Ningyiplovquiscama actemaclha acpeyvomo
1 Noelpeyvescasiclha nasa apmopvan amyaa poc. Noelpasim nasa apsilhnanomap apanco, yoyam elpeyvescasiclha. 2 Noelpasim nasa apnaymacoc melpeyvomo. Noelyitnocjas nasa actemaclha acpeyvomo. 3 Noelmiyov nasa enlhit mepqui apquilnatam. Noelyitnocjas nasa actemaclha acpeyvomo.
4 Inlhinganacmec sat ancoc aptoscama enlhit singinmelhaycam. Apquilvitac sat ancoc quellhip aptoscama vayqui, najan yamelyeyjaycoc. Elyantemiclha sat tingma pac enlhit singinmelhaycam. 5 Inyitnacmec sat ancoc yamelyeyjaycoc acpatmeycam acyimtalhnama. Noelyitnocja nasa apquillhinga. Elpasingvoclha sat aptoscama enlhit singinmelhaycam.
6 Noelmiyov nasa enlhit mepqui apquilnatam. Noelyitnocjas nasa actemaclha acpeyvomo. 7 Noelpasim nasa enlhit apquilyinimquiscama. Noelyitnocjas nasa amyaa mepqui apsilhnanomap apanco, yoyam etanovacpoc. Momyovejec sat coo enlhit apsilhnanomap apanco etnesacpoc appeyvomo. 8 Noelma nasa asoc malmescama (solyayem) ayinyema apquilyinimquiscama. Colhnanmoc sat acyascamco apquilvalhoc enlhit. Colhejec sat acpeyvescasquiclha enlhit mepqui apsilhnanomap apanco. 9 Noelane nasa ellingamcojo acyimtalhnama cotnajaclha apcaoclha nipyesicsa quellhip. Colyit apatic quellhip apquileyvam nic nat cotnajaclha apquilaoclha Egipto.
Acnim ninnayclha
10 Elcaoc sat amyip. Eltingya sat acyilhna acvaycmo 6 años. 11 Vocmec sat ancoc 7 año, noelcaoc nasa. Invitalhquic sat ancoc acyilhna mepqui ninganma. Eltovamcoc sat enlhit mepqui apquilnatam. Colsavojoc sat actoycaoc asoc navjac. Elhnasojo sat ayimjaclha uva najan olivo yamit. 12 Eltamjam sat 6 acnim quellhip. Cotnejic sat 7 acnim acvisay acnim ninnayclha, lovquiscama ningilyampay. Cotnejic sat mepqui actamjaycam vayqui, najan yamelyeyjaycoc, najan enlhit apmomap najan cotnaja apcaoclha nipyesicsa quellhip. 13 Elyiplovcasojo quellhip sicpayvam siyanamaclha. Noelpayicsojo nasa quilaycmasquiscama alyitsomalhca dios. Noellhen nasa alvisay nipyesicsa quellhip.
Fiestas alvanyam
(Ex 34.18-26Dt 16.1-17)14 Ellana sat 3 fiesta moclhama año, acyitnama ingatic. 15 Lhama acvisay pan (quilpasmongam) mepqui apquimpascaoc. Eltovaoc sat pan mepqui apquimpascaoc acvaycmo 7 acnim, acno sicpayvam siyanamaclha. Piltin apvisay Abib (ayimjaclha ninganma). Acno ilhnic nat apvisay piltin apquilyamasma yoclhilhma Egipto. Copvanquejec lhama enlhit jeyotac coo mepqui semquescama acyilhna.
16 Moc fiesta acvisay pentecostés. Mocjitma ningnaclhama acyilhna siclhoc anco. Moc fiesta acvisay ninsovjomo ningnaclhama acyilhna.
17 Incaymalhquic jetiyaningvota sicvisay Dios (congne tingma apponquinomap), 3 veces por año apyovoclhojo enlhit. 18 Noelpalhaquis nasa pan acyiplomo apquimpascaoc najan ema asoc acmatnam. Noelayim nasa acpilhmoc acvaycmo secaseclha. 19 Moclhama acyilhna siclho apvitay, elsantimquis sat mataa tingma pac Dios. Mongvanquejec ongjanic yataay neme pac apyingmenic nimpalhaquisa yataay apquitcoc.
