Moc actemaclha ninpayvam yoyam ongilpamejitsic Dios
1 Elinlhanmojo sat quellhip apquiltemaclha apquilasicjayo. Elvascap sat yoyam ellhovac sat apquilmopvan ayinyema Espíritu apanco Dios actemaclha apquillingascama amyaa ayinyema Dios. 2 Apvanquic sat ancoc enlhit moc actemaclha appayvam yoyam epamejitsic Dios. Aplingac mataa Dios actemaclha appayvam, am eyca elyasamcoc mataa apnaymacoc. Actemaclha aplhanma ayinyema Espíritu apanco Dios actomja malha asoc acyilhomalhca. 3 Apvanquic sat ancoc enlhit elngacsic amyaa ayinyema Dios, alyasamcojoc sat mataa apnaymacoc actemaclha aplhanma. Eycaso aplhanma actomja acyimnatescama ingvalhoc najan actomja acyascasingvoyam ingvalhoc najan actamilquisquiyam ingvalhoc. 4 Enlhit apmopvan moc actemaclha appayvam aptomja apyimnatescama apanco apvalhoc. Eyca enlhit apmopvan elngacsic amyaa ayinyema Dios aptomja apquilyimnatesquiscama apquilvalhoc Jesucristo apmolhama.
5 Altamjo inyicje coo eltimjic quellhip apquilmopvan moc actemaclha apquilpayvam. Avanjec siltemo eltimjic quellhip apquilmopvan elngacsic amyaa ayinyema Dios yoyam cotnejic alyimnatesquiscama apquilvalhoc Jesucristo apmolhama. Am colhnoc enlhit apmopvan moc actemaclha appayvam. Apvanquic sat ancoc epeyvescasiclha moc actemaclha appayvam, cotnejic sat najan alyimnatesquiscama apquilvalhoc Jesucristo apmolhama. 6 Acvoclhec sat ancoc nipyesicsa quellhip, ¿evanqui ya olpamejitsic moc actemaclha sicpayvam yoyam colyimnatesquisic apquilvalhoc quellhip? Ayanayquic coo, paj. Actamila anco oltimnacsic quellhip actemaclha singyascasingvoyam Dios najan actemaclha ningyascamco actomja nasoc anco najan actemaclha amyaa ayinyema Dios najan actemaclha singillhicmoscama.
7 Pac oyitsic actemaclha ninpayvascama yammamoc najan yatalhpong. Am coyimnaac yammamoc najan am eyimnaac yatalhpong. Am sat ancoc cotamilac acpáyvam, mongilyasamquejec sat ayinyemayaclha acpáyvam actemaclha acpayvascama. 8 Apquilpayvasquic mataa trompeta apquilpayvascama amamyi apquilnapomap. Am sat ancoc cotamilac acpáyvam trompeta, melyasamquejec sat singilpilhtetemo yoyam elimpiclha. 9 Innoc najan quellhip apquilmopvan moc actemaclha ninpayvam. Am sat ancoc cotamilac apyamongam apquilpayvam, mongilyasamquejec sat actomjaclha aplhanma. Cotnejic sat malha lhcajayam ninlingay. 10 Inlhamoc actemaclha ninpayvam lhalhma anco actomja altamila anco. 11 Am sat ancoc oyasamcoc actomjaclha aplhanma, ingyanic sat cotnaja sictemolhama. Ongvanic sat coo lha metnaja sictemolhama. 12 Apquililtamjoc sat ancoc ellhovac quellhip singaycaoc ayinyema Espíritu apanco Dios, eltingya sat cotlaycaoc singaycaoc ningmovan, yoyam colyimnatesic apquilvalhoc Jesucristo apmolhama.
