Aplhenamap apvisqui co Judá
1 Aptomjac alhta seyanya Visqui ingac: Ityaningvomjo sat lhip apvisqui rey tingma pac. 2 Ilngas sat amyaa napato apvisqui co Judá, apna netin aptajenem apanco apquilyeyjamcaa David. Ilngas sat amyaa napatavo apquilyimtalhnamo najan napatavo enlhitaoc tingma apvanyam: Elaylhojo sat quellhip Visqui ingac appayvam. 3 Elyiplovcasojo sat quellhip actemaclha acpeyvomo, elmiyov sat apquilmomap apquiltimesaycam apquilviscaa apquilmapsomcaa, elmiyov sat najan metnaja israelitas apquiltimesaycam maa, elmiyov sat apquilyeyjeycam najan lhintampaa. Noelnajap nasa enlhit mepqui apquilsilhnanomap. 4 Apquilyiplovcasquic sat ancoc quellhip siyanamaclha, elvitac sat mataa quellhip apvisqui rey apna netin aptajanem apanco apquilyeyjamcaa David. Elantilhic sat mataa as tingma apatnaoc netin carros najan nolhing apcapaoc, apquillhalhmaa sat apquilyimtalhnamo najan poc enlhitaoc. 5 Am sat ancoc elyiplovcasac quellhip siyanamaclha, etvasacpoc sat as tingma aptamila. Eycaso sicpayvam sicvisay Visqui apancaoc — alhta aptomjac.
6 Yitnec aplhanmaclha Visqui ingac, aplhenacpoc apvisqui rey co Judá:
Apyitsomacpo lhip nalhma Galaad najan inquilhe Líbano sicyisponcama nat coo. Otvacsic sat apyovoclhojo, cotniclhac sat actamopeycaoc mepqui enlhit.
7 Ongvapajacsic sat cotnaja ingmoc elimpocjac nipyesicsa quellhip. Colyatemenalhcac sat poste columnas tingma apquiltamila, colmetic sat maa — alhta aptomjac.
8 Elvac sat metnaja israelitas, elvitac sat tingma aptovasomap, eltimjic sat elanic poc: ¿Co la ayinyema tingma aptovasomap? ¿Naso ya Visqui ingac, so actomja yi? — sat eltimjic maa. 9 Elatingmojoc sat maa: Apquilyinyovquic alhta pacto ningmiyovmalhca ayinyema Visqui ingac. Apquiltomja apquilayo quilaycmasquiscama acyitsomalhca dios — sat eltimjic.
Aplhenamap apvisqui Salum (Joacaz)
10-11 Noelyapcalhaoc nasa apmatnam apvisqui Josías. Elyapcalhaoc sat aplhenamap apquitca, apvisay Salum. Emacpoc sat maa, eyantamacpoc sat cotnaja apcaoclha, mevotayc sat mocjam — alhta aptomjac.
Visqui ingac aplhanma siclho apvisay Salum, Josías apquitca, apvisqui co Judá, apya'monquiscama apyap ninga, paj elhnac mocjam. Aplhenacpec alhta Salum: Mevotayc sat mocjam. 12 Ematong sat aptomjaclha apmomap, payjoc cotnajaclha apcaoclha, mevotayc sat mocjam — alhta aptomjac Visqui ingac.
Aplhenamap apvisqui Joacim
13 ¡Lhip layi apvisqui rey! Yitnec lhip aptemaclha apmapsom najan mepqui appeyvomo. Aptomja apquillanay lhip tingma apquiltamila najan nitno. ¡Apquiltimesam enlhitaoc mepqui acyanmongam!
14 Inlhenquic apvalhoc lhip: Ollanac sat tingma aptamila najan apyivey, najan tingma apvalhoc acyivey anco, najan apvalhoc tingma netin — intomjac apvalhoc. Apcanama lhip colhic allana atnaoc ayitcoc, najan paredes napocja tingma apvalhoc allanomalhca yamit cedro, najan apquiltomja apquilyilhvasiscama.
15 ¿Apcanayqui ya lhquip etnejic apyimtalhnamo, acyitna inlhojo cedro yamit actamila? Intasic alhta aptiyascam apyap ninga, apyiplovquisa actemaclha acpeyvomo, mepqui alhta ayaymomalhca asoc.
16 Apvitac alhta apquillingaycamco enlhit mepqui apquilnatam napatavo apquilviscaa, apquilpasingvocmec alhta apyap ninga. Sas alhta aptiyascam mataa. Aptomjac Visqui ingac: Emyovacpoc mataa enlhit seyicpilquemo — alhta aptomjac Visqui ingac.
