Actiyapmaclha yingmin
(Ex 17.1-7)1 Apquilvocmec nic nat yoclhilhma actamopeycaoc acvisay Zin. Ayenmoclha año ilhnic nat intomjac, lhama piltin. Apquilnaclhec nic nat tingma Cades. Inquitsepmec nic nat maa María, Aarón apyalho. Apquilatoynquic nic nat maa.
2 Am nic nat acyitnac yingmin apyinaycaoc. Apquicjingvoctac nic nat apyovoclhojo enlhitaoc, elinmelham Moisés najan Aarón.
3 Apquiltomjac nic nat: —Tasic alhta inyicje ongilitsapojoc lhama ingnaymacoc yoclhilhma actamopeycaoc, ayinyema alhta Dios. 4 ¿So actomja yi singnalantamo lhip as yoclhilhma actamopeycaoc? ¿Naso ya ongilmasquingvomoc? ¿Najan maa ninatoscama yoyam elitsapoc? 5 ¿So actomja yi singyinyovquisa yoclhilhma Egipto? ¿Najan singnalantamo as yoclhilhma acmasom? Mepqui amyip onquiniclha actic. Paj yamit acma acyilhna. Paj uva avjac. Paj yamit granado. Paj yingmin, yoyam ongyinamcoc — nic nat apquiltomjac enlhitaoc.
6 Apyamyeclhec nic nat Moisés najan Aarón. Apquilantalhningvocmec nic nat carpa apponquinomap. Apquiljalhec nic nat maa. Inticlhicvocmec nic nat payjaclha napaat nalhpop. Invitalhquic nic nat gloria apcapongmatem Dios Apyimtalhnamo.
7 Aptomjac nic nat Dios apcanya Moisés:
8 Ilic sat yamit pac apqueleneycam. Aplhalhma sat apipma Aarón. Ingyansiclha sat apyovoclhojo apnaymacoc, yoyam elaylhojo. Itne sat ingyanic mataymong acvinatem, yoyam cotyapoc yingmin. Cotlapsic sat elvita actiyapma yingmin. Elyinamcoc sat maa najan apnatoscama.
9 Apliquic nic nat yamit apqueleneycam Moisés carpa apponquinomap. 10 Aplhalhma ilhnic nat Aarón. Apcanseclhec nic nat apyovoclhojo apnaymacoc payjoc mataymong acvinatem.
Aptomjac nic nat Moisés apquilanya: —Quip elaylhojo quellhip selinmelhaycam: ¿Ingvanqui ya ongilantipsic yingmin as mataymong, yoyam elyinamcoc quellhip? — nic nat aptomjac.
11 Apmiyaseclhec nic nat netin yamit Moisés. Apticpamquic nic nat anit as mataymong. Intipquic nic nat acyivey yingmin. Apquilyinamquic nic nat apyovoclhojo, najan maa apnatoscama.
12 Aptomjac nic nat Dios apcanya Moisés najan Aarón: Apquilyascacmec alhta quellhip sicpayvam. Am alhta eltomjac selayo napatavo apnaymacoc. Colapvanquejec quellhip enaliclha apnaymacoc yoclhilhma alhnancoc — nic nat aptomjac Dios.
13 Eycaso acvisay actiyapmaclha yingmin Meriba, ningiltimem Ningilinmelhaycam Dios. Ayinyema ilhnic nat apquilinmelhaycam napato Dios. Apvitacpec nic nat apyimtalhnamo apanco Dios.
