Actemaclha acpaysimquiscama ingvalhoc
(Mr 7.1-23)1 Apquilvaac alhta fariseos najan apquilyascamco apquiltemaclha apnaclha Jesús. Tingma Jerusalén alhta apquilinyemac. Apquiltomjac alhta apquilanya Jesús:
2 —¿Soctomja aptovcamco nac lhip apquiltamsoycaoc naysicsa comasis apyimpeoc? ¿Soctomja aptovascama nac actemaclha apquilpayvam apquilvanyam (actemaclha singascama)? —alhta apquiltomjac.
3 Apcatingmavoc alhta Jesús:
—¿Soctomja aptovascama nac quellhip apcanamaclha Dios? Apquilvajanamquic quellhip enlhit actemaclha apquilpayvam. 4 Aptomjac nic nat Dios Ingyapam:
“Ilyejiclhojo apyap najan inquin.”
Najan moc: “Ningyamnam sat ancoc ingyap najan meme ingac, ongmatong sat”
—nic nat aptomjac.
5 Apquiltomjac quellhip: Ingvanquic onganic ingyap najan meme ingac: “Quilhvo movanqueje omquesic asoc ajac, sicmescama anco Dios Ingyapam.” 6 Apquilmiyovquic quellhip, yoyam ontamilsic ingyap najan meme ingac. Apquiltovascasam mataa quellhip apcanamaclha Dios. Apquilvajanamco quellhip actemaclha apquilpayvam enlhit. 7 ¡Enlhit apquilaycmascam acna anit apquilvalhoc nac quellhip! Apquillhenacpec quellhip vaycajac aptalhescama ilhnic nat Isaías:
8 Intasi inyicje apquilpamesma as enlhitaoc.
Selayo inyicje apquiltomjac.
Tepec eyca acyitna apquilvalhoc apancaoc.
9 Ayajemo selayo coo.
Apquiltamsamquic anco apnaymacoc enlhit apquiltemaclha apquilpayvam
—nic nat aptomjac Isaías.
10 Apquilevam alhta Jesús aplhamoclhojo enlhit. Aptomjac alhta apquilanya:
—Quip elaylhojo siltimnaycam. Elyasamcojo sicpayvam: 11 Cotnesquiseje comasis ingyimpejic asoc actalhnama ingvalhoc. Eyca asoc actiyapma ingvalhoc jintimescasquic mataa comasis ingyimpejic —alhta aptomjac.
12 Apquilyoctac alhta apquiltamsoycaoc apnaclha Jesús. Apquiltomjac alhta apquilanya:
—¿Apyasamco ya lhquip apquilnatjavo fariseos apquillinga lhip appayvam? —alhta apquiltomjac.
13 Apcatingmavoc alhta Jesús:
—Copatipsalhcac sat moclhama yamit cotnaja apquinayclha coo Tata apna netin. 14 Itneje pac maa. Apnalayclha mepqui apataoc lhama. Apnalaclhec sat ancoc mepqui apataoc lhama, elantilhojoc sat lhama malhic —alhta aptomjac.
15 Aptomjac alhta Pedro apcanya Jesús:
—Jingillhicmos nincoo actemaclha apyitquiscama —alhta aptomjac.
16 Apcatingmavoc alhta Jesús:
—¿Am ya elyasamcoc mocjam quellhip? 17 Apquilyasamco inyicje quellhip: Intalhnec sat ancoc asoc ingatong, yoyam comoc ingvocmo. Yejemoc acyanalhco. 18 Jintimescasquic comasis ingyimpejic asoc actiyapma mataa ingatong ayinyema ingvalhoc. 19 Eyca ayinyema ingvalhoc alquitamsama ingvalhoc almasomcaa, ningajem ingmoc, nintovascama singilyimjapma, ningilanatama, ayajemo nintipquiscama apvisay ingmoc, ningmovan amyaa (ningyinimquiscama). 20 Eyca as asoc sintimesquiscama comasis ingyimpejic. Nintovquic sat ancoc naysicsa monliclama ingmeoc yingmin, mejintimesquiseje comasis ingyimpejic —alhta aptomjac.
Lhama quilvana cotnaja judía coyasquiyam Jesús
(Mr 7.24-30)21 Apquimpaclhec alhta mocjam Jesús. Apyasquic alhta moc yoclhilhma acvisay Tiro najan Sidón. 22 Pilapcasquic alhta acvitalhco quilvana co Canaán, alpalhamamcaa alhta:
—¡Visqui, David apquitca, jeyimlimojo coo! Somquic quilyicjamo actovascama sictamongvoyam. Avanjec ayasquiscama ayimpejic —alhta intomjac.
23 Am alhta ingyatingmavoc Jesús. Yejemoc alhta apquilyoctamo apquiltamsoycaoc. Apquiltomjac alhta apquilanya Jesús:
—Ingyapajas as quilvana. Ingilpalhimcasam nincoo —alhta apquiltomjac.
