Pascua actemaclha ningilvoyam tap
1 Appamejitcasquic nic nat Dios Apyimtalhnamo yoclhilhma Egipto.
Aptomjac nic nat apquilanya Moisés najan Aarón: 2 —Eltimesquis sat apquenmoclha as piltin nac jay. Sat etnejic piltin apmamyi aclhamoclhojo años. 3 Eltime sat elanic apcaneyquiclhilha Israel: Cotnejic sat piltin nac jay acvocmo diez acnim. Incaymalhquic moclhama enlhit appasmeyquiclha apquitquic ingyajic lhama nipquesic apquitcoc. 4 Am sat ancoc elhnam aplhamoclhojo apquitquic, incaymalhquic elpasmoc apnaymacoc yoyam elsavojo aptoycaoc nipquesic apquitcoc. 5 Incaymalhquic actomja inlhojo lhama año aptoscama mepqui acmasom apyimpejic. Aptomja inlhojo nipquesic apquitcoc inlhojo eyca laa yataay apquitcoc. 6 Eltamilquis sat apnatoscama piltin nac jay acvocmo catorce acnim. Elaa sat apnatoscama natamin actalhnama acnim. 7 Elma sat em 'pac apnatoscama. Eltilhnaoc sat em 'pac tingma apatong aptovcamcolha, lhama nicja najan moc nicja najan netin tingma apatong. 8 Eltovaoc sat apquilyalhaclhama as alhtaa najan pan mepqui apquimpascaoc. Elincaja sat panatem acmasca. 9 Noeltovaoc nasa apjapitic angvitic najan acjanomalhca. Eltovaoc sat apquilyalhaclhama acyiplomo apcatic najan apmeoc najan apyi. 10 Noelayim nasa lhama asoc acvocmo secaseclha. Elvatniclha sat secaseclha acyitna inlhojo ayaymomalhca asoc. 11 Elpenacsojo sat amamyi aptoycaoc. Elyimnaticsojo sat niplhita. Enateticlha sat tiyayipeoc apancaoc. Elsov sa apqueleneycam. Elpecjicsojo sat aptoycaoc. Acvisay Pascua ningilvoyam tap ayinyema Dios Apyimtalhnamo. 12 Osavojoc sat alhtaa nac jay yoclhilhma Egipto. Osavojoc sat silnapma sicaa appaliyam apmamyi najan apnatoscama ayitcoc acpaliyam amamyi. Oyanmongsiclhac sat apquiltemaclha dioses apquilpayescamo co Egipto. Coo sicvisay Dios. 13 Ema altilhnamalhca actomja sat asoc monquinatquiscama tingma apnamcaclha quellhip. Acvitac sat ancoc ema eltilhnamalhca, oyeycajac sat as tingma. Melvityejec sat apquilitsepma nipyesicsa quellhip naysicsa sicyanmongsayclha apquiltemaclha co Egipto. 14 Colvoncamejec sat mataa quellhip as acnim. Eltime sat mataa fiesta actemaclha acyitnama apatic Dios Apyimtalhnamo. Elvajanamcoc sat najan aptovana niptamin quellhip cotmongvoycamlha nelha. 15 Eltovaoc sat pan mepqui apquimpascaoc siete acnim. Elsavojo sat etlhaoc asoc ayimpascaoc amamyi siete acnim. Aptovquic sat ancoc enlhit pan acyiplomo apquimpascaoc naysicsa siete acnim ematong sat. Etipsacpoc sat Israel apmolhama. 16 Elponquinquis sat apcaneyquiclhilha quellhip lhama acnim, amamyi anco. Elponquinquis sat mocjam apcaneyquiclhilha acvocmo siete acnim. Colapvanquejec eltamjam quellhip as acnim. Acvamlha ningillanay nintom aptoycaoc apquilvamlha quellhip. 17 Nocolvonquim nasa mataa as acnim actomja fiesta aptovmap pan mepqui apquimpascaoc. Ayinyemaclha acyinyovcasquic quellhip aplhamoclhojo as acnim yoclhilhma Egipto. Elvajanaoc sat mataa quellhip najan aptovana niptamin malha singanamaclha cotmongvoycamlha nelha. 18 Eltovaoc sat pan mepqui apquimpascaoc as piltin nac jay. Ingyenojo sat aptoycaoc quellhip acnim catorce actalhnam acvocmo acnim veintiuno actalhnam. 19 Noelninquin nasa apquimpascaoc tingma apancaoc acvaycmo siete acnim. Aptovquic sat ancoc pan acyiplomo apquimpascaoc, ematong sat as enlhit najan metnaja aptemolhama najan co Egipto. Etipsacpoc sat Israel apmolhama. 20 Noeltovaoc nasa nintom acyiplomo apquimpascaoc. Eltovaoc sat moclhama tingma pan mepqui apquimpascaoc — nic nat aptomjac Dios.