Apvisqui co Edom
14 Apnam nic nat enlhitaoc Israel tingma Cades. Apcapajasquic nic nat Moisés soycam amyaa apnaclha apvisqui co Edom.
Aptomjac nic nat apquilanya, colhic altimnasa apvisqui co Edom: —Lhip nac ingyipma. Ingyeylhojo amyaa ayinyema ningmolhama lhip: Apyasamcoc lhip ninlingaycamco acyimtalhnama nintamin alhta. 15 Apquilmiyaclhec nic nat ningilyeyjamcaa yoclhilhma Egipto. Apquileyvec nic nat maa aclhamoclhojo años. Avanjec alhta nincoo ninlingaycamco acyimtalhnama, ayinyema co Egipto. Acno ilhnic nat ningilyeyjamcaa. 16 Ningilmalhnaquic alhta Dios yoyam jingilpasmoc. Aplingac alhta ningilmalhnancama ningiliclhangveycam. Apcapajasquic nic nat Dios lhama ángel apcasinancama. Ingilyinyovcasquic alhta yoclhilhma Egipto. Ningvaac as tingma Cades, nicja yoclhilhma. 17 Nomyov nasa lhip amay, yoyam ongyiplaclha. Ongilmilanic sat lhip apcaoclha. Mongiltovacsejec sat ayimjaclha ninganma, ayimjaclha uva. Montingyejec sat yingmin, ayinyema yamilquit apancaoc quellhip. Mongyinyovejec sat amay ningyiplayclha. Ongilmilanic sat lhip apcaoclha — nic nat aptomjac Moisés.
18 Apcatingmavoc nic nat apvisqui co Edom: —Acmiyovquic coo siyaoclha. Olinmelham sat quellhip, silapajasa singilpilhtetemo, yoyam elnapacpoc — nic nat aptomjac apvisqui.
19 Apquilapajasquic nic nat mocjam amyaa apnaclha apvisqui co Edom: —Mongyinyovejec sat amay acpeyvomo. Incaymalhquic sat ancoc yingmin ayinyema yamilquit. Ongyinyoc sat acyanmongam ningmam yingmin. Nalhapaoc sat ongilmilanic lhip apcaoclha — nic nat intomjac amyaa.
20 Apcatingmavoc nic nat apvisqui co Edom: —Colapvanquejec elyiplaclha amay inganco, yoyam elmilanic — nic nat aptomjac. Apcansaclhec nic nat singilpilhtetemo acyiplomo apquilmaycam. Apquilmiyantac nic nat elamyilhamcoc enlhitaoc Israel. 21 Apquilmiyovquic nic nat co Edom. Moc amay nic nat apquilyitnocjac enlhitaoc Israel.
Apquitsepma Aarón
22 Apquilyinyovquic nic nat tingma Cades apyovoclhojo enlhitaoc Israel. Apquilpeyvoc nic nat inquilhe acvinatem acvisay Hor. 23 Payjoc nicja yoclhilhma Edom.
Aptomjac nic nat Dios apcanya Moisés najan Aarón:
24 Cotnejic sat nelha aptiyascam Aarón. Copvanquejec etac yoclhilhma alhnancoc, sicmescama enlhitaoc Israel. Am alhta elilyajaclhoc sicpayvam quellhip, payjoc actiyapmaclha yingmin acvisay Meriba. 25 Lhip Moisés. Iyantemiclha sat lhip apipma Aarón. Aplhalhma sat Aarón apquitca Eleazar. Elpeyvojo sat ayitsicsic inquilhe. 26 Iljalhyovasquis sat aptalhnama Aarón. Ilic sat apava aptemaclha sacerdote. Italhnesiclha apava sacerdote Eleazar. Vocmec nelha acnim Aarón, ingyitsapoc sat — nic nat aptomjac Dios.
27 Apquilyiplovcasquic nic nat Moisés actemaclha apcanama Dios. Apquilquinamtec nic nat netin inquilhe Hor. Apquilanoc nic nat apnaymacoc. 28 Apquiljalhyovascasquic nic nat aptalhnama Aarón apava sacerdote. Aptalhnaseclhec nic nat apava Eleazar. Apquitsepmec nic nat Aarón netin inquilhe. Aptipquic nic nat mocjam Moisés najan Eleazar. , 29 Pilapcasquic nic nat aclingalhco amyaa apquitsepma Aarón. Apyapcalhquic nic nat actemaclha acmayovsa apquilvalhoc, acvaycmo 30 acnim.
Los israelitas protestan contra Dios
1 Era el mes de Abib cuando el pueblo de Israel llegó a Cadés, en el desierto de Sin. Allí se quedaron por algún tiempo, y allí murió María y fue enterrada.
2 Como en ese lugar no había agua, el pueblo se reunió para hablar mal de Moisés y de Aarón. 3 A Moisés le reclamaban:
«¡Mejor nos hubiéramos muerto cuando Dios castigó a nuestros parientes! 4-5 ¡Nos trajiste de Egipto, a nosotros y a nuestros ganados, tan solo para hacernos morir en este desierto! ¿Para qué nos trajiste a este lugar tan horrible? ¡Aquí no podemos sembrar higos, ni viñas, ni granadas! ¡Ni siquiera tenemos agua para beber!»