24 Apcatingmavoc alhta Jesús:
—Eyapajasquic coo Tata, yoyam otyaningvomjo apquilvamlha nipquesic apquillhinganyam apquilvisay enlhitaoc Israel —alhta aptomjac.
25 Invoctac alhta quilvana. Inquilticlhiquic alhta atapnaoc apnaclha Jesús. Intomjac alhta ayanya:
—¡Visqui, jepasim sat coo! —alhta intomjac.
26 Apcatingmavoc alhta Jesús:
—Cotnejec ac lha coltovamcoc siclho inquitquic. Am cotamilac ongamcoc simjing quilpasmongam inquitquic actom —alhta aptomjac.
27 Intomjac alhta quilvana ayanya Jesús:
—Naso, Visqui. Intovcamqui inyicje simjing ayitcoc coning mesa quilpasmongam apnic acpalsaycam inquitquic —alhta intomjac.
28 Apcatingmavoc alhta Jesús:
—¡Quilvana, avanjec coyasquiyam lhiya! Cotnejic sat actomjaclha aclhanma avalhoc lhiya —alhta aptomjac.
Yejemoc alhta actamalvocmo ayitca.
Jesús apquiltamilquisquiyam aplhamoclhojo ningmasquem ataoc
29 Apquimpaclhec alhta mocjam Jesús. Apcamquitvoclhec alhta acyayengviyam acvisay Galilea. Apmiyaclhec alhta netin inquilhe acvinatem. Apnaclhec alhta maa. 30 Apquilyoclhec alhta apnaclha Jesús aplhamoclhojo enlhitaoc. Apnalantac alhta apquilyateyaycam najan apquilpinsem najan mepqui apataoc najan mepqui appayvam najan aplhamoclhojo mocjam. Apquilnesquic alhta apnaclha Jesús. Apquiltamilquiscacmec alhta. 31 Pilapcasquic alhta enlhitaoc apquilvita apquiltamilquisquiyam. Intepeclhec alhta apquilpayvam enlhit mepqui apquilpayvam. Apquilpeyveclhec alhta enlhit apquiljalhaycam. Inquiltamilaclhec alhta apquillhingam enlhit apquilyateyaycam. Innaclhec alhta mocjam apataoc enlhit mepqui apataoc. Innec alhta ayaco Dios Visqui apancaoc enlhitaoc Israel.
Aptoycaoc cuatro mil enlhitaoc
(Mr 8.1-10)32 Apquilevam alhta Jesús apquiltamsoycaoc. Aptomjac alhta apquilanya:
—Eyovsec silano as enlhitaoc. Natqui acnim inyicje intomjac selyiploycam mepqui aptoycaoc. Am oltamjoc olapajacsic eltajiclha tingma apancaoc mepqui aptoycaoc. Elmasquingvoclhac sat nalhit amay —alhta aptomjac.
33 Apquilatingmavoc alhta apquiltamsoycaoc:
—¿Jalhco sat ongvitasquemec aptoycaoc? Ayinyemaclha aplhamoc as enlhitaoc. Paj tingma as yoclhilhma actamopeycaoc —alhta apquiltomjac.
34 Yejemoc alhta apquilmalhnamcaa Jesús:
—¿Jalhcopvam quilpasmongam apyitna quellhip? —alhta aptomjac.
Apquilatingmavoc alhta apquiltamsoycaoc:
—Siete quilpasmongam najan anit quilasma ayitcoc —alhta apquiltomjac.
35 Apquilanayquic alhta Jesús elhnam enlhit nalhpop. 36 Yejemoc alhta apquilma siete quilpasmongam najan quilasma Jesús. Gracias alhta aptomjac Jesús Ingyapam netin. Apquilyapitsamquic alhta quilpasmongam. Apquilmesamquic alhta apquiltamsoycaoc, apquilanama elmilascoc nipyesicsa enlhitaoc. 37 Apquiltovcamquic alhta aplhamoclhojo. Apquilyipcanmeclhoc alhta aptoycaoc. Apquilansaclhec alhta quilpasmongam napocjaa apquilaymomap. Apquilanamco alhta siete quillhatam aynapa. 38 Apvocmec alhta cuatro mil enlhitaoc aptoycaoc, mepqui malyipsatem quilvanaa najan sicaa. 39 Yejemoc alhta apquilapajasa enlhitaoc. Apquinatvoclhec alhta barco. Apmiyaclhec alhta yoclhilhma acvisay Magdala.
Las enseñanzas de los antepasados
(Mc 7.1-23)1 Algunos de los fariseos y de los maestros de la Ley, que habían venido de Jerusalén, le preguntaron a Jesús:
2 —¿Por qué tus discípulos no siguen las costumbres que nuestros antepasados han practicado desde hace mucho tiempo? ¿Por qué no se lavan las manos antes de comer?
3 Jesús les dijo:
—¿Y por qué ustedes desobedecen el mandamiento de Dios para obedecer sus propias costumbres? 4 Porque Dios dijo: “Obedezcan y cuiden a su padre y a su madre; la persona que maltrate a su padre o a su madre tendrá que morir.”
