Yataay apquinavo najan nipquesic apquinavo
1 Invocmec alhta tercer año aptimem apvisqui rey Belsasar. Coo sicvisay Daniel. Invitac alhta mocjam sicvanmoncama moc asoc. 2 Acnec alhta coo tingma apvanyam Susa, yoclhilhma Elam, nicja vatsam Ulai. 3 Alyajam alhta coo, sicvita lhama nipquesic apquinavo apyanca nicja vatsam. Anit apquipetaoc alvinatem alhta innamcoc. Ajolhec alhta lhama apquipetic actiyapma alhayi, am colhno moc. 4 Apquilnapacpec alhta payjoc actalhningvamlha acnim, najan payjoc nilhqueyja, najan payjoc nipiyam. Apyimnatem apanco, am elhno apnaymacoc. Am alhta emyovacpoc mataa lhama. Inyangvocmec alhta aptemaclha apyimnatem, apquillanac mataa apquiltamjoclha ellana.
5 Inquitamquic alhta evalhoc asoc acvitay sicvanmoncama. Pilapcasquic alhta sicvita yataay apquinavo apquilhyam, apquinyema actalhningvamlha acnim. Avanjec alhta apquinyem, malha apquimpay tacjalhit lhopactic alhta intomjac. Yitnec alhta lhama apquipetic naysicsa apataoc. 6 Apcamquitvaac alhta apyancaclha nipquesic apquinavo acma anit apquipetaoc. Apyancac alhta nicja vatsam. Apquimpocjac alhta yataay apquinavo ingyajic nipquesic apquinavo. 7 Inquilintec alhta anit apquipetaoc nipquesic mepqui apyimnatem. Apquiltajanquic alhta yataay apquinavo, apquiltacmo apyamonquilhma, mepqui lhama yoyam epasingvota najan evomsic tap.
8 Inyangvocmec alhta apyimnatem yataay apquinavo. Pilapcasquic alhta ayinta apquipetic yataay. Inquilantipquic alhta cuatro apquipetaoc apcatic yataay: lhama aclhicmosa nilhqueyja, moc aclhicmosa nipiyam, moc alhta actiyapmaclha acnim, moc alhta actalhningvamlha acnim. 9 Invitalhquic alhta moc apquipetic ayitcoc, actiyapma apquipetic apvajac (malha alayjem). Invoncaclhec alhta apquipetic ayitcoc, aclhicmosa nipiyam, najan actiyapmaclha acnim najan payjoc Yoclhilhma Actamila, apquileyvomaclha Dios apquilyacyescama. 10 Inticlhicvocmec alhta nitno apquipetic alhnancoc, acvaycmo apquileyvomaclha enlhit netin. Intovasquic alhta apyová, yoyam epalamoc as nalhpop. Inquiltacmec alhta, eltipilcacpoc apyová. 11 Inmiyaclhec alhta netin as apquipetic alhnancoc apnaclha apvisqui enlhit netin. Inquilvatescasquic alhta maa apquilvatnamaclha asoc macmescama Dios. Intovasquic alhta maa apquilmalhnancamaclha. 12 Apquilnaclhec alhta singilpilhetemo payjoc siclhoc alhta apquilvatnamaclha asoc macmescama Dios. Innec alhta actovasa Dios appayvam actomja nasoc anco. Inyiplovcasquic mataa acmayjayoclha cotvacsic asoc. Inyangvocmec alhta actimem acyimtalhnamo.
13 Aclingac alhta lhama ángel appayvam apcanya poc ángel: ¿Co sat acvam comascoc mactovascama apquilvatnamaclha asoc macmescama Dios? ¿Co sat acvam comascoc mactovascama apquilmalhnancamaclha najan macnatovascama Dios apquilyacyescama? — alhta aptomjac. 14 Apcatingmavoc alhta: Acvaycmo dos mil tresciento apquilvatnama mataa alhtoo najan actalhnam, moc ningiltimem acvaycmo mil cientocincuenta acnim. Natamin colhic sat ayalhnasa apquilmalhnancamaclha — alhta aptomjac.