21 Apquilevam nic nat Moisés aplhamoclhojo apquilviscaa enlhitaoc Israel.
Aptomjac nic nat Moisés apquilanya: —Eltingyasquis sat apnatoscama apquitcoc moclhama enlhit apmolhama. Elaa sat, cotnejic sat asoc macmescama Dios. 22 Eltingya sat hisopo paang apva. Ellovquis sat congne ema acyitna asoc payjem. Eltilhnaoc sat tingma apatong, lhama nicja najan moc nicja najan netin tingma apatong. Copvanquejec lhama enlhit etyapvotac tingma pac acvocmo secaseclha. 23 Cotlapsic sat evotac Dios Apyimtalhnamo eyanmongsiclha apquiltemaclha co Egipto. Apvitac sat ancoc ema altilhnamalhca tingma apatong, eyeycajangvomoc sat Dios Apyimtalhnamo, elmeyvoc sat quellhip. Copvanquejec etlhic tingma apancaoc aptomja apquilnapma. 24 Elvajanaoc sat mataa quellhip najan aptovana niptamin malha singanamaclha cotmongvoycamlha nelha. 25 Apquilvoclhec sat ancoc quellhip yoclhilhma aplhanmaclha Dios Apyimtalhnamo yoyam elmecsic, elvajanaoc sat as actemaclha.
26 Eltimjic sat elilmalhna apquitquic nanoc sat: ¿Jalhco ayinyema actema nac aso? — sat eltimjic.
27 Elatingmojo sat quellhip: Acvisay asoc ningmescama Dios Apyimtalhnamo actemaclha pascua ningilvoyam alhta tap. Apyeycajangvoclhec alhta tingma ingancaoc yoclhilhma Egipto naysicsa apyanmongsayclha Dios apquiltemaclha co Egipto. Ingilmiyovquic alhta aplhamoclhojo ningilmolhama — sat eltime elanic — nic nat aptomjac Moisés.
Apquiljalhec nic nat enlhitaoc, apquilpayasoc nic nat Dios Apyimtalhnamo. 28 Apquilyajaclhoc nic nat enlhitaoc Israel. Apquilyiplovcasquic nic nat actemaclha apcanama Moisés najan Aarón ayinyema Dios Apyimtalhnamo.
Apticyovam apquiltomja aptiyam apmamyi
29 Alhtaa aysicso nic nat intomjac. Apyanmongsaclhec nic nat Dios apquiltemaclha co Egipto. Apticyovquic nic nat apquiltomja aptiyam apmamyi. Apsovjacpoc nic nat apticyovam, ayenmo apvisqui faraón apquitca acvocmo apquitca enlhit apcalhimsomap singilpilhtetomaclha. Inticyovquic nic nat aclhamoclhojo apnatoscama actomja acpaliyam amamyi. 30 Aplhaticjac nic nat apvisqui faraón najan apquilancam najan aplhamoclhojo co Egipto. Pilapcasquic nic nat aclingalhco apquiliclhangvoycam co Egipto. Paj nic nat lhama tingma apcaymomap. 31 Innec nic nat ayevamcaa alhtaa Moisés najan Aarón.
Aptomja nic nat apvisqui faraón apquilanya: —Enanteyip sat ningyesicsa, quellhip najan enlhitaoc Israel. Noc maa, elpayicsojo sat Dios actemaclha apquillhanma alhta. 32 Enalaclha sat apnatoscama nipquesic najan vayqui, acno actemaclha apquillhanma alhta quellhip. Noc maa, jelmalhnesquis sat Dios yoyam jepasmoc coo — nic nat aptomjac apvisqui co Egipto.