17 Lhip aptomja aplhenamap apanco aptingyey apquilnatam. Lhip ayinyema apticyovam enlhit mepqui apquilsilhnanomap, lhip aptimesquiscama apquillingaycamco enlhit apnaymacoc.
18 Visqui ingac alhta aplhanma aptemaclha Joacim, Josías apquitca, apvisqui co Judá:
Cotnejic sat mepqui apquilyapcalhem, apvitacpoc inlhojo apmatnam apvisqui. Melhenacpejec sat maa: Quellhip elyalhinga, quellhiya elyalhinga, ¿so actomja yi? ¡Visqui ingac apmatnam, visqui ingac apyimtalhnamo apmatnam! - paj colhenalhquejec sat maa.
19 Ingyatoynacpoc sat apvisqui, acno nintoscama yamelyeyjaycoc, acyinyovasomalhca tap tingma Jerusalén — alhta aptomjac Visqui ingac.
Apquillhenamap co Jerusalén
20 Aptomjac alhta Visqui ingac: ¡Quellhip co Judá, elquinatvoclha netin inquilhe Líbano yoyam elilpalhamam! ¡Elyimnaticsojo apquilpayvam inquilhe Basán! ¡Elilpalhamam payjoc inquilhe Abarim! ¡Apticyovquic apnaymacoc apquilpasmom siclho!
21 ¡Altimnasquic alhta inyicje, am alhta jelilyajaclhoc quellhip, acno apquiltemaclha apancaoc quellhip nano apquilvaneycamlha, mepqui selyajayquiclho coo!
22 Elmacpoc sat apquilyimtalhnamo, enalacpoc sat apnaymacoc apquilpasmom siclhoc. Malha alhcajayam ayimposcay sat cotnejic apquilvonquepma. Elmancangvomoc sat quellhip, ayinyema apquiltemaclha apancaoc apquilmapsomcaa quellhip.
23 Actamilaycam apquilvalhoc quilhvo apquilmaclha naysicsa yamit cedro alinyema Líbano. Ellingamcojoc sat acyimtalhnama, acno quilvana naysicsa actimquiscama ayitca sat cotnejic — alhta aptomjac.
Aplhenamap apvisqui Jeconías
24 Apnec alhta apvisqui Jeconías, Joacim apquitca, nipyesicsa co Judá. Aptomjac alhta Visqui ingac apcanya: Nasoc siclhanma mepqui sicyeycajascaoc: Apyitsacpec sat ancoc lhip anillo de sellar ningatquiscama ingipjejic ajanco, momyovejec sat lhip aptimem apvisqui. 25 Emacpoc sat lhip nipyesicsa cotnaja ingmoc. Avanjec mataa apcay lhip apvisqui Nabucodonosor nipyesicsa co Babilonia najan apquillhalhmaa caldeos. 26 Eyantamacpoc sat lhip, aclhalhma sat lhip inquin, payjoc yoclhilhma cotnajaclha apcaoclha, ingyitsapoc sat lhip, cotsapoc sat inquin maa. 27 Mevotayc sat mataa lhip najan inquin apquilaoclha, acyitna inlhojo alipvoyam avalhaoc — alhta aptomjac.
Apyimnatescama appayvam profeta
28 ¿Naso ya apyitsomacpo apvisqui Jeconías valhva apquintem, yoyam memacpeje? ¿Innec acnalayclha cotnajaclha apquilaoclha apvisqui najan apquitquic, so actomja yi?
29 ¡Quellhip apquileyvam as yoclhilhma! ¡Quip elaylhojo! ¡Quip elaylhojo Visqui ingac appayvam!
30 Aptomjac alhta Visqui ingac: Eltalhos sat quellhip vaycajac apquilviscaa apvisay apanco: Mepqui apquitquic as apvisqui. Mepqui apvascapma naysicsa aptiyascam. Mepqui aptovana, yoyam elhnam apvisqui aptajanem apanco David, comopvan etnejic apvisqui apya'monquiscama apyap ninga — alhta aptomjac.
Mensaje a la casa real de Judá
1 El Señor me dijo: «Baja al palacio real y proclama este mensaje 2 ante el rey de Judá, que está sentado en el trono de David, y ante sus funcionarios y la gente de la ciudad: “Escuchen la palabra del Señor. 3 Practiquen en este lugar la justicia y la rectitud, liberen del explotador al oprimido, no humillen ni maltraten a los extranjeros, a los huérfanos ni a las viudas. No maten a gente inocente en este lugar. 4 Si de veras hacen esto que yo les mando, seguirán teniendo reyes que ocupen el trono de David, los cuales entrarán en carrozas y a caballo por las puertas de este palacio, acompañados de los funcionarios y del pueblo. 5 Pero si no hacen caso de estas advertencias, convertiré en ruinas este palacio. Yo, el Señor, lo afirmo.”»
