Actemaclha pacto ningmiyovmalhca
1 Aptomjac alhta Dios Apyimtalhnamo seyanya coo sicvisay Jeremías: 2 Ilane sat enlhitaoc Israel elyiplovcasojo singanama pacto ningmiyovmalhca. Ilngas sat lhip amyaa nipyesicsa apquilmolhama Judá najan apnaycam tingma Jerusalén. 3 Iltimnas sat lhip sicpayvam sicvisay Dios Visqui apancaoc Israel: etvasacpoc sat moclhama metnaja apquilyiplovquiscama pacto ningmiyovmalhca. 4 Coo alhta sillanay pacto ningmiyovmalhca napatavo apquilyeyjamcaa naysicsa sicyinyovquiscama yoclhilhma Egipto, apquillingaycamco alhta malha congne talha nimpicanmaclha tava apac. Actomjac alhta silanya: Elyiplovcasojo siyanamaclha, otnejic sat quellhip enlhit ajancaoc, sictimem Dios Visqui apancaoc quellhip. 5 Apquilyiplovcasquic sat ancoc quellhip, osavojoc sat siclhanma mepqui sicyeycajascaoc napatavo apquilyeyjamcaa nanoc nat. Omquecsic sat yoclhilhma alhnancoc, apnamcaclha quellhip as ningvamlha nac jay, acvisay acyitnamaclha leche najan apquimjaclha yovjan — alhta aptomjac seyanya coo.
Ayatingmavoc alhta coo: Naso, Visqui ingac — alhta actomjac coo.
6 Aptomjac alhta seyanya Dios Apyimtalhnamo: Ilngas sat amyaa tingma apquilvanyam apquilmolhama Judá najan natingma Jerusalén. Itne sat lhip ingyanic: Elaylhojo quellhip, elyiplovcasojo singanama pacto ningmiyovmalhca. 7 Acyinyovcasquic nat yoclhilhma Egipto apquilyeyjamcaa quellhip. Altimnasquic alhta mataa, yoyam elyiplovcasojo siyanamaclha acvaycmo as ningvamlha nac jay, silinlhanyacmo siltimnascama sicpayvam. 8 Am eyca elyiplovcasac mataa, am alhta eljalhnoc sicpayvam, am alhta elvatsamcoc apquiltemaclha apancaoc ayinyema apquilvalhoc almasomcaa. Am elyiplovcasac mataa apquilanyomap elyiplovcasojo. Apquillingamcoc alhta acyanmongayclha ayinyema aclhanma pacto ningmiyovmalhca — alhta aptomjac Dios.
9 Aptomjac alhta Dios Apyimtalhnamo seyanya mocjam: Apquiltemaclha alhta apquilpamejitsomap co Judá najan co Jerusalén, yoyam jelinmalham coo. 10 Apquilvajanamquic mataa apquiltemaclha apquilyeyjamcaa apquiltamsomap melyascalhma. Am nic nat eliljalhnoc mataa sicpayvam. Apquiltimec mataa apquilayo quilaycmasquiscama acyitsomalhca dios. Apnatovasquic mataa pacto ningmiyovmalhca apquilmolhama Israel najan apquilmolhama Judá, siclhoc nat sillanay nipyesicsa apquilyeyjamcaa. 11 Ongvapajacsic sat ellingamcojo acyimtalhnama mepqui apquinyajaycaoc. Elpalhamam sat, yoyam opasingvota coo, mongvaylhojoc sat coo. Naso coo sicpayvam sicvisay Dios Visqui apancaoc. 12 Eltiyaningvomjoc sat co Judá najan co Jerusalén quilaycmasquiscama, yoyam colpasingvota. Am covanac mataa quilaycmasquiscama colvomsic tap enlhit apquillingaycamco acyimtalhnama. 13 Aplhamoc mataa tingma apancaoc co Judá, acno mataa quilaycmasquiscama moclhama tingma. Inlhamoc altares apquilvatnamaclha co Jerusalén, yoyam colhic acmesa asoc quilaycmasquiscama Baal, acno mataa acnaycaoc amay apvalhoc tingma. 14 Lhip Jeremías, nolmalhnesquis nasa as enlhitaoc. Nojelmalhnesquis nasa, yoyam opasmoc as enlhitaoc. Mongvajalhnoc sat selmalhna inlhojo, yoyam opasingvota naysicsa apquillingaycamco acyimtalhnama — alhta aptomjac Dios.
