Apvitay aptava Sansón
1 Apmiyaclhec nic nat Sansón tingma apvisay Timnat. Apvitac nic nat quilvana ayitcoc acmolhama co Filistea. 2 Aptajaclhec nic nat mocjam. Apquiltimnasquic nic nat apyap najan inquin actemaclha apvitay.
Aptomjac nic nat apcanya: —Jetingyasquis sat quilvana ayitcoc, sicvita alhta tingma Timnat. Quilvana ayitcoc acmolhama co Filistea. Otnejic sat etava coo — nic nat aptomjac Sansón.
3 Apcatingmavoc nic nat apyap najan inquin: —¿So actomja yi aptingyey lhip quilvana cotnaja nintemolhama filisteos, etnejic aptava? ¿Paj ya quilvana ayitcoc nipyesicsa ingnaymacoc, najan nipyesicsa nintemolhama israelitas? — nic nat aptomjac apyap.
Apcatingmavoc nic nat Sansón: —Inlicavoc evalhoc as quilvana ayitcoc. Jetingyasquis sat lhip, otnejic etava coo — nic nat aptomjac.
4 Am nic nat eyasamcoc apyap, am nic nat coyasamcoc inquin aptomjaclha Dios. Apquiltamjoc nic nat Dios eyanmongsiclha apquiltemaclha apancaoc filisteos. Malha apquilmomap nic nat israelitas nipyesicsa filisteos. 5 Apmiyaclhec nic nat tingma Timnat Sansón. Aplhalhma ilhnic nat apyap najan inquin. Apvoclhec nic nat ayimjaclha uva avjac tingma apvanyam. Apyitnocjac nic nat amay Sansón. Pilapcasquic nic nat apvita napato acyanca yamacmeyva ayitcoc. Impayvec nic nat siclho, yoyam cajic Sansón. 6 Apyimnatasquic nic nat espíritu apanco Dios. Apmeyjec nic nat Sansón, ingyajic yamacmeyva mepqui apquilmaycam. Malha nintipilquem yataay apquitcoc nic nat intomjac acmatnam yamacmeyva. Am nic nat eltimnasac amyaa apnaclha apyap. 7 Aplhinquic nic nat mocjam. Apvitac nic nat quilvana ayitcoc, apponcanma ilhnic nat siclho.
8 Nalhit acnim nic nat intomjac. Inlhenquic nic nat apvalhoc Sansón colyimjapoc quilvana ayitcoc. Aplhinquic nic nat. Apyitnocjac nic nat amay, elanojo mocjam yamacmeyva ápac. Apvitac nic nat yamyovjene avalhoc yamacmeyva ápac. 9 Apliquic nic nat yamyovjene. Aptovquic nic nat naysicsa aplhingam. Aptajanyeclhec nic nat apyap najan inquin. Apcamquic nic nat yamyovjene, yoyam coltovamcoc. Am nic nat elhenac ayinyemayaclha yamyovjene.
10 Apmiyaclhec nic nat apyap acnaclha quilvana ayitcoc. Apquillanac nic nat fiesta Sansón, apcansaclho quilyimnanic najan quilvana ayitcoc. 11 Apquilacac nic nat filisteos. Apnalantac nic nat treinta apnaymacoc elpasmoc fiesta.
12 Aptomjac nic nat Sansón apquilanya: —Pac oltimnacsic quellhip asoc acyilhamalhca. Apyasamcoc sat ancoc lhama nipyesicsa quellhip, jeltimnas sat covocmo inlhojo siete acnim. Omquesic sat apava moclhama quellhip, lhama nintalhnama netin najan poc apava aptamila apanco. 13 Am sat ancoc elyasamcoc quellhip, jelmesic sat apava coo. Lhama mataa nintalhnama netin najan lha poc apava aptamila apanco — nic nat aptomjac Sansón.
Apquilatingmavoc nic nat: —Jingiltimnas appayvam acyilhamalhca. Pac ongilaylhojo — nic nat apquiltomjac.
14 Apquiltimnasquic nic nat appayvam Sansón:
Asoc navjac ayinyema alhta nintom.
Asoc navjac acyimnatem ayinyema alhta acmasis ontoc — nic nat aptomjac.
Inquilquitamquic nic nat apquilvalhoc, - paj. Am nic nat elyasamcoc acvaycmo natqui acnim.
15 Invocmec nic nat cuatro acnim. Apquiltomjac nic nat apquilanya Sansón aptava: —Lhiya, coyasamcojo sat Sansón appayvam. Jingiltimnas, yoyam ongilyasamcojo nincoo lha. Am sat ancoc jingiltimnacsic lhiya, comatong sat lhiya, comyetic sat talha. Elmetic sat apquilmolhama inyap lhiya. Nasoc lhaja ningilanyomalhca ongiltasomoc fiesta, yoyam jingilnatamoc sat asoc inganco, ayinyema lhiya najan atava — nic nat apquiltomjac.
16 Inmiyaclhec nic nat quilvana ayitcoc apnaclha Sansón. Intomjac nic nat naysicsa acvinama: —Lhip aptemaclha mepqui seyasicjayo. Naso nac setanoncama lhip. Apquillingac alhta enaymacoc lhip appayvam. Paj oyasamcoc coo. Jeltimnas sat lhip mepqui apyilhasquiscama — nic nat intomjac.
