Actiyapmaclha yingmin
(Ex 17.1-7)1 Apquilvocmec nic nat yoclhilhma actamopeycaoc acvisay Zin. Ayenmoclha año ilhnic nat intomjac, lhama piltin. Apquilnaclhec nic nat tingma Cades. Inquitsepmec nic nat maa María, Aarón apyalho. Apquilatoynquic nic nat maa.
2 Am nic nat acyitnac yingmin apyinaycaoc. Apquicjingvoctac nic nat apyovoclhojo enlhitaoc, elinmelham Moisés najan Aarón.
3 Apquiltomjac nic nat: —Tasic alhta inyicje ongilitsapojoc lhama ingnaymacoc yoclhilhma actamopeycaoc, ayinyema alhta Dios. 4 ¿So actomja yi singnalantamo lhip as yoclhilhma actamopeycaoc? ¿Naso ya ongilmasquingvomoc? ¿Najan maa ninatoscama yoyam elitsapoc? 5 ¿So actomja yi singyinyovquisa yoclhilhma Egipto? ¿Najan singnalantamo as yoclhilhma acmasom? Mepqui amyip onquiniclha actic. Paj yamit acma acyilhna. Paj uva avjac. Paj yamit granado. Paj yingmin, yoyam ongyinamcoc — nic nat apquiltomjac enlhitaoc.
6 Apyamyeclhec nic nat Moisés najan Aarón. Apquilantalhningvocmec nic nat carpa apponquinomap. Apquiljalhec nic nat maa. Inticlhicvocmec nic nat payjaclha napaat nalhpop. Invitalhquic nic nat gloria apcapongmatem Dios Apyimtalhnamo.
7 Aptomjac nic nat Dios apcanya Moisés:
8 Ilic sat yamit pac apqueleneycam. Aplhalhma sat apipma Aarón. Ingyansiclha sat apyovoclhojo apnaymacoc, yoyam elaylhojo. Itne sat ingyanic mataymong acvinatem, yoyam cotyapoc yingmin. Cotlapsic sat elvita actiyapma yingmin. Elyinamcoc sat maa najan apnatoscama.
9 Apliquic nic nat yamit apqueleneycam Moisés carpa apponquinomap. 10 Aplhalhma ilhnic nat Aarón. Apcanseclhec nic nat apyovoclhojo apnaymacoc payjoc mataymong acvinatem.
Aptomjac nic nat Moisés apquilanya: —Quip elaylhojo quellhip selinmelhaycam: ¿Ingvanqui ya ongilantipsic yingmin as mataymong, yoyam elyinamcoc quellhip? — nic nat aptomjac.
11 Apmiyaseclhec nic nat netin yamit Moisés. Apticpamquic nic nat anit as mataymong. Intipquic nic nat acyivey yingmin. Apquilyinamquic nic nat apyovoclhojo, najan maa apnatoscama.
12 Aptomjac nic nat Dios apcanya Moisés najan Aarón: Apquilyascacmec alhta quellhip sicpayvam. Am alhta eltomjac selayo napatavo apnaymacoc. Colapvanquejec quellhip enaliclha apnaymacoc yoclhilhma alhnancoc — nic nat aptomjac Dios.
13 Eycaso acvisay actiyapmaclha yingmin Meriba, ningiltimem Ningilinmelhaycam Dios. Ayinyema ilhnic nat apquilinmelhaycam napato Dios. Apvitacpec nic nat apyimtalhnamo apanco Dios.
