Dios nipyesicsa ningilyeyjamcaa
1 Quellhip enaymacoc.
Elaylhojo sicpayvam sillhicmoscama.
Elaylhojo sicpayvam siltimnascama.
2 Oltimnacsic sat actemaclha nano, amyaa acyilhamalhca.
3 Ayinyema siclhoc nat singiltimnascama ningilyeyjamcaa.
Ningyasamcoc as amyaa.
4 Ongillhicmocsic sat mataa inquitquic.
Ontimjic sat ningayo Visqui ingac.
Onlingacsic sat apmopvan aptamjaycam simpilapquiscama.
5 Dios Visqui ingac ayinyema apcanamaclha.
Elyiplovcasojoc Jacob apquilmolhama.
Najan actemaclha apquiltamilcasomacpo apanco Israel apquilmolhama.
Apquilanyacpec ningilyeyjamcaa ellingacsic Dios appayvam nipyesicsa aptovana.
6 Ellingac sat mataa aptovana niptamin mepaliyam mocjam (metyaycamlha).
Ellingacsic sat Dios appayvam nipyesicsa aptovana (apquitquic).
7 Melyascamejec sat mataa aptovana aptemaclha Dios apyimtalhnamo.
Colvoncamejec sat mataa aptamjaycam simpilipquiscama.
Elilyejiclhojoc sat mataa aptovana apcanamaclha Dios Visqui ingac.
8 Melvajanamquejec sat mataa apquiltemaclha apancaoc apquilyeyjamcaa.
Apquiltemaclha nic nat apquilinmelhaycam Dios Visqui ingac.
Apquiltemaclha nic nat apquilyinimquiscama.
Mepqui nic nat actamilaycam apquilvalhoc.
Apquiltemaclha nic nat apquilyeycajascama apquilpayvam.
9 Apquillhenacpec nic nat Efraín apquilmolhama acma apquilmaycam.
Apquinyajamquic nic nat apquilvita inlhojo apquilnapomacpilha.
10 Am nic nat elyiplovcasac appayvam apmayjayoclha Dios.
Am nic nat elilyajaclhoc apcanamaclha Dios yoyam elyiplovcasojo.
11 Inquilvoncacmec nic nat aptamjaycam simpilapquiscama Dios Visqui ingac.
Inquilvoncacmec nic nat asoc alvitamalhca.
12 Aptamjaycam simpilapquiscama nic nat Dios napatavo apquilyeyjamcaa.
Payjoc nic nat Zoán yoclhilhma Egipto.
13 Apquilhpancasquic nic nat yingmin yoyam elmilanic enlhitaoc.
Nitnoc nic nat yingmin lhama nicja najan moc nicja.
14 Asoc monquinatquiscama nic nat yipjopay ayimja acvitamalhca acnim anco.
Asoc monquinatquiscama nic nat talha actotseycaoc acvitamalhca alhtaa.
15 Dios Visqui ingac appalhcatma nic nat mataymong acyivey yoclhilhma actamopeycaoc.
Aptipcasquic nic nat yingmin acyivey elyinamcoc apyovoclhojo.
16 Aptipcasquic nic nat ayinyem yingmin actiyapma mataymong.
17 Am nic nat elvatsamcoc apquiltemaclha acmasom ningilyeyjamcaa napato Dios.
Apquilinmelham nic nat Dios apyimtalhnamo apnaycam yoclhilhma actamopeycaoc.
18 Apquilyipconquic nic nat Dios, memyovejec sat lhaja nintom.
Apquilanayquic nic nat nintom actamila yoyam elyacyecsic.
19 Apquilpamejitsacpec nic nat:
—Apvanqui ya Dios jingilmecsic acyivey nintom yoclhilhma actamopeycaoc.
20 Ningvitac alhta inyicje aptipquiscama yingmin ayinyema mataymong acyivey.
Malha yingmin ayinyem alhta intomjac.
¿Apvanqui ya jingamcoc nintom pan najan apitic ontovamcoc ningyovoclhojo? — nic nat apquiltomjac.