13 Apquililtamjoc sat ancoc elpamejitsic quellhip moc actemaclha apquilpayvam. Incaymalhquic elilmalhnac quellhip Dios yoyam elapvanic elpeyvescasiclha actomjaclha apquillhanma. 14 Actimec sat ancoc moc actemaclha sicpayvam naysicsa silmalhnancama, cotnejic sat acpamejitquiscama sicvanmoncama. Moyasamquejec coo actomjaclha acpayvam sicvanmoncama. Ayinyemaclha cotnaja sicpayvam ajanco. 15 Altamjoc mocjam yoyam copamejitsic sicvanmoncama. Altamjoc najan olmalhnac mataa actemaclha sicyascamco sicpayvam. Altamjoc yoyam comnaycmacsic sicvanmoncama. Altamjoc najan omnaycmacsic actemaclha sicyascamco sicpayvam. 16 Inquilmalhnaquic sat ancoc lhip apvanmoncama, copvanquejec ingmoc etnejic ingyanic: Nasoc anco, ayinyemaclha meyasamquejec actomjaclha appayvam. 17 Actamila anco almalhnancama lhip apvanmoncama. Jave eyca actomja yoyam coyimnatesic apvalhoc ingmoc. 18 Actimec coo gracias Dios sicmovan moc actemaclha sicpayvam, am olhnoc quellhip. 19 Actamila anco yoyam oltimnacsic Jesucristo apmolhama anit sicpayvam yoyam elyasamcojo, am colhno aclhamoclhojo moc actemaclha sicpayvam yoyam melyasamqueje.
20 Quellhip elyalhinga. Noeltime nasa malha sicaa. Eltime sat enlhit apquilyascamco. Eltime sat malha sicaa colyiplovquiscama acmasom. Eltime sat malha apquilvaneycaoc elyasamcojo asoc. 21 Intomjac nic nat Dios appayvam actalhesomalhca: “Eycaso Dios appayvam. Pac olpamejitsic as enlhitaoc moc actemaclha sicpayvam najan apquilpayvam poc aptemaclha enlhit. Melaylhojoc sat sicpayvam” —nic nat aptomjac Dios. 22 Incaymalhquic ellaylhojo moc actemaclha ninpayvam metnaja Jesucristo apmolhama. Incaymalhquic Jesucristo apmolhama ellaylhojo actemaclha ninlingascama amyaa ayinyema Dios. 23 Elyasamcojo quellhip. Apcaneyclhec sat ancoc aplhamoclhojo Jesucristo apmolhama yoyam elpamejitsic moc actemaclha apquilpayvam. Apquilantalhningvoctac sat ancoc metnaja Jesucristo apmolhama, etnejic sat ellhenacpoc quellhip: “Alyeyjamelhma nac quellhip” —sat eltimjic. 24 Apcaneyclhec sat ancoc quellhip yoyam ellingacsic amyaa ayinyema Dios. Aptalhningvoctac sat ancoc metnaja Jesucristo apmolhama. Comoc sat apvalhoc amyaa apquillingascama quellhip. Eyasingvoclhojoc sat actemaclha meyascalhma. 25 Ayalhnaclhojo sat coyitniclha aptemaclha napatavo quellhip. Elticlhoc sat aptapnaoc yoyam elmalhnac sat Dios etnejic apcayo. Sat etnejic ingyanic: “Nasoc anco nac apna Dios nipyesicsa quellhip” —sat etnejic.
Elsavojo sat actemaclha nintamilquiscamo
26 Quellhip elyalhinga. Eycaso actomja actemaclha nintamilquiscamo: Apcaneyclhec sat ancoc quellhip, incaymalhquic lhama ingyalhing etnejic apmamyi ningminaycmascama salmo. Poc sat elhicmocsic Dios appayvam. Poc sat elhenic amyaa apyasingvoyam ayinyema Dios. Poc sat epamejitsic moc actemaclha appayvam yoyam epeyvescasiclha actomjaclha aplhanma. Incaymalhquic yoyam colyimnatesic apquilvalhoc Jesucristo apmolhama. 27 Apquililtamjoc sat ancoc elpamejitsic moc actemaclha apquilpayvam. Incaymalhquic epamejitsic siclho lhama, natamin poc, natamin mocjam poc, vamlha sat. Poc sat eyca etnejic appeyvescasquiclha actomjaclha apquilpayvam. 28 Am sat ancoc elhnac apmopvan epeyvescasiclha actomjaclha apquilpayvam. Elvanma sat, noelpametam nasa moc actemaclha apquilpayvam naysicsa apcaneyquiclha. Incaymalhquic acvamlha apquilvanmoncama colpamejitsic Dios. 29 Yitnec sat ancoc amyaa ayinyema Dios yoyam ellingacsic. Incaymalhquic ellhicmocsic apcanit, tasic najan apnatqui. Poc sat eyca yoyam elpamejitsacpojo alhayi actomjaclha amyaa apquillingay. 30 Apnec sat ancoc lhama ingyalhing aptomja apyasingvoyam amyaa ayinyema Dios. Incaymalhquic elvaticsic siclho aptomja apquiltimnaycam apmamyi. Natamin eyca eltimnam sat ingyalhing. 31 Apvancaac aplhamoclhojo quellhip ellingacsic amyaa ayinyema Dios. Incaymalhquic mataa moclhama yoyam colyasingvomoc apquilvalhoc Jesucristo apmolhama. 32 Enlhit aptomja aplingascama amyaa ayinyema Dios incaymalhquic eltamacsic apvalhoc apanco yoyam evanma. 33 Am eyispac mataa Dios nintemaclha mepqui singiltamescama ingvalhoc. Apyispaquic mataa actemaclha actamilaycam ingvalhoc.