15 Quellhip enaymacoc Israel. ¿So apquiltingya yi tingma ajac apponquinomap acyiplomo apquiltemaclha apancaoc apquilmapsomcaa? ¿Apquilanayqui ya elinyajamcoc sat, acvaa inlhojo acyimtalhnama, ayinyema apquilaycaoc apitic najan acpilhmoc macmescama Dios? 16 Apquiltimec nat Dios Apyimtalhnamo apquilvisay quellhip olivo yamit acma acyilhna actamila. Quilhvo eyca naysicsa ayilhtingyavoyam acyivey olvitic sat talha acyovoclhojo yamit ava najan actengaoc.
17 Coo sicvisay Visqui apancaoc Sicyimtalhnamo, siyinayclha alhta as yamit. Coo ayinyema apquillingaycamco acyimtalhnama co Israel najan co Judá, ayinyema apquiltemaclha apancaoc acmasom. Apquiltomja sevenneycam, ayinyema apquilayo quellhip quilaycmasquiscama Baal — alhta aptomjac — nic nat aptomjac profeta.
Apcanyomap ematong Jeremías
18 Eyascasingvocmec alhta Visqui ingac apquiltemaclha apquilmapsomcaa selinmelhaycam coo. 19 Sicyitsomalhca alhta malha nipquesic, yoyam ematong. Paj alhta oyasamcoc yavamlha cotnejic. Apquilpamejitsacpec alhta: Ongilyatemenic sat yamit acma ilhnamoc. Ongilajic sat profeta, yoyam colhenalhquejec sat mataa apvisay apanco — alhta apquiltomjac apquilpamejitsomap.
20 Lhip Visqui ingac apyimtalhnamo, aptomja singyicpilquemo appeyvomo. Lhip apyasamcoc actemaclha ingvalhoc nincoo. Apvanquic lhip jemyoc coo, apvanquic lhip jelhicmocsic aptemaclha apyanmongsayclha apquiltemaclha apancaoc selinmelhaycam.
21 Apquililtamjoc jelajic enlhit co Anatot, apquiltomja seyanya: Ilvates sat aplingascama Dios appayvam, ongilajic sat lhip — alhta apquiltomjac. 22 Aptomjac Visqui ingac apyimtalhnamo apquillhenacpo co Anatot: Oyanmongsiclhac sat apquiltemaclha quellhip. Eticyoc sat apquilyimnanic naysicsa apquilimpocjay cotnaja ingmoc. Mayic sat colnapoc apquitquic apquilinava najan quilvanaa colitsapoc sat maa. 23 Mengyaymacpejec sat lhama, eticyoc sat apyovoclhojo naysicsa sicyanmongsayclha apquiltemaclha apancaoc, ellingamcojoc sat acyimtalhnama — alhta aptomjac Visqui ingac.
Violación del pacto
1 El Señor se dirigió a mí, y me dijo: 2 «Que los israelitas pongan atención a las condiciones de este pacto. Tú, Jeremías, habla a la gente de Judá y a los habitantes de Jerusalén, 3 y diles que yo, el Señor, el Dios de Israel, declaro maldito al que no obedezca lo establecido en este pacto. 4 Es el pacto que hice con sus antepasados cuando los saqué de Egipto, país que era para ellos como un horno de fundir hierro. Y les dije: Obedézcanme, hagan todo lo que yo les ordene y ustedes serán mi pueblo y yo seré su Dios. 5 Si ustedes me hacen caso, yo cumpliré el juramento que hice a sus antepasados, de darles una tierra, la tierra que ahora tienen, donde la leche y la miel corren como el agua.»
