Doce enlhit apquilyilhomacpo
(Dt 1.19-25)
1 Aptomjac nic nat Dios apcanya Moisés:
2 Ilapajas sat lhip napocja enlhit eltiyoningvomjoc sat yoclhilhma Canaán. Coo sat omquecsic enlhitaoc Israel as yoclhilhma. Moclhama apmolhama sat ingyinyemac enlhit aptomja apyimtalhnamo. 3 Apnam nic nat yoclhilhma actamopeycaoc acvisay Parán. Apquilapajasquic nic nat enlhitaoc Moisés actemaclha apcanama Dios. Apquilyimtalhnamo ilhnic nat apquiltomjac. 4 Eycaso ilhnic nat apquilvisay: Zacur apquitca Samúa, apvisqui ilhnic nat Rubén apmolhama. 5 Horí apquitca Safat, apvisqui ilhnic nat Simeón apmolhama. 6 Jefone apquitca Caleb, apvisqui ilhnic nat Judá apmolhama. 7 José apquitca Igal, apvisqui ilhnic nat Isacar apmolhama. 8 Nun apquitca Oseas, apvisqui ilhnic nat Efraín apmolhama. 9 Rafú apquitca Palti, apvisqui ilhnic nat Benjamín apmolhama. 10 Sodi apquitca Gadiel, apvisqui ilhnic nat Zabulón apmolhama. 11 Susi apquitca Gadi, apvisqui ilhnic nat Manasés apmolhama (siclhoc nic nat apvisqui José apmolhama). 12 Gemali apquitca Amiel, apvisqui ilhnic nat Dan apmolhama. 13 Micael apquitca Setur, apvisqui ilhnic nat Aser apmolhama. 14 Vapsi apquitca Nahbi, apvisqui ilhnic nat Neftalí apmolhama. 15 Maqui apquitca Geuel, apvisqui ilhnic nat Gad apmolhama. 16 Eycaso ilhnic nat apquilvisay enlhitaoc apquilanyomap eltiyaningvomjo yoclhilhma. Nun apquitca ilhnic nat apvisay Oseas. Apquiltimec nic nat Moisés apvisay Josué.
17 Apquilapajasquic nic nat Moisés eltiyaningvomjo yoclhilhma Canaán.
Aptomjac nic nat apquilanya: —Elpeyvojo siclho yoclhilhma Néguev. Natamin sat netin inquilhe. 18 Eltiyaningvomjo sat actemaclha yoclhilhma najan apquiltemaclha enlhitaoc maa. Naso ya apquilyimnatem maa. Naso ya appintalhnama maa. 19 Eltiyaningvomjo sat apquilcaycaoc. Naso ya actamila maa. Eltiyaningvomjo apyitnaclha tingma apvanyam. Yitne ya apjalhtam mataymong. 20 Eltiyaningvomjo sat actemaclha lhopactic. Intasi ya ninganma; paj ya actiyapma ninganma. Inquinme ya yamit; paj ya ayimjaclha yamit. Noela nasa quellhip. Jingilsantimquis sat yamit acyilhna — nic nat aptomjac Moisés.
Invocmec nic nat acmocjitmaclha uva acyilhna.
21 Apquillhinquic nic nat. Apquiltiyaningvocmoc nic nat yoclhilhma. Siclhoc nic nat yoclhilhma actamopeycaoc Zin acvocmo yoclhilhma Rehob, acpayjoclha amay acyascama tingma Hamat. 22 Apquilvocmec nic nat yoclhilhma Néguev najan tingma Hebrón. Apquilvitac nic nat enlhit apvinatem Anac apquitquic, apvisay: Ahimán najan Sesai najan Talmai. Apmamyi ilhnic nat apquilanomap tingma Hebrón, malha siete años. Alhayi ilhnic nat apquilanomap tingma Zoán yoclhilhma Egipto. 23 Apquilvocmec nic nat alvata acvisay Escol. Apquilyatemenquic nic nat uva acyilhna alyivey. Yamit nic nat aptomjac apquilsayquinta apcanit. Apquilsantac nic nat granada acyilhna najan higo acyilhna. 24 Apquiltimec nic nat alvata acvisay Escol. Ayinyema ilhnic nat uva acyilhna apquilyatemenma enlhitaoc Israel. 25 Cuarenta acnim nic nat intomjac apquilvitay asoc apquiltiyaningvaycmo. Natamin apquiltajavoc nic nat mocjam apquilinyemayaclha.
26 Apquilvoctac nic nat apnaclha Moisés najan Aarón najan apquicjingvoycamlha enlhitaoc Israel. Apnam nic nat amyip Cades yoclhilhma actamopeycaoc Parán. Apquiltimnascactac nic nat amyaa apnaclha Moisés najan aplhamoclhojo enlhitaoc Israel. Apquillhicmoscactac nic nat yamit acyilhna ayinyema apquilinyictamlha.
27 Apquiltimnam nic nat actemaclha apquillhingam: —Ningilvoclhec alhta yoclhilhma singilapajasaclha alhta lhip. Nasoc anco alhta, malha acyitnamaclha leche najan apquimjaclha yovjan. Eycaso yamit acyilhna ayinyema maa. 28 Ningvitac alhta enlhitaoc apquileyvam as yoclhilhma. Apquilyimnatem alhta maa. Tingma apvanyam alhta maa. Yitnec alhta apjalhtam mataymong nipyava tingma. Ningvitac alhta enlhit apquilvinatem, Anac apquitquic. 29 Ningvitac alhta Amalec apmolhama yoclhilhma Néguev. Apquileyvec alhta yoclhilhma nitnoc inquilhe Heteo apmolhama najan Jebuseo apmolhama najan Amorreo apmolhama. Apquileyvec alhta Canaán apmolhama nicja yingmin acvanyam najan yoclhilhma nicja vatsam — nic nat apquiltomjac.
30 Apnovcasquic nic nat Caleb yoyam elvanmac enlhitaoc apnaclha Moisés.
Aptomjac nic nat Caleb apquilanya: —Noc, ongimpocja sat. Ningilyimnatem nincoo, am ongnoc cotnaja ingmoc. Ingancoc sat ontemjic nincoo yoclhilhma — nic nat aptomjac. 31 Apquilmiyovquic nic nat Caleb apquillhalhmaa.
Apquiltomjac nic nat apquilanya: —Apquilyimnatem apanco, am ongnoc nincoo. Mongvanquejec ongilnapalhca — nic nat apquiltomjac.
32 Apquilpayasquic nic nat acmovan amyaa nipyesicsa enlhitaoc Israel aclhenomalhca yoclhilhma apquiltiyoningvaycmo.
Eycaso ilhnic nat acmovan amyaa: —Nintiyaningvocmoc alhta yoclhilhma. Apquiltomja mataa apcajayclha poc nipyesicsa. Ningvitac alhta apquiltemaclha enlhit apquilvinatem. 33 Ningvitac alhta enlhit apquilvinatem apanco, Anac apquitquic alhta. Ningilyayem alhta nincoo napatavo, malha sova alhta ningiltomjac. Nasoc alhta ningnoc sova napatavo enlhitaoc.
Moisés envía espías a Canaán
1 Dios le dijo a Moisés: 2 «Envía algunos hombres a Canaán para que exploren el territorio que les voy a dar. Que vaya un jefe de cada tribu».