Apvisqui co Edom
14 Apnam nic nat enlhitaoc Israel tingma Cades. Apcapajasquic nic nat Moisés soycam amyaa apnaclha apvisqui co Edom.
Aptomjac nic nat apquilanya, colhic altimnasa apvisqui co Edom: —Lhip nac ingyipma. Ingyeylhojo amyaa ayinyema ningmolhama lhip: Apyasamcoc lhip ninlingaycamco acyimtalhnama nintamin alhta. 15 Apquilmiyaclhec nic nat ningilyeyjamcaa yoclhilhma Egipto. Apquileyvec nic nat maa aclhamoclhojo años. Avanjec alhta nincoo ninlingaycamco acyimtalhnama, ayinyema co Egipto. Acno ilhnic nat ningilyeyjamcaa. 16 Ningilmalhnaquic alhta Dios yoyam jingilpasmoc. Aplingac alhta ningilmalhnancama ningiliclhangveycam. Apcapajasquic nic nat Dios lhama ángel apcasinancama. Ingilyinyovcasquic alhta yoclhilhma Egipto. Ningvaac as tingma Cades, nicja yoclhilhma. 17 Nomyov nasa lhip amay, yoyam ongyiplaclha. Ongilmilanic sat lhip apcaoclha. Mongiltovacsejec sat ayimjaclha ninganma, ayimjaclha uva. Montingyejec sat yingmin, ayinyema yamilquit apancaoc quellhip. Mongyinyovejec sat amay ningyiplayclha. Ongilmilanic sat lhip apcaoclha — nic nat aptomjac Moisés.
18 Apcatingmavoc nic nat apvisqui co Edom: —Acmiyovquic coo siyaoclha. Olinmelham sat quellhip, silapajasa singilpilhtetemo, yoyam elnapacpoc — nic nat aptomjac apvisqui.
19 Apquilapajasquic nic nat mocjam amyaa apnaclha apvisqui co Edom: —Mongyinyovejec sat amay acpeyvomo. Incaymalhquic sat ancoc yingmin ayinyema yamilquit. Ongyinyoc sat acyanmongam ningmam yingmin. Nalhapaoc sat ongilmilanic lhip apcaoclha — nic nat intomjac amyaa.
20 Apcatingmavoc nic nat apvisqui co Edom: —Colapvanquejec elyiplaclha amay inganco, yoyam elmilanic — nic nat aptomjac. Apcansaclhec nic nat singilpilhtetemo acyiplomo apquilmaycam. Apquilmiyantac nic nat elamyilhamcoc enlhitaoc Israel. 21 Apquilmiyovquic nic nat co Edom. Moc amay nic nat apquilyitnocjac enlhitaoc Israel.
Apquitsepma Aarón
22 Apquilyinyovquic nic nat tingma Cades apyovoclhojo enlhitaoc Israel. Apquilpeyvoc nic nat inquilhe acvinatem acvisay Hor. 23 Payjoc nicja yoclhilhma Edom.
Aptomjac nic nat Dios apcanya Moisés najan Aarón:
24 Cotnejic sat nelha aptiyascam Aarón. Copvanquejec etac yoclhilhma alhnancoc, sicmescama enlhitaoc Israel. Am alhta elilyajaclhoc sicpayvam quellhip, payjoc actiyapmaclha yingmin acvisay Meriba. 25 Lhip Moisés. Iyantemiclha sat lhip apipma Aarón. Aplhalhma sat Aarón apquitca Eleazar. Elpeyvojo sat ayitsicsic inquilhe. 26 Iljalhyovasquis sat aptalhnama Aarón. Ilic sat apava aptemaclha sacerdote. Italhnesiclha apava sacerdote Eleazar. Vocmec nelha acnim Aarón, ingyitsapoc sat — nic nat aptomjac Dios.
27 Apquilyiplovcasquic nic nat Moisés actemaclha apcanama Dios. Apquilquinamtec nic nat netin inquilhe Hor. Apquilanoc nic nat apnaymacoc. 28 Apquiljalhyovascasquic nic nat aptalhnama Aarón apava sacerdote. Aptalhnaseclhec nic nat apava Eleazar. Apquitsepmec nic nat Aarón netin inquilhe. Aptipquic nic nat mocjam Moisés najan Eleazar. , 29 Pilapcasquic nic nat aclingalhco amyaa apquitsepma Aarón. Apyapcalhquic nic nat actemaclha acmayovsa apquilvalhoc, acvaycmo 30 acnim.
Agua de la roca
(Ex 17.1-7)1 En el primer mes del año, los israelitas llegaron al desierto de Zin, y se quedaron por un tiempo en Cadés. Allí murió María, y allí mismo fue enterrada.