Y yo respondí: «Sí, Señor.»
6 Entonces el Señor me dijo: «Proclama este mensaje en las ciudades de Judá y en las calles de Jerusalén. Dile a la gente: “Escuchen cuáles son los términos y condiciones de este pacto, y cúmplanlos. 7 Cuando yo saqué de Egipto a los antepasados de ustedes, les advertí solemnemente que me hicieran caso, y desde entonces hasta ahora lo he seguido advirtiendo. 8 Pero no me hicieron caso ni me obedecieron, sino que tercamente se dejaron llevar por las malas inclinaciones de su corazón. No quisieron cumplir los términos que yo les había ordenado, y entonces hice que les vinieran los castigos anunciados en el pacto.”»
9 El Señor siguió diciéndome: «La gente de Judá y los habitantes de Jerusalén conspiran contra mí. 10 Siguen cometiendo los mismos pecados que antes cometieron sus antepasados, los cuales se negaron a obedecerme y se fueron tras otros dioses, a los cuales adoraron. Tanto Israel como Judá han violado el pacto que yo hice con sus antepasados. 11 Por lo tanto, voy a enviarles una calamidad de la que no podrán escapar. Por más que griten pidiéndome auxilio, no los escucharé. Yo, el Señor, lo afirmo. 12 Cuando llegue la calamidad, la gente de Judá y los habitantes de Jerusalén irán a pedir ayuda a los dioses a los que ofrecen incienso, pero ellos no podrán salvarlos. 13 Judá tiene dioses para cada ciudad, y los habitantes de Jerusalén han levantado en cada calle de la ciudad altares para ofrecer incienso a Baal. 14 Así que tú, Jeremías, no ores en favor de este pueblo; no me ofrezcas oraciones ni súplicas por ellos, porque no voy a escucharlos cuando en medio de la calamidad me pidan ayuda.
15 »¿Qué busca mi amada en mi casa,
después de haber hecho tantas cosas malas?
¿Acaso la grasa y la carne de los sacrificios
en el templo alejarán de ti la desgracia,
y así podrás escapar, Israel?»
16 El Señor te había llamado «olivo frondoso,
cargado de hermosos frutos.»
Pero en medio de fuertes truenos
le prendió fuego a tus hojas,
y ahora arden tus ramas.
17 El Señor todopoderoso, que te plantó, ha ordenado la calamidad contra ti, por causa de las maldades que Israel y Judá han cometido, pues lo han ofendido al ofrecer incienso a Baal.
Los enemigos de Jeremías pretenden darle muerte
18 El Señor me hizo saber que mis enemigos estaban tramando algo malo. Él me abrió los ojos, para que me diera cuenta. 19 Yo estaba tranquilo, como un cordero que llevan al matadero, sin saber que estaban haciendo planes contra mí. Decían: «Cortemos el árbol ahora que está en todo su vigor; arranquémoslo de este mundo de los vivientes, para que nadie vuelva a acordarse de él.»
20 Pero tú, Señor todopoderoso,
eres un juez justo;
tú conoces hasta lo más íntimo del hombre.
Hazme ver cómo castigas a esa gente,
pues he puesto mi causa en tus manos.
21 Y a esos hombres de Anatot, que buscan mi muerte y que me ordenan no hablar en nombre del Señor, pues de lo contrario me matarán, 22 el Señor todopoderoso les dice: «Voy a ajustar cuentas con ustedes: los jóvenes morirán en la guerra, y sus hijos y sus hijas morirán de hambre. 23 No quedará ni uno solo de ellos, porque viene el día en que yo ajustaré cuentas con ustedes, hombres de Anatot, y sobre ustedes traeré la calamidad.»