Carta aptalhescama profeta Jeremías
1-2 Apcapajasquic nic nat carta profeta Jeremías de Jerusalén, yoyam elyipsitic apquilimja apmamyi apquilaymomap, najan sacerdotes, najan profetas najan poc apquilmomap siclho, ayinyema apvisqui Nabucodonosor co Babilonia. Apmacpec nic nat siclho apvisqui Jeconías, najan inquin, najan apquiltimesaycam, najan apquilviscaa co Judá najan co Jerusalén, najan apquillanay asoc acmamnave najan apquillanay tingma apquilyimnatem. 3 Apsaclhesquic nic nat carta Elasa, Safán apquitca, aplhalhma ilhnic nat Gemarías, Hilcías apquitca. Apcapajasquic nic nat Sedequías as carta nac jay, yoyam elyipsitic Nabucodonosor, apvisqui co Babilonia. Eycaso aclhanma carta actalhesomalhca:
4 Eycaso appayvam Dios Visqui ingac apyimtalhnamo nipyesicsa israelitas, elyasamcojoc sat apyovoclhojo apquilmomap siclho tingma Jerusalén, yoyam elyantamacpoc tingma Babilonia: 5 Ellana sat quellhip tingma, elquiniclha quellhip yamtaa yoyam elvita acyilhna. 6 Eltingya sat apnatamcaa quilvanaa, ayinyema alyimjapma, elvitac sat apquitquic. Colyimjapoc sat apquitquic apquilvanamo sat. Ellhamiclha sat quellhip. 7 Elvascap sat apquiltamjaycam tingma apquilmomacpilha quellhip. Jelmalhnesquis coo, yoyam opasmoc sat apyovoclhojo tingma, elvitac sat quellhip lha asoc altamila — alhta aptomjac. 8 Eycaso appayvam Dios Visqui ingac apyimtalhnamo: Noelyinimsacpojo nasa ayinyema profetas apquilmopvancaa amyaa, najan ayinyema apquilyascamco ingjangaoc. Elyasquim sat quellhip acvitay apquilvanmoncama as enlhit apnaycam nipyesicsa quellhip. 9 Movan amyaa apquillingascama amyaa. Jave coo siyapajascama as enlhit.
10 Actomjac coo silanya quellhip: Vocmec sat ancoc setenta años, natamin olvomsic sat tap quellhip, eltajiclhac sat mocjam quellhip, acnim siclhanma siclho mepqui sicyeycajascaoc. 11 Yitnec coo aclhanma evalhoc olmeyvoc quellhip, jave yoyam onatovacsic, eleyoc sat quellhip naysicsa acpayjayclha apquilvalhoc. Eycaso sicpayvam sicvisay Visqui apancaoc. 12 Jelyotac sat quellhip, jelmalhnac sat asoc, ongvaylhojoc sat mataa apquililmalhnancama quellhip. 13 Jelquitmoc sat quellhip, jelvitac sat mataa, ayinyema aclhanma apquilvalhoc quellhip. 14 Jelviticlhac sat quellhip, comascoc sat apquillingaycamco acmasom. Ongvansiclhac sat quellhip nipyesicsa enlhitaoc lhalhma anco, otajicsojoc sat mocjam apquilaoclha quellhip. Eycaso sicpayvam sicvisay Visqui apancaoc.
15 Yitnec apquilpayvam quellhip: Singmescama Dios profetas tingma Babilonia — alhta apquiltomjac quellhip. 16 (Aplhenacpec apvisqui apna netin aptajanem apquilyeyjamcaa David, ayinyema aplhanma Visqui ingac. Apquillhenacpec apnaymacoc as tingma apvanyam, najan apquilmolhama metnaja apquilmomap siclho: 17 Eycaso sicpayvam Visqui sicyimtalhnamo: Ongvapajacsic sat apquilimpocjay cotnaja ingmoc, najan mayic ataoc, najan ningmasquem ataoc. Otnesquisic sat, yoyam colaymalhcac higo acyilhna apaoc mongmovan ontoc. 18 Elminlhinacpoc sat ayinyema apquilimpocjay, najan mayic ataoc, najan ningmasquem ataoc. Elasmesacpoc sat nipyesicsa enlhitaoc lhalhma anco apquilvitacpo. Cotipsalhcac sat apquilvisay, elmancangvomoc sat nipyesicsa enlhitaoc, ayinyema apquilhpaneycam nipyesicsa maa lhalhma anco. 19 Am alhta eljalhnoc mataa apquilpayvam profetas apquillingascama sicpayvam. Ayapajasquic coo mataa profetas nipyesicsa maa, paj eljalhnoc mataa. Eycaso sicpayvam sicvisay Visqui apancaoc. 20 Quellhip apquilinyema Jerusalén, apquilmomap quilhvo nac jay Babilonia, elilyejiclhojo sat sicpayvam — alhta aptomjac.)
