Apquinyenm profeta Elías
1 Apquiltimnasquic nic nat apvisqui Acab acnaclha aptava Jezabel aptemaclha alhta profeta Elías. Najan actemaclha alhta apticyovam profetas apquilpayescamo quilaycmasquiscama.
2 Yejemoc nic nat ayapajasa amyaa quilvana apnaclha Elías. Aptomjac nic nat apsovm amyaa apcanya: —Lha intomjac apvisqui aptava: secaseclha sat ematong lhip. Colhojoc sat actemaclha alhta apticyovam enaymacoc profetas. Am sat ancoc cotnajac actemaclha siclhanma, olngamcojoc sat acyanmongayclha ayinyema quilaycmasquiscama acyitsomalhca dios — lha intomjac — nic nat aptomjac.
3 Apcacac nic nat profeta Elías. Apquinyec nic nat yoyam emmoc tap. Apvocmec nic nat tingma Beerseba yoclhilhma Judá. Appicanvocmec nic nat apquilancam Elías. 4 Aplhinquic nic nat Elías acyovoclhojo acnim, yoclhilhma actamopeycaoc nic nat apyasac. Apnacmec nic nat yamit ayitcoc. Inlhenquic nic nat apvalhoc ingyitsapoc.
Intomjac nic nat apvalhoc: —Visqui ajac, Dios. Eyastinquic coo. Imascos quilhvo sicyimnatem. Apquiltasic nic nat sicyeyjamcaa, am olhnoc coo — nic nat intomjac apvalhoc.
5 Apyitnec nic nat coning yamit Elías. Aptinquic nic nat. Pilapcasquic nic nat apvaa lhama ángel Dios apcasinancama. Appatningvocmoc nic nat. Aptomjac nic nat ángel apcanya Elías: —Ilhaticja, itov siclho — nic nat aptomjac.
6 Apsovjam nic nat Elías. Pilapcasquic nic nat apvita nintom, sepo yompac malpayescama najan yingmin payjoc apcatic apyitnaclha. Aptovquic nic nat Elías, apyinquic nic nat. Aptenaclhec nic nat mocjam.
7 Apvoctac nic nat mocjam ángel Dios apcasinancama. Appatningvoclhoc nic nat. Aptomjac nic nat apcanya: —Ilhaticja, itov mocjam. Tepec amay apyasaclha — nic nat aptomjac.
8 Aplhaticjac nic nat Elías. Aptovquic nic nat, apyinquic nic nat. Apyimnaclhec nic nat mocjam. Aplhinquic nic nat cuarenta acnim najan cuarenta alhtaa. Apvocmec nic nat inquilhe Horeb, apvisay Dios apanco inquilhe. 9 Aptalhningvocmec nic nat avalhoc mataymong. Aptinquic nic nat alhtaa. Yejemoc nic nat aplinga appayvam.
Aptomjac nic nat Dios apcanya profeta Elías: —Elías, ¿so aptingya aso? — nic nat aptomjac.
10 Apcatingmavoc nic nat Elías: —Lhip Dios Apyimtalhnamo. Avanjec alhta sicvascapma sicmasma lhip apvisay. Apquilyinyovquic enlhitaoc Israel pacto asoc monquinatquiscama apmayjayoclha lhip. Apquiltovasquic alhta apquilvatnamaclha actemaclha ningilpayescamoclha lhip. Apmatnec alhta mataa profetas apquillingascama lhip apvisay. Acvocmec coo tap elhapco. Apquiltamjoc mataa jelajic coo lha — nic nat aptomjac Elías.
11 Aptomjac nic nat Dios apcanya: —Ityip siclho. Ingyinamit sat netin inquilhe. Etac sat lhip Dios — nic nat aptomjac.
Pac nic nat eyeycajangvotac Dios. Apquilhcajacmec nic nat piyam apyimnatem. Inmayjeclhec nic nat mataymong alvinatem ayinyema piyam. Inmayjeclhec nic nat lhopactic amyip. Am nic nat etacpoc Dios nipyesicsa piyam apyimnatem. Inyiplovcoc nic nat acyovjeycam lhopactic. Am nic nat etacpoc Dios naysicsa acyovjeycam lhopactic. 12 Inyiplovcoc nic nat talha acvanyam. Am nic nat etacpoc Dios naysicsa talha. Intamilaclhec nic nat alhcajayam, malha alvinamalhma ilhnic nat intomjaclhac. 13 Aplingac nic nat Elías. Apcalasquic nic nat manta pac apcatic. Aptipquic nic nat avalhoc mataymong. Apquiningvoclhec nic nat atong. Pilapcasquic nic nat aplinga appayvam: —Elías, ¿so aptingya aso? — nic nat aptomjac Dios.
