Almam apquilvalhoc apóstoles actemaclha apquiltimnaycam Pablo
1 Am alhta omyaclhac mocjam tingma Jerusalén acvocmo catorce años. Natamin alhta sicmiyaclho maa. Siclhalhma alhta actomjac ingyalhing Bernabé najan ingyalhing Tito. 2 Ellhicmosquic alhta Dios yoyam oyacsic tingma Jerusalén. Apcaneclhec alhta apquilimja apmamyi Jesucristo apmolhama. Altimnasquic alhta maa actemaclha alhta sillhicmoscama tasic amyaa nipyesicsa metnaja judíos. Altamjoc alhta oyasamcojo actemaclha sillhicmoscama alhta. Am alhta oltamjoc cotnejic alhto sillhicmoscama tasic amyaa. 3 Am alhta elhenacpoc Tito aptomja siclhalhma yoyam etingya asoc monquinatquiscama apyimpejic. Ayinyemaclha metnaja judío ingyalhing Tito. 4 Nasoc alhta apquilantalhningvactamo naysicsa ninganeyquiclhilha napocja ingilyalhinga apquilmopvan amyaa. Apquililtamjoc yoyam eltingyasquisic asoc monquinatquiscama apyimpeoc metnaja judíos. Apquilyilhacpoc alhta yoyam elyasamcojo actemaclha ningyamasma singanamaclha Moisés. Mongiltomja mocjam ningmomalhca ayinyema ninpasmeyquiclha Cristo Jesús. Apquililtamjoc alhta yoyam ongilyiplovcasojo actemaclha singanamaclha Moisés, yoyam ongiltimjic mocjam malha ningmomalhca. 5 Am alhta eyca ongilyajaclhac nincoo as enlhitaoc. Ningvascapquic alhta ningmasma tasic amyaa actomja nasoc anco yoyam coytic sat mataa quellhip.
6 Apcaneclhec alhta apquilimja apmamyi apquiltomja malha apquilyimtalhnamo. Am najan colhenac apvalhoc Dios actemaclha apquilvisay apquilyimtalhnamo. Am najan coo lha colhenac evalhoc apquilvisay apquilyimtalhnamo as enlhitaoc. Am alhta jeltimnasac apquilimja apmamyi alhnancoc singanamaclha najan singascamaclha. 7 Apquilyicpilcangvocmec alhta actomja siyanyomalhca ayinyema Dios, oltimnacsic tasic amyaa nipyesicsa metnaja judíos. Apnoc najan Pedro aptomja apcanyomap ayinyema Dios eltimnacsic tasic amyaa nipyesicsa judíos. 8 Dios apcasinaycam alhta Pedro yoyam etnejic apóstol apcapajasomap nipyesicsa judíos. Coo najan seyasinaycam Dios yoyam otnejic apóstol siyapajasomalhca nipyesicsa metnaja judíos.
9 Apquilyicpilcangvocmec alhta ingilyipmaa apquilimja apmamyi apquilvisay Jacobo najan Pedro najan Juan, actemaclha siyanyomalhca ayinyema Dios. Apquilmec alhta emic as ingilyipmaa, apquilmec alhta najan apmic Bernabé. Eycaso actemaclha alhta monquinatquiscama yoyam ongiltimjic sat ninpasmeyquiclha ningiltamjaycam. Nincoo yoyam ongiltamjam nipyesicsa metnaja judíos. Ingilyipmaa eyca yoyam eltamjam sat nipyesicsa judíos.
10 Apquililtamjoc alhta ingilyipmaa acvamlha lhama asoc, yoyam ongilpasmoc sat mataa Jesucristo apmolhama mepqui apquilnatam nipyesicsa judíos. Acyiplovcasquic coo mataa actemaclha alhta singanama.