21 Yitnec appayvam Dios Visqui apancaoc israelitas aplhenacpo Acab, Colaías apquitca, najan Sedequías, Maasías apquitca, apquiltomja apquilmopvancaa amyaa. Aptomjac alhta Visqui ingac: Elyantamacpoc sat apnaclha apvisqui Nabucodonosor co Babilonia, eticyoc sat maa napatavo quellhip. 22 Yitnec sat ancoc apquilmomap co Judá elyamnam sat poc, etnejic sat ingyanic poc: Elngamcojoc sat apyanmongsayclha Dios, acno aptemaclha alhta aplingaycamco Sedequías najan Acab, apquilhamap alhta naysicsa talha, ayinyema apcanama apvisqui co Babilonia. 23 Apquiltemaclha apancaoc apquilmanquescama israelitas: apquilpatjetamquic quilvanaa cotnaja apnatamcaa. Yitnec apquillingascama amyaa, jave ayinyema coo. Acyasamcoc coo sicvisay Visqui apancaoc, sictomja sicvitaycamco — alhta aptomjac Visqui ingac.
Amyaa aplhenacpo Semaías
24 Apcapajasquic nic nat Visqui ingac apcanyacpo Jeremías, colhic altimnasa amyaa Semaías co Nehelam: 25 Aptomjac alhta Dios Visqui apyimtalhnamo nipyesicsa israelitas apcanyacpo lhip: Lhip Semaías aptomja apcapajascama carta yoyam elyipsitic co Jerusalén, najan sacerdote Sofonías, Maasías apquitca, najan poc sacerdotes maa. Apcanyacpec alhta Sofonías: 26 Visqui ingac aptimesquiscama lhip sacerdote, apya'monquiscama Joiada, etnejic sat lhip inspector congne tingma apponquinomap. Apvoctac sat ancoc lhama profeta malha ayanem, elpilhtejit sat cadenas apyispoc najan apmaoc najan apmancoc. 27 Apnec maa nipyesicsa quellhip profeta Jeremías co Anatot, aptimesomap apanco aplingascama Dios appayvam, ¿so actomja yi? 28 Ningvitac alhta carta quip aso Babilonia, aptalhescama alhta Jeremías: Acvoncaclhojo sat cotnejic apquilmomacpilha enlhit. Ellana sat tingma apancaoc, elquiniclha sat yamtaa, yoyam elvita acyilhna — alhta aptomjac.
29 Apquilyipsatquic alhta sacerdote Sofonías as carta apnaclha Jeremías. 30 Aptomjac alhta Visqui ingac apcanya Jeremías: 31 Ingyapajas sat amyaa nipyesicsa apquilmomap Babilonia: Eycaso appayvam ayinyema Visqui ingac, aplhenacpo Semaías. Aptimesacpec apanco profeta, mepqui siyapajascama coo. Aptomjac apmopvan amyaa nipyesicsa quellhip, yoyam melyascamejec quellhip. 32 Pac oyanmongsiclhac sat aptemaclha apanco Semaías najan aptovana. Melvityejec sat maa sictemaclha sicnalayclha enlhit ajancaoc, eltajiclhac sat mocjam apquilaoclha. Aptomjac alhta seyinmelhaycam coo naysicsa aplingascama appayvam apanco. Eycaso sicpayvam Visqui apancaoc — alhta aptomjac.
Carta de Jeremías a los desterrados
1-2 Después de que el rey Jeconías salió al destierro, junto con la reina madre, los criados del palacio, los jefes de Judá y de Jerusalén, y los artesanos y cerrajeros, el profeta Jeremías envió desde Jerusalén una carta a los ancianos, sacerdotes y profetas, y a la gente que Nabucodonosor había llevado desterrados de Jerusalén a Babilonia. 3 Esta carta fue enviada por medio de Elasa hijo de Safán, y de Gemarías hijo de Hilcías, a quienes Sedequías, rey de Judá, había enviado a Babilonia para presentarse ante el rey Nabucodonosor. La carta decía:
4 «Así dice el Señor todopoderoso, el Dios de Israel, a todos los que hizo salir desterrados de Jerusalén a Babilonia: 5 “Construyan casas y establézcanse; planten árboles frutales y coman de su fruto. 6 Cásense allá, tengan hijos e hijas, y que ellos también se casen y tengan hijos. Aumenten en número, y no disminuyan. 7 Trabajen en favor de la ciudad a donde los desterré, y pídanme a mí por ella, porque del bienestar de ella depende el bienestar de ustedes. 8 Yo, el Señor todopoderoso, el Dios de Israel, les advierto esto: No se dejen engañar por los profetas y los adivinos que viven entre ustedes; no hagan caso de los sueños que ellos tienen. 9 Lo que ellos les anuncian en mi nombre es mentira. Yo no los he enviado. Yo, el Señor, lo afirmo.”