6 Esto es lo que el Señor dice acerca del palacio del rey de Judá:
«Tú eres para mí como el monte Galaad,
como la cumbre del Líbano,
pero juro que te convertiré en desierto,
en un lugar sin habitantes.
7 Voy a enviar contra ti gente armada,
con la misión de destruirte.
Cortarán tus hermosas columnas de cedro
y las echarán al fuego.
8 »Gentes de muchas naciones pasarán después junto a esta ciudad, y se preguntarán unos a otros: “¿Por qué trató así el Señor a esta ciudad tan grande?” 9 Y se les responderá: “Porque abandonaron el pacto que el Señor su Dios hizo con ellos, y adoraron y dieron culto a otros dioses.”»
Mensaje de Jeremías acerca de Salún (Joacaz)
10-11 No lloren por el rey Josías,
no lloren por su muerte;
lloren más bien por su hijo Salún,
que se va para no volver;
ya no verá más su tierra natal.
Pues el Señor dice acerca de Salún hijo de Josías, rey de Judá, que ocupó el trono después de su padre, y que salió de este lugar: «No regresará, 12 sino que morirá en el país adonde lo llevaron desterrado, y no volverá a ver esta tierra.
Mensaje acerca de Joacín
13 »¡Ay de ti, que a base de maldad e injusticias
construyes tu palacio y tus altos edificios,
que haces trabajar a los demás
sin pagarles sus salarios!
14 Que dices: “Voy a construirme un gran palacio,
con amplias salas en el piso superior.”
Y le abres ventanas,
recubres de cedro sus paredes
y lo pintas de rojo.
15 ¿Piensas que ser rey
consiste en vivir rodeado de cedro?
Tu padre gozó de la vida
y le fue bien
porque actuaba con justicia y rectitud,
16 defendía el derecho de pobres y oprimidos,
y por eso le fue bien.
Así actúa quien de verdad me conoce.
Yo, el Señor, lo afirmo.
17 »Pero tú tan solo te preocupas
por las ganancias mal habidas;
haces morir al inocente,
y oprimes y explotas a tu pueblo.»
18 El Señor dice acerca de Joacín hijo de Josías, rey de Judá:
«No habrá nadie que llore su muerte.
No habrá nadie que llore y diga:
“¡Ay, hermano! ¡Ay, hermana!
¡Ay, Señor! ¡Ay, Majestad!”
19 Lo enterrarán como a un asno:
lo arrastrarán y lo echarán
fuera de Jerusalén.»
Mensaje acerca de Jerusalén
20 «¡Judá, sube al monte Líbano y grita!
¡Levanta la voz en las montañas de Basán!
¡Grita desde las colinas de Abarín,
pues todos tus amantes han sido derrotados!
21 Yo te hablé en tu tiempo de prosperidad,
pero no quisiste oírme.
Así lo has hecho desde tu juventud:
¡no has querido escuchar mi voz!
22 El viento arrastrará a todos tus jefes,
y tus amantes irán al destierro.
Quedarás avergonzada y humillada
por causa de todas tus maldades.
23 Tú estás ahora tranquila en tu nido,
entre los cedros traídos del Líbano,
¡pero ya sufrirás cuando te vengan dolores,
dolores como de parto!»
Mensaje de Dios al rey Jeconías
24 El Señor ha dicho a Jeconías hijo de Joacín, rey de Judá: «Lo juro por mi vida: Aunque fueras un anillo de sellar puesto en mi mano derecha, te arrancaría de ahí 25 para entregarte a tus enemigos mortales, a los que tú tanto temes. Te pondré en manos de Nabucodonosor, rey de Babilonia, y de los caldeos. 26 Y te arrojaré a ti y a tu madre a una tierra que no los vio nacer, y allá morirán los dos.» 27 Así que ellos no volverán a esta tierra a la que tanto desearán volver.
Exclamación del profeta
28 ¿Es Jeconías una vasija rota e inútil,
un trasto que nadie quiere?
¿Por qué son lanzados él y sus hijos
a una tierra desconocida?
29 ¡Tierra, tierra, tierra;
escucha la palabra del Señor!
30 El Señor dice:
«Anoten a este hombre en los registros
como un hombre sin hijos,
como un hombre que fracasó en la vida.
Porque ninguno de sus descendientes
llegará a ocupar el trono de David
para reinar de nuevo en Judá.»