14 Apcatingmavoc nic nat Elías: —Lhip Dios, Visqui Apyimtalhnamo. Avanjec alhta sicvascapma sicmasma lhip apvisay. Apquilyinyovquic enlhitaoc Israel pacto asoc monquinatquiscama apmayjayoclha lhip. Apquiltovasquic alhta apquilvatnamaclha actemaclha ningilpayescamoclha lhip. Apmatnec alhta mataa profetas apquillingascama lhip apvisay. Acvocmec coo tap elhapco. Apquiltamjoc mataa jelajic coo — nic nat aptomjac Elías.
15 Aptomjac nic nat Dios apcanya: —Itajojo sat mocjam apquinyemayaclha. Ipeyvojo sat tingma Damasco. Apvocmec sat ancoc lhip, iyoclhojo sat apvisay Hazael. Ingyatsisquis sat apyitsicsic. Etnejic sat apvisqui nipyesicsa enlhitaoc yoclhilhma Siria. 16 Iyoclhojo sat poc apvisay Jehú, Nimsi apquitca. Ingyatsisquis sat apyitsicsic. Etnejic sat apvisqui nipyesicsa enlhitaoc Israel. Iyoclhojo sat najan apvisay Eliseo, Safat apquitca apquinyema Abel-mehola. Ingyatsisquis sat apyitsicsic. Etnejic sat profeta apya'monquiscama lhip. 17 Elnapoc sat enlhitaoc apvisqui Hazael. Eyca enlhitaoc apquilaymomap apquinyajaycaoc elnapoc sat apvisqui Jehú. Eyca enlhitaoc apquilaymomap apquinyajaycaoc Jehú, elnapoc sat profeta Eliseo. 18 Elmeyvoc sat mocjam siete mil enlhitaoc Israel apquilaymomap. Am alhta elticlhamcoc aptapnaoc acyitnaclha quilaycmasquiscama Baal. Am alhta elpitsisac mataa amalhimpenic quilaycmasquiscama acyitsomalhca dios.
Apcanyomap Eliseo etnejic profeta
19 Apquimpaclhec nic nat Elías. Aptajanyac nic nat enlhit naysicsa apquilcacjam amyip, apvisay Eliseo, Safat apquitca. Doce ilhnic nat vayqui alhpejic. Amamyi ilhnic nat once vayqui alhpejic alyinyovascama vayqui yamquilvanaa. Alhayi ilhnic nat apquilcacjam Eliseo. Apyoclhec nic nat Elías. Apyinyovquic nic nat manta pac Elías apcalascacmo Eliseo.
20 Yejemoc nic nat apyinyova vayqui alcacjam Eliseo. Apquimjaoclhec nic nat Elías. Aptomjac nic nat Eliseo apcanya Elías: —Ingyane sat otajiclha siclho opayvacsic tata najan meme coo, actemaclha nimpitsisma amalhimpenic. Quilhvoc sat oyiplaclha lhip — nic nat aptomjac Eliseo.
Apcatingmavoc nic nat Elías: —Itajiclha siclho. Iyasamcojo sat sictomjaclha lhcac — nic nat aptomjac.
21 Aptajavoc nic nat Eliseo. Apquilajac nic nat anit vayqui yamquilvanaa. Apquilvatneclhec nic nat yamit vayqui nanyetaoc apjanma apitic. Apquiltovcamquic nic nat apquiltamjaycamo lhama. Apquimpaclhec nic nat Eliseo. Aplhalhma ilhnic nat aptomjac profeta Elías. Apquilancam nic nat aptomjac.
Elías se escapa de Jezabel
1 Ahab le contó a Jezabel todo lo que Elías había hecho y cómo había matado a todos los profetas de Baal. 2 Entonces Jezabel mandó a un mensajero a decirle a Elías: «Te voy a matar como tú hiciste con los profetas de Baal. Si mañana a esta hora no estás muerto, que los dioses me maten a mí».
