Pablo apnaclha yatapvisqui Festo
1 Yejemoc alhta apvaa Festo, yoyam etnejic yatapvisqui. Natqui acnim alhta intomjac aptepa tingma Cesarea apmiyaclho tingma Jerusalén. 2 Apquilyoclhec alhta apnaclha Festo apquilimja apmamyi sacerdotes najan judíos apquilyimtalhnamo. Apquilantipcasquic alhta apvisay Pablo. 3 Apquililtamjoc alhta judíos, yoyam ingyasicjojo Festo lhama asoc. Apquililtamjoc alhta ingyapajasquisic Pablo, yoyam eyacsic tingma Jerusalén. Apquililtamjoc alhta elajic Pablo nalhit amay. 4 Apcatingmavoc alhta Festo:
—Apnec Pablo congne singilpilhtetomaclha tingma Cesarea. Quilhvoc sat omyaclhac coo lha maa. 5 Elane sat enlhit apquilyimtalhnamo, yoyam eltimjic sellhalhmaa. Apsomcoc sat ancoc Pablo, elane sat ellhenic napato.
6 Apnec alhta Festo tingma Jerusalén malha diez acnim. Yejemoc alhta aptajavo tingma Cesarea. Moc acnim alhta intomjac apnacmo Festo ningyicpilcomalhquilha. Apcanayquic alhta colhic acyantavoclho Pablo. 7 Lhama alhta apvactamo Pablo. Yejemoc alhta apquilvocjingvoclho judíos apquilinyema Jerusalén. Apquillhenquic alhta aclhamoclhojo asoc. Ayajemo alhta apquilantipquiscama apvisay Pablo. Am alhta elyasamcoc judíos apquiltomjaclha, yoyam ellhenic. 8 Yejemoc alhta aplhena Pablo appeyvescaseclho aptemaclha:
—Am alhta otvasac apquiltemaclha judíos, paj najan tingma apponquinomap. Am otanovac César apvisqui co Roma —alhta aptomjac.
9 Apquiltamjoc alhta ingyasicjacpoc Festo nipyesicsa judíos. Yejemoc alhta aptomja Festo apcanya Pablo: “¿Apquiltamjo ya lhquip emyaclha tingma Jerusalén, yoyam colhic acyicpilco maa?” —alhta aptomjac.
10 Apcatingmavoc alhta Pablo:
—Incaymalhquic yoyam otnamam napato apvisqui co Roma. Altamjoc coo, yoyam jeyicpilcojo. Apyasamcoc najan lhip, am otvasac coo (apquiltemaclha) judíos. 11 Nasoc sat ancoc actomja sicmasom, ayanyalhquic sat ancoc omatong, tasic elanic omatong. Ayajemo sat ancoc sellhanma sicmasom, colapvanquejec jelmoc judíos. Altamjoc coo, yoyam jeyicpilcojo apvisqui co Roma.
12 Apquilpamejitcasquic alhta Festo apnaymacoc apquilpamejitsomap. Yejemoc alhta aptomja Festo apcanya Pablo:
—Apquiltamjoc lhip, yoyam eyicpilcojo apvisqui co Roma. Ongvapajacsic sat lhip apnaclha apvisqui co Roma —alhta aptomjac.