2 Como la gente no tenía agua, se reunieron todos para protestar contra Moisés y Aarón, 3 y le dijeron a Moisés:
—¡Mejor hubiéramos muerto junto con los otros israelitas que hizo morir el Señor! 4 ¿Para qué trajeron ustedes al pueblo del Señor a este desierto? ¿Acaso quieren que muramos nosotros y nuestro ganado? 5 ¿Para qué nos sacaron de Egipto y nos trajeron a este lugar tan horrible? Aquí no se puede sembrar nada; no hay higueras, ni viñedos, ni granados; ¡ni siquiera hay agua para beber!
6 Moisés y Aarón se alejaron del pueblo y se fueron a la entrada de la tienda del encuentro, y allí se inclinaron hasta tocar el suelo con la frente. Entonces la gloria del Señor se les manifestó, 7 y el Señor le dijo a Moisés:
8 —Toma el bastón y, con la ayuda de tu hermano Aarón, reúne a la gente. Luego, delante de todos, ordénale a la roca que les dé agua, y verás que de la roca brotará agua para que beban ellos y el ganado.
9 Moisés tomó el bastón que estaba delante del Señor, tal como él se lo ordenó; 10 luego Moisés y Aarón reunieron a la gente delante de la roca, y Moisés les dijo:
—Escuchen, gente rebelde: ¿acaso tendremos que sacar agua de esta roca para darles de beber?
11 Y diciendo esto, Moisés levantó la mano y golpeó dos veces la roca con el bastón, y brotó agua en abundancia. Entonces la gente y el ganado se pusieron a beber. 12 Pero el Señor dijo a Moisés y a Aarón:
—Puesto que ustedes no tuvieron confianza en mí ni me honraron delante de los israelitas, no entrarán con esta gente en el país que les he dado.
13 Ese es el manantial de Meriba, donde los israelitas le hicieron reclamaciones al Señor y él les mostró su santidad.
Edom no deja pasar a Israel
14 Desde Cadés, Moisés envió a unos mensajeros al rey de Edom, a decirle: «Tus hermanos israelitas te mandan decir: “Tú bien sabes las dificultades por las que hemos pasado. 15 Nuestros antepasados se fueron a Egipto y vivieron allá mucho tiempo, pero los egipcios nos maltrataron a nosotros, igual que a nuestros antepasados; 16 entonces pedimos ayuda al Señor, y él escuchó nuestros gritos y envió un ángel y nos sacó de Egipto. Y aquí estamos ahora, en la ciudad de Cadés, en la frontera de tu país. 17 Te pedimos que nos dejes pasar por tu territorio. No pasaremos por los campos sembrados ni por los viñedos, ni beberemos agua de tus pozos. Iremos por el camino real, y no nos apartaremos de él hasta que hayamos cruzado tu territorio.”»
18 Pero el rey de Edom les respondió:
—¡No pasen por mi territorio, pues de lo contrario saldré a su encuentro con mi ejército!
19 Los israelitas le explicaron:
—Seguiremos el camino principal, y si nosotros o nuestro ganado llegamos a beber agua de tus pozos, te la pagaremos. Lo único que queremos es pasar a pie por tu territorio.
20 Pero el rey de Edom les contestó:
—¡Pues no pasarán!
Y salió al encuentro de los israelitas con un ejército fuerte y bien armado, 21 empeñado en no dejarlos pasar por su territorio. Entonces los israelitas buscaron otro camino.
Muerte de Aarón
22 Todo el pueblo de Israel salió de Cadés en dirección al monte Hor. 23 Allí, junto a la frontera de Edom, el Señor les dijo a Moisés y a Aarón:
24 «Aarón va a morir, y no entrará en el país que yo he dado a los israelitas, porque junto al manantial de Meriba ustedes desobedecieron mis órdenes. 25 Tú, Moisés, lleva a Aarón y a su hijo Eleazar a la cumbre del monte Hor; 26 allí le quitarás a Aarón la vestimenta sacerdotal y se la pondrás a Eleazar. Aarón morirá allí.»
27 Moisés hizo lo que el Señor le ordenó. A la vista de todos los israelitas, subieron al monte Hor, 28 y allí Moisés le quitó a Aarón la vestimenta sacerdotal y se la puso a Eleazar. Allí mismo, en la cumbre del monte, murió Aarón; y Moisés y Eleazar bajaron del monte. 29 Al darse cuenta los israelitas de que Aarón había muerto, lloraron por él durante treinta días.