Yitnec actamila nintemaclha nipyesicsa Jesucristo apmolhama lhalhma anco. 34 Covanquejec ingyalhing quilvana cotnejic aclingascama tasic amyaa nipyesicsa Jesucristo apmolhama. Incaymalhquic quilvanaa colilyejiclhojo actemaclha singanama Dios appayvam. 35 Inquililtamjoc sat ancoc colyasamcojo actemaclha Dios appayvam. Incaymalhquic colilmalhna tingma ancaoc anatamcaa. Am cotamilo actemaclha quilvana cotnejic allhicmoscama naysicsa ninpayvam.
36 Elyasamcojo quellhip. Jave ayinyema quellhip Dios appayvam. Quilhvo eyca apquillhocac quellhip Dios appayvam. Colapvanquejec quellhip elyiplovsic moc actemaclha. 37 Apnec sat ancoc aplingascama amyaa ayinyema Dios nipyesicsa quellhip. Apnec sat ancoc ingyalhing apna apvalhoc Espíritu apanco Dios. Incaymalhquic elyasamcojo silanama quellhip actomja singanamaclha Visqui ingac. 38 Am sat ancoc eyiplovcasac actomjaclha siclhanma, melhenacpejec sat napato Dios.
39 Quellhip elyalhinga. Elvascap sat quellhip yoyam ellingacsic amyaa ayinyema Dios. Noelmiyov nasa elpamejitsic moc actemaclha apquilpayvam. 40 Elsavojo sat actemaclha nintamilquiscama nintemaclha.
Las capacidades más importantes
1 Procuren amar con sinceridad, y pídanle al Espíritu Santo que los capacite de manera especial para hablar de parte de Dios. 2-4 Cuando ustedes hablan en un idioma extraño, se ayudan solo a ustedes mismos. Dios los entiende, porque hablan de verdades secretas que solo el Espíritu Santo conoce. Pero aparte de él, nadie más sabe lo que ustedes dicen. En cambio, cuando Dios les ordena hablar de su parte, la gente sí los entiende. Además, así ustedes ayudan a todos en la iglesia a confiar más en Cristo, a sentirse mejor y a estar alegres.
5 Me gustaría que todos ustedes hablaran en idiomas desconocidos, pero más me gustaría que hablaran de parte de Dios. En realidad, es más importante hablar de parte de Dios que hablar en idiomas que otros no entienden, a menos que alguien pueda traducir lo que se dice. Porque así se ayuda a los miembros de la iglesia.
6 Hermanos míos, si yo fuera a visitarlos y les hablara en idiomas desconocidos, ¿de qué les serviría? Solamente los ayudaría si les diera a conocer algo desconocido, o si les diera algún conocimiento, o si les comunicara algún mensaje de parte de Dios, o alguna enseñanza.
7 Si todos los instrumentos musicales tuvieran el mismo sonido, ¿cómo podría distinguirse una flauta de un arpa? 8 Si en una guerra nadie pudiera distinguir el sonido de la trompeta que anuncia la batalla, ninguno se prepararía para combatir. 9 Algo así pasa cuando ustedes hablan en idiomas desconocidos. Si nadie entiende lo que significan, es como si estuvieran hablándole al aire.
10 En el mundo hay muchos idiomas, y en todos ellos se pueden decir cosas que tienen sentido. 11 Pero si alguien me habla y yo no entiendo lo que dice, esa persona pensará que soy un extranjero. Y lo mismo pensaré yo, si esa persona no me entiende a mí. 12 Por eso, ya que desean las capacidades que da el Espíritu, traten de tener aquellas que ayuden a todos los de la iglesia.