21 Aplovquic nic nat Dios Visqui ingac aplinga apquiltemaclha Jacob apquilmolhama.
Inlovquic nic nat apvalhoc aplinga inlhojo Israel apquilmolhama.
22 Ayinyema ilhnic nat apquilyasquiyam.
Apquilanem mepasmeje Dios Visqui ingac.
23 Apcanayquic nic nat Dios Visqui ingac conyemac sat netin nintom (yipjopay).
24 Impalacmec nic nat nintom maná (sepo apnic) yoyam eltovamcoc.
25 Apquiltovcamquic nic nat nintom ayinyema ángeles Dios apquilasinancama.
Mepqui apquilsovjomo nic nat aptoycaoc.
26 Inquilhcajacmec nic nat ayinyema actiyapmaclha acnim.
Apquilhcajacmec nic nat piyam apquinyema apmopvan apanco Dios Visqui ingac.
27 Impalacmec nic nat apitic, eltovamcoc enlhitaoc.
Ayinyema Dios Visqui ingac.
Appalacmec nic nat senjic mongmovan ongilyipsitic.
Apquilinyema Visqui ingac.
28 Appalacmec nic nat senjic natingma.
Ningatoc carpa apponquinomap apquilvita.
29 Inquilastinquic nic nat aptoycaoc.
Ayinyema ilhnic nat ayitsepma apnenyaoc enlhitaoc.
30 Am nic nat comascac mocjam ayitsepma apnenyaoc.
Am nic nat elsovjac aptoycaoc.
31 Aplovquic nic nat mocjam Dios Visqui ingac.
Apquilnapquic nic nat Dios.
Apticyovquic nic nat enlhitaoc apquilyimnatem.
32 Am nic nat elvatsamcoc apquiltemaclha apancaoc enlhitaoc (apquilsilhnanomap apanco).
Apquilyascacmec nic nat aptamjaycam simpilapquiscama Dios.
33 Apmascosquic nic nat Dios apquiltiyascam as nalhpop.
Apquillingamcoc nic nat acyivey ayay apquilvalhoc.
34 Pilapcasquic nic nat apquilvita apticyovam.
Dios nic nat aplhenacpoc.
Apquilpecjasquic nic nat aptingyeycaoc mocjam Dios Visqui ingac.
35 Inyasingveclhoc nic nat apquilvalhoc Dios Visqui apyimtalhnamo.
Aptomja ilhnic nat apquilmasma najan apquilvomquiscama tap.
36 Apquiltemaclha apancaoc apquilmopvan amyaa najan apquilyinimquiscama.
37 Am nic nat elyiplovcasac apmajayoclha Dios.
Apquilvatsamquic nic nat.
38 Moc aptemaclha apanco Dios.
Aptomja apcasicjayquiclho mocjam.
Am nic nat elnapac mocjam.
Apmascosquic nic nat apquilsilhnanomap apanco.
Apquilasicjaclhec nic nat.
Apmiyovquic nic nat colvoc apvalhoc.
Am nic nat cotalhca mocjam aplom yoyam elnapoc.
39 Inlhenquic nic nat apvalhoc Dios actemaclha mepqui apquilyimnatem enlhit.
Apquilyitsomacpo enlhitaoc alhcajayam.
Inmasquec mataa acvonquepma.
40 Aplingamcoc nic nat mataa Dios apquiltemaclha melilyajayquiclho enlhit.
Siclhoc nic nat apquileyvam yoclhilhma actamopeycaoc.
41 Apquiltovasquic nic nat mocjam apvalhoc Dios ayinyema apquiltemaclha apancaoc.
Aplingamcoc nic nat acmayovsa apvalhoc Dios apyimtalhnamo.
42 Inquilvoncacmec nic nat mataa aptamjaycam simpilapquiscama Visqui ingac.
Apquilmasma nic nat apquilnapomacpilha cotnaja ingmoc.
43 Invitalhquic nic nat aptamjaycam simpilapquiscama Egipto, payjoc Zoán.
44 Ema ilhnic nat actomjayclho yingmin vatsam, mongmovan ongyinamcoc.
45 Invitalhquic nic nat ascoc (sempeje) acnatovascama enlhitaoc (co Egipto).
Najan lha napnicting acnatovascama nic nat enlhitaoc (co Egipto). ,
46 Apquilvaac nic nat sova apquilsovjomo ayimjaclha ninganma.
Alhto ilhnic nat inyicje apquiltamjaycam co Egipto.
