Aptiyaycamlha Sansón
1 Apquilsilhnanacpec nic nat apanco enlhitaoc Israel napato Dios. Yiplovcoc nic nat apquilmomap nipyesicsa filisteos, acvaycmo cuarenta años.
2 Apnec nic nat lhama enlhit apvisay Manoa, tingma Zora. Apmolhama ilhnic nat apnaymacoc tribu Dan. Cotay ayitca ilhnic nat aptava. 3 Pilapcasquic nic nat apvitacpo ángel Dios apcasinancama. Aptomjac nic nat apcanya quilvana: —Lhiya, cotay ayitca nac lhiya. 4 Nocoyin nasa moc ningyam singyeyescama olhma. Nocotov nasa asoc singascama ontoc. 5 Etnejic sat quilhva aptiyam apponquinomap napato Dios, moc apvisay nazareo. Copvanquejec mataa etingyasquisic apyisem apquitcoc. Etnejic sat apyimtalhnamo, elvomsic tap enlhitaoc Israel nipyesicsa filisteos — nic nat aptomjac ángel.
6 Inquiltimnasquic nic nat atava quilvana, actomja ayanya: Pilapcasquic lhac sicvita ángel Dios apcasinancama. Apvaac sicnaclha coo. Paj oyasamcoc apquinyemayaclha. Am lhac jeltimnasac apvisay. 7 Aptomjac lhac seyanya: Lhiya, cotimsic sat ayitca apquinavo lhiya. Nocoyin nasa anmin lhiya. Nocoyin nasa moc ningyam singyeyescama olhma. Nocotov nasa asoc singascama ontoc. Etnejic sat apponquinomap napato Dios, moc apvisay nazareo. Ayenmo siclho metyaycamlha mocjam acvaycmo apquitsepma — lhac aptomjac — nic nat intomjac quilvana.
8 Aptomjac nic nat apquilmalhnancama Manoa napato Dios: Altamjoc lhip Dios jingyapajasquisic mocjam lhama ángel. Jingiltimnacsic sat ángel yavamlha ontimjic, ningvita inlhojo sicaa quilhva aptiyam — nic nat aptomjac Manoa.
9 Apjalhnoc nic nat apquilmalhnancama Dios. Apvitacpec nic nat mocjam ángel acnaclha quilvana amyip. Am nic nat elhnac atava Manoa.
10 Impecjam nic nat coltimnasquiclha atava: —¡Lhip ingyeylhojo! Acvitac lhac mocjam enlhit netin, sicvitay alhta siclho — nic nat intomjac quilvana.
11 Apquinmaclhec nic nat netin Manoa, etnejic aplhalhma. Apvocmec nic nat apquinmamcaclha enlhit netin. Aptomjac nic nat apcanya: —¿Lhip ya alhta appamejitquiscama etava? — nic nat aptomjac.
Apcatingmavoc nic nat enlhit netin: —Eje coo — nic nat aptomjac.
12 Aptomjac nic nat Manoa apcanya: —Nasoc sat ancoc etyamoc sicaa, aplhanma alhta lhip. ¿Jalhco actema, yoyam ongilvanimsic? — nic nat aptomjac.
13 Apcatingmavoc nic nat ángel Dios apcasinancama: —Incaymalhquic aptava coyiplovcasojo ayanyomalhca cotnejic. 14 Covanquejec coynic anmin, najan moc ningyam singyeyescama olhma. Covanquejec cotoc asoc singascama ontoc. Incaymalhquic colana asoc ayanyomalhca cotnejic — nic nat aptomjac ángel. 15-16 Am nic nat eyasamcoc siclho Manoa, apvisay ángel Dios apcasinancama.
Aptomjac nic nat apcanya: —Ilhnata siclho, etasomoc sat nintom yataay apquitcoc. Quilhvoc ompenacsojo — nic nat aptomjac.
Apcatingmavoc nic nat ángel: —Evanqui inyicje olhic mocjam. Movanqueje eyca otasomoc lhip aptom. Itne sat lhip yataay apquitcoc apmatnam macmescama Dios acyanmongam melyascalhma — nic nat aptomjac.
17 Aptomjac nic nat Manoa apcanya: —Jingiltimnas siclho lhip apvisay. Ontimjic sat ningayo lhip, ningvita inlhojo aptiyam sicaa — nic nat aptomjac.
18 Apcatingmavoc nic nat ángel: —¿Coo ya sicvisay? Movanquejec olhenic actomja acyilhamalhca — nic nat aptomjac ángel.
19 Aptingyac nic nat Manoa yataay apquitcoc najan nintom actic. Appiquinquic nic nat netin mataymong. Aptomjac nic nat macmescama Dios acyanmongam melyascalhma. Pilapcasquic nic nat acvitalhco asoc ayinyema Dios napato Manoa najan aptava. 20 Apvitacpec nic nat ángel tacjalhit talha apvatnamaclha Manoa najan aptava. Apmiyaclhec nic nat netin. Apjalhec nic nat Manoa najan aptava. Inticlhiquic nic nat nalhpop payjaclha napaat. 21 Apyasingvocmec nic nat Manoa, apvisay ángel Dios apcasinanacama. Am nic nat etac mataa Manoa. Am nic nat cotac mataa aptava apvoyctamlha ángel.
