Apvisqui Amasías nipyesicsa co Judá
(2~Cr 25.1-28)
1 Aptimec nic nat segundo año apvisqui Joás, Joacaz apquitca, nipyesicsa co Israel. Aptimesacpec nic nat Amasías, Joás apquitca, etnejic apvisqui nipyesicsa co Judá. 2 Vocmec nic nat veinticinco años aptiyascam Amasías aptimesacpo apvisqui tingma Jerusalén, acvaycmo veintinueve años. Inquin nic nat acvisay Joadán, tingma ac Jerusalén. 3 Aptemaclha ilhnic nat appeyvomo Amasías napato Dios Visqui ingac. Inquitlhincasquic nic nat colhojoc aptemaclha appeyvomo apyeyjamcaa David. Yitnec nic nat apyiplovquiscama aptemaclha apanco apyap ninga Joás. 4 Am nic nat elvatsamcoc mataa apquilayo quilaycmasquiscama, najan apquilmescama asoc macmescama quilaycmasquiscama, najan apquilvatnama asoc acmasis acyitnamaclha quilaycmasquiscama.
5 Inyangvocmec nic nat aptemaclha apyimtalhnamo Amasías. Apcapajasquic nic nat, yoyam eticyoc ticyovam yapmayc, apquilnapma ilhnic nat apyap ninga. 6 Am nic nat eticyavac apquitquic ticyovam yapmayc, ayinyema vaycajac singanamaclha Moisés, aplhanma ilhnic nat Dios: Meticyovejec mataa apquitquic, acyitna inlhojo apquilsilhnanomap apanco apyapmayc. Meticyovejec mataa apyapmayc, acyitna inlhojo apquilsilhnanomap apanco apquitquic. Ematong sat enlhit, acyitna inlhojo apsilhnanomap apanco — nic nat intomjac vaycajac.
7 Apticyovquic nic nat diez mil cotnaja ingmoc edomitas, apquilimpocjay nic nat Amasías najan apnaymacoc, payjoc yancomilh, acvisay Alvata Yasic. Apquilimpocjac nic nat tingma Sela, apquiltimec nic nat apvisay Jocteel acvaycmo as ningvamlha nac jay.
8 Apcapajasquic nic nat amyaa Amasías apnaclha apvisqui Joás apyap nic nat Joacaz, apyata ilhnic nat Jehú. Apvisqui nipyesicsa co Israel nic nat Joás. Intomjac nic nat amyaa: ¡Ingva, pac ongilnapalhca! ¡Ongilyasamcojoc sat aptomja apyimnatem apanco! — nic nat intomjac amyaa. 9 Apcapajasquic nic Joás, colhic altimnasa Amasías: Lhip Amasías, ingyeylhojo sicyitquiscama: Apquinmec yammeyac payjoc Líbano, apquinmec najan masit payjoc maa. Aptomjac nic nat yammeyac apcanya masit: Nomyov nasa lhip apquitca quilvana, colyimjapoc sat sictamongvoyam, etnejic sat aptava — alhta aptomjac. Pilapcasquic alhta acvaa asoc navjac aclom actacmo yammeyac, intovasquic alhta. 10 Apquilimpocjac alhta quellhip cotnaja ingmoc edomitas. Eycaso ayinyema apyimtalhesacpo apanco lhip. Tasi, coyit sat lhip ayajamalhco apvalhoc, ilha sat tingma pac, mepqui ningilnapomalhca. ¿Tasi ya eticyoc apnaymacoc co Judá najan lhip? — nic nat aptomjac.
11 Am nic nat ingyajalhnoc apvisqui Amasías. Apquilmiyantac nic nat apvisqui Joás najan apnaymacoc, elimpocjac Amasías najan apnaymacoc, payjoc Bet-semes yoclhlhma Judá. 12 Apquilyimnatem nic nat co Israel, apquilinyajamquic nic nat co Judá apquiltajaclho mocjam. 13 Apmacpec nic nat Amasías, apquilmam israelitas, payjoc Bet-semes. Apquilmiyaclhec nic nat tingma Jerusalén Joás najan apquillhalhmaa. Apcapajasquic nic nat colhic actovasa mataymong tingma apjalhtam acvaycmo ciento ochenta metros, ayenmo ilhnic nat atong acyivey acvisay Efraín acvaycmo atong acvisay Tajescamaclha. 14 Apquilpatmaoclhec nic nat acyovoclhojo oro najan plata, najan acyovoclhojo apquilmaycam congne tingma apponquinomap, najan acyitnamaclha solyayem apvisqui tingma pac. Apquiltajaclhec nic nat tingma Samaria, apnalayclha ilhnic nat enlhit mayayo apquilminyilhamap.
