Gedeón apquilnapma madianitas
1 Aplhaticjac nic nat Gedeón, moc apvisay Jerobaal. Apnalhaticjac nic nat apyovoclhojo apnaymacoc. Apquilmiyaclhec nic nat actiyapmaclha yingmin Harod, yoyam ellana carpa tingma. Nilhqueyja maa apyitna ilhnic nat carpa tingma madianitas. Payjoc nic nat alvata, nicja inquilhe More.
2 Aptomjac nic nat Dios apcanya Gedeón: Appintalhnama apquillhalhmaa lhip. Elyimtalhnesacpoc apanco apquilpenesa quimpocjacme, apquilvita inlhojo acticyovam madianitas. Elanic sat ayinyema apquilyimnatem apancavo, am conyemac Dios Apyimtalhnamo, sat cotnejic maa. 3 Ilane sat lhip eltajiclhac moclhama apnaymacoc, acyitna inlhojo apquilay — nic nat aptomjac Dios.
Eycaso ilhnic nat acvisay apyipconma ayinyema Gedeón. Apquiltajaclhec nic nat veintidós mil apnaymacoc. Apquilaymacpec nic nat diez mil apnaymacoc. 4 Aptomjac nic nat Dios apcanya: Appintalhnama mocjam apquilaymomap. Ilyajamquis sat lhip apnaymacoc acyitnamaclha yingmin. Coo sat olyipconic enlhitaoc. Coo sat olyacyecsic apquillhalhmaa. Eltajiclhac sat mocjam poc apnaymacoc — nic nat aptomjac Dios.
5 Apnalaclhec nic nat apnaymacoc Gedeón elyinamcoc yingmin. Aptomjac nic nat Dios apcanya: Ilyacyes sat moclhama apnaymacoc, apquiltomja apquilyacvom yingmin apmeoc. Elyamilam apalhcaoc, acno nintoscama simjing acyam yingmin. Ingyilhpanquis sat poc apquilticlha aptapnaoc, elyinamcoc yingmin mepqui apquilyacvom apmeoc — nic nat aptomjac Dios.
6 Apquilvitacpec nic nat trescientos apnaymacoc apquilyacvom yingmin apmeoc, apyinaycaoc malha nintoscama simjing. Apquilyinamquic nic nat poc, mepqui apquilyacvom yingmin apmeoc. 7 Aptomjac nic nat Dios apcanya Gedeón: Olvomsic sat tap quellhip, silyacyesa lhac trescientos apnaymacoc. Ellanac sat quimpocjacme nipyesicsa madianitas. Ilapajas sat poc apnaymacoc, yoyam eltajiclha — nic nat aptomjac.
8 Apquilapajasquic nic nat Gedeón eltajiclha poc, mepqui apquilsayclha nintom, mepqui apquilsayclha nipquesic apquipetaoc apquilpayvascama malha trompeta. Apquillhocac nic nat asoc trescientos malyacyescama apnaymacoc. Payjoc alvata apyitna ilhnic nat carpa tingma cotnaja ingmoc madianitas.
9 Alhtaa ilhnic nat aptomjac Dios apcanya Gedeón: ¡Enalhaticjaoc! Ellana sat quimpocjacme nipyesicsa madianitas, eticyoc sat maa. 10 Apcacac sat ancoc lhip, ityaningvomjo siclho cotnaja ingmoc. Iyilhacpojo apanco, najan aplhalhma Fura, lhip apquilancam. 11 Elaylhojo siclho quellhip apquilpamejitsomap cotnaja ingmoc. Cacyejec sat apvalhoc lhip, ellana quimpocjacme — nic nat aptomjac.
Apyilhacpoc nic nat Gedeón. Aplhalhma ilhnic nat apquilancam Fura. Apquilcamquitvocmec nic nat carpa tingma cotnaja ingmoc. 12 Apquilvitacpec nic nat madianitas, najan amalecitas, najan co actiyapmaclha acnim. Appintalhnama ilhnic nat cotnaja ingmoc, malha sová mongmovan ongilyipsitic. Cotlaycaoc nic nat camellos apquilquinamtem, mongmovan ongilyipsitic. 13 Naysicsa apyilhamacpo apanco Gedeón, aplingac nic nat apquilpamejitsomap apcanit cotnaja ingmoc.
Acvitay nic nat apvanmoncama lhama cotnaja ingmoc aplhanma: —Apvayventac lhac pan apyivey apquinyema netin inquilhe, malha mataymong acvayventama. Aptengvocmec lhac carpa tingma appaycacmo lhac — nic nat aptomjac cotnaja ingmoc.
14 Apcatingmavoc nic nat aplhalhma: —Eycaso apvisay Gedeón, Joás apquitca nipyesicsa israelitas, ellanac quimpocjacme. Apyimnatem apanco sat etnejic Gedeón. Aplhalhma sat Dios. Eticyoc sat apyovoclhojo madianitas apnaycam carpa tingma — nic nat aptomjac poc cotnaja ingmoc.