5-6 »Pero ustedes dicen que uno no desobedece a Dios si le dice a sus padres: “No puedo ayudarlos, porque prometí darle a Dios todo lo que tengo, incluyendo mi dinero.”
»Ustedes no hacen caso de los mandamientos de Dios, con tal de seguir sus propias costumbres. 7 ¡Son unos hipócritas! Dios tenía razón cuando dijo por medio del profeta Isaías:
8 “Este pueblo dice que me obedece,
pero en verdad nunca piensa en mí.
9 De nada sirve que ustedes me alaben,
pues inventan reglas
y luego las enseñan
diciendo que yo las ordené.”
Lo que realmente contamina
10 Jesús llamó a la gente y le dijo:
—Escuchen y entiendan bien: 11 Lo que los hace impuros delante de Dios no es la comida que entra por su boca. Lo que los hace impuros son los insultos y las malas palabras que dicen.
12 Entonces los discípulos de Jesús se acercaron y le dijeron:
—A los fariseos no les gustó lo que dijiste.
13 Jesús respondió:
—Mi Padre tratará a los fariseos como trata el jardinero a las plantas que no ha sembrado: las arranca de raíz y las echa fuera. 14 No hagan caso de los fariseos: son como el ciego que guía a otro ciego, y si un ciego guía a otro, los dos terminan cayéndose en una zanja.
15 Pedro preguntó:
—Explícanos qué quisiste decir cuando hablaste de lo que nos hace impuros delante de Dios.
16 Jesús respondió:
—¿Tampoco ustedes entienden? 17 Todo lo que comemos o bebemos va al estómago, y después el cuerpo lo expulsa. 18-20 Pero si la gente dice cosas malas, es porque es mala y siempre está pensando en lo malo: en cómo matar, en cómo ser infieles en el matrimonio, en cómo hacer cosas indecentes, o en cómo robar, o insultar a otras personas, y mentir. A Dios no le agrada que gente así lo alabe. Pero cualquiera puede alabar a Dios, aunque coma sin lavarse las manos.
Una mujer no judía confía en Dios
(Mc 7.24-30)21 Jesús se fue de allí a la región de Tiro y de Sidón. 22 Una mujer de esa región, que era del grupo al que los judíos llamaban cananeos, se acercó a Jesús y le dijo a gritos:
—¡Señor, tú que eres el Mesías, ten compasión de mí y ayúdame! ¡Mi hija tiene un demonio que la hace sufrir mucho!
23 Jesús no le hizo caso. Pero los discípulos se acercaron a él y le rogaron:
—Atiende a esa mujer, pues viene gritando detrás de nosotros.
24 Jesús respondió:
—Dios me envió para ayudar solo a los israelitas, pues ellos son para mí como ovejas perdidas.
25 Pero la mujer se acercó a Jesús, se arrodilló delante de él y le dijo:
—¡Señor, ayúdame!
26 Jesús le dijo:
—No está bien quitarles la comida a los hijos para echársela a los perros.
27 La mujer le respondió:
—¡Señor, eso es cierto! Pero aun los perros comen de las sobras que caen de la mesa de sus dueños.
28 Entonces Jesús le dijo:
—¡Mujer, tú sí que tienes confianza en Dios! Lo que me has pedido se hará.
Y en ese mismo instante su hija quedó sana.
Jesús sana a muchos enfermos
29 Jesús salió de allí y llegó a la orilla del Lago de Galilea. Luego subió a un cerro y se sentó. 30 Mucha gente llevó a Jesús personas que estaban enfermas. Entre ellas había cojos, ciegos, mancos, mudos y muchos otros enfermos. Y Jesús los sanó. 31 La gente, asombrada de ver a todos completamente sanos, comenzó a alabar al Dios de los israelitas.
Jesús da de comer a mucha gente
(Mc 8.1-10)32 Jesús llamó a sus discípulos y les dijo:
—Siento compasión de toda esta gente. Ya han estado conmigo tres días, y no tienen comida. No quiero que se vayan sin comer, pues podrían desmayarse en el camino.
33 Los discípulos le dijeron:
—Pero en un lugar tan solitario como este, ¿dónde vamos a conseguir comida para tanta gente?
34 Jesús les preguntó:
—¿Cuántos panes tienen?
—Siete panes y unos pescaditos —contestaron los discípulos.
35 Jesús le ordenó a la gente que se sentara en el suelo. 36 Luego tomó los siete panes y los pescados, y dio gracias a Dios. Partió en pedazos los panes y los pescados, los entregó a sus discípulos, y ellos los repartieron a la gente. 37 Todos comieron hasta quedar satisfechos. Con los pedazos que sobraron, llenaron siete canastas. 38 Los que comieron fueron como cuatro mil hombres, además de las mujeres y los niños.
39 Después Jesús despidió a la gente, subió a una barca y se fue al pueblo de Magadán.