15 Yitnec nic nat mocjam amyaa actalhesomalhca aptemaclha apvisqui Joás, najan aptemaclha apquilimpocjay apvisqui Amasías najan apnaymacoc co Judá, vaycajac acvisay crónicas apquilviscaa co Israel. 16 Apquitsepquic nic nat apcatoynacpec nic nat tingma Samaria, apcatoynamacpilha apquilviscaa co Israel. Aptimesacpec nic nat apquitca Jeroboam, etnejic apvisqui apya'monquiscama apyap ninga.
17 Niptamin apvisqui Joás, Joacaz apquitca, nipyesicsa co Israel. Aptiyasam nic nat mocjam apvisqui co Judá apvisay Amasías, Joás apquitca, acvaycmo quince años. 18 Yitnec nic nat mocjam amyaa actalhesomalhca aptemaclha Amasías, vaycajac acvisay crónicas apquilviscaa co Judá. 19 Apquilinmelham nic nat napocja enlhit, elajic Amasías. Apquinyec nic nat tingma Laquis apvisqui Amasías. Apya'masacpec nic nat, apmatnec nic nat maa. 20 Apquilpatmaoclhec nic nat apmatnam nolhing apcapoc tingma Jerusalén. Apcatoynacpec nic nat Tingma David, apcatoynamacpilha apquilyeyjamcaa. 21 Apcaneclhec nic nat co Judá, eltimesquisic Azarías, etnejic apvisqui apya'monquiscama apyap ninga. Vocmec nic nat aptiyascam Azarías dieciséis años. 22 Niptamin apyap ninga apquilimpocjac nic nat tingma Elat, apquillaneclhec nic nat mocjam tingma apancaoc co Judá.
Apvisqui Jeroboam II nipyesicsa co Israel
23 Aptimec nic nat apvisqui co Judá Amasías, Joás apquitca acvaycmo quince años. Aptimesacpec nic nat apvisqui co Israel apvisay Jeroboam, Joás apquitca. Aptimec nic nat apvisqui tingma Samaria acvaycmo cuarenta y un año. 24 Somcoc nic nat aptemaclha apanco napato Dios Visqui ingac. Am nic nat elvatasac apyiplovquiscama melyascalhma ayinyema siclho Jeroboam, Nabat apquitca, aptomja apquilsilhnanoncama enlhitaoc Israel.
25 Aptingyascasquic nic nat nacjov'ayc yoclhilhma apancaoc, yoyam colhic actamilsa yoclhilhma, ayenmo amay Hamat, acvaycmo yingmin acvanyam Arabá. Eycaso ilhnic nat aplhanma siclho Dios Visqui ingac, aplingascama apquilancam Jonás, Amitai apquitca, profeta apquinyema Gat-hefer. 26 Apyasamcoc nic nat Dios actemaclha apquillingaycamco israelitas, actemaclha mepqui apquilinyem, najan mepqui apquilpasmom poc. 27 Apcanyacpec nic nat Jeroboam, Joás apquitca, elvomsic tap israelitas. Am nic nat eltamjoc Dios emascoscomoc enlhitaoc Israel.
28 Yitnec nic nat mocjam amyaa actalhesomalhca aptemaclha apvisqui Jeroboam najan aptemaclha apquilimpocjay nic nat cotnaja ingmoc tingma Damasco najan tingma Hamat, eltimjic mocjam apancaoc israelitas. Acvisay vaycajac crónicas apquilviscaa co Israel. 29 Apquitsepquic nic nat apvisqui Jeroboam. Apcatoynacpec nic nat apcatoynamacpilha apquilviscaa Israel. Aptimesacpec nic nat apquitca Zacarías etnejic apvisqui apya'monquiscama apyap ninga.