Pablo aptomja apyamatsaycam Pedro tingma Antioquía
11 Acvitac alhta apvactamo Pedro tingma Antioquía. Acyimnatasquic coo sicpayvam sicpamejitsa Pedro naysicsa apsilhnanomap. 12 Appasmec alhta siclho Pedro aptoycaoc ingilyalhinga metnaja judíos. Lhama alhta apquilvaa ingilyipmaa judíos apquiltomja Jacobo apquilapajascama. Am alhta epasmac mocjam Pedro, ayinyemaclha incacoc apnenyic elvita ingilyipmaa judíos. 13 Apquilvajanamquic alhta najan napocja ingilyipmaa judíos actemaclha anit apvalhaoc. Apvajanamquic alhta najan ingyalhing Bernabé. 14 Acvitac alhta apquiltemaclha melyiplovquiscama tasic amyaa actomja nasoc anco. Actomjac alhta coo siyanya Pedro napatavo aplhamoclhojo: “Judío nac lhip. Apvajanamquic lhip apquiltemaclha ingilyalhinga metnaja judíos. Am eyiplovcasac lhip apquiltemaclha ingilyipmaa judíos. ¿Soctomja aptomja nac lhip apcayo apquiltemaclha judíos? Apcanama lhip elvajanamcoc ingilyalhinga metnaja judíos” —alhta actomjac coo siyanya.
Ningilvomsomalhca tap ayinyema mongyasquiyam
15 Nincoo ningiltomja judíos ayinyema ingilyapmayc apquiltomja judíos. Am ongnoc nincoo enlhitaoc lhalhma anco, moltimem mataa enlhit melyascalhma. 16 Ningyasamcoc nincoo, copvanquejec enlhit etnejic appeyvomo napato Dios ayinyema apquilyiplovquiscama singanamaclha Moisés. Apvanquic enlhit etnejic appeyvomo napato Dios, apvamlha aptomja meyasquiyam Jesucristo. Am ongilyascacmoc nincoo lha Jesucristo actemaclha sintimesquiscama ningilpeyvomo napato Dios. Eycaso ayinyema mongyasquiyam, cotnaja ayinyema ningyiplovquiscama singanamaclha Moisés. Ayinyemaclha copvanquejec enlhit etnejic appeyvomo napato Dios ayinyema apquilyiplovquiscama singanamaclha Moisés.
17 Ningiltamjoc sat ancoc ontimjic ningilpeyvomo napato Dios ayinyema ninpasmeyquiclha Jesucristo. Onlhojoc sat nincoo enlhitaoc lhalhma anco. Jingiltimjic sat nincoo lha ningilvisay mongilyascalhma. ¿Apquiltamjo ya Cristo ongyiplovcasojo actemaclha mongilyascalhma? Paj, am eltamjoc. Osilhnanalhcac sat ajanco. 18 Ayinyemaclha ayinimcasquic sat ancoc netin singanamaclha actomja alhta sicyamasma. Osilhnanalhcac sat ayinyema sinimcasquiclha netin. 19 Malha siyitsepma actomjac coo ayinyema singanamaclha. Oyiplovcasojoc sat actemaclha ayinyema Dios. 20 Malha siyitsepma lhama alhta Cristo asoc timyescama. Inmasquec actemaclha evalhoc nano. Cristo apnac evalhoc quilhvo. Yitnec coo acyimnatem enquenyic ayinyema moyasquiyam Dios Apquitca. Ayinyemaclha eyasicjavoc Dios Apquitca, apyinyovsomacpo apanco seyanmongam coo. 21 Am oltamjoc ovinam Dios apcaycaoc. Ningiltimesalhquic sat ancoc ningilpeyvomo napato Dios ayinyema ningyiplovquiscama singanamaclha, alhtoc sat cotnejic apquitsepma Cristo singyanmongam.
Pablo y los otros apóstoles
1-2 Catorce años después, Dios me hizo ver que yo debía ir a Jerusalén. En esa ocasión me acompañaron Bernabé y Tito. Allí nos reunimos con los miembros de la iglesia, y les explicamos el mensaje que yo anuncio a los que no son judíos. Luego me reuní a solas con los que eran reconocidos como líderes de la iglesia, pues quería estar seguro de que mi trabajo, pasado y presente, no iba a resultar un esfuerzo inútil.