Ángel Dios apcasinancama
20 Aptomjac nic nat Dios apquilanya: —Ongvapajacsic sat lhama ángel siyasinancama, yoyam eltamilsic najan enaliclha quellhip yoclhilhma silyacyescama coo (sicponquinquiscama). 21 Elilyejiclhojo sat ángel appayvam. Noelinmelham nasa, mengyasicjiclhejec sat mataa. Etnejic sat apvisqui apancaoc seyamonquiscama coo — nic nat aptomjac Dios. 22 Apquilyajaclhoc sat ancoc quellhip actemaclha apquilyiplovquiscama siyanamaclha coo. Olinmelham sat cotnaja ingmoc. Olinmelham sat coo apquiltomja singilinmelhaycam. 23 Malha apvisqui etnejic sat ángel siyasinancama enaliclha quellhip apquilaoclha amorreos, najan hititas najan ferezeos, najan cananeos, najan heveos, najan jebuseos. Omascoscomoc sat apyovoclhojo enlhitaoc maa. 24 Noelvajanaoc nasa quellhip apquiltemaclha enlhitaoc maa. Noelpayicsojo nasa quilaycmasquiscama dios apancaoc. Elnatovas sat quellhip quilaycmasquiscama apancaoc. 25 Eltime sat quellhip selayo coo sicvisay Dios, quellhip Dios Visqui apancaoc. Otingyasquisic sat mataa aptoycaoc quellhip najan yingmin apyinaycaoc.
Otnejic sat sicmasma quellhip, ongvacsic sat mataa ningmasquem. 26 Cotalhquejec sat mataa quilvana cotay ayitca. Cotalhquejec sat mataa actiyam lapamqui. Metacpejec sat apquitsepma metnaja apvanyam.
27 Otnesquisic sat apquilay enlhitaoc apquilvoycamlha quellhip, ellhinganimsacpoc sat. Elinyajamcoc sat apyovoclhojo cotnaja ingmoc. 28 Ongvapajacsic sat apquilay enlhitaoc. Elinyajamcoc sat heveos, najan hititas, najan cananeos. 29 Lhama año sat cotnejic mepqui sicsovjomo silinyajasquiscama (silantipquiscama) as enlhitaoc. Cotalhquejec sat yoclhilhma actamopeycaoc niptamin cotnaja ingmoc. Colhamiclhejec sat asoc navjac acnatovascama ninganma. 30 Naysicsa apquillhamayclha quellhip, olinlhanmojoc sat silantipquiscama cotnaja ingmoc. Appintalhnama sat ancoc quellhip, elsavojoc sat apquilmayclha as yoclhilhma. 31 Eycaso cotnejic sat acyovoclhojo yoclhilhma apquilvoycamlha quellhip. Ayenmo Yingmin Acyilhvasem (Mar Rojo) acvaycmo Yingmin Filisteos (mar de los filisteos). Moc nicja ayenmo yoclhilhma actamopeycaoc acvaycmo vatsam Eufrates. Coo sat conyemac apquilmopvan elantipsic quellhip cotnaja ingmoc.
32 Noelpamejitsacpojo nasa cotnaja ingmoc. Noelpayicsojo nasa quilaycmasquiscama apancaoc. 33 Noelane nasa cotnaja ingmoc elpalhavomoc nipyesicsa quellhip. Elsilhnanacpoc sat quellhip, ayinyema apquilvajaneycaoc quellhip elpayicsojo quilaycmasquiscama apancaoc. Comascoc sat apquileyvam quellhip, apquilmiyova inlhojo cotnaja ingmoc.
Leyes para hacer justicia
1 »No des informes falsos, ni te hagas cómplice del malvado al servir como testigo en favor de una injusticia.
2 »No sigas a la mayoría en su maldad.
»Cuando hagas declaraciones en un caso legal, no te dejes llevar por la mayoría. No favorezcas lo que no es justo; 3 pero tampoco favorezcas indebidamente las demandas del pobre.
4 »Si encuentras el buey o el asno que tu enemigo había perdido, devuélveselo. 5 No dejes de ayudar a aquel que te odia; si ves que su asno cae bajo el peso de la carga, ayúdalo a quitar la carga de encima.