15 Coo sicvisay Daniel. Inquitamquic alhta evalhoc oyasamcojo acvitay sicvanmoncama. Pilapcasquic alhta sicvita enlhit apcanvaa sicnaclha coo. 16 Aclingac coo appayvam, malha enlhit appayvam ayinyema vatsam Ulai, aptomja seyanya coo: Lhip Gabriel Dios apcasinancama, ilhicmos sat lhip as enlhit acvitay apvanmoncama — alhta aptomjac.
17 Eyavectac alhta najato. Intiyacmec alhta evalhoc, sicticlha etapnaoc, acticlhicvocmo nalhpop payjaclha najat. Aptomjac alhta seyanya: Lhip enlhit, invitac lhip apvanmoncama actamongvomlha nelha acnim — alhta aptomjac.
18 Ayitsepquic alhta sicyimnaclhojo sicyitna nalhpop, naysicsa sepamejitquiscama. Emamquic alhta senimseclho netin.
19 Aptomjac alhta seyanya: —Pac olhicmocsic lhip asoc, yoyam covac sat actamongvomlha nelha acnim aplom pac Dios. Invitac lhac lhip apvanmoncama asoc actomjaclha nelha acnim — alhta aptomjac.
20 Nipquesic apquipetaoc apquilyitsomacpo apquilviscaa co Media najan co Persia. 21 Yataay apquinavo apyitsomacpo apvisqui co Grecia. Yataay apquipetic naysicsa apataoc apyitsomacpo apvisqui apmamyi. 22 Inquintec alhta lhama apquipetic. Inquilantipquic alhta cuatro apquipetaoc, apquilyitsomacpo cuatro apquilviscaa, lhama mataa apya'monquiscama poc. Asilhtec mataa apquilmopvan apquilviscaa, am elhno apvisqui apmamyi — alhta aptomjac.
23 Cotmongvomoc sat nelha apquilanamaclha apquilviscaa. Cotmongvomoc sat nelha apquiltemaclha apquilmapsomcaa. Eya'mongsic sat poc apvisqui apyimtalhnesomap apanco.
24 Etnejic sat apyimtalhnamo, jave ayinyema apmopvan apanco. Enatovacsic sat lhalhma anco, acno aclhanma apvalhoc yoyam etvacsic. Elnapoc sat poc apquilyimtalhnamo, elnapoc sat najan aplhamoclhojo Dios apquilyacyescama.
25 Avanjec alhta aptemaclha apyinimquiscama. Eyimtalhnesacpoc sat apanco, ingyanic sat eticyoc aplhamoclhojo. Eyimtalhnesacpoc sat apanco napato Apvisqui Apyimtalhnamo apna netin. Ematong sat maa — alhta aptomjac.
26 Invitac alhta lhip apvanmoncama actemaclha alhtoo najan actalhnam apquilvatnama asoc macmescama Dios, nasoc as amyaa. Iyilhasquis sat lhip as amyaa, nanoc sat cotmongvomoc nelha — alhta aptomjac.
27 Coo sicvisay Daniel. Yiplovcoc alhta acmasca eyimpejic anit acnim. Aclhaticjac alhta mocjam. Acyiplovcasquic alhta aptemaclha apcanama apvisqui nipyesicsa enlhit. Avanjec alhta alquitamsama evalhoc asoc acvitay sicvanmoncama. Am alhta oyasingvocmoc mocjam — nic nat aptomjac Daniel.
Visión del carnero y del chivo
1 «Durante el tercer año del reinado de Belsasar, yo, Daniel, tuve otra visión, además de la que antes había tenido. 2 En esa visión, me parecía estar en la ciudadela de Susa, en la provincia de Elam, a orillas del río Ulay. 3 Miré a lo lejos, y vi un carnero que estaba a la orilla del río. Tenía dos cuernos altos, pero uno de ellos le había salido más tarde y era más alto que el otro. 4 Vi que el carnero embestía con sus cuernos hacia el oeste, el norte y el sur, y que ningún otro animal podía hacerle frente ni librarse de sus golpes. Hacía lo que mejor le parecía, y cada vez era más fuerte.