13 Por lo tanto, cuando ustedes hablen en idiomas desconocidos, deben pedirle a Dios que les dé la capacidad de explicar lo que estén diciendo. 14 Por ejemplo, si yo oro en un idioma desconocido, el que ora es mi espíritu, porque yo no entiendo lo que digo. 15 ¿Qué debo hacer entonces? Pues orar y cantar con mi espíritu, pero también orar y cantar con mi entendimiento. 16 Porque si tú das gracias a Dios con tu espíritu, y te escucha algún extraño, no podrá unirse a tu oración si no entiende lo que dices. Y no podrá hacerlo, porque no habrá comprendido nada. 17 Tu oración podrá ser muy buena, pero no estarás ayudando a nadie.
18 Yo le doy gracias a Dios de que hablo en idiomas desconocidos más que todos ustedes. 19 Sin embargo, cuando estoy en la iglesia, prefiero decir cinco palabras que se entiendan y que ayuden a otros, más que decir diez mil palabras en un idioma que nadie entiende.
20 Hermanos en Cristo, sean inocentes como niños, pero no piensen como niños. Piensen como personas maduras. 21 Dios dice en la Biblia:
«Le hablaré a este pueblo
por medio de extranjeros
y en idiomas desconocidos.
¡Pero ni así me harán caso!»
22 Por lo tanto, hablar en idiomas desconocidos podrá probarles algo a los no cristianos, pero para los cristianos esos idiomas no prueban nada. En cambio, los mensajes de parte de Dios son para los cristianos, no para los que no creen en Dios.
23 Supongamos que todos los de la iglesia se reúnen y comienzan a hablar en idiomas desconocidos. Si en ese momento entra gente de afuera, o llegan algunos que no creen en Cristo, van a pensar que ustedes están locos. 24 Pero si todos ustedes hablan de parte de Dios, esa gente se dará cuenta de que es pecadora, 25 y les confiará a ustedes hasta sus pensamientos más secretos. Luego se arrodillará delante de Dios, lo adorará, y reconocerá que, en verdad, Dios está entre ustedes.
Las reuniones de la iglesia
26 Hermanos míos, cuando se reúnan, todo lo que hagan debe ayudar a los demás. Unos pueden cantar, otros pueden enseñar o comunicar lo que Dios les haya mostrado, otros pueden hablar en idiomas desconocidos, o traducir lo que se dice en esos idiomas. 27 Si algunos hablan en idiomas desconocidos, que no sean más de dos o tres personas, y que cada uno espere su turno para hablar. Además, alguien debe traducir lo que estén diciendo. 28 Pero si no hay en la iglesia nadie que traduzca, entonces deben callarse, o hablar solo para sí mismos y para Dios.
29 Y si algunos hablan de parte de Dios, que sean solo dos o tres personas. Los demás deben prestar atención, para ver si el mensaje es de parte de Dios o no. 30 Pero si alguno de los que están sentados recibe un mensaje de Dios, el que está hablando debe callarse y dejar que la otra persona diga lo que tenga que decir. 31 Así todos tendrán la oportunidad de anunciar un mensaje de Dios, y todos los que escuchan podrán aprender y sentirse animados. 32 La persona que hable de parte de Dios podrá decidir cuándo hablar y cuándo callar. 33 Porque a Dios no le gusta el desorden y el alboroto, sino la paz y el orden.
Como es la costumbre en nuestras iglesias, 34 las mujeres deben guardar silencio en las reuniones. No está permitido que ellas hablen; más bien, deben mostrarse respetuosas como dice la ley de Moisés. 35 Si quieren aprender algo, que les pregunten a sus esposos cuando ya estén en su casa. Se ve mal que la mujer hable en la iglesia.
36 Ustedes no inventaron el mensaje de Dios, ni fueron los únicos que lo recibieron. 37 Si alguien cree que puede hablar de parte de Dios, o cree que obedece al Espíritu Santo en todo, debe reconocer que esto que les escribo es una orden de Dios. 38 Pero si no lo quiere reconocer, ustedes no deben prestarle atención.
39 Mis queridos hermanos, ustedes deben procurar hablar de parte de Dios, y no impidan que se hable en idiomas desconocidos. 40 Pero háganlo todo de manera correcta y ordenada.