Abraham najan apvisqui Abimelec
1 Apyinyovquic nic nat apmaclha Abraham. Nipiyam nic nat apyasac, yoclhilhma Néguev. Apyeycac nic nat tingma Cades. Apnacmec nic nat tingma Gerar, jilip tingma Shur. 2 Appayesquic nic nat amyaa Abraham: cotnaja aptava Sara. —Eyalhing coo as quilvana— nic nat aptomjac. Aplingac nic nat amyaa apvisqui Abimelec tingma Gerar. Apcapajasquic nic nat apvisqui yoyam colhic acyantingveclho Sara. Apquiltamjoc nic nat apvisqui etnejic aptava.
3 Alhtaa ilhnic nat intomjac acvanmesa apvisqui. Aptomjac nic nat Dios apcanya apvisqui: —Emasquingvomoc sat lhip ayinyema apmam lhip quilvana apma atava— nic nat intomjac acvanmesa.
4 Am nic nat epatjetamcoc mocjam apvisqui Abimelec. Apcatingmavoc nic nat apvisqui: —Dios Visqui ajac, ¿apquiltamjo ya lhquip jeyajic naysicsa mepqui sicmasom? 5 Aptomjac alhta Abraham seyanya coo: —Eyalhing coo as quilvana— alhta aptomjac. Intomjac alhta najan as quilvana: —Javoc (eyipma) coo as enlhit— alhta intomjac. Intasic alhta evalhoc coo. Am alhta osilhnanalhcac ajanco— nic nat aptomjac apvisqui.
6 Aptomjac nic nat Dios acvanmesa apvisqui: —Acyasamcoc coo aptomjaclha lhip naysicsa actamilaycam apvalhoc. Eycaso ayinyema sicmasma epatjetamcoc lhip as quilvana. Am oltamjoc esilhnanacpoc apanco lhip najato. 7 Iyantimcasiclha sat as quilvana apnaclha atava. Ayinyemaclha atava aptomja profeta Dios aplingascama. Jelmalhnac sat coo as profeta yoyam memasquingvomejec sat lhip. Am sat ancoc eyantimcasiclha as quilvana, nasoc anco emasquingvomoc sat lhip najan apmolhama— nic nat aptomjac.
8 Secaseclha ilhnic nat intomjac aplhaticja apvisqui Abimelec. Apcanseclhec nic nat aplhamoclhojo apquilancam. Apquiltimnam nic nat aclhamoclhojo actemaclha aclingay apvanmoncama. Apquilacac nic nat aplhamoclhojo apquilancam apquillinga amyaa. 9 Apcapajasquic nic nat Abimelec yoyam colhic acyantingveclho Abraham.
Aptomjac nic nat apvisqui apcanya Abraham: —¿Soctomja sintimesquisa nac aso? ¿Sicmasom ya coo yoyam jesilhnanac lhip napatoc Dios najan esilhnanac lhip aplhamoclhojo sicmolhama? Ingiltimescasquic nincoo lhip asoc mongvanco ongillana. 10 ¿Jalhco actemaclha lhip aclhanma apvalhoc naysicsa sintimesquiscama as asoc?— nic nat aptomjac apvisqui.
11 Apcatingmavoc nic nat Abraham: —Inlhenquic alhta evalhoc apquiltomja mepqui apquilayo Dios as enlhitaoc apquileyvam as yoclhilhma. Incacoc alhta enquenyic jelajic ellanac etava. 12 Nasoc anco actomja eyalhing as quilvana. Tata apquitca as quilvana, jave eyca meme ayitca. Eycaso ayinyema sictomjayclho etava as quilvana. 13 Dios alhta seyanem yoyam oyinyoc tata tingma pac. Yicpintama siclhingam lhama yoclhilhma najan moc yoclhilhma, actomjac alhta siyanya etava: —Cotne sat mataa lhiya: javoc as enlhit - sat cotne jelhenic, ningilvocmo sat moc yoclhilhma - alhta actomjac siyanya— nic nat aptomjac Abraham.
