Apquilmalhnesquiscama Daniel
1 Apnec alhta Darío, Asuero apquitca apquiltemolhama co Media, aptimem apvisqui nipyesicsa caldeos. 2 Aptimec alhta apvisqui primer año. Coo sicvisay Daniel. Alyipsatquic alhta vaycajac profeta Jeremías, aplhanma setenta años, yoyam etvasacpoc tingma Jerusalén. Eycaso amyaa ayinyema siclho Dios Apyimtalhnamo, yoyam elngacsic profeta Jeremías. 3 Avanjec alhta silmalhnancama najan silmalhnaycam asoc napato Dios. Am alhta otavac acnim silmalhnancama. Actalhneclhec alhta apava yamquintim ajac. Acnaclhec alhta acyitnamaclha tajap. 4 Almalhnaquic alhta Dios acyiplomo aclhanma evalhoc:
Dios, lhip nac Visqui ingac Apyimtalhnamo. Mepqui apyeycajascaoc mataa lhip aplhanma, aptomja apquilmasma enlhitaoc apquilyiplovquiscama singanamaclha ayinyema lhip. 5 Nasoc anco ningilsilhnanomalhca inganco ningyovoclhojo napato lhip. Acmasom nincoo nintemaclha inganco, mepqui aclhanma ingvalhoc lhip apvisay, mepqui ningyiplovquiscama singanamaclha ayinyema lhip. 6 Am alhta ongiljalhnoc apquilpayvam profetas apquillingascama lhip apvisay napatavo apquilviscaa, napatavo yatapquilviscaa, najan napatavo ningilyeyjamcaa, najan napatavo apquilmolhama Israel. 7 Lhip Dios aptomja appeyvomo. Avanjec nincoo ningilmancactama napato lhip ningilvisay judíos. Apyovoclhojo apnaycam tingma Jerusalén, najan apyovoclhojo israelitas ningyava nincoo, najan poc ingnaymacoc apquilmomap cotnajaclha apquilaoclha, apquiltomja alhta apquilinmelhaycam lhip. 8 Nasoc anco Dios, avanjec ningilmancactama nincoo napato lhip, najan apquilviscaa, najan yatapquilviscaa, najan ningilyeyjamcaa. Ningilsilhnanalhquic inganco ayinyema ningilinmelhaycam lhip. 9 Lhip Dios aptomja singasicjayclha mocjam najan singmasma, apvita inlhojo nintemaclha ningilinmelhaycam lhip. 10 Lhip Dios, am alhta ongiljalhnoc lhip appayvam. Am alhta ongyiplovcasac singillhicmoscama profetas apquillingascama lhip appayvam. 11 Am alhta elyiplovcasac apyovoclhojo enlhitaoc Israel singanamaclha najan singascamaclha ayinyema lhip. Eycaso ayinyema ninlingaycamco acyimtalhnama, acno aclhanma ilhnic nat vaycajac apcanamaclha Moisés. Ningiltomja ningilsilhnanomalhca inganco ayinyema nintemaclha ningilinmelhaycam lhip. 12 Lhip Dios ayinyema alhta ninlingaycamco acyimtalhnama aplhanma siclho, yoyam covac sat ningyesicsa, najan nipyesicsa apquilviscaa. Avanjec alhta apquillingaycamco acyanmongayclha apquiltemaclha apancaoc co Jerusalén, am alhta elhno enlhitaoc lhalhma anco. 13 Yitnec aclhanma vaycajac singanamaclha Moisés, actemaclha alhta ninlingaycamco acyanmongayclha nintemaclha inganco. Lhip Dios, am alhta ontingyac mataa lhip appayvam. Am alhta ongilvatsamcoc mataa nintemaclha acmasom, am alhta ongyiplovcasac mataa lhip appayvam actomja nasoc anco. 14 Lhip Dios aclhanma apvalhoc, yoyam onlingamcojoc acyimtalhnama nincoo. Lhip aptomja appeyvomo mataa, nincoo eyca mepqui aclhanma ingvalhoc, yoyam ongilaylhojo mataa lhip.
15 Lhip Dios Visqui ingac. Invitalhquic nic nat lhip apmopvan apanco naysicsa apyinyovquiscama nic nat yoclhilhma Egipto enlhitaoc Israel, lhip apnaymacoc. Mayayo nac lhip apvisay acvaycmo as ningvamlha nac jay. Nincoo eyca ningilsilhnanomalhca inganco ningiltomja ningmasom. 16 Aptasi nac lhip Dios. Noyanmongsiclha nasa apquiltemaclha apancaoc co Jerusalén naysicsa lhip aplom. Lhip apanco tingma apvanyam najan inquilhe mayayo. Intipsalhquic mataa apvisay tingma Jerusalén najan apquilvisay co Jerusalén, nipyesicsa enlhitaoc lhalhma anco. Ayinyema nincoo ningilsilhnanomalhca inganco, najan ayinyema apquilsilhnanomap apanco ningilyeyjamcaa. 17 Dios, ingyeylhojo silmalhnancama coo najan silmalhnaycam asoc sicvisay silancam lhip. Ingyasicjiclhojo sat mocjam, apvita inlhojo lhip tingma pac apponquinomap. 18 ¡Dios, Visqui ajac, jelanojo coo, ingyeylhojo sicpayvam! Ilanojo tingma aptovasomap najan nincoo lha ningnatovasomaclha. Jave nincoo ningilpeyvomo ningiltomja ningilmalhnaycam asoc. Lhip eyca ayinyema singasicjayquiclha mocjam. 19 ¡Dios Visqui ingac, Dios Visqui ingac! ¡Ingyeylhojo ningilmalhnancama! ¡Jingilasicjiclhojo sat mocjam! ¡Dios Visqui ingac, jingilpasingvota nincoo! ¡Ayinyema lhip apvisay, ayinyema lhip tingma pac, ayinyema lhip singilyacyescama, ningiltomja ningilayo lhip, imoncajangvota sat lhip! — nic nat aptomjac Daniel.
Setenta semanas
20 Aptomjac nic nat mocjam Daniel: Alinlhanacmec alhta silmalhnancama, siclhanma sictemaclha ajanco sicsilhnanomalhca ajanco, najan apquiltemaclha apquilsilhnanomap apanco enlhitaoc Israel. Almalhnescasquic alhta Dios, epasingvotac inquilhe mayayo. 21 Pilapcasquic alhta naysicsa silmalhnancama, apvaa Gabriel, acvitay alhta siclho sicvanmoncama. Acvitac alhta apquimpay Gabriel, apquiningvaa siyinmamcaclha coo. Invocmec alhta actalhnam hora ningmescama asoc macmescama Dios.
22 Aptomjac alhta seyanya: —Lhip Daniel. Acvaac coo, yoyam oyascasingvomoc as asoc. 23 Apjalhnoc Dios lhip apquilmalhnancama. Acvaac coo, yoyam oltimnasquitac aplhanma Dios, aptomja apcasicjayo lhip. Quip ingyeylhojo actemaclha acvitay apvanmoncama lhip:

24 Cotnejic sat acsovjongvocmo setenta semanas nipyesicsa enlhit najan tingma mayayo. Colhic sat acmascosa apquilinmelhaycam enlhit najan apquilsilhnanomap apanco. Colhic sat ayasicjayquiclha enlhitaoc apquilvatsamco inlhojo apquiltemaclha apancaoc. Colhic sat mocjam nintemaclha acpeyvomo. Cosovjongvomoc sat acvitay ningvanmoncama najan aplhanmaclha profeta. Colhic sat ayaco Santísimo Mayayo.
25 Incaymalhquic lhip eyasamcojo asoc: Ayenmo acnim, yoyam ellanacpoc mocjam tingma Jerusalén, acvaycmo aptimem apvisqui mayayo, cotnejic sat siete semanas. Colhic sat allanayquiclha mocjam tingma apjalhtam najan apvalhoc tingma Jerusalén. Cotnejic sat sesenta y dos semanas, naysicsa apquillingaycamco acyimtalhnama enlhitaoc.
26 Natamin sesenta y dos semanas ematong sat apvisqui mayayo. Etvasacpoc sat tingma apponquinomap najan apyovoclhojo tingma Jerusalén, ayinyema cotnaja ingmoc apvisqui najan apnaymacoc. Colhic sat acnatovasa acyovoclhojo asoc. Cotningvomoc sat nelha, acno aclhanma ilhnic nat apvalhoc Dios.
27 Colhic sat allana pacto ningmiyovmalhca nipyesicsa enlhit appintalhnama, acvaycmo lhama semana. Nalhit semana nac jay, comascoc sat actemaclha ningmescama asoc acticyovam macmescama Dios acyanmongam mongilyascalhma najan moc asoc ningmescama Dios. Colhic sat allana quilaycmasquiscama payjoc altar ningvatnamaclha macmescama Dios. Colhic sat actovascama najan acyanmongayclha apquiltemaclha maa — alhta aptomjac Gabriel — nic nat aptomjac Daniel.
Daniel le pide a Dios por su gente
1-4 Daniel también escribió:

«Un día, yo estaba leyendo el libro del profeta Jeremías. Cuando llegué al pasaje donde Dios le anuncia al profeta que Jerusalén quedaría destruida durante setenta años, decidí ayunar. Luego me vestí con ropas ásperas, me senté sobre ceniza, y comencé a pedirle a Dios por mi pueblo. Cuando esto sucedió, el rey Darío llevaba un año de reinar sobre los babilonios. Darío era hijo del rey Asuero, y pertenecía al pueblo de los medos.
»Yo le dije a Dios en mi oración:

“Dios mío, tú eres grande y poderoso. Tú siempre cumples lo que prometes, y muestras tu amor a quienes te aman y te obedecen. Por eso, tengo que reconocer 5 que hemos pecado. Nos hemos portado muy mal contigo; hemos vivido como si tú no existieras, y te hemos desobedecido. 6 Los profetas hablaron de ti a nuestros reyes y a nuestros jefes, y también a nuestros padres y a todos nosotros. Pero nunca ninguno de nosotros les hizo caso.
7 ”Dios mío, tú eres justo. Por eso nos sentimos muy avergonzados. Así se sienten los que viven en Jerusalén, y también los que viven en los países lejanos, adonde los expulsaste por haber pecado contra ti.
8 ”Dios mío, todos estamos muy avergonzados por haber pecado contra ti. Están avergonzados nuestros reyes, nuestros jefes y nuestros padres. 9 Pero tú nos entiendes, y habrás de perdonarnos.
”Todos nosotros hemos pecado contra ti. 10-14 No te hemos hecho caso, ni hemos obedecido las enseñanzas que nos diste por medio de tus profetas. No te hemos buscado, ni hemos dejado de hacer lo malo.
”Dios nuestro, tú ya nos lo habías advertido. Si no nos portábamos bien, caerían sobre nosotros maldiciones y castigos. Así nos lo había enseñado Moisés, que siempre estuvo a tu servicio. Y ya has cumplido tus amenazas contra nosotros y nuestros gobernantes. Nunca antes habías castigado a nadie como nos has castigado a nosotros. ¡La destrucción de Jerusalén ha sido terrible! Pero tú eres justo en todo lo que haces. Tú eres nuestro Dios, y ni así te hemos escuchado.
15-16 ”Dios nuestro, en el pasado tú nos diste muestras de tu gran poder. Tú sacaste de Egipto a tu pueblo, y desde entonces te hiciste muy famoso. Además, sabemos que eres muy bondadoso. Es verdad que hemos pecado y que hemos hecho lo malo, pero te rogamos que ya no te enojes contra Jerusalén. Todos los pueblos vecinos se burlan de ella y de tu pueblo. De eso tenemos la culpa nosotros y nuestros padres. Lo reconocemos. ¡Pero recuerda que Jerusalén es tu ciudad, y que está en tu monte santo!
17 ”Por favor, Dios nuestro, escucha mi oración y mis ruegos. Por tu propio honor, te ruego que mires la triste situación en que ha quedado tu templo, y nos muestres tu amor. 18 ¡Escúchame, Dios mío! ¡Mira cómo ha quedado destruida la ciudad donde te adoramos!
”Si te pedimos esto, no es porque creamos que somos buenos, ni porque creamos merecer lo que te pedimos. Lo hacemos porque creemos que tú eres muy compasivo y bondadoso. 19 ¡Escúchanos, Dios mío, y perdónanos! ¡Atiéndenos, y ven en nuestra ayuda! ¡Dios mío, te lo pedimos por ti mismo, por tu ciudad y por tu pueblo, que te adora!”

20 »Mientras yo estaba orando por Jerusalén, y pidiendo perdón por mis pecados y los de mi pueblo, 21 llegó volando el ángel Gabriel, que ya se me había aparecido en sueños. Ya casi era la hora de presentar a Dios las ofrendas de la tarde. 22 Y Gabriel me dijo:

“Escucha, Daniel: vengo para ayudarte a entender todo esto. 23 Dios te quiere mucho, así que tan pronto como empezaste a orar, Dios contestó tus oraciones. Y yo he venido a darte su respuesta. Pon mucha atención, para que entiendas lo que quiere decir tu sueño.

24 ”Tienen que pasar setenta semanas
para que termine el castigo
contra tu pueblo y la ciudad santa,
y Dios les perdone su maldad.
Tienen que pasar setenta semanas
para que lleguen a su fin
la desobediencia y el pecado.
Al cabo de ese tiempo
siempre habrá justicia,
y sucederá lo que viste,
y Dios cumplirá su promesa.
Su santo templo será purificado,
y se le volverá a dedicar.

25 ”Tú debes entender bien esto:
Pasarán siete semanas
desde que se dé la orden
de arreglar y reconstruir Jerusalén,
hasta la llegada del Príncipe elegido.
Las calles de Jerusalén
y sus muros reconstruidos
durarán sesenta y dos semanas.
¡Serán días de angustia y tristeza!

26 ”Pasadas las sesenta y dos semanas,
vendrá un rey con su ejército
y matará al Príncipe elegido.
¡Jerusalén y el templo
serán destruidos por completo!
El fin llegará de repente,
como llega una inundación.
¡La guerra y las destrucciones
que habían sido anunciadas
seguirán hasta que llegue el fin!
27 Durante una semana más,
ese rey malvado hará un pacto
con gran número de gente;
pero a la mitad de la semana
prohibirá que se hagan ofrendas,
y en el altar de los sacrificios
se ofenderá gravemente a Dios.
Después de eso, Dios destruirá
al malvado que lo ofendió”».