Pablo napato apvisqui Agripa
13 Nalhit acnim alhta intomjac apvactamo tingma Cesarea apvisqui Agripa najan aptava acvisay Berenice. Appayvasquic alhta yatapvisqui Festo. 14 Yamacvoncaclho (anit acnim) alhta apnayam maa. Apquiltimnasquic alhta Festo actemaclha amyaa aplhenamap Pablo:
—Apnec asi lhama enlhit apquilpilhquetomap. Am alhta etipcasacpoc singilpilhtetomaclha Pablo aplhinga Festo. 15 Lhama alhta sicvocmo tingma Jerusalén. Yejemoc alhta apquilvaa apquilimja apmamyi sacerdotes najan judíos apquilyimtalhnamo. Apquillhenquic alhta apvisay Pablo. Apquililtamjoc alhta, yoyam ematong. 16 Ayatingmavoc alhta coo: “Cotnaja nintemaclha nincoo co Roma, yoyam ongajic lhama enlhit. Incaymalhquic elvotac siclho aptomja apquilantipquiscascam apvisay apnaclha apmapsom, yoyam epeyvasiclha amyaa napatavo. 17 Apquilvoctac alhta enlhitaoc (judíos). Yejemoc alhta sicnacmo ningyicpilcomalhquilha. Ayanayquic alhta colhic acyantaveclho Pablo. 18 Apquicjingvactamo aptomja apquilantipquiscascam apvisay. Am alhta elatingmavo apquilanyomap ellhenic. Nasoc alhta intomjac actomjaclha aclhanma evalhoc coo. 19 Alhta acvamlha apquillhena actemaclha mongyasquiyam tasic amyaa. Apquillhenquic alhta najan actemaclha aplhenamap Jesús apquitsepma alhta. Pablo eyca aplhanma aplhaticjangviyam mocjam Jesús. 20 Am alhta oyasamcoc, yoyam otnejic as asoc. Yejemoc alhta silmalhna Pablo: “¿Apquiltamjo ya emyaclhac tingma Jerusalén, yoyam epeyvasiclhac lhip amyaa?” —alhta actomjac coo. 21 Am alhta coyacmoc Pablo. Apquiltamjoc alhta Pablo acvamlha eyicpilcojo apvisqui co Roma. Ayanayquic alhta siclho eltamilsic mocjam Pablo acvocmo acnim, yoyam ongvapajacsic apnaclha apvisqui co Roma —alhta aptomjac Festo.
22 Aptomjac alhta Agripa apcanya Festo:
—Altamjo inyicje olngac coo lha as enlhit —alhta aptomjac.
Apcatingmavoc alhta Festo:
—Secaseclha sat ongaylhojo —alhta aptomjac.
23 Moc acnim alhta intomjac apvactamo Agripa najan aptava Berenice apma apquilantalhnama apquilyinmeycaoc. Apquilantalhningvoctac alhta ningyicpilcomalhquilha. Apquillhalhmaa alhta singilpilhtetemo apquilviscaa najan enlhit apquilyimtalhnamo. Yejemoc alhta apcanya Festo colhic acyantamantamo Pablo. 24 Yejemoc alhta aptomja apquiltimnamcaa Festo:
—Visqui ingac Agripa najan quellhip enlhitaoc. Quip elaylhojo. Ninganeclhec nincoo ninlhamoclhojo. Apquilvitac quellhip as enlhit Pablo. Apquillhenquic mataa judíos apmapsom as enlhit. Apquilinlhanacmec alhta tingma Jerusalén najan tingma Cesarea. Apquililtamjoc alhta, yoyam ematong Pablo. 25 Am alhta otac aptemaclha apmapsom, yoyam ematong. Apquiltamjoc alhta Pablo, yoyam eyicpilcojo apvisqui co Roma. Yejemoc alhta aclhena evalhoc, yoyam ongvapajacsic tingma Roma. 26 Am oyasamcoc mocjam actemaclha amyaa, yoyam otalhosquisic apvisqui co Roma. Eycaso ayinyemaclha sicyantamantamo Pablo napatavo quellhip najan napato lhip visqui Agripa. Natamin acpeyvayclha amyaa otalhosquisic sat vaycajac apvisqui co Roma. 27 Inlhenquic evalhoc ayajemo sat cotnejic siyapajascama enlhit apquilpilhquetomap apnaclha apvisqui co Roma, mepqui sictalhescama actemaclha apmapsom enlhit.
Pablo ante Festo
1 Festo llegó a la ciudad de Cesarea para ocupar su puesto de gobernador. Tres días después se fue a la ciudad de Jerusalén. 2 Cuando llegó, los sacerdotes principales y los judíos más importantes de la ciudad hicieron una acusación formal contra Pablo. 3 También le pidieron a Festo que les hiciera el favor de ordenar que Pablo fuera llevado a Jerusalén. Ellos planeaban matar a Pablo cuando viniera de camino a la ciudad. 4-5 Pero Festo les dijo:
—No; Pablo seguirá preso en Cesarea, y muy pronto yo iré para allá. Si él ha hecho algo malo y las autoridades de ustedes quieren acusarlo, que vengan conmigo. Allá podrán acusarlo.