Amasías, rey de Judá
(2 Cr 25.1-28)
1-2 Amasías comenzó a reinar en Judá a los veinticinco años, cuando Joás tenía ya dos años de gobernar en Israel. La capital de su reino fue Jerusalén, y su reinado duró veintinueve años. Su madre, que era de esa ciudad, se llamaba Joadán. 3 Amasías obedeció a Dios en todo, aunque no fue tan bueno como su antepasado David. Amasías, al igual que su padre Joás, 4 no quitó los pequeños templos donde el pueblo seguía quemando incienso y ofreciendo sacrificios a los dioses.
5 Cuando Amasías creyó que tenía el control del país, mató a todos los oficiales que habían asesinado a su padre. 6 Sin embargo, no mató a los hijos de los asesinos, pues en la ley que Dios le dio a Moisés dice: «Nadie debe ser castigado por un crimen que no ha cometido. Los padres no deben morir por culpa de sus hijos; y los hijos no deben morir por culpa de sus padres».
7 Amasías mató a diez mil edomitas en el Valle de la Sal y conquistó la ciudad de Selá, a la cual le cambió el nombre por el de Jocteel, y este ha sido su nombre hasta el día en que esto se escribió.
8 Un día Amasías le envió un mensajero a Joás, rey de Israel, en el que le declaraba la guerra. 9 Joás le contestó a Amasías:

«Una vez un pequeño arbusto le mandó a decir a un gran árbol: “Dale tu hija a mi hijo, para que sea su esposa”. Pero una fiera del Líbano pasó y aplastó al arbusto. 10 No hay duda de que has vencido a Edom, y eso hace que te sientas orgulloso. Mejor alégrate en tu triunfo y quédate tranquilo en tu casa. No provoques un desastre ni para ti ni para Judá».

11 Sin embargo, Amasías no hizo caso y se fue a luchar contra Joás. La batalla tuvo lugar en Bet-semes, que está en el territorio de Judá. 12 Los soldados de Joás derrotaron a los de Amasías, quienes huyeron a sus casas. 13 Luego de capturar a Amasías, Joás fue a Jerusalén, y allí derribó ciento ochenta metros de la muralla de la ciudad, desde el Portón de Efraín hasta el Portón de la Esquina. 14 Se apoderó de todo el oro, la plata y los objetos que había en el templo de Dios y en el palacio. Tomó luego varios prisioneros y regresó a Samaria.
15 Todo lo que hizo Joás, su poder y su victoria sobre Amasías, está escrito en el libro de la historia de los reyes de Israel. 16 Cuando murió, lo enterraron en Samaria, en la tumba de los reyes de Israel. Su hijo Jeroboam reinó en su lugar.
17 Amasías, rey de Judá, vivió quince años más que Joás, rey de Israel. 18 Todo lo que hizo Amasías está escrito en el libro de la historia de los reyes de Judá.
19 Algunos se pusieron en contra de Amasías en la ciudad de Jerusalén, y aunque él escapó a la ciudad de Laquis, lo siguieron hasta allí y lo mataron. 20 Su cuerpo fue cargado sobre un caballo y llevado a Jerusalén, la Ciudad de David, donde lo sepultaron en la tumba de sus antepasados. 21 Luego el pueblo llamó a Azarías, que tenía dieciséis años, y lo nombró rey en lugar de su padre Amasías. 22 Azarías reconstruyó la ciudad de Elat y la recuperó para Judá.
Jeroboam II, rey de Israel
23 Jeroboam hijo de Joás comenzó a reinar en Israel cuando Amasías tenía ya quince años de gobernar en Judá. La capital de su reino fue Samaria, y su reinado duró cuarenta y un años. 24 Jeroboam desobedeció a Dios, pues se comportó igual que Jeroboam hijo de Nabat, quien hizo pecar a Israel.
25-27 Dios se dio cuenta de que todos los israelitas estaban sufriendo mucho y no tenían quien los ayudara. Entonces los salvó por medio de Jeroboam, pues aún no había decidido hacer desaparecer de esta tierra al pueblo de Israel. Jeroboam recuperó el territorio que Israel había perdido, el cual se extendía desde la entrada de Hamat hasta el mar de Arabá. Esto había sido ya anunciado por medio de Jonás hijo de Amitai, profeta de Dios que era de la ciudad de Gat-héfer.
28 Todo lo que hizo Jeroboam, su poder y cómo luchó y recuperó las ciudades de Damasco y Jamat para Israel, está escrito en el libro de la historia de los reyes de Israel. 29 Cuando Jeroboam murió lo enterraron en la tumba de sus antepasados. Su hijo Zacarías reinó en su lugar.