6 Moisés y Aarón se apartaron de la gente y se fueron al santuario. Allí, en la entrada, se inclinaron hasta tocar el suelo con la cara, y Dios se presentó con toda su gloria. 7 Le dijo a Moisés:
8 «Toma tu vara, y pídele a tu hermano Aarón que te ayude a reunir a todo el pueblo. Luego, en presencia de todos, ordénale a la roca que les dé agua. Y sacarás agua de la roca, y beberá todo el pueblo y su ganado».
9 Moisés hizo lo que Dios le mandó, y tomó la vara que estaba en presencia de Dios. 10 Luego Moisés y Aarón reunieron delante de la roca a toda la gente, y Moisés les dijo: «¡Óiganme bien, rebeldes! ¿Acaso quieren que saquemos agua de esta roca para que ustedes beban?»
11 Mientras decía esto, Moisés golpeó dos veces la roca con la vara, ¡y empezó a salir tanta agua que toda la gente y su ganado bebieron!
12 Pero Dios les dijo a Moisés y a Aarón: «Ustedes no creyeron en mí, ni me honraron delante de los israelitas. Por eso, no entrarán con ellos al territorio que les voy a dar».
13 Esto sucedió en Meribá, que significa «queja». Y es que allí los israelitas se quejaron contra Dios, y él les mostró que es un Dios santo.
El rey de Edom
14 Cuando el pueblo de Israel estaba en Cadés, Moisés envió al rey de Edom este mensaje:
—Los israelitas somos parientes tuyos. Tú bien sabes que hemos tenido muchos problemas. 15 Hace mucho tiempo, nuestros familiares se fueron a vivir a Egipto. Pero los egipcios los trataron muy mal, lo mismo que a nosotros. 16 Entonces le pedimos ayuda a Dios, y él nos escuchó y mandó a un ángel para que nos sacara de Egipto. Y aquí nos tienes ahora. Estamos en la ciudad de Cadés, en la frontera misma de tu país.
17 »Un favor te pedimos. Déjanos pasar por tu territorio. Te prometemos no pasar por los campos sembrados, ni por los viñedos, ni tomar agua de tus pozos. Seguiremos derecho, sin apartarnos del camino principal, hasta que hayamos salido de tu territorio.
18 Pero el rey de Edom les contestó:
—¡Ni se atrevan a entrar en mi país! Si lo hacen, le ordenaré a mi ejército que los ataque.
19 Los israelitas insistieron:
—Te prometemos no apartarnos del camino principal. Y en caso de que alguno de nosotros, o nuestro ganado, llegue a beber agua de tus pozos, te la pagaremos. Lo único que queremos es pasar por tu territorio.
Pero el rey de Edom les respondió:
20 —¡Ya les dije que no los voy a dejar pasar!
Y salió el rey con un ejército muy bien armado, y se plantó frente a los israelitas 21 para no dejarlos pasar por su territorio. Y no le quedó al pueblo de Israel más remedio que buscar otro camino.
Aarón muere en el monte Hor
22 Los israelitas salieron de Cadés y se fueron hacia el monte Hor, 23 a un lado del país de Edom. Estando allí, Dios les dijo a Moisés y a Aarón:
24 «Aarón ya está por morirse, y no va a entrar en el país que les di a los israelitas, ya que en Meribá ustedes no confiaron en mí, sino que me desobedecieron. 25 Tú, Moisés, toma a Aarón y a su hijo Eleazar, y llévalos a la parte más alta del monte Hor. 26 Allí morirá Aarón. Cuando haya muerto, le quitarás su ropa de sacerdote y se la pondrás a Eleazar».
27 Y Moisés hizo lo que Dios le mandó. Todo el pueblo los vio subir al monte Hor. 28 Y cuando Aarón murió, Moisés le quitó su ropa de sacerdote y se la puso a su hijo Eleazar. Después de eso, Moisés y Eleazar bajaron del monte.
29 Cuando el pueblo se enteró de que Aarón había muerto, lloró por él durante treinta días.