22 Aptomjac nic nat Manoa apcanya aptava: —Naso, ongitsapoc sat quilhvo. Ayinyema ningvitay lhac Dios — nic nat aptomjac.
23 Incatingmavoc nic nat quilvana: —Apquiltamjoc sat ancoc jingajic Dios, mejingillhicmocsejec asoc ningvitay lhac. Colquejec apvalhoc Dios asoc ningmescama lhac. Mejingiltimnacsejec nincoo as amyaa — nic nat intomjac.
24 Nalhit acnim nic nat intomjac. Aptiyacmec nic nat ayitca. Inquiltimec nic nat apvisay Sansón. Apvanamyic nic nat aplhoy asoc altamila ayinyema Dios. 25 Apnec nic nat carpa tingma Sansón, apquilmolhama tribu Dan. Payjoc nic nat tingma Zora najan tingma Estaol. Espíritu apanco Dios aptomja apyascasingvoyam Sansón.
Nacimiento de Sansón
1 Los israelitas volvieron a pecar contra Dios, así que él dejó que los filisteos los dominaran durante cuarenta años.
2 En ese tiempo vivía en Sorá un hombre de la tribu de Dan, llamado Manoa. Su esposa no podía tener hijos, 3 pero un día un ángel se le apareció y le dijo:
«Aunque no has podido tener hijos, porque eres estéril, ahora vas a quedar embarazada y tendrás un varón. 4-5 Desde su nacimiento dedicarás tu hijo a Dios como nazireo. Por eso no debes beber vino ni otras bebidas fuertes, ni comer comidas impuras, y al niño nunca se le debe cortar el cabello. Ahora los filisteos dominan a los israelitas, pero con este niño comenzará su liberación».
6 La mujer fue a contárselo a su esposo:
—Un hombre de Dios vino a donde yo estaba, y me impresionó tanto que no me atreví a preguntarle cómo se llamaba, ni él me dijo de dónde venía. Su cara era como la de un ángel. 7 Lo que me dijo fue esto: “Vas a quedar embarazada, y tendrás un varón. Desde que nazca hasta que muera, será dedicado a Dios como nazireo. Por eso, no bebas vino ni otras bebidas fuertes, ni comas comida impura”.
8 Entonces Manoa le rogó a Dios: «¡Dios mío, que venga otra vez ese hombre que mandaste! ¡Que nos enseñe lo que debemos hacer con el hijo que nacerá!»
9 Dios hizo lo que Manoa le pidió, y mandó otra vez al ángel, el cual se le apareció a la mujer cuando ella estaba en el campo. Como Manoa no estaba allí, 10 ella se fue corriendo a llamarlo:
—¡Manoa! ¡Manoa! ¡Aquí está el hombre que vi el otro día!
11 Manoa se levantó y acompañó a su esposa hasta donde estaba el hombre, y le preguntó:
—¿Eres tú quien habló con mi esposa el otro día?
El hombre le respondió que sí, 12 y entonces Manoa le dijo:
—Cuando se cumpla lo que dijiste, ¿cómo debemos criar al niño? ¿Qué debemos hacer?
13 El ángel de Dios le dijo a Manoa:
—Tu esposa debe cumplir con todo lo que le he dicho. 14 Es decir, no debe comer nada que esté hecho de uvas, ni tomar vino ni otras bebidas alcohólicas, ni comer comida impura. Tiene que hacer todo esto, tal como se lo he mandado.
15-16 Sin saber que ese hombre era un ángel de Dios, Manoa le dijo:
—Quédate a comer con nosotros. Vamos a prepararte un cabrito.
Pero el ángel le contestó:
—Aunque me quedara, no podría comer la comida que preparen. Si quieren, pueden ofrecérsela a Dios como sacrificio.
17 Entonces Manoa le preguntó al ángel:
—¿Cómo te llamas? Dinos tu nombre, para poder darte las gracias cuando se cumpla lo que nos has dicho.
18 El ángel le contestó:
—Mi nombre es un secreto; ¿para qué me lo preguntas?
19 Así que Manoa tomó el cabrito y la ofrenda de cereales, los colocó sobre una roca, y los ofreció en sacrificio a Dios. En ese momento sucedió algo maravilloso: 20-21 Mientras Manoa y su esposa miraban cómo salían las llamas de la roca, vieron que el ángel subía al cielo entre las llamas. Comprendieron entonces que ese hombre era un ángel de Dios, y con respeto se inclinaron hasta tocar el suelo con la frente. El ángel no se volvió a aparecer ni a Manoa ni a su esposa.
22 Entonces Manoa le dijo a su esposa:
—Vamos a morir, porque hemos visto a Dios.
23 Pero ella le respondió:
—Si Dios nos hubiera querido matar, no habría aceptado el sacrificio ni los cereales que le ofrecimos. Tampoco nos habría dejado ver este milagro ni nos habría anunciado todo esto, como lo ha hecho ahora.
24 Y la mujer tuvo un hijo y lo llamó Sansón. El niño creció, y Dios lo bendijo. 25 Un día, cuando estaba en el campamento de Dan, entre Sorá y Estaol, el espíritu de Dios comenzó a actuar en él.