3 Así que Moisés envió desde el desierto de Parán a doce jefes de los israelitas, tal como Dios se lo había mandado. 4 Los jefes enviados fueron:
Samúa, de la tribu de Rubén
5 Safat, de la tribu de Simeón
6 Caleb, de la tribu de Judá
7 Igal, de la tribu de Isacar
8 Oseas, de la tribu de Efraín
9 Paltí, de la tribu de Benjamín
10 Gadiel, de la tribu de Zabulón
11 Gadí, de la tribu de Manasés
12 Amiel, de la tribu de Dan
13 Setur, de la tribu de Aser
14 Nahbí, de la tribu de Neftalí, y
15 Gueuel, de la tribu de Gad.

16-17 A Oseas hijo de Nun, Moisés le cambió el nombre y le puso Josué. Luego Moisés envió a los jefes israelitas a explorar el territorio de Canaán. Les dijo:

«Vayan por el desierto hasta llegar a las montañas. 18 Fíjense en el país y en la gente que allí vive, si es gente fuerte o débil, y si son muchos o pocos. 19-20 Fíjense también cómo han construido sus ciudades, y si son fuertes o frágiles como tiendas de campaña. Vean si su territorio tiene árboles, si es bueno y da muchos frutos, o si es malo y sin frutos. No sean miedosos, y traigan de allá algo de lo que la tierra produce».
Los espías recorren el territorio prometido
Comenzaba la cosecha de las primeras uvas 21 cuando los jefes israelitas fueron a explorar la región. Empezaron por el sur, por el desierto de Sin, y de allí se fueron hasta Rehob, que está cerca de Hamat. 22 Entraron por el desierto y llegaron hasta Hebrón. Esta ciudad había sido construida siete años antes que la ciudad egipcia de Soan.
Los espías vieron que en Hebrón vivían Ahimán, Sesai y Talmai, que eran descendientes del gigante Anac. 23-24 Cuando llegaron a un arroyo, cortaron un racimo de uvas tan grande y pesado que tuvieron que cargarlo entre dos. Los otros llevaron granadas e higos. El racimo que allí cortaron los israelitas era tan grande que a ese arroyo le pusieron por nombre Escol, que significa «racimo».
Los espías presentan su informe
25 Después de andar por el territorio durante cuarenta días, los espías regresaron 26 a Cadés, en el desierto de Parán. Allí les contaron a Moisés, a Aarón y a todos los israelitas lo que habían visto, y les mostraron los frutos que habían traído de ese territorio. 27 Y le dijeron a Moisés:

—Fuimos al territorio adonde nos enviaste. Es un territorio muy fértil; ¡allí siempre habrá abundancia de alimentos! Mira, estos son los frutos que se dan allá.
28 »Lo malo es que la gente que vive allá es muy fuerte, y han hecho ciudades grandes y bien protegidas. ¡Hasta vimos a los descendientes del gigante Anac! 29 En el desierto viven los amalecitas, en las montañas viven los hititas, los jebuseos y los amorreos, y entre el mar y el río Jordán viven los cananeos.

30 La gente comenzó a murmurar, pero Caleb les ordenó callarse y les dijo:

—¡Vamos a conquistar ese territorio! ¡Podemos hacerlo!

31-33 Pero los otros que habían ido con él empezaron a desanimar a los israelitas diciéndoles que el territorio era malo.

—¡No lo hagan! —les decían—. ¡No podremos vencer a gente tan poderosa! ¡Los que viven allí son gigantes, como Anac! ¡Ante ellos nos veíamos tan pequeños como grillos! Además, es un lugar en donde no se puede vivir. Es tan malo que la gente se muere como si se los tragara la tierra.