47 Apyacmec nic nat piyam.
Impalacmec nic nat yingmin alyayem.
Inquiltovasalhquic nic nat uva avjac najan yamtaa acma acyilhna.
48 Inquilitsepquic nic nat vayqui najan apnatoscama nipquesic.
Yingmin alyayem nic nat alnapma najan tacja ayajem (alnapma).
49 Apquillingamcoc nic nat aplom pac Dios apyimtalhnamo.
Apquillingamcoc nic nat apyanmongsayclha apquiltemaclha apancaoc Dios.
Ayinyema ilhnic nat ángeles Dios apquilasinancama.
50 Am nic nat emyavac aplom pac Dios apyimtalhnamo.
Am nic nat elasicjaclhac mocjam.
Ningmasquem nic nat inquilnapac.
51 Apmatnec nic nat aptiyam apmamyi co Egipto apquitquic (Cam aptovana).
52 Apyinyovcasquic nic nat yoclhilhma Egipto.
Malha apnatoscama apnalayclha.
Apnalaclhec nic nat apyovoclhojo enlhitaoc yoclhilhma actamopeycaoc.
53 Innec nic nat acnalantama mepqui apquilay enlhitaoc.
Yingmin nic nat alnapma (Mar Rojo) cotnaja ingmoc (co Egipto).
54 Innec nic nat acnalantama Dios apquilyacyescama moc yoclhilhma.
Innec nic nat acnalantama inquilhe alvinatem, actomja Dios apanco.
55 Apquilantipsacpec nic nat actomja apquilaoclha napatavo enlhitaoc Israel.
Apquillhocac nic nat amyipayc malyipsateycaoc moclhama apquilmolhama.
Apquilmaclhec nic nat tingma aptamopeycaoc (co Canaán).
56 Am nic nat elyiplovcasac mocjam apcanamaclha Dios Visqui ingac.
Apquilinmelham nic nat Dios apyimtalhnamo ayinyema apquiltemaclha apancaoc.
57 Apquilvatsamquic nic nat apquiljalhenmo appayvam ayinyema Dios.
Apquilno ilhnic nat apquilyeyjamcaa apquiltemaclha apquilmapsomcaa.
58 Apquiltingyac nic nat quilaycmasquiscama yoyam elpayicsojo.
Apquiltimescasquic nic nat aclhenseycam apvalhoc Dios yoyam elvoc.
59 Aplovquic nic nat Dios apvita apquiltemaclha apancaoc.
Apyamasmec nic nat Dios, mepasmejec sat mataa enlhitaoc Israel.
60 Apyamasmec nic nat Dios tingma pac apponquinomap payjoc tingma Silo.
Tingma pac siclhoc nic nat nipyesicsa enlhitaoc.
61 Inmalhquic nic nat yamit aysicsic acyitnamaclha Dios appayvam.
Moc acvisay nic nat gloria najan apmopvan apanco Dios.
62 Yiplovcoc nic nat acyivey aplom Dios aptanoncama enlhitaoc.
Am nic nat elmiyavac Dios, apvita inlhojo apticyovam enlhitaoc.
63 Apquilhacpec nic nat natilh quilyimnanic yoyam elmetic.
Mepqui nic nat alyimjapeycaoc quilvana ayitcoc.
Mepqui alminaycmascama.
64 Apticyovquic nic nat sacerdotes.
Mepqui nic nat alyapcalhem lhintampaa.
65 Aplhaticjac nic nat Visqui apyimtalhnamo, malha aptiyanma siclho.
Malha enlhit nic nat anmin ayajem naysicsa aptiyanma.
66 Apquinyajasquic nic nat cotnaja ingmoc.
Avanjec nic nat apquilmancactama apquilinyem.
67 Apquiltovasacpec nic nat José apquilmolhama.
Am nic nat elyacyesacpoc Efraín apquilmolhama.