14 Yejemoc nic nat apcapajasa apvisqui Abimelec as quilvana Sara apnaclha Abraham. Aplhocac nic nat Abraham apvisqui apnatoscama nipquesic najan vayqui najan enlhit apquilmomap apquiltimesaycam najan quilvanaa almomaclha.
15 Aptomjac nic nat apvisqui apcanya Abraham: —Quip ilanojo yoclhilhma ajac. Iyacyes sat yoclhilhma apquiltamjoclha elhic— nic nat aptomjac.
16 Aptomjac nic nat apvisqui apcanya Sara: —Acmasquic coo lhiya inyipma cotlaycaoc asoc, malha acyanmongamaclha mil solyayem alyinmom. Ningilpeyvaseclhec nincoo as asoc. Cotipsalhquejec sat mataa acvisay lhiya nipyesicsa aplhamoclhojo acmolhama.
17 Apquilmalhnescasquic nic nat Abraham Dios yoyam etamilquiscomoc apvisqui. Aptamilaclhec nic nat apvisqui Abimelec najan aptava najan quilvanaa altimesaycam yoyam colvitac sat mocjam ayitquic. 18 Ayinyemaclha apmiyovquic nic nat Visqui ingac colvitac ayitquic aclhamoclhojo quilvanaa apmolhama apvisqui. Sara ilhnic nat inquinyemac.
Abraham, Sara y Abimélec
1 Abraham se fue de allí a la región del desierto del sur, y se quedó a vivir en Guerar, que está entre las ciudades de Cadés y Sur. 2 Allí Abraham presentó a Sara como su hermana, y no como su esposa. Por eso Abimélec, que era rey de Guerar, mandó a traer a Sara para que fuera una de sus esposas.
3 Una noche, Dios se le apareció en un sueño a Abimélec, y le dijo:
—Vas a morir, pues has tomado por esposa a la mujer de otro hombre.
4 Pero Abimélec ni siquiera se había acercado a ella, así que respondió:
—Dios mío, ¿cómo vas a destruir a un pueblo inocente? 5 Abraham me dijo que Sara era su hermana, y ella no lo negó. En este asunto me siento tranquilo, pues no he hecho nada malo.
6 En ese mismo sueño Dios le dijo:
—Ya sé que no has hecho nada malo, pues yo no te dejé que la tocaras ni que pecaras contra mí. 7 Pero ahora devuélvele su esposa a ese hombre. Él es profeta, y va a orar por ti para que vivas. Si no se la devuelves, te aseguro que tú y los tuyos morirán.
8 Al día siguiente, muy temprano, Abimélec mandó que todos sus asistentes se presentaran ante él. En cuanto Abimélec les contó lo sucedido, ellos sintieron mucho miedo. 9 Entonces Abimélec llamó a Abraham y le dijo:
—¿Por qué nos has hecho esto? ¿Qué te hice para que echaras sobre mí y sobre mi reino una culpa tan grande? Lo que me has hecho, no se le hace a nadie. 10 ¿Por qué lo hiciste? ¿En qué estabas pensando?
11 Y Abraham respondió:
—Es que pensé que aquí nadie adora a mi Dios, y que me matarían para quitarme a mi esposa. 12 La verdad es que ella es mi hermana, y me dejaron casarme con ella porque es hija de mi padre, pero no hija de mi madre. 13 Cuando Dios me pidió abandonar mi tierra, yo le pedí que a dondequiera que fuéramos, dijera que era mi hermana.
14 Abimélec tomó ovejas, vacas, esclavas y esclavos, y se los dio a Abraham. También le devolvió a su esposa, 15 y le dijo:
—Ahí está mi país, para que escojas el lugar donde quieras vivir.
16 A Sara le dijo:
—Le estoy entregando a tu hermano mil monedas de plata. Con este pago probaremos que tú no has hecho nada malo. Nadie podrá hablar mal de ti.
17 Entonces Abraham le pidió a Dios que sanara a Abimélec, y Dios lo hizo. Además, Dios permitió que la esposa y las esclavas de Abimélec pudieran volver a tener hijos, 18 pues por causa de Sara, Dios no dejaba que los tuvieran.