5 »Mientras seguía pensando en lo que había visto, me di cuenta de que un chivo venía del oeste, corría tan deprisa que ni siquiera tocaba el suelo. Este chivo tenía un gran cuerno entre los ojos, 6 y cuando llegó cerca del carnero de dos cuernos, que yo había visto junto al río, lo embistió con todas sus fuerzas 7 y le rompió sus dos cuernos, sin que el carnero tuviera fuerzas para enfrentarse a él. Después el chivo derribó por tierra al carnero y lo pisoteó, sin que nadie pudiera salvarlo.
8 »El chivo se hacía cada vez más fuerte, pero en el momento en que más poder tenía, su gran cuerno se rompió, y en su lugar le salieron cuatro cuernos que apuntaban hacia los cuatro vientos. 9 De uno de ellos salió otro cuerno pequeño, que creció mucho hacia el sur, hacia el este y hacia la Tierra de la Hermosura. 10 Tanto creció que llegó hasta el ejército del cielo, derribó parte de las estrellas y las pisoteó, 11 y aun llegó a desafiar al jefe de ese ejército; suprimió el sacrificio diario y profanó el lugar de adoración. 12 Perversamente hizo que su ejército acampara donde antes se ofrecía el sacrificio, y echó por tierra la verdad. En fin, hizo todo cuanto quiso, y en todo tuvo éxito.
13 »Después oí que un ángel le preguntaba a otro ángel: “¿Cuándo va a terminar esto que se ve en el altar del sacrificio diario? ¿Cuánto va a durar el horrible pecado de entregar el santuario del Señor y los creyentes en él, para ser pisoteados?” 14 Y él dijo: “Hasta dos mil trescientas tardes y mañanas. Después de eso, el santuario será purificado.”
15 «Mientras yo, Daniel, contemplaba esta visión y trataba de comprender su significado, apareció de repente delante de mí una figura parecida a un hombre, 16 y oí una voz humana que venía del río Ulay, la cual decía: “Gabriel, explícale a este hombre la visión.”
17 »Entonces él se me acercó. Yo me asusté, y me incliné hasta tocar el suelo con la frente, pero él me dijo: “Hijo de hombre, debes comprender que esta visión se refiere al final de los tiempos.”
18 »Mientras él me hablaba, yo me desmayé y quedé tendido en el suelo; pero él me tocó, hizo que me pusiera de pie, 19 y me dijo:
»“Voy a explicarte lo que va a suceder cuando termine el tiempo de la ira de Dios, pues la visión se refiere al tiempo del fin.
20 »”El carnero con dos cuernos representa a los reyes de Media y de Persia. 21 El chivo es el rey de Grecia, y el gran cuerno que tiene entre los ojos es el primer rey. 22 Los cuatro cuernos que salieron cuando el primer cuerno se rompió, significan que de esta nación saldrán cuatro reinos más, pero no con el poder del primero.
23 »”Cuando el dominio de estos reinos llegue a su fin
y las maldades hayan llegado al colmo,
un rey insolente y astuto ocupará el poder.
24 Llegará a ser poderoso,
pero no con su propio poder;
destruirá de manera increíble
y triunfará en todo lo que haga.
Destruirá a hombres poderosos
y también a muchos del pueblo de Dios.
25 Por su astucia,
sus engaños triunfarán.
Se llenará de orgullo,
y a mucha gente que vivía confiada
le quitará la vida a traición.
Hará frente al príncipe de príncipes,
pero será destruido por él.
26 »”La visión de las tardes y las mañanas te ha sido revelada, y es verdadera; pero mantenla en secreto, pues se cumplirá cuando haya pasado mucho tiempo.”
27 »Yo, Daniel, sentí que me faltaban las fuerzas, y estuve enfermo varios días. Después me levanté y seguí atendiendo los asuntos del gobierno de la nación. Pero estaba yo muy preocupado por la visión que había tenido, pues no podía comprenderla.