3 Cuando Elías supo esto, se asustó tanto que huyó a Beerseba, en el territorio de Judá. Dejó a su ayudante en Jezreel 4 y anduvo por un día en el desierto. Después se sentó debajo de un arbusto, y estaba tan triste que se quería morir. Le decía a Dios: «¡Dios, ya no aguanto más! Quítame la vida, pues no soy mejor que mis antepasados».
5 Después se acostó debajo del arbusto y se quedó dormido. Al rato un ángel lo tocó y le dijo: «Levántate y come».
6 Elías miró y encontró cerca de su cabeza un pan recién horneado, y una jarra de agua. Así que comió, bebió y se acostó de nuevo.
7 El ángel de Dios fue por segunda vez, tocó a Elías y le dijo: «Levántate y come, pues el viaje será largo y pesado».
8 Entonces Elías se levantó, comió y bebió. Esa comida le dio fuerzas para viajar durante cuarenta días y cuarenta noches, hasta que llegó al monte Horeb, que es el monte de Dios. 9 Allí encontró una cueva y se quedó a pasar la noche. Pero Dios le habló de nuevo y le preguntó:
—¿Qué estás haciendo acá, Elías?
10 Él contestó:
—Yo me he preocupado mucho por obedecerte, pues tú eres el Dios todopoderoso. El pueblo de Israel ha abandonado el pacto que tiene contigo, ha destruido tus altares y ha matado a tus profetas. Solo yo estoy vivo, pero me están buscando para matarme.
11 Entonces Dios le dijo:
—Sal afuera de la cueva y párate delante de mí, en la montaña.
En ese momento Dios pasó por ahí, y de inmediato sopló un viento fuerte que estremeció la montaña, y las piedras se hicieron pedazos. Pero Dios no estaba en el viento. Después del viento hubo un terremoto. Pero Dios tampoco estaba en el terremoto. 12 Después del terremoto hubo un fuego. Pero Dios tampoco estaba en el fuego. Después del fuego se oyó el ruido delicado del silencio. 13 Cuando Elías lo escuchó, se tapó la cara con su capa, salió y se quedó a la entrada de la cueva. En ese momento Elías escuchó una voz que le preguntó:
—¿Qué estás haciendo aquí, Elías?
14 Él contestó:
—Yo me he esforzado mucho por obedecerte, pues tú eres el Dios todopoderoso. El pueblo de Israel ha abandonado el pacto que tiene contigo, ha destruido tus altares y ha matado a tus profetas. Solo yo estoy vivo, pero me están buscando para matarme.
15 Entonces Dios le dijo:
—Anda, regresa por el mismo camino hasta el desierto de Damasco. Cuando llegues, nombra a Hazael como rey de Siria, 16 y a Jehú hijo de Nimsí, como rey de Israel. También nombra como profeta, en lugar tuyo, a Eliseo hijo de Safat, del pueblo de Abel-meholá. 17 De esta manera, al israelita que escape de morir bajo la espada de Hazael, lo matará Jehú. Y a quien no pueda matar Jehú, lo matará Eliseo. 18 Pero debes saber que siete mil personas no se arrodillaron delante de Baal ni lo besaron; a ellos yo los voy a dejar con vida.
Elías llama a Eliseo
19 Elías se fue de allí y encontró a Eliseo hijo de Safat. Eliseo estaba arando su tierra con doce pares de bueyes. Él iba guiando la última pareja de bueyes. Cuando Eliseo pasó por donde estaba Elías, este le puso su capa encima a Eliseo, y de esta manera le indicó que él sería profeta en lugar de él.
20 Eliseo dejó los bueyes, corrió detrás de Elías y le dijo:
—Déjame darle un beso a mi padre y a mi madre para despedirme, y después te seguiré.
Elías le contestó:
—Está bien, ve a despedirte. Pero recuerda lo que he hecho contigo.
21 Eliseo dejó a Elías, y fue a buscar dos toros suyos y los mató. Tomó la madera del yugo que unía a los toros, y con ella hizo fuego para asar la carne. Eliseo invitó a su gente a comer la carne asada, y luego se fue a buscar a Elías. Desde ese momento, Eliseo fue su ayudante.