Actemaclha ningayoclha Dios
1 Yitnec maa ayinyemayaclha plata alyinmom, najan ayinyemayaclha oro alyinmom.
2 Tava apac hierro ayinyema congne lhopactic congno, cobre acyitna naysicsa mataymong.
3 Apsovjoc mataa enlhit apquitamsama asoc naysicsa yatescamalhma. Yoclhilhma mepqui apquileyvam enlhit apquilmetam malhic congno, tama acyivey apquilyiplaclho coning congne malhic.
4 Yoclhilhma mepqui apquileyvam enlhit apquilmetam malhic congno, tama acyivey apquilyiplaclho coning congne malhic.
5 Payjoc amyip apquimja trigo, congne malhic eyca apquilmaycam mataa talha.
6 Apquilvitac zafiros alyinmom naysicsa mataymong, najan oro alyinmom apquilvita.
7 Paj elvitac mocjam mama, paj colvitac mocjam yinic acyitnamaclha asoc acmamnave.
8 Am colvitac mocjam yamacmeyva najan asoc navjac as asoc acmamnave.
9 Apvanquic enlhit emetmoc inquilhe acyovoclhojo, malha apcaptama avjac aptomjac.
10 Malha mapa alhanaoc alyitsomalhca atamnic apquilmetam enlhit esovjam asoc acmamnave.
11 Apquilvitac maa actiyapmaclha yingmin vatsam, apquilvitac asoc colvitamalhca.

12 ¿Co laa ayinyema acyascamco ingvalhoc, najan ayinyema nintemaclha ningyascamco?
13 Paj coyitnac nipyesicsa enlhit as nalhpop, paj ongilyasamcoc acyanmongam, yoyam ongyinyoc ningilmam actemaclha ningyascamco.
14 Yitnec acpayvam yingmin océano: Paj coyitnac aso actemaclha ningyascamco. Yitnec acpayvam yingmin acvanyam: Paj colhnac así — intomjac maa.
15 Mongvanquejec ongyinyoc plata najan oro acyanmongam ningilmam acyascamco ingvalhoc.
16 Mongvanquejec ongyinyoc oro alyinmom, cornalina najan zafiro alyinmom.
17 Acmamnave anco, amcolhno oro najan memong anyi alyinmom, mongvanquejec ongilmoc.
18 Acmamnave anco actemaclha ningyascamco, am colhno coral, najan cristal, najan perlas alyinmom.
19 Acmamnave anco, am colhno crisólito co Etiopía, am colhno oro alyinmom.
20 ¿Co laa ayinyema acyascamco ingvalhoc, najan ayinyema actemaclha ningyascamco?
21 Paj colvitayac mataa asoc navjac, paj najan nata alimpay nitnoc anco.
22 Inlingalhquic inyicje amyaa — intomjac acpayvam ningitsepma najan singiltovascama.

23 Apyasamcoc Dios acyitnamaclha actemaclha ningyascamco, apyasamcoc actemaclha ningvitayclha maa.
24 Apvitac Dios aclhamoclhojo asoc as nalhpop, najan asoc aleyvam as nalhpop.
25 Aptimescasquic nic nat acyimnatem alhcajayam, najan nicjav'ayc yingmin acvanyam.
26 Apquillanac nic nat yipjopay najan acmamayaclha nalhit acnim najan yatepiyam.
27 Apvitac maa Dios actemaclha ningyascamco (acyascamco ingvalhoc). Apyipconquic nic nat Dios, apcanem nic nat acmamnave anco acyascamco ingvalhoc.
28 Aptomjac nic nat Dios apquilanya enlhit: Nintingyey Visqui ingac acvisay acyascamco ingvalhoc, ningyamasma nintemaclha acmasom acvisay ningyascamco inganco — nic nat aptomjac Dios.
1 Hay minas de donde se saca la plata
y lugares donde se refina el oro.
2 El hierro se extrae de la tierra,
y las piedras, al fundirse, producen el cobre.
3 El hombre ha puesto fin a las tinieblas:
baja a los lugares más profundos
y allí, en la oscuridad, busca piedras.
4 Balanceándose y suspendido de una soga,
abre minas en lugares solitarios,
en lugares por donde nadie pasa,
alejados de las ciudades.
5 Arriba de la tierra se produce trigo,
abajo de ella, algo como el fuego la transforma.
6 Allí, entre la tierra, se encuentran
el oro y los zafiros.
7 Ni los halcones ni otras aves de rapiña
han visto jamás esos senderos.
8 Las fieras no pasan por ellos
ni los frecuentan los leones.
9 El hombre pone la mano en el pedernal
y arranca de raíz las montañas.
10 Abre túneles en los peñascos
y descubre toda clase de tesoros.
11 Explora los nacimientos de los ríos
y pone al descubierto cosas escondidas.

12 ¿Pero de dónde viene la sabiduría?
¿En qué lugar está la inteligencia?
13 El ser humano no sabe lo que ella vale,
ni la encuentra en este mundo.
14 El océano dice: «Aquí no está»,
y el mar: «Yo no la tengo.»
15 No se puede conseguir con oro,
ni se puede comprar con plata.
16 No se puede pagar con el oro más precioso,
ni con joyas de cornalina o de zafiro.
17 Vale más que el oro y que el cristal;
no se puede cambiar por objetos de oro puro.
18 La sabiduría es más preciosa que el coral,
y que el cristal de roca y las perlas.
19 El crisólito de Etiopía no la iguala,
ni se puede pagar con el oro más fino.
20 ¿De dónde, pues, viene la sabiduría?
¿En qué lugar está la inteligencia?
21 Está escondida de la vista de las fieras,
se halla oculta de las aves del cielo.
22 Aun la destrucción y la muerte dicen:
«Solo de oídas hemos sabido de ella.»

23 Pero Dios conoce el camino de la sabiduría;
solo él sabe dónde encontrarla,
24 pues él ve hasta el último rincón de la tierra
y todo lo que hay debajo del cielo.
25 Cuando Dios le dio fuerza al viento
y puso un límite al agua,
26 cuando estableció las leyes de la lluvia
y señaló el camino a la tormenta,
27 también vio a la sabiduría, ponderó su justo valor,
la examinó y le dio su aprobación.
28 Y dijo Dios a la humanidad:
«Servir fielmente al Señor: eso es sabiduría;
apartarse del mal: eso es inteligencia.»