6 Festo se quedó ocho días en Jerusalén, y luego regresó a Cesarea. Al día siguiente fue a la corte, se sentó en la silla del juez, y mandó traer a Pablo. 7 Cuando Pablo entró en la corte, los judíos que habían venido desde Jerusalén comenzaron a acusarlo de hacer cosas muy malas. Pero no pudieron demostrar que eso fuera cierto. 8 Pablo entonces tomó la palabra para defenderse, y dijo:
—Yo no he hecho nada malo contra el templo de Jerusalén, ni contra el emperador de Roma. Tampoco he desobedecido las leyes judías.
9 Como Festo quería quedar bien con los judíos, le preguntó a Pablo:
—¿Te gustaría ir a Jerusalén para que yo te juzgue allá?
10 Pablo le contestó:
—El tribunal del emperador de Roma está aquí, y es aquí donde debo ser juzgado. Usted sabe muy bien que yo no he hecho nada malo contra los judíos. 11 Si lo hubiera hecho, no me importaría si como castigo me mataran. Pero si lo que ellos dicen de mí no es cierto, nadie tiene derecho de entregarme a ellos. Yo pido que el emperador sea mi juez.
12 Festo se reunió con sus consejeros para hablar del asunto, y luego le dijo a Pablo:
—Si quieres que el emperador sea tu juez, entonces irás a Roma.
Pablo ante el rey Agripa
13 Pasaron algunos días, y el rey Agripa y Berenice fueron a la ciudad de Cesarea para saludar al gobernador Festo. 14 Como Agripa y Berenice se quedaron allí varios días, Festo le contó al rey Agripa lo que pasaba con Pablo:
—Tenemos aquí a un hombre que Félix dejó preso. 15 Cuando fui a Jerusalén, los principales sacerdotes y los líderes judíos lo acusaron formalmente. Ellos querían que yo ordenara matarlo. 16 Pero les dije que nosotros, los romanos, no acostumbramos ordenar la muerte de nadie sin que esa persona tenga la oportunidad de ver a sus acusadores y defenderse. 17 Entonces los acusadores vinieron a Cesarea y yo, sin pensarlo mucho, al día siguiente fui al tribunal y ocupé mi puesto de juez. Ordené que trajeran al hombre, 18 pero no lo acusaron de nada terrible, como yo pensaba. 19 Lo acusaban solo de cosas que tenían que ver con su religión, y de andar diciendo que un tal Jesús, que ya había muerto, había resucitado. 20 Yo no sabía qué hacer, así que le pregunté a Pablo si quería ir a Jerusalén para ser juzgado allá. 21 Pero él contestó que prefería quedarse preso hasta que el emperador lo juzgara. Entonces ordené que lo dejaran preso hasta que yo pudiera enviarlo a Roma.
22 Agripa le dijo a Festo:
—Me gustaría escuchar a ese hombre.
—Mañana mismo podrás oírlo —le contestó Festo.
23 Al día siguiente, Agripa y Berenice llegaron al tribunal, y con mucha pompa entraron en la sala. Iban acompañados de los jefes del ejército y de los hombres más importantes de la ciudad. Festo ordenó que trajeran a Pablo, 24 y luego dijo:
—Rey Agripa, y señores que hoy nos acompañan, ¡aquí está el hombre! Muchos judíos han venido a verme aquí, en Cesarea, y allá en Jerusalén, para acusarlo de muchas cosas. Ellos quieren que yo ordene matarlo, 25 pero no creo que haya hecho algo tan malo como para merecer la muerte. Sin embargo, él ha pedido que sea el emperador quien lo juzgue, y yo he decidido enviarlo a Roma. 26 Pero no sé qué decirle al emperador acerca de él. Por eso lo he traído hoy aquí, para que ustedes, y sobre todo usted, rey Agripa, le hagan preguntas. Así sabré lo que puedo escribir en la carta que enviaré al emperador. 27 Porque no tendría sentido enviar a un preso sin decir de qué se le acusa.