6 »No le desconozcas al pobre sus derechos en un asunto legal.
7 »Apártate de las acusaciones falsas y no condenes a muerte al hombre inocente y sin culpa, porque yo no declararé inocente al culpable.
8 »No aceptes soborno, porque el soborno vuelve ciegos a los hombres y hace que los inocentes pierdan el caso.
9 »No oprimas al extranjero, pues ustedes fueron extranjeros en Egipto y ya saben lo que es vivir en otro país.
Descanso obligatorio
10 »Cultiva la tierra y recoge las cosechas durante seis años, 11 pero el séptimo año no la cultives: déjala descansar para que la gente pobre de tu país coma de ella, y para que los animales salvajes se coman lo que sobre. Haz lo mismo con tus viñedos y tus olivos.
12 »Haz durante seis días todo lo que tengas que hacer, pero descansa el día séptimo, para que descansen también tu buey y tu asno, y recobren sus fuerzas tu esclavo y el extranjero.
13 »Cumplan con todo lo que les he dicho, y que jamás se escuche en labios de ustedes el nombre de otros dioses.
Las tres grandes fiestas
(Ex 34.18-26Dt 16.1-17)14 »Haz fiesta en mi honor tres veces al año. 15 Celebra la fiesta del pan sin levadura y, durante siete días, come pan sin levadura, de acuerdo con lo que te he ordenado. La fecha señalada es el mes de Aviv, porque en ese mes saliste de Egipto. Y nadie podrá venir a verme, si no trae algo.
16 »Celebra también la fiesta de la Cosecha, la fiesta de los primeros frutos de lo que sembraste en el campo, y también la fiesta de la cosecha de fin de año, cuando coseches todo lo que hayas sembrado.
17 »Todos los hombres deben presentarse ante el Señor tres veces al año.
18 »Cuando me hagas sacrificios de animales, no ofrezcas juntos su sangre y el pan con levadura, ni guardes su grasa para el día siguiente.
19 »Los mejores primeros frutos de tu tierra debes llevarlos al templo del Señor tu Dios.
»No cocines cabritos en la leche de su madre.
El ángel del Señor
20 »Mira, yo enviaré a mi ángel delante de ti, para que te cuide en el camino y te lleve al lugar que te he preparado. 21 No te alejes de él; obedécelo y no le seas rebelde, porque él actúa en mi nombre y no perdonará los pecados de ustedes. 22 Pero si de veras lo obedeces y haces todo lo que yo he ordenado, seré enemigo de tus enemigos y me opondré a quienes se te opongan. 23 Mi ángel irá delante de ti, y te llevará al país de los amorreos, hititas, ferezeos, cananeos, jivitas y jebuseos, a quienes yo arrancaré de raíz. 24 No sigas el mal ejemplo de esos pueblos. No te arrodilles ante sus dioses, ni los adores; al contrario, destruye por completo sus ídolos y piedras sagradas. 25 Adora al Señor tu Dios, y él bendecirá tu pan y tu agua.
»Yo alejaré de ti la enfermedad, 26 y haré que no mueras antes de tiempo. No habrá en tu país ninguna mujer que aborte o que sea estéril.
27 »Yo haré que se extiendan el miedo y los gritos de angustia delante de ti, en cualquier nación por donde pases, y haré que tus enemigos huyan ante ti. 28 Haré que el pánico se extienda a tu paso, y así huirán de tu presencia los jivitas, los hititas y los cananeos. 29 No los arrojaré de tu presencia en un año, para que la tierra no se eche a perder ni aumenten los animales salvajes y te hagan daño. 30 Los arrojaré de tu presencia poco a poco, hasta que tengas muchos hijos y tomes posesión de la tierra. 31 Tus fronteras las he marcado así: desde el mar Rojo hasta el mar de los filisteos, y desde el desierto hasta el río Éufrates. Yo he puesto en tus manos a los habitantes de ese país, y tú los arrojarás de tu presencia.
32 »No entres en tratos con ellos ni con sus dioses, 33 ni los dejes quedarse en tu país, para que no te hagan pecar contra mí, pues llegarías a adorar a sus dioses y eso sería tu perdición.»