se levantaron muy temprano y se prepararon para ir hacia el desierto de Tecoa. Cuando iban saliendo de Jerusalén, Josafat se puso de pie y les dijo: «Escúchenme con atención, todos los que viven en Jerusalén y en Judá: Confíen en nuestro Dios, y en sus profetas; si lo hacen, todo saldrá bien; ¡nada nos sucederá!»
21 Luego Josafat se puso de acuerdo con el pueblo, y eligió a varios cantores para que marcharan al frente del ejército, y fueran cantando y alabando a Dios con el himno que dice: «Den gracias a Dios, porque él nunca deja de amarnos». Los cantores marcharon, vestidos con sus trajes especiales, 22-23 y en cuanto empezaron a cantar, Dios confundió a los enemigos de Judá. Fue tal la confusión, que los amonitas y los moabitas atacaron a los de Seír, hasta que acabaron con todos. Luego, los amonitas y los moabitas se pelearon entre ellos, y acabaron matándose unos a otros. Así fue como cayeron derrotados.
24-25 Cuando el ejército de Judá llegó hasta el punto desde el cual se ve el desierto, solo vieron un montón de cadáveres regados por todos lados. ¡No quedó nadie con vida!
Entonces Josafat y su ejército fueron a apoderarse de las pertenencias de sus enemigos. Encontraron gran cantidad de alimentos, ropa y utensilios valiosos; era tanto lo que había, que pasaron tres días recogiéndolo todo, y ni aun así pudieron llevárselo.
26 Al cuarto día se reunieron en un valle para bendecir a Dios. Por eso, hasta el día en que se escribió esta historia, a ese lugar se le conoce como «Valle de Bendición».
27 Y como Dios les había dado una gran alegría por la derrota de sus enemigos, todos los hombres de Judá y de Jerusalén regresaron muy felices a Jerusalén, bajo el mando de Josafat. 28 Al llegar, se dirigieron al templo de Dios tocando arpas, instrumentos de cuerdas y trompetas.
29 Cuando los demás pueblos de la región se enteraron de que Dios mismo había peleado contra los enemigos de Israel, tuvieron mucho miedo 30 y ya no se atrevieron a pelear contra Israel. Desde entonces, el reinado de Josafat gozó de mucha tranquilidad.
Resumen del reinado de Josafat
(1 R 22.41-50)
31 Josafat tenía treinta y cinco años de edad cuando fue nombrado rey, y reinó en Jerusalén veinticinco años. Su madre se llamaba Azubá, y era hija de Silhí.
32 Josafat se comportó siempre bien, y obedeció a Dios en todo, así como lo había hecho su padre Asá. 33 Sin embargo, Josafat no destruyó los pequeños templos que había en las colinas, donde se adoraba a otros dioses, pues no todos amaban a Dios con sinceridad.
34-37 A pesar de que Ocozías, rey de Israel, era un hombre malvado, Josafat también se unió a él, y juntos construyeron barcos en el puerto de Esión-guéber, para enviarlos a Tarsis. Fue entonces cuando Eliézer hijo de Dodavahu, de la ciudad de Maresá, le dio a Josafat este mensaje de parte de Dios: «A Dios no le agradó que te unieras a Ocozías, y por eso destruirá los barcos que has construido».
Y así sucedió; los barcos se hundieron y no pudieron partir hacia Tarsis.
La historia de Josafat, de principio a fin, está escrita en «Las historias de Jehú hijo de Hananí», que son parte del libro de la historia de los reyes de Israel.