33 Apquilyimnatasquic nic nat apquilpayvam co Egipto apquilapajasa enlhitaoc Israel. Apquilpecjesam nic nat co Egipto apquilantipquiscama as yoclhilhma. Apquiltomjac nic nat apquilpamejitsacpo. Onticyoc sat ningilanalhco — nic nat apquiltomjac. 34 Apquilpatmeclhec nic nat enlhitaoc Israel sepo yompac apquilyelaquiscama mepqui apquimpascaoc. Apquilalasquic nic nat asoc payjem apava apquilpayjeycam. Apquilpatmeclhec nic nat. 35 Apquililyajaclhoc nic nat enlhitaoc Israel actemaclha apcanama Moisés. Am nic nat colyilhningvocmoc apquilpayvam nipyesicsa co Egipto apquilma apava najan apquilnatanma alyinmomo plata najan oro. 36 Appayesaclhec nic nat Dios Apyimtalhnamo apquilvalhoc enlhitaoc Israel napatavo co Egipto. Apquillhocac nic nat apquiltamjoclha elsaclha. Apquilnatamacpec nic nat asoc apancaoc co Egipto.
Apquilyamasma yoclhilhma Egipto
37 Apquilantipquic nic nat enlhitaoc Israel tingma Ramesés apquilyasa tingma Sucot. Apvocmec nic nat seiscientos mil enlhitaoc. Am nic nat colyipsatalhca quilvanaa najan apquitquic. Nalhpop nic nat apquillhingam. 38 Appintalhnama ilhnic nat enlhitaoc apquillhalhma cotnaja aptemolhama. Cascama ilhnic nat apnatoscama vayqui najan nipquesic najan yataay. 39 Apquilpayesquic nic nat sepo yompac apquilyelaquiscama alhta siclho yoclhilhma Egipto. Mepqui apquimpascaoc nic nat apquilpayasac. Am nic nat elpenasoc aptoycaoc yicpintama apquillhingam apquilantipsomap yoclhilhma Egipto.
40 Invocmec nic nat cuatrocientos treinta años apquileyvam yoclhlilhma Egipto enlhitaoc Israel. 41 Natamin apquilyinyovquic nic nat yoclhlilhma Egipto. Appintalhnama ilhnic nat enlhit apancaoc Dios. 42 Aptiyapecmoc nic nat Dios as alhtaa yoyam elyinyovsic enlhitaoc yoclhilhma Egipto. Incaymalhquic eltimjic enlhitaoc Israel colvoncayam as alhtaa actemaclha acyitnama ingatic Dios Apyimtalhnamo cotmongvoycamlha nelha.
Actemaclha fiesta Pascua
43 Aptomjac nic nat Dios Apyimtalhnamo apcanya Moisés najan Aarón: —Eycaso singanamaclha pascua actemaclha ningilvoyam tap. Copvanquejec etasomoc metnaja aptemolhama Israel. 44 Apnec sat ancoc apquilancam apmomap acyanmongam solyayem, etasomoc sat. Incaymalhquic colhic siclho asoc monquinatquiscama apyimpejic as apquilancam. 45 Copvanquejec etasomoc metnaja aptemolhama najan aptomja aptimesaycam. 46 Incaymalhquic aplhamoclhojo ingyaniclhac lhama tingma yoyam eltovamcoc congne. Noelsaclhes nasa apitic amyip. Noelintas nasa alhquipcoc. 47 Ellana sat fiesta quellhip apquilpasmeyquiclha. 48 Apnec sat ancoc lhama metnaja aptemolhama. Apquiltamjoc sat ancoc etasomoc pascua yoyam epayicsojo Dios Apyimtalhnamo. Incaymalhquic colhic siclho asoc monquinatquiscama apyimpejic as enlhit najan apmolhama apquiltomja apquilinava. Natamin etasomoc sat. Elhojoc sat aptemolhama quellhip. Copvanquejec etasomoc mepqui asoc monquinatquiscama apyimpejic. 49 Lhama singanamaclha sat cotnejic aplhenamap aptemolhama Israel najan cotnaja aptemolhama nipyesicsa — nic nat aptomjac.