68 Innec nic nat alyacyesa Judá apquilmolhama, najan maa tingma Sión.
69 Innec nic nat alana tingma apponquinomap nitnoc anco.
Mepqui nic nat apyovjeycam as tingma apponquinomap apyimnatem.
70 Innec nic nat alyacyesa apquilancam David.
Apquilancam nic nat nipquesic.
71 Apyinyovcasquic nic nat aptimem quilancam nipquesic.
Etnejic apvisqui nipyesicsa enlhitaoc apquiltomja apquilyacyescama.
Etnejic sat apvisqui nipyesicsa Israel apquilmolhama.
72 Apvisqui nic nat David.
Aptomja apquilancam enlhitaoc malyacyescama.
Mepqui ilhnic nat ayajamalhco apvalhoc David naysicsa aptimem apvisqui.
Dios cuida y guía a su pueblo
SALMO 78 (77)
(1a) Himno de Asaf.
1 1 (1b) Pueblo mío,
escucha mis enseñanzas;
atiende a mis palabras.
2 Te hablaré por medio de ejemplos,
y te explicaré los misterios del pasado.
3 Son cosas que ya conocemos
pues nuestros padres nos las contaron.
4 Pero nuestros hijos deben conocerlas;
debemos hablarles a nuestros nietos
del poder de Dios
y de sus grandes acciones;
¡de las maravillas que puede realizar!
5 Dios fijó una ley permanente
para su pueblo Israel,
y a nuestros abuelos les ordenó
instruir en ella a sus hijos,
6 para que ellos, a su vez,
nos instruyeran a nosotros
y a las futuras generaciones
que todavía no han nacido.
7 Así confiaremos en Dios,
tendremos presentes sus grandes hechos
y cumpliremos sus mandamientos.
8 Así no seremos rebeldes,
como lo fueron nuestros abuelos:
tan malvados eran sus pensamientos
que Dios no podía confiar en ellos.
9 Los israelitas eran buenos guerreros,
pero se acobardaron
y no entraron en batalla.
10 No cumplieron su compromiso con Dios,
ni siguieron sus enseñanzas.
11-12 Cuando estaban en Egipto,
en la región de Soan,
vieron las grandes maravillas
que Dios realizó ante sus ojos,
pero no las tomaron en cuenta.
13 Dios partió el mar en dos,
y para que ellos pudieran cruzar,
mantuvo las aguas firmes como paredes.
14 De día, los guiaba con una nube;
de noche, los alumbraba con un fuego.
15-16 Cuando llegaron al desierto,
Dios partió en dos una piedra;
¡de ella hizo que brotaran
verdaderos torrentes de agua,
y así apagaron su sed!
17 Pero nuestros abuelos
volvieron a pecar contra Dios:
¡en pleno desierto se pusieron
en contra del Dios altísimo!
18 Se les metió en la cabeza
poner a Dios a prueba,
y le pidieron comida a su antojo.
19 Hablaron mal de Dios,
y hasta llegaron a decir:
«Aquí en el desierto
Dios no puede darnos de comer.
20 Es verdad que golpeó una piedra
y que hizo que brotaran
grandes torrentes de agua,
¡pero no podrá alimentarnos!
¡No va a poder darnos carne!»
21 Cuando Dios oyó lo que decían,
se encendió su enojo contra ellos,
22 pues no confiaron en él
ni creyeron que podría ayudarlos.
23-24 Dios, desde el alto cielo,
les dio una orden a las nubes,
y del cielo llovió comida:
Dios les dio a comer maná,
que es el pan del cielo.
25 Dios les mandó mucha comida,
y aunque eran gente insignificante
comieron como los ángeles.
26 Luego, con su poder
Dios hizo que desde el cielo
soplaran vientos encontrados.
27 ¡Dios hizo que les lloviera carne
como si les lloviera polvo!
¡Les mandó nubes de pájaros,
tantos como la arena del mar!
28 Dios dejó caer esos pájaros
dentro y fuera del campamento,
29 y la gente se hartó de comer,
pues Dios les cumplió su capricho.
30 No les duró mucho el gusto:
todavía tenían la comida en la boca
31 cuando Dios se enojó contra ellos.
¡Les quitó la vida
a sus hombres más fuertes!
¡Hirió de muerte
a los mejores israelitas!
32 Pero ellos siguieron pecando;
dudaron del poder de Dios.
33 Por eso Dios les quitó la vida;
¡les envió una desgracia repentina,
y acabó con su existencia!
34 Ellos solo buscaban a Dios
cuando él los castigaba;
solo así se arrepentían
y volvían a obedecerlo;
35 solo entonces se acordaban
del Dios altísimo,
su protector y libertador.
36-37 Nunca le decían la verdad;
nunca le fueron sinceros
ni cumplieron fielmente su pacto.
38 Pero Dios, que es compasivo,
les perdonó su maldad
y no los destruyó.
Más de una vez refrenó su enojo,
39 pues tomó en cuenta
que eran simples seres humanos;
sabía que son como el viento
que se va y no vuelve.
40 Muchas veces, en el desierto,
se rebelaron contra Dios
y lo hicieron ponerse triste.
41 Muchas veces lo pusieron a prueba;
¡hicieron enojar al santo Dios de Israel!
42 No se acordaron del día
cuando Dios, con su poder,
los libró de sus enemigos.
43 Tampoco recordaron
los grandes milagros
que Dios hizo en Egipto,
44 cuando convirtió en sangre
todos los ríos egipcios,
y el agua no se podía beber.
45 Les mandó moscas y ranas,
que todo lo destruían;
46 dejó que los saltamontes
acabaran con todos sus sembrados;
47 destruyó sus viñas con granizo,
y sus higueras, con inundaciones;
48 dejó que los rayos y el granizo
acabaran con sus vacas y sus ovejas.
49 Dios estaba tan enojado
que los castigó con dureza;
les mandó todo un ejército
de mensajeros de muerte;
50 dio rienda suelta a su enojo
y les mandó un castigo mortal;
¡no les perdonó la vida!
51 En cada familia egipcia
hirió de muerte a los hijos mayores.
52 Pero a su pueblo lo guio
y lo llevó por el desierto,
como guía el pastor a sus ovejas;
53 les dio seguridad
para que no tuvieran miedo,
pero hizo que a sus enemigos
se los tragara el mar.
54 Dejó que su pueblo ocupara
toda la tierra prometida,
la cual ganó con su poder.
55 Conforme avanzaban los israelitas,
Dios echaba fuera a las naciones,
y a Israel le entregó
las tierras de esos pueblos.
¡Fue así como los israelitas
se establecieron allí!
56 Pero pusieron a Dios a prueba:
se opusieron al Dios altísimo
y desobedecieron sus mandatos;
57 no eran dignos de confianza;
se portaron igual que sus padres,
pues traicionaron a Dios
y no le fueron fieles.
58-59 Dios se puso muy furioso
y rechazó del todo a Israel;
se sintió traicionado
pues adoraron a dioses falsos
y les construyeron santuarios.
60 Por eso Dios abandonó Siló,
que era donde vivía en este mundo;
61 ¡dejó que el cofre del pacto,
que era el símbolo de su poder,
cayera en manos enemigas!
62 Tanto se enojó con su pueblo
que los hizo perder sus batallas.
63 El fuego acabó con sus muchachos,
las novias no tuvieron fiesta de bodas,
64 sus sacerdotes perdieron la vida,
y sus viudas no les guardaron luto.
65 Pero Dios despertó,
como quien despierta de un sueño,
y dando rienda suelta a su furia
66 puso en retirada a sus enemigos;
¡para siempre los dejó en vergüenza!
67 Se negó a favorecer
a los de la tribu de Efraín,
68 pero eligió a la tribu de Judá
y a su amada Jerusalén.
69 En lo alto del monte Sión
construyó su templo:
alto como los cielos,
y firme para siempre, como la tierra.
70-71 Dios prefirió a David,
que era su hombre de confianza,
y lo quitó de cuidar ovejas
para que cuidara a Israel,
que es el pueblo de Dios.
72 Y David fue un gobernante
inteligente y sincero.