15 Aplingac nic nat Gedeón aplhanma acvitay apvanmoncama najan appeyvescasquiclha cotnaja ingmoc. Yiplovcoc nic nat apquilmalhnancama Gedeón, apcayo Dios. Aptajavoc nic nat mocjam Gedeón.
Aptomjac nic nat apquilanya maa: —¡Noc maa! Ongilnapoc sat apyovoclhojo madianitas, ayinyema ninlhalhma Dios — nic nat aptomjac Gedeón.
16 Apquilhpancasquic nic nat trescientos apnaymacoc, eltimjic sat tres grupos. Apquillhocac nic nat nipquesic apquipetaoc apquilpayvascama. Apquillhocac nic nat valhva mepqui yingmin apvalhoc. Acyitna inyicje talha apquiltotseycaoc apvalhoc valhva.
17 Aptomjac nic nat Gedeón apquilanya: —Ovoclhac sat coo najan siclhalhmaa grupo tap carpa tingma cotnaja ingmoc. Jelanojo sat coo, jelvajanaoc sat sictomjaclha coo. 18 Inlingalhquic sat ancoc sicpayvascama coo, elpayvas sat quellhip lha apnaycam nipyava carpa tingma. Elpalhamam sat quellhip: ¡Apmeyjec apanco Dios najan Gedeón! — sat eltime — nic nat aptomjac Gedeón.
19 Apnalaclhec nic nat cien apnaymacoc Gedeón tap tingma cotnaja ingmoc. Apquilvitacpec nic nat cotnaja ingmoc apquiltamilquiscama tingma. Quilhva apquilya'monquiscama poc as alhtaa aysicso. Pilapcasquic nic nat aclingalhco apquilpayvascama Gedeón najan apquillhalhmaa. Inlingalhquic nic nat apquilpalhcata valhva apancaoc apquilsoycam apnaymacoc. 20 Apquilvajanamquic nic nat poc grupos actemaclha apquilpayvascama najan apquilpalhcatma valhva apancaoc. Apquilsovquic nic nat apmeoc sancalve talha apquiltotseycaoc apquilmamyi. Apquilsovquic nic nat apmeoc actamilaclha apquilpayvascama nipquesic apquipetaoc. Apquilpalhamam nic nat: ¡Quimpocjacme! ¡Apmeyjec apanco Dios najan Gedeón! — nic nat apquiltomjac apquilpalhamamcaa. 21 Apcanam nic nat enlhitaoc Israel nipyava tingma cotnaja ingmoc. Apquilacac nic nat madianitas, apquilpalhamam nic nat. 22 Apquilinlhanacmec nic nat apquilpayvascama trescientos israelitas. Yiplovcoc nic nat apquilnapomap apancavo nipyesicsa cotnaja ingmoc, ayinyema Dios. Apquilinyajamquic nic nat madianitas acvaycmo Bet-sita, payjoc amay Zerera. Acvaycmo nicja yoclhilhma Abel-mehola, acvaycmo Tabat.
23 Apquilanyacpec nic nat apyovoclhojo apquilmolhama tribu Neftalí, najan apquilmolhama tribu Aser, najan apquilmolhama tribu Manasés. Apquilanyacpec nic nat elminlhinam cotnaja ingmoc madianitas. 24 Apcapajasquic nic nat Gedeón soycam amyaa, elyacsic yoclhilhma Efraín. Apquilanyacpec nic nat maa elnapacpoc cotnaja ingmoc madianitas. Elmoc sat tingma nicja vatsam Jordán, najan Betbara, apquilmilanem vatsam. Colapvanquejec elinyajamcoc cotnaja ingmoc. Apquilyiplovcasquic nic nat apcanamaclha Gedeón. 25 Apquilmacpec nic nat apcanit apquilviscaa madianitas, apvisay Oreb, najan poc Zeeb. Ningiltimem apvisay Mama, poc apvisay Vavó. Apmatnec nic nat Oreb nicja mataymong, acvisay Matnamaclha Mama. Apmatnec nic nat Zeeb, acvisay Matnamaclha Vavó, payjoc mataymong acyajapsomalhquilha uva acyilhna. Apquilminlhinacpec nic nat madianitas. Innec nic nat acyatemena apyispoc Oreb, najan maa Zeeb. Apquilsantimcasquic nic nat anit apcatcoc apnaclha Gedeón, apna jilip vatsam Jordán.
Gedeón derrota a los madianitas
1 Gedeón, a quien ahora llamaban Yerubaal, y todos los que estaban con él, se levantaron de madrugada y fueron a acampar junto al manantial de Jarod. El campamento de los madianitas les quedaba entonces al norte, en el valle que está al pie del monte de More.