50 Apquilyajaclhoc nic nat enlhitaoc Israel actemaclha apcanama Moisés najan Aarón ayinyema Dios Apyimtalhnamo. Apquilyiplovcasquic nic nat.
51 Eyca as acnim apquilyinyovquiscama ilhnic nat Dios Apyimtalhnamo enlhitaoc Israel yoclhilhma Egipto. Appintalhnama ilhnic nat enlhitaoc.
Instrucciones para celebrar la cena de la Pascua
1 Cuando Moisés y Aarón aún estaban en Egipto, Dios les dijo:

2 «Este mes será para ustedes el primer mes del año, y el más importante. 3-5 Digan a todos los israelitas que el día diez de este mes cada familia debe apartar un cordero o un cabrito para comérselo. Los animales deben ser machos, de tan solo un año de edad, y sin ningún defecto. Pero asegúrense de que el animal que elijan alcance para todos, pues cada miembro de la familia debe comer lo acostumbrado. Si alguna familia es muy pequeña como para comerse todo el animal, deberá compartirlo con la familia vecina.
6 »Cuando cada familia haya apartado su animal, deberá guardarlo hasta el día catorce de este mes, y ese día al atardecer lo matará. 7 Una vez que se reúnan para comer, tomarán un poco de sangre del animal y la untarán en el marco de la puerta de la casa. 8 Esa noche comerán la carne del animal asada al fuego, acompañada de pan sin levadura y hierbas amargas. 9 Pero no vayan a comerse la carne cruda o hervida; tienen que asarla al fuego, y comerse la cabeza, las patas y las tripas.
10 »Además, deben comer rápidamente, con la ropa y las sandalias puestas, y la vara en la mano, como si estuvieran apurados por salir. 11 No deben guardar nada para el día siguiente, porque es la fiesta de la Pascua en mi honor; lo que les sobre, deberán quemarlo.
12 »Esa noche recorreré todo Egipto y mataré a todos los hijos mayores de cada familia egipcia, sea hombre o animal. Yo soy el Dios de Israel, y les daré su merecido a los dioses de Egipto. 13 Pero ustedes los israelitas no deben tener miedo; la sangre que van a untar en los marcos de las puertas me servirá de señal. Cuando yo la vea, no les haré ningún daño a sus hijos mayores, sino que pasaré de largo.
14-20 »De ahora en adelante, todos ustedes deberán celebrar esta fiesta en mi honor, para recordar el día en que los saqué de Egipto. La fiesta durará siete días, desde el atardecer del día catorce hasta el atardecer del día veintiuno. En esa semana celebrarán dos reuniones especiales, una en el primer día y otra en el séptimo. Dondequiera que ustedes vivan, durante esos siete días comerán pan sin levadura. Desde el primer día de la fiesta, y hasta el último, no deberán tener en su casa ni un pedacito de masa con levadura. El que coma pan con levadura durante estos siete días, sea extranjero o israelita, será expulsado de entre ustedes. Además, durante esos siete días no deberán hacer ningún trabajo; lo único que podrán hacer es preparar su propia comida. Esta será una ley permanente».
Los israelitas celebran la cena de la Pascua
21 Moisés llamó a los jefes israelitas y les dijo:

«Vaya cada uno de ustedes a buscar un cordero para su familia, y mátenlo para celebrar la cena de la Pascua. 22 Echen la sangre del cordero en una vasija, tomen luego unas ramas de hisopo y unten con ellas la sangre en los marcos de las puertas de sus casas. Después de esto, nadie deberá salir de su casa hasta el día siguiente. 23 Así, cuando nuestro Dios recorra el país para quitarles la vida a los hijos mayores de los egipcios, verá la sangre en los marcos de las puertas y pasará de largo. Dios no permitirá que muera ninguno de ustedes.