10 »El Señor dice: “Cuando se le cumplan a Babilonia los setenta años, actuaré en favor de ustedes y les cumpliré mi promesa favorable de hacerlos regresar a este lugar. 11 Yo sé qué planes tengo para ustedes. Son planes para su bien, no para su mal, a fin de darles un futuro lleno de esperanza. Yo, el Señor, lo afirmo. 12 Entonces ustedes me invocarán, y vendrán a mí en oración, y yo los escucharé. 13 Me buscarán, y me encontrarán, porque me buscarán de todo corazón. 14 Les aseguro que yo dejaré que ustedes me encuentren, y haré que cambie su situación: los sacaré de todas las naciones y de todos los lugares por donde los dispersé, y los reuniré y haré que vuelvan a este lugar, de donde los desterré. Yo, el Señor, lo afirmo.”
15 »Ustedes dicen: “El Señor nos ha dado profetas en Babilonia.” 16 Pero esto es lo que el Señor dice acerca del rey que ocupa el trono de David, y acerca de los habitantes de esta ciudad, esos parientes de ustedes que no fueron llevados con ustedes al destierro: 17 “Yo, el Señor todopoderoso, digo: Voy a enviarles guerra, hambre y peste. Voy a hacer que queden como esos higos que, de tan podridos, no se pueden comer. 18 Los voy a perseguir con guerra, hambre y peste. Haré que, cuando todas las naciones de la tierra los vean, se sientan horrorizados. Los convertiré en ejemplo de maldición y de vergüenza, en algo que cause horror y espanto en todas las naciones por donde yo los haya dispersado, 19 ya que no hicieron caso de las advertencias que les hice por medio de mis siervos los profetas, a quienes una y otra vez envié, y a quienes ustedes no escucharon. Yo, el Señor, lo afirmo. 20 Así que, todos ustedes, los que permití que fueran desterrados, obedezcan mi palabra.”
21 »El Señor todopoderoso, el Dios de Israel, dice acerca de Ajab hijo de Colaías, y de Sedequías hijo de Maseías, esos dos que les dicen a ustedes cosas falsas en el nombre del Señor: “Voy a hacer que caigan en poder del rey Nabucodonosor de Babilonia, y él los matará delante de ustedes. 22 Así, cuando los desterrados de Judá que están en Babilonia quieran maldecir a alguien, dirán: Que el Señor haga contigo como hizo con Sedequías y Ajab, a quienes el rey de Babilonia quemó en una hoguera. 23 Eso les va a suceder por haber hecho cosas infames en Israel, pues cometieron adulterio con la mujer de su prójimo y dijeron en mi nombre palabras falsas que yo no les ordené decir. Yo lo sé, y me consta. Yo, el Señor, lo afirmo.”»
Mensaje a Semaías
24 El Señor ordenó a Jeremías que le dijera a Semaías de Nejelán: 25 «El Señor todopoderoso, el Dios de Israel, dice: “Tú enviaste en tu propio nombre una carta a todo el pueblo que está en Jerusalén, y al sacerdote Sofonías hijo de Maseías, y a todos los demás sacerdotes. En la carta decías a Sofonías: 26 ‘El Señor te ha puesto como sacerdote en lugar de Joyadá, para que seas el inspector mayor del templo. Si se presenta un loco y empieza a hablar como profeta, tú debes ponerlo en el calabozo y atarlo con cadenas. 27 ¿Por qué, pues, no has reprendido a Jeremías de Anatot, que se ha puesto a hablar ante ustedes como profeta? 28 Hasta nos mandó una carta a Babilonia, en la que decía: El destierro va a durar mucho tiempo; construyan casas e instálense, y siembren árboles frutales y coman de su fruto.’”»
29 El sacerdote Sofonías leyó la carta a Jeremías. 30 Entonces el Señor se dirigió al profeta, y le dijo: 31 «Manda a decir a todos los que están en el destierro que yo, el Señor, les digo: Puesto que Semaías de Nejelán les ha hablado en mi nombre sin que yo lo haya enviado, y les ha hecho confiar en cosas que no son ciertas, 32 yo, el Señor, digo que voy a castigar a Semaías y a su descendencia. No tendrá descendientes entre mi pueblo, ni gozará de la felicidad que yo voy a conceder a mi pueblo, porque con sus palabras lo llevó a ponerse en mi contra. Yo, el Señor, lo afirmo.»