2 El Señor le dijo a Gedeón: «No te dejaré triunfar con esta gran cantidad de soldados. Los israelitas van a pensar que ganaron la guerra por su propio poder, y que yo no tuve nada que ver con el triunfo 3 Por eso, llama a las tropas y diles que todo el que tenga miedo que abandone el monte Galaad y regrese a su casa.»
Veintidós mil hombres regresaron a casa, y Gedeón se quedó con diez mil soldados. 4 Pero el Señor insistió: «Son muchos todavía. Llévalos a tomar agua, y allí yo los pondré a prueba y te diré quiénes irán contigo y quiénes no.»
5 Gedeón llevó entonces al ejército a tomar agua, y el Señor le dijo: «Aparta a los que beban agua en sus manos, lamiéndola como perros, de aquellos que se arrodillen para beber.»
6 Los que bebieron agua llevándosela de las manos a la boca y lamiéndola como perros fueron trescientos. Todos los demás se arrodillaron para beber. 7 Entonces el Señor le dijo a Gedeón: «Con estos trescientos hombres voy a salvarlos, y derrotaré a los madianitas. Todos los demás pueden irse.»
8 Gedeón mandó entonces que todos los demás regresaran a sus tiendas de campaña; pero antes de que se fueran les recogió sus cántaros y sus cuernos de carnero. Tan solo se quedó con los trescientos hombres escogidos, acampando más arriba de los madianitas, que estaban en el valle.
9 Aquella noche el Señor le ordenó a Gedeón: «Levántate y baja a atacar a los madianitas, pues los voy a entregar en tus manos. 10 Pero si tienes miedo de atacarlos, baja antes al campamento con Fura, tu criado, 11 y escucha lo que digan. Después te sentirás con más ánimo para atacarlos.»
Entonces Gedeón bajó con Fura, su criado, hasta el límite del campamento enemigo. 12 Los madianitas, los amalecitas y la gente del oriente se habían esparcido por el valle como una plaga de langostas. Tenían tantos camellos como arena hay a la orilla del mar. 13 Al acercarse Gedeón al campamento enemigo, oyó que un soldado le contaba a otro un sueño que había tenido. Le decía:
—Soñé que un pan de cebada venía rodando hasta nuestro campamento, y que al chocar contra una tienda la hacía caer.
14 Y su compañero le contestó:
—Eso no es otra cosa que la espada de Gedeón hijo de Joás, el israelita. Dios va a entregar en manos de Gedeón a los madianitas y a todo su campamento.
15 Al oír el relato del sueño y su interpretación, Gedeón adoró al Señor. Después volvió al campamento israelita y ordenó:
—¡Arriba, que el Señor va a entregarnos el campamento madianita!
16 En seguida organizó a sus trescientos hombres en tres grupos, y a todos les dio cuernos de carnero y unos cántaros vacíos, que llevaban dentro antorchas encendidas. 17 Y les dijo:
—Cuando llegue yo al otro lado del campamento enemigo, fíjense en mí y hagan lo mismo que me vean hacer. 18 Cuando yo y los que van conmigo toquemos el cuerno, tóquenlo ustedes también alrededor de todo el campamento, y griten: “¡Por el Señor y por Gedeón!”
19 Así pues, Gedeón y sus cien hombres llegaron al otro lado del campamento cuando estaba por comenzar el turno de guardia de medianoche. Entonces tocaron los cuernos de carnero y rompieron los cántaros que llevaban en las manos, 20 y los tres grupos tocaron al mismo tiempo los cuernos de carnero y rompieron los cántaros. En la mano izquierda llevaban las antorchas encendidas, y los cuernos de carnero en la derecha, y gritaban: «¡Guerra! ¡Por el Señor y por Gedeón!» 21 Los israelitas se quedaron quietos en sus puestos alrededor del campamento, mientras que los soldados madianitas gritaban y salían huyendo. 22 Los trescientos israelitas se mantenían tocando los cuernos de carnero, mientras que el Señor hacía que los madianitas lucharan entre sí. Finalmente, todos ellos salieron huyendo hasta Bet Sitá, camino de Sererá, y hasta la frontera de Abel Meholá, junto a Tabat.
23 Los israelitas de las tribus de Neftalí, de Aser y de todo Manasés respondieron al llamado, y persiguieron a los madianitas. 24 Gedeón mandó mensajeros por los montes de Efraín, ordenando que los hombres de esta tribu bajaran a luchar contra los madianitas y ocuparan los lugares por donde se podía cruzar el río en Bet Bará y en el Jordán, antes de que ellos llegaran. Los de Efraín cumplieron estas órdenes, 25 y además capturaron a dos jefes madianitas llamados Oreb y Zeeb. A Oreb lo mataron en la peña que ahora se conoce como Peña de Oreb. A Zeeb lo mataron en el lugar que lleva su nombre, y que era donde se pisaban las uvas para hacer vino. Después de perseguir a los madianitas, llevaron las cabezas de Oreb y de Zeeb a Gedeón, que estaba al otro lado del Jordán.