24 »De ahora en adelante, ustedes los israelitas tendrán la obligación de obedecer siempre estas instrucciones que Dios les ha dado. 25 Cuando vivan en la tierra que Dios prometió darles, celebrarán esta misma ceremonia todos los años. 26 Y cuando sus hijos les pregunten qué significa esta fiesta, 27 ustedes les dirán: “Esta cena es la Pascua que celebramos en honor de nuestro Dios. Cuando él recorrió todo Egipto para matar a los hijos mayores de los egipcios, pasó de largo frente a nuestras casas y nos libró de la muerte”».

Cuando Moisés terminó de hablar, todos los israelitas se arrodillaron y adoraron a Dios, 28 y luego hicieron lo que Dios les había ordenado a Moisés y a Aarón.
Décimo castigo: Muerte de los hijos mayores egipcios
29 A la medianoche Dios les quitó la vida a todos los hijos mayores de los egipcios. Murieron todos, desde el hijo mayor del rey, que habría de reinar después, hasta el hijo mayor del que estaba preso en la cárcel. También murieron todas las primeras crías de todos los animales egipcios. 30 Esa noche se levantaron el rey y sus consejeros, y los egipcios lloraban a gritos, pues no había una sola casa donde no hubiera muerto un hijo mayor. 31 Esa misma noche, el rey mandó llamar a Moisés y a Aarón, y les dijo: «¡Váyanse lejos de mi pueblo! ¡Váyanse ustedes y todos los israelitas, y adoren a su Dios como lo han estado pidiendo! 32 ¡Llévense sus ovejas y sus vacas, como lo han pedido, y váyanse de aquí! ¡Y pídanle a Dios que no me castigue!»
33 También los egipcios apuraban a los israelitas, pues pensaban que todos iban a morir. 34 Los israelitas, por su parte, tomaron la masa sin levadura, la envolvieron en sus mantos, y con recipientes y todo se la echaron al hombro. 35 Además, a los egipcios les pidieron ropa y objetos de plata y de oro, tal como lo había ordenado Moisés. 36 Dios hizo que los egipcios trataran bien a los israelitas, y que les dieran todo lo que pedían. Así fue como los israelitas les quitaron a los egipcios todas sus pertenencias.
Los israelitas salen de Egipto
37 Los israelitas viajaron a pie desde el pueblo de Ramsés hasta el pueblo de Sucot. Eran como seiscientos mil varones, más las mujeres y los niños. 38 Al salir, se llevaron una gran cantidad de ovejas y vacas, y también salió con ellos muchísima gente de otros países. 39 Salieron de Egipto con tanta prisa que no tuvieron tiempo ni de preparar comida. Por eso tomaron la masa sin levadura que sacaron de Egipto, y con ella hicieron pan.
40-41 El pueblo de Dios salió de Egipto precisamente el día en que se cumplían cuatrocientos treinta años de haber vivido allí. 42 Toda esa noche Dios estuvo pendiente de ellos para protegerlos y sacarlos a salvo de Egipto. Por eso, y en recuerdo de lo que Dios hizo por ellos, desde entonces ningún israelita duerme durante la celebración de la Pascua.
Más instrucciones acerca de la Pascua
43-49 Dios les dijo a Moisés y a Aarón:

«Cuando celebren la Pascua, deberán seguir estas instrucciones:
»Ningún extranjero que trabaje para ti podrá comer del cordero que se sacrifica en la fiesta.
»Solo podrán comer del cordero los esclavos comprados con dinero israelita, siempre y cuando hayan sido circuncidados.
»También podrán comer del cordero los extranjeros que vivan entre ustedes, siempre y cuando ellos y todos los hombres de su familia se circunciden antes. Si lo hacen así, serán considerados parte del pueblo y podrán celebrar la Pascua.
»Nadie que no esté circuncidado podrá participar de la cena de la Pascua.
»El cordero deberá comerse dentro de la casa. Fuera de ella no debe salir ni un solo pedacito de carne. Tampoco se le debe quebrar al cordero ni un solo hueso.
»Estas instrucciones deberán obedecerlas tanto los israelitas como los extranjeros que vivan en el país».

50 Los israelitas hicieron todo tal y como Dios se lo ordenó a Moisés y a Aarón, 51 y ese mismo día Dios sacó de Egipto a su pueblo.