3 Ellos no obligaron a nadie a circuncidarse; ni siquiera a Tito, que no era judío. 4 Tuvimos esa reunión porque hubo algunos que, a escondidas, se metieron en el grupo de la iglesia para espiarnos. Esos falsos seguidores solo querían quitarnos la libertad que Jesucristo nos dio, y obligarnos a obedecer las leyes judías. 5 Pero ni por un momento nos dejamos convencer, pues queríamos que ustedes siguieran obedeciendo el verdadero mensaje de la buena noticia.
6 Aquellos que en la iglesia eran reconocidos como líderes no agregaron nada nuevo al mensaje que yo predico. Y no me interesa saber si en verdad eran líderes o no, pues Dios no se fija en las apariencias. 7 Más bien, ellos comprendieron que a Pedro se le había encargado anunciar la buena noticia a los judíos, y que a mí se me había encargado anunciarla a todos los que no lo son. 8 Fue Dios mismo quien envió a Pedro como apóstol para los judíos, y a mí como apóstol para aquellos que no lo son. 9 Santiago, Pedro y Juan, que eran considerados los líderes más importantes de la iglesia, se dieron cuenta de ese privilegio que Dios me había dado. Entonces quedamos de acuerdo en que Bernabé y yo anunciaríamos la buena noticia a los que no son judíos, y que ellos la anunciarían a quienes sí lo son. Y para mostrarnos que estaban de acuerdo, nos dieron la mano. 10 La única condición que nos pusieron fue que no dejáramos de ayudar a los pobres de la iglesia en Jerusalén. Y eso es precisamente lo que he estado procurando hacer.
Pablo corrige a Pedro
11 Cuando Pedro vino a la ciudad de Antioquía, me enfrenté a él y le dije que no estaba bien lo que hacía. 12 Pues antes de que llegaran los judíos que Santiago envió, Pedro comía con los cristianos que no son judíos; pero, en cuanto llegaron los judíos, dejó de hacerlo, porque les tenía miedo. 13 Pedro y los judíos disimularon muy bien sus verdaderos sentimientos, y hasta el mismo Bernabé les creyó. 14 ¡Esa conducta iba en contra del verdadero mensaje de la buena noticia! Por eso, hablé con Pedro delante de todos los miembros de la iglesia de Antioquía, y le dije: «Tú, que eres judío, has estado viviendo como si no lo fueras. ¿Por qué, entonces, quieres obligar a los que no son judíos a vivir como si lo fueran?»
La salvación viene solo por confiar en Jesucristo
15 Todos nosotros somos judíos desde que nacimos, y no somos pecadores como los que no son judíos. 16 Sabemos muy bien que Dios solo acepta a los que confían en Jesucristo, y que nadie se salva solo por obedecer la ley. Nosotros mismos hemos confiado en Jesucristo, para que Dios nos acepte por confiar en él. Porque Dios no aceptará a nadie solo por obedecer la ley.
17 Nosotros queremos que Dios nos acepte por medio de Cristo. Pero si al hacer esto descubrimos que también nosotros somos pecadores como la gente de otros países, ¿vamos a pensar por eso que Cristo nos hizo pecar? ¡Claro que no! 18 Si yo digo que la ley no sirve, pero luego vuelvo a obedecerla, demuestro que estoy totalmente equivocado. 19 Para la ley estoy muerto, y lo estoy por causa de la ley misma. Sin embargo, ¡ahora vivo para Dios!
20 En realidad, también yo he muerto en la cruz, junto con Jesucristo. Y ya no soy yo el que vive, sino que es Jesucristo el que vive en mí. Y ahora vivo gracias a mi confianza en el Hijo de Dios, porque él me amó y quiso morir para salvarme. 21 No rechazo el amor de Dios. Porque si él nos aceptara solo porque obedecemos la ley, entonces de nada serviría que Cristo haya muerto.