Apcatingmavoc nic nat Sansón: —Paj oltimnasac mocjam tata coo najan meme. Moltimnacsejec sat lhiya acvisay acyilhamalhca — nic nat aptomjac Sansón.
17 Inquilinlhanacmec nic nat quilvana naysicsa acvinama apnaclha atava, acvaycmo siete acnim apquiltimem fiesta. Natamin nic nat aclinga quilvana acvisay aplhanma atava. Inquiltimnasquiclhec nic nat anaymacoc: 18 Invocmec nic nat siete acnim. Actalhnam nic nat apquiltomja apquilanya Sansón:
Sij anco yamyovjene, am colhno moc asoc.
Acyimnatem anco yamacmeyva, am colhno moc asoc navjac — nic nat apquiltomjac.
Apcatingmavoc nic nat Sansón:
Ayinyema alhta sictoscama vayqui altimnascama quellhip acvisay acyilhamalhca — nic nat aptomjac.
19 Apyimnatasquic nic nat espíritu apanco Dios, coytic apmopvan Sansón. Apmiyaclhec nic nat Sansón tingma Ascalón. Apquilnapquic nic nat treinta enlhitaoc filisteos. Apquiljalhyovasquic nic nat apquilantalhnama, esantimquisic enlhitaoc apquilyascamco acvisay acyilhamalhca. Aplovquic nic nat Sansón. Aptajaclhec nic nat elhic apyap tingma pac. 20 Inmaclhec nic nat poc atava, lhama nipyesicsa treinta apnaymacoc Sansón.
Matrimonio de Sansón
1 Sansón fue un día al pueblo de Timnat y se fijó en una filistea. 2 Cuando volvió a su casa, se lo contó a sus padres. Les dijo:
—Por favor, quiero que hagan todos los arreglos para casarme con una filistea que vi en Timnat.
3 Pero sus padres le dijeron:
—¿Para qué tienes que ir a buscar esposa entre esos filisteos paganos? ¿Acaso ya no hay mujeres entre nuestros parientes, o entre todos los israelitas?
Sansón respondió:
—Es que esa muchacha me gusta, y es la que quiero que me consigan como esposa.
4 Sus padres no sabían que era el Señor quien había dispuesto que todo esto sucediera así, y es que estaba buscando la ocasión de atacar a los filisteos, que en esa época dominaban a Israel. 5 Así que Sansón y sus padres fueron a Timnat. Cuando Sansón llegó a los viñedos de la ciudad, un rugiente león joven lo atacó. 6 Pero el espíritu del Señor se apoderó de Sansón que, a mano limpia, hizo pedazos al león como si fuera un cabrito. Pero no les contó a sus padres lo sucedido. 7 Luego fue y habló con la muchacha que le gustaba.
8 Días después, cuando Sansón volvió para casarse con la muchacha, se apartó del camino para ir a ver el león muerto, y se encontró con que en el cuerpo del león había un enjambre de abejas y un panal de miel. 9 Raspó el panal con las manos para sacar la miel, y se la fue comiendo. Cuando se encontró con sus padres, les dio miel y comieron, pero no les dijo que la había sacado del león muerto.
10 El padre de Sansón fue a ver a la muchacha; y Sansón dio allí una fiesta, como era la costumbre entre los jóvenes. 11 Como los filisteos le tenían miedo, llevaron a treinta amigos para que estuvieran con él. 12 A estos treinta, Sansón les dijo:
—Les voy a proponer una adivinanza. Si en los siete días que va a durar la fiesta me dan la respuesta correcta, yo le daré a cada uno de ustedes una capa de lino fino y una muda de ropa de fiesta. 13 Pero si no dan con la respuesta, cada uno de ustedes tendrá que darme a mí una capa de lino fino y una muda de ropa de fiesta.
Y ellos le contestaron:
—Dinos, pues, tu adivinanza. Somos todo oídos.
14 Sansón recitó su adivinanza:
«Del que comía salió comida;
del que era fuerte salió dulzura.»
Tres días después, ellos no habían logrado resolver la adivinanza; 15 así que al cuarto día le dijeron a la mujer de Sansón:
—Procura que tu marido nos dé la solución de su adivinanza, pues de lo contrario te quemaremos a ti y a la familia de tu padre. ¡Parece que ustedes nos invitaron solo para dejarnos sin nada!
16 Entonces ella fue a ver a Sansón, y llorando le dijo:
—¡Tú no me quieres! ¡Tú me odias! Les has propuesto una adivinanza a mis paisanos, pero a mí no me has dado a conocer la respuesta.
Y Sansón le contestó:
—Si ni a mi padre ni a mi madre se la he dicho, mucho menos te la voy a decir a ti.
17 Pero ella siguió llorando junto a él los siete días que duró la fiesta, y tanto le insistió que, por fin, al séptimo día Sansón le dio la respuesta. Entonces ella fue y se la dio a conocer a sus paisanos. 18 Al séptimo día, antes de que el sol se pusiera, los filisteos fueron a decirle a Sansón:
«Nada hay más dulce que la miel,
ni nada más fuerte que el león.»
Sansón les respondió:
«Solo porque araron con mi ternera,
pudieron dar con la respuesta.»
19 En seguida el espíritu del Señor se apoderó de Sansón, que fue a Ascalón y mató a treinta hombres de aquel lugar, y con la ropa que les quitó pagó la apuesta a los que habían resuelto la adivinanza. Después volvió furioso a casa de su padre, 20 y su mujer